1Een verstandige zoon luistert aandachtig naar zijn vaders lessen, maar een spotter slaat bestraffing in de wind.
2Van wijze en vrome woorden zal ieder het goede gebruiken, maar trouwelozen staat geweld te wachten.
3Wie zijn tong bedwingt, behoudt zijn leven, maar lichtvaardig spreken wordt bestraft.
4De luiaard is wel begerig, maar krijgt niets. Een vlijtig mens kent echter overvloed.
5De rechtvaardige mens haat leugens, maar de goddeloze maakt zich gehaat en zet zichzelf voor schut.
6De gerechtigheid beschermt wie oprecht leven, maar zondaars komt hun goddeloosheid duur te staan.
7Er zijn mensen die zich rijk voordoen, maar in werkelijkheid niets hebben. Anderen gedragen zich als armen, maar zijn in werkelijkheid rijk.
8Het losgeld voor een welgestelde is zijn rijkdom, een arme kent zoʼn bedreiging niet.
9Het geluk en de vreugde van de rechtvaardigen zullen steeds toenemen, terwijl de lamp van de goddelozen wordt gedoofd.
10Door trots en stijfkoppigheid ontstaat veel ruzie, daarom getuigt het van wijsheid als men zich wil laten gezeggen en onderwijzen.
11Oneerlijk verkregen vermogen kent geen lang leven, maar wie met ijverig werken zijn kost verdient, zal zijn bezit vermeerderen.
12Lang moeten uitzien naar iets moois maakt het hart bedroefd, maar een vervulde wens doet leven als een levensboom.
13Wie Gods woord en zijn lessen veracht, komt dat duur te staan. Maar wie daar eerbiedig ontzag voor koestert, zal worden beloond.
14De lessen van een wijze zijn een bron van leven en helpen dodelijke vallen te ontlopen.
15Een verstandig mens wordt gerespecteerd, maar iedereen mijdt trouweloze mensen.
16Wie verstandig is, handelt voorzichtig en oordeelkundig, een zot spreidt louter dwaasheid ten toon.
17Een onbetrouwbare bode zal het slecht vergaan, maar een trouw gezant is een zegen.
18Wie niet van het goede onderwijs wil horen staat armoe en schande te wachten, maar wie zich laat berispen zal worden geëerd.
19Een wens die vervuld wordt, is iets heerlijks, maar de zot verafschuwt het idee dat hij het kwade moet nalaten.
20Wie met verstandige mensen omgaat, wordt verstandig. Wie met slechte mensen omgaat, vergaat het slecht.
21De zondaars zullen hun straf niet ontlopen, maar de rechtvaardige mens wordt door God beloond.
22Het bezit van een goed mens is een erfenis voor zijn kleinkinderen, maar dat van de zondaar is voor de rechtvaardige bestemd.
23Het werk van de armen levert veel voedsel op, maar er zijn sommigen die door gebrek aan inzicht tekort komen.
24Wie nooit straft, bederft zijn zoon. Maar wie zijn zoon liefheeft, straft hem reeds op jonge leeftijd.
25De rechtvaardige eet en wordt verzadigd, maar de maag van de goddelozen blijft rammelen.
1Ang maalamon nga anak mamati sa pagtul-id sa iyang amahan sa iyang pamatasan, apan ang anak nga bugalbugalon dili mamati kon badlongon.
2Ang tawo nga maayo ang ipanulti makadawat ug maayo nga balos, apan ang maluibon panimaslan.
3Ang magbantay sa iyang sinultihan nagapanalipod sa iyang kinabuhi, apan ang magpataka ug sulti malaglag.
4Kon tapolan ang usa ka tawo, bisan unsa pay iyang pangandoyon dili gayod niya maangkon, apan kon kugihan siya, maangkon niya ang labaw pa sa iyang gipangandoy.
5Ang tawong matarong dili gustog bakak, apan ang tawong daotan makauulaw ug binuhatan.
6Ang tawong dili salawayon malikay sa kadaot tungod sa iyang matarong nga pagkinabuhi, apan ang tawong makasasala malaglag tungod sa iyang kadaotan.
7May mga tawo nga magpakaaron-ingnong adunahan, apan kabos diay. Ug may mga tawo usab nga magpakaaron-ingnong kabos, apan adunahan diay.
8Ang adunahan mobayad aron matubos ang iyang kinabuhi gikan sa mga manghulga kaniya, apan ang kabos, walay manghulga kaniya.
9Ang kinabuhi sa tawong matarong sama sa suga nga hayag kaayo, apan ang kinabuhi sa tawong daotan sama sa suga nga napalong.
10Sa sobrang garbo, may mga tawo nga dili maminaw ug tambag, ug mao kini ang hinungdan sa kagubot. Kon gusto sila magmaalamon kinahanglan maminaw sila ug tambag.
11Ang bahandi nga nakuha sa daotang paagi dali rang mahanaw, apan ang bahandi nga gihagoan mosamot kadaghan.
12Ang pangandoy sa tawo nga wala matuman makapaluya, apan ang pangandoy nga natuman makapaabtik ug makahatag ug kalipay sa kinabuhi.13:12 makapaabtik… kinabuhi: sa literal, kahoy nga nagahatag ug kinabuhi.
13Mag-antos ang tawong nagasalikway sa mga gitudlo ug gipatuman kaniya, apan ang tawong nagatuman niini may kaayohan nga mapaabot.
14Ang pagtudlo sa mga maalamon makaayo ug mopalugway sa imong kinabuhi,13:14 makaayo… kinabuhi: sa literal, tuboran nga nagahatag ug kinabuhi. ug makapalikay kanimo sa kamatayon.
15Ginatahod ang tawo nga may maayong panabot. Ang tikasan nagapaingon sa kalaglagan.
16Ang tawong may panabot motimbang-timbang una sa iyang angayng buhaton, apan ang buang-buang mopasundayag pa gayod hinuon sa iyang kabuang.
17Ang daotan nga mensahero magpagubot sa mga tawo, apan ang masaligan nga mensahero mopalig-on sa relasyon.
18Ang tawo nga dili magpabadlong mapobre ug maulawan, apan ang modawat sa mga pagbadlong pasidunggan.
19Pagkanindot sa bation sa tawo kon matuman ang iyang gipangandoy; mao kana nga ang mga buang-buang dili gayod moundang sa paghimog daotan.
20Kon makig-uban ka sa mga maalamon, mahimo ka usab nga maalamon, apan kon makig-uban ka sa mga buang-buang, mag-antos ka.
21Moabot ang kalaglagan sa mga makasasala bisan asa pa sila paingon, apan ang mga matarong balosan ug kaayo.
22Ang bahandi sa maayo nga tawo mapanunod sa iyang mga apo, apan ang bahandi sa makasasala mapanag-iya sa mga matarong.
23Bisan dakog abot ang yuta sa mga kabos, dili sila makapahimulos niini tungod sa dili matarong nga binuhatan sa uban.
24Kon dili mo disiplinahon ang imong anak, wala ka mahigugma kaniya. Busa kon gihigugma mo ang imong anak, tul-ira ang iyang pamatasan.
25Ang mga matarong mabusog gayod, apan ang mga daotan magutman.
