Wetten om na te leven
1‘Israël, luister goed naar de wetten die ik u nu leer. Gehoorzaam deze als u wilt blijven leven en het land dat de Here, uw God, uw voorouders heeft gegeven, wilt binnentrekken en veroveren. 2Voeg hier geen wetten aan toe en zwak ze niet af. Gehoorzaam ze, want zij zijn afkomstig van de Here, uw God. 3U hebt gezien wat de Here u aandeed bij Baäl-Peor, waar Hij velen doodde omdat zij afgoden vereerden. 4Maar ieder die de Here toen trouw bleef, is op dit moment nog in leven.
5Dit zijn de wetten die u moet naleven in het land waarin u voortaan zult wonen. Zij komen van de Here, uw God. Hij heeft ze mij gegeven om ze aan u door te geven. 6Als u ze naleeft, zult u de naam krijgen een wijs en intelligent volk te zijn. Als de omringende volken van deze wetten horen, zullen zij uitroepen: “Geen ander volk is zo wijs en verstandig als Israël!” 7Is er ergens een volk dat zijn goden zó dichtbij zich heeft zoals wij de Here, onze God, die wij altijd kunnen aanroepen? 8Welk ander groot volk heeft zulke rechtvaardige wetten als die ik u vandaag geef? 9Zorg ervoor dat u nooit vergeet wat God voor u heeft gedaan en waarvan u getuige was. Laten zijn wonderen een diepe en blijvende invloed op uw leven hebben. Vertel uw kinderen en kleinkinderen over de machtige wonderen die Hij deed. 10Vertel hen vooral over die dag dat u bij de berg Horeb voor de ogen van de Here stond en Hij tegen mij zei: “Roep het volk voor Mij bijeen en Ik zal de Israëlieten onderwijzen, zodat zij leren altijd ontzag voor Mij te hebben en mijn wetten aan hun kinderen zullen leren.” 11U stond bij de voet van de berg, terwijl de berg in brand stond, de vlammen laaiden hoog op in de lucht, omgeven door zwarte wolken en diepe duisternis. 12De Here sprak tegen u vanuit het vuur, u hoorde zijn stem, maar zag Hem niet. 13Hij maakte u de regels van zijn verbond bekend, de Tien Geboden die u moet gehoorzamen en Hij schreef die op twee stenen plaquettes. 14Bij die gelegenheid droeg de Here mij op u de wetten door te geven die u moet naleven wanneer u in het beloofde land aankomt. 15Maar pas op! U hebt die dag toen Hij vanuit het vuur tegen u sprak op de berg Horeb, geen gedaante gezien. 16-17 Verontreinig uzelf dus niet door te proberen een beeld van God te maken: een afgodsbeeld in de vorm van een man, een dier, een vogel, 18een klein dier, dat laag bij de grond leeft of een vis. 19En kijk niet naar de hemel om de zon, de maan of de sterren te aanbidden, die de Here voor alle volken op aarde heeft gemaakt. 20Nee, de Here heeft u uit de gevangenis van Egypte bevrijd om zijn eigen volk te worden, zijn eigen erfenis, dat is wat u op dit moment bent. 21-22 Maar de Here werd toornig op mij wegens u, Hij zwoer dat ik de Jordaan niet zou oversteken naar het goede land dat Hij u gaf als uw erfdeel. Ik moet aan deze zijde van de rivier sterven. U zult de rivier echter oversteken en het goede land in bezit nemen. 23Pas er voor op dat u het verbond met de Here niet verbreekt door afgodsbeelden te maken! Want de Here heeft dat uitdrukkelijk verboden. 24De Here is een verterend vuur, een jaloerse God.
25Wanneer later uw kinderen en kleinkinderen zijn geboren en u al een lange tijd in het land woont en u zichzelf verontreinigt door afgodsbeelden te maken en tegen Hem te zondigen, zal de Here erg toornig worden. 26Daarom roep ik nu de hemel en de aarde als getuigen aan dat u dan in het land zult worden vernietigd. Uw dagen daar zullen dan slechts kort zijn, u zult totaal worden vernietigd. 27De Here zal u onder de andere volken verspreiden en uw aantal zal nog slechts klein zijn. 28Daar in die verre landen zult u houten en stenen afgodsbeelden vereren, die door mensen zijn gemaakt. Afgoden, die niet kunnen horen of zien en niet kunnen eten of ruiken.
29Maar u zult vandaar toch weer op zoek gaan naar de Here, uw God. U zult Hem vinden als u Hem met hart en ziel zoekt. 30Als die bittere dagen over u komen, zult u uiteindelijk terugkeren naar de Here, uw God, en luisteren naar wat Hij u zegt. 31Want de Here, uw God, is barmhartig. Hij zal u niet in de steek laten of vernietigen, noch het verbond vergeten dat Hij met uw voorouders heeft gesloten. 32Bekijk de geschiedenis eens—teruggaand tot de tijd dat God de mens op aarde schiep—en zoek van het ene eind van de hemel tot het andere om zoiets te vinden als dit: 33een heel volk hoorde de stem van God vanuit het vuur, zoals u het hoorde en het bleef leven! 34-35 Waar vindt u een god die een volk uit de slavernij bevrijdt met vreselijke plagen, machtige wonderen, oorlog en angst? Dat deed de Here, uw God, voor u in Egypte waar u zelf bij stond. Hij deed dit zodat u goed zou weten dat de Here God is en dat er niemand is zoals Hij. 36Hij liet u zijn stem vanuit de hemel horen toen Hij u opdrachten gaf en liet u een zuil van vuur op de aarde zien, u hoorde Hem zelfs spreken vanuit het midden van het vuur. 37Omdat Hij van uw voorouders hield en besloot hun nakomelingen te zegenen, leidde Hij u persoonlijk door zijn macht uit Egypte. 38Hij verdreef andere, veel grotere volken dan u en gaf hun land als een erfenis aan u. En nu is het zover!
39Daarom zeg ik u vandaag en dat moet u goed onthouden: de Here is de God van hemel en aarde en er is geen andere God dan Hij! 40De wetten en geboden die ik u hier vandaag doorgeef, moet u gehoorzamen, dan zal het u en uw kinderen goed gaan en mag u voor altijd wonen in het land, dat de Here, uw God, u geeft.’
41Toen gaf Mozes bij het aanbreken van de morgen de Israëlieten opdracht drie steden ten oosten van de Jordaan apart te houden 42als plaatsen waarheen iemand kon vluchten die een ander per ongeluk had gedood. 43Deze steden waren Beser, op de hoogvlakte in de woestijn, voor de stam van Ruben, Ramot in Gilead voor de stam van Gad en Golan in Basan voor de stam van Manasse.
44-46Hieronder volgen de wetten die Mozes aan de Israëlieten gaf toen zij Egypte verlieten en verbleven ten oosten van de Jordaan in de buurt van de stad Bet-Peor. Dit land was vroeger in het bezit van de Amorieten en hun koning Sichon, die in Chesbon woonde. Hij en zijn volk werden door Mozes en de Israëlieten vernietigd. 47Israël veroverde diens land en dat van koning Og van Basan, beiden waren Amoritische koningen, die ten oosten van de Jordaan regeerden. 48-49 Israël veroverde ook het gehele gebied tussen Aroër aan de rand van het dal van de Arnon en de berg Sion—ook wel Hermon genoemd—en al het vlakke land ten oosten van de Jordaan tot aan de Zoutzee, aan de voet van de hellingen van de berg Pisga.
Obey the Lord
1Now, Israel, listen to the rules and laws I’m going to teach you. Obey them and you will live. You will go in and take over the land. The Lord was the God of your people of long ago. He’s giving you the land. 2Don’t add to what I’m commanding you. Don’t subtract from it either. Instead, obey the commands of the Lord your God that I’m giving you.
3Your own eyes saw what the Lord your God did at Baal Peor. He destroyed every one of your people who worshiped the Baal that was worshiped at Peor. 4But all of you who remained true to the Lord your God are still alive today.
5I have taught you rules and laws, just as the Lord my God commanded me. Obey them in the land you are entering to take as your very own. 6Be careful to keep them. That will show the nations how wise and understanding you are. They will hear about all these rules. They’ll say, “That great nation certainly has wise and understanding people.” 7The Lord our God is near us every time we pray to him. What other nation is great enough to have its gods that close to them? 8I’m giving you the laws of the Lord today. What other nation is great enough to have rules and laws as fair as these?
9Don’t be careless. Instead, be very careful. Don’t forget the things your eyes have seen. As long as you live, don’t let them slip from your mind. Teach them to your children and their children after them. 10Remember the day you stood at Mount Horeb. The Lord your God was there. He said to me, “Bring the people to me to hear my words. I want them to learn to have respect for me as long as they live in the land. I want them to teach my words to their children.” 11You came near and stood at the foot of the mountain. It blazed with fire that reached as high as the very heavens. There were black clouds and deep darkness. 12Then the Lord spoke to you out of the fire. You heard the sound of his words. But you didn’t see any shape or form. You only heard a voice. 13He announced his covenant to you. That covenant is the Ten Commandments. He commanded you to obey them. Then he wrote them down on two stone tablets. 14At that time the Lord directed me to teach you his rules and laws. You must obey them in the land you are crossing the Jordan River to take as your own.
Don’t Make or Worship Statues of Gods
15The Lord spoke to you at Mount Horeb out of the fire. But you didn’t see any shape or form that day. So be very careful. 16Make sure you don’t commit a horrible sin. Don’t make for yourselves a statue of a god. Don’t make a god that looks like a man or woman or anything else. 17Don’t make one that looks like any animal on earth or any bird that flies in the sky. 18Don’t make a statue that looks like any creature that moves along the ground or any fish that swims in the water. 19When you look up at the heavens, you will see the sun and moon. And you will see huge numbers of stars. Don’t let anyone tempt you to bow down to the sun, moon or stars. Don’t worship things the Lord your God has provided for all the nations on earth. 20Egypt was like a furnace that melts iron down and makes it pure. But the Lord took you and brought you out of Egypt. He wanted you to be his very own people. And that’s exactly what you are.
21The Lord was angry with me because of what you did. He promised that he would never let me go across the Jordan River. He promised that I would never enter that good land. It’s the land the Lord your God is giving you as your own. 22I’ll die here in this land. I won’t go across the Jordan. But you are about to cross over it. You will take that good land as your own. 23Be careful. Don’t forget the covenant the Lord your God made with you. Don’t make for yourselves a statue of any god at all. He has told you not to. So don’t do it. 24The Lord your God is like a fire that burns everything up. He wants you to worship only him.
25So don’t make a statue of a god. Don’t commit that horrible sin. Don’t do it even after you have had children and grandchildren. Don’t do it even after you have lived in the land a long time. If you do, that will be an evil thing in the sight of the Lord your God. You will make him angry. 26Today I’m calling out to the heavens and the earth to be witnesses against you. Suppose you do these things. Then you will quickly die in the land you are going across the Jordan River to take over. You won’t live there very long. You will certainly be destroyed. 27The Lord will drive you out of your land. He will scatter you among the nations. Only a few of you will remain alive there. 28There you will worship gods that men have made out of wood and stone. Those gods can’t see, hear, eat or smell. 29Perhaps while you are there, you will seek the Lord your God. You will find him if you seek him with all your heart and with all your soul. 30All the things I’ve told you about might happen to you. And you will be in trouble. But later you will return to the Lord your God. You will obey him. 31The Lord your God is tender and loving. He won’t leave you or destroy you. He won’t forget the covenant he made with your people of long ago. He gave his word when he made it.
The Lord Is God
32Ask now about the days of long ago. Find out what happened long before your time. Ask about what has happened since the time God created human beings on the earth. Ask from one end of the world to the other. Has anything as great as this ever happened? Has anything like it ever been heard of? 33You heard the voice of God speaking out of fire. And you lived! Has that happened to any other people? 34Has any god ever tried to take one nation out of another to be his own? Has any god done it by testing his people? Has any god done it with signs and amazing deeds or with war? Has any god reached out his mighty hand and powerful arm? Or has any god shown his people his great and wonderful acts? The Lord your God did all those things for you in Egypt. With your very own eyes you saw him do them.
35The Lord showed you those things so that you might know he is God. There is no other God except him. 36From heaven he made you hear his voice. He wanted to teach you. On earth he showed you his great fire. You heard his words coming out of the fire. 37He loved your people of long ago. He chose their children after them. So he brought you out of Egypt. He used his great strength to do it. 38He drove out nations to make room for you. They were greater and stronger than you are. He will bring you into their land. He wants to give it to you as your very own. The whole land is as good as yours right now.
39The Lord is God in heaven above and on the earth below. Today you must agree with that and take it to heart. There is no other God. 40I’m giving you his rules and commands today. Obey them. Then things will go well with you and your children after you. You will live a long time in the land. The Lord your God is giving you the land for all time to come.
Cities to Run to for Safety
41Then Moses set apart three cities east of the Jordan River. 42Suppose someone killed a person they didn’t hate and without meaning to do it. That person could run to one of those cities and stay alive. 43Here are the names of the cities. Bezer was for the people of Reuben. It was in the high plains in the desert. Ramoth was for the people of Gad. It was in Gilead. Golan was for the people of Manasseh. It was in Bashan.
Moses Gives the Law to Israel
44Here is the law Moses gave the Israelites. 45Here are its terms, rules and laws. Moses gave them to the people when they came out of Egypt. 46They were now east of the Jordan River in the valley near Beth Peor. They were in the land of Sihon, the king of the Amorites. He ruled in Heshbon. But Moses and the Israelites won the battle over him after we came out of Egypt. 47They captured his land and made it their own. They also took the land of Og, the king of Bashan. Sihon and Og were the two Amorite kings east of the Jordan River. 48Their land reached from Aroer on the rim of the Arnon River valley to Mount Hermon. 49It included the whole Arabah Valley east of the Jordan. It included land all the way to the Dead Sea below the slopes of Pisgah.
