Ang Kaluoy sang Dios sa mga Judio
1Ti ano, ginsikway na bala sang Dios ang iya katawhan nga mga Israelinhon? Wala gid. Kay ako mismo isa ka Israelinhon, kaliwat ni Abraham, kag sakop sang tribo ni Benjamin. 2Wala ginsikway sang Dios ang iya katawhan nga ginpili na niya sang una pa. Nadumduman bala ninyo ang ginasiling sang Kasulatan parte kay Elias? Indi bala nagreklamo siya sa Dios parte sa ginahimo sang Israel? 3Siling niya, “Ginoo, ginpamatay nila ang imo mga propeta, kag gin-guba nila ang imo mga halaran. Ako na lang isa ang nabilin kag ginatinguhaan man nila ako nga patyon.”11:3 1 Har. 19:10, 14. 4Pero ano bala ang sabat sang Ginoo sa iya? “May ginbilin ako nga 7,000 ka Israelinhon nga wala nagluhod sa imahen ni Baal.”11:4 Baal: Tan-awa ang Lista sang mga Pulong sa likod. 11:4 1 Har. 19:18. 5Amo man ini subong sa aton panahon. May nabilin pa nga mga Israelinhon nga nagatuo sa Dios, kay ginpili niya sila tungod sa iya bugay. 6Ang pagpili sa ila indi tungod sa ila maayo nga binuhatan kundi suno sa bugay sang Dios; kay kon ginabasi sa maayo nga binuhatan, indi na ina matawag nga bugay.
7Karon, makasiling kita nga ang mga Israelinhon wala nakabaton sang ila ginahandom nga mangin matarong. Ang ginpili lang sang Dios amo ang nakabaton sang ila ginahandom, pero ang iban ginpatig-a ang ila ulo. 8Amo ini ang ginsiling sang Kasulatan parte sa ila, “Daw sa ginpatulog sila sang Dios sing mahamuok, kag hasta subong indi nila maintiendihan ang ila nakita kag nabatian.”11:8 Deu. 29:4; Isa. 29:10. 9Nagsiling man si David parte sa ila, “Kabay pa nga ang ila mga punsyon11:9 ila mga punsyon: siguro ang buot silingon, ang mga punsyon sa ila nga paghalad sa templo ukon mga piesta. Sa literal, lamisa. magadala sa ila sang kalaglagan, kasandaran, kag silot. 10Kabay pa nga mabulagan sila. Kag kabay pa nga indi pagkuhaon ang mabug-at nga ila ginapas-an agod magbuluktot sila permi.”11:10 Salmo 69:22-23.
11Nasandad ang mga Judio kay wala sila nagtuo kay Cristo. Ti, ano karon? Nagakahulugan bala nga padayon na gid ang ila pagkahulog? Indi! Kundi tungod sa ila paglapas, nahatagan sing kahigayunan ang mga indi Judio nga maluwas. Kag sa sini mahisa ang mga Judio. 12Karon, kon ang paglapas kag ang kakulangan sang mga Judio nagdala sang madamo nga pagpakamaayo sa mga tawo sa bug-os nga kalibutan, daw ano pa gid nga mga pagpakamaayo ang mangin resulta kon makompleto ang mga Judio nga dapat magtuo sa iya.
Ang Kaluwasan sang mga Indi Judio
13Karon, nagahambal ako sa inyo nga mga indi Judio. Ginhimo ako sang Dios nga apostol para sa inyo agod ibalita ko sa inyo ang parte kay Cristo. Kag ginakabig ko nga importante ini nga buluhaton nga ginhatag sa akon, 14kay basi kon paagi sini mapahisa ko sa inyo ang akon mga kapareho nga mga Judio, agod ang iban sa ila magtuo man kag maluwas. 15Kay kon ang pagsikway sang Dios sa mga Judio nangin kabangdanan nga ang iban nga mga tawo sa kalibutan nakapalapit sa Dios, daw ano pa gid ang mangin resulta kon ang mga Judio batunon liwat sang Dios. Mangin pareho sila sa mga patay nga nabanhaw.
16Ang halimbawa sang mga Judio pareho sini: kon ang bahin sang tinapay nahalad sa Dios, ang bilog nga tinapay iya man sang Dios. Kag kon ang gamot sang kahoy iya sang Dios, ang mga sanga sang kahoy iya man sang Dios.11:16 Ang buot silingon ni Pablo sa bersikulo 16, kon si Abraham iya sang Dios, ang iya mga kaliwat iya man sang Dios. 17Ang mga Judio pareho sang mga sanga sang kahoy nga olibo nga ginpang-utod. Kag kamo nga mga indi Judio pareho sang mga sanga sang talunon nga olibo nga ginsugpon sa ginpang-utdan nga mga sanga. Gani nakaambit kamo sang mga kaayuhan nga ginhatag sang Dios sa mga Judio. 18Pero indi kamo maghunahuna nga mas maayo pa kamo sang sa mga sanga nga ginpang-utod. Dumduma ninyo nga kamo mga sanga lang. Indi kamo ang nagabuhi sa gamot, kundi ang gamot amo ang nagabuhi sa inyo.
19Basi kon may magsiling sa inyo, “Ngaa ginpang-utod sila kag kami ang ginsugpon kon indi kami mas maayo sang sa ila?” 20Ginpang-utod sila tungod nga wala sila nagtuo kay Cristo kag kamo ang ginsugpon tungod nga nagtuo kamo. Gani indi kamo magpabugal, kundi mag-andam kamo. 21Tungod kay kon ginapang-utod sang Dios ang natural nga mga sanga nga amo ang mga Judio, mahapos ang pagpang-utod sa inyo, kay kamo mga ginsugpon lang nga mga sanga. 22Diri makita ang kaayo sang Dios kag ang iya pagkaestrikto. Estrikto siya sa mga tawo nga indi magtuo sa iya, pero maayo siya sa inyo, kon nagapabilin kamo sa iya kaayo. Pero kon indi, pang-utdon man niya kamo. 23Kag kon indi na magpatig-a ang mga Judio kundi magtuo man, isugpon niya liwat sila sa puno, kay sarang ina mahimo sang Dios. 24Kay kamo nga mga indi Judio pareho sang mga sanga sang talunon nga olibo nga ginpang-utod kag ginpangsugpon sa natural nga olibo nga amo ang mga Judio, bisan pa nga indi ini kinaandan nga paagi. Pero mas mahapos para sa Dios nga ibalik ang natural nga mga sanga sa iya ginhalinan nga puno.
Ang Kaluoy sang Dios para sa Tanan
25Mga utod ko kay Cristo, gusto ko nga mahibaluan ninyo ining tinago nga kamatuoran, agod indi kamo magpabugal nga daw si sin-o gid kamo. Ang pagpatig-a sang mga Judio umalagi lang kag hasta gid lang sa tion nga makompleto na ang mga indi Judio nga dapat magtuo sa iya. 26Pagkatapos sini maluwas ang bug-os nga Israel, pareho sang ginasiling sang Kasulatan,
“Magahalin sa Zion ang Manluluwas;
kuhaon niya ang tanan nga kalautan sa mga kaliwat ni Jacob.
27Kag amo ini ang akon kasugtanan sa ila:
patawaron ko ang ila mga sala.”11:27 Isa. 59:20-21; Jer. 31:33-34.
28Tungod kay ginsikway sang mga Judio ang Maayong Balita, nangin kaaway sila sang Dios, agod kamo nga mga indi Judio mahatagan sang kahigayunan nga maluwas. Pero tungod nga mga pinili sila sang Dios, ginahigugma niya sila. Kay ginpromisa niya ini sang una sa ila mga katigulangan nga palanggaon niya ang ila mga kaliwat. 29Kag wala nagabaylo ang Dios sang iya hunahuna parte sa mga tawo nga iya ginapili kag ginapakamaayo. 30Sang una, kamo nga mga indi Judio wala nagtuman sa Dios. Pero karon, tungod nga ang mga Judio wala nagtuman sa iya, ginakaluoyan kamo sang Dios. 31Kag amo man ang matabo sa ila, nga bisan subong wala sila nagatuman sa Dios, kaluoyan man niya sila tungod nga ginakaluoyan niya kamo. 32Kay gintugutan sang Dios nga ang tanan nga tawo mangin ulipon sang ila mga sala agod ipakita niya sa tanan ang iya kaluoy.
Pagpasalamat sa mga Kaayo sang Dios
33Makatilingala gid ang kaayo sang Dios! Indi ta matungkad ang iya kaalam kag ang iya nahibaluan! Sin-o bala ang makaintiendi sang iya hunahuna kag sang iya mga pamaagi? 34Pareho sang ginasiling sa Kasulatan,
“Sin-o bala ang nakahibalo sang hunahuna sang Ginoo?
Sin-o bala ang makatudlo sa iya kon ano ang iya dapat himuon?11:34 Isa. 40:13.
35Wala kita sing may ihatag sa iya
agod nga may bayaran siya sa aton.”11:35 Job 41:11.
36Kay ang tanan nga butang nagahalin sa Dios, kag ginhimo ini paagi sa iya kag para sa iya. Dayawon siya sa wala sing katapusan! Amen.
Ang Kalooy sa Dios sa mga Judio
1Unsa man, gisalikway ba sa Dios ang iyang pinili nga katawhan? Wala gayod. Kay ako mismo usa ka Israelinhon, kaliwat ni Abraham, ug sakop sa tribo ni Benjamin. 2Wala magsalikway ang Dios sa mga tawo nga iyang gipili sukad pa kaniadto. Nahinumdoman ba ninyo ang gi-ingon sa Kasulatan mahitungod kang Elias? Dili ba nagreklamo siya sa Dios mahitungod sa gibuhat sa Israel? Miingon siya, 3“Ginoo, gipamatay nila ang imong mga propeta, ug gipangguba nila ang imong mga halaran. Ako na lang ang nahibilin nga nagasimba kanimo ug nagatinguha pa sila sa pagpatay kanako.”11:3 Tan-awa usab ang 1 Mga Hari 19:10-14. 4Apan unsa ba ang tubag sa Ginoo kaniya? “May nahibilin pa ako nga 7,000 ka mga Israelinhon nga wala magsimba sa imahen ni Baal.”11:4 Tan-awa usab ang 1 Mga Hari 19:18. 5Mao usab kini karon sa atong panahon. May nahibilin pa nga mga Israelinhon nga nagatuo sa Dios, kay gipili niya sila tungod sa iyang grasya. 6Ang pagpili kanila dili tungod sa ilang binuhatan kondili sumala sa grasya sa Dios; kay kon pinaagi sa binuhatan sa tawo, dili na kini matawag nga grasya.
7Karon, makaingon kita nga ang mga Israelinhon wala makaangkon sa ilang gitinguha nga mahimong matarong. Ang pinili lang sa Dios mao ang nakaangkon niini, apan ang uban gipagahi ang ilang mga ulo. 8Mao kini ang giingon sa Kasulatan mahitungod kanila, “Morag gipakatulog sila sa Dios, ug hangtod karon wala sila masayod sa husto ug wala makasabot sa kamatuoran.”11:8 Tan-awa usab ang Deu. 29:4; Isa. 29:10. 9Si David nagaingon usab mahitungod kanila, “Hinaut nga ang ilang mga halad11:9 ilang mga halad: Tingali ang buot ipasabot, ilang ginaselebrar nga mga pista: Sa literal, lamisa. mahimong lit-ag ug kapandolan nga makapalaglag kanila. 10Hinaut nga mabutaan sila. Ug hinaut nga dili kuhaon ang mabug-at nila nga ginapas-an aron mangabuktot sila hangtod sa hangtod.”11:10 Tan-awa usab ang Salmo 69:22-23.
11Ang mga Judio napandol kay wala sila magtuo kang Cristo. Nan, unsa man karon? Nagakahulogan ba nga ang ilang pagkahulog hangtod na sa dayon? Dili! Apan tungod sa ilang paglapas nahatagag kahigayonan ang mga dili Judio nga maluwas. Ug tungod niini masina ang mga Judio. 12Karon, kon ang paglapas ug ang kakulangon sa mga Judio nagdala sa daghan nga kaayohan ngadto sa mga tawo sa tibuok kalibotan, labaw pa gayod kon makompleto na ang gidaghanon sa mga Judio nga motuo kaniya.
Ang Kaluwasan sa mga Dili Judio
13Karon, nagasulti ako kaninyo nga mga dili Judio. Gibuhat ako sa Dios nga apostol alang kaninyo aron ibalita ko kaninyo ang mahitungod kang Cristo. Ug giisip ko nga mahinungdanon kining buluhaton nga gihatag kanako, 14kay basin pa kon pinaagi niini masina kaninyo ang akong mga isigka-Judio aron ang uban kanila motuo usab ug maluwas. 15Kay kon ang pagsalikway sa Dios sa mga Judio nahimong hinungdan nga ang uban nga mga tawo sa kalibotan nakaduol sa Dios, nan unsa pa kaha ang mahimong resulta kon ang mga Judio dawaton pag-usab sa Dios. Mahisama sila sa mga patay nga nabanhaw.
16Ang panig-ingnan sa mga Judio sama niini: kon ang tipik sa pan nahalad ngadto sa Dios, ang tibuok nga pan iya usab sa Dios. Ug kon ang gamot sa kahoy iya sa Dios, ang mga sanga sa kahoy iya usab.11:16 Ang buot ipasabot ni Pablo sa bersikulo 16, kon si Abraham nahimong iya sa Dios, ang iyang mga kaliwat nahimong iya usab sa Dios. 17Ang mga Judio sama sa mga sanga sa kahoyng olibo nga gipangputol. Ug kamong mga dili Judio sama sa mga sanga sa ihalas nga olibo nga gipangsumpay sa pinutlan nga mga sanga. Busa nakaambit kamo sa mga kaayohan nga gihatag sa Dios sa mga Judio. 18Apan ayaw kamo paghunahuna nga mas maayo pa kamo kaysa mga sanga nga gipangputol. Hinumdomi ninyo nga kamo mga sanga lang. Dili kamo ang nagabuhi sa gamot, kondili ang gamot mao ang nagabuhi kaninyo.
19Basin kon ang uban kaninyo moingon, “Nganong gipangputol sila ug kami ang gipangsumpay kon dili pa kami mas maayo kay kanila?” 20Gipangputol sila tungod kay wala sila motuo kang Cristo ug kamo ang gipangsumpay tungod kay mituo kamo. Busa ayaw kamo pagpasigarbo, pagbantay hinuon kamo. 21Tungod kay kon gipangputol man gani sa Dios ang tinuod nga mga sanga nga mao ang mga Judio, mas masayon ang pagpamutol kaninyo, kay sinumpay man lang kamong mga sanga. 22Dinhi makita ang kaayo sa Dios ug ang iyang pagkaestrikto. Estrikto siya sa mga tawo nga dili motuo kaniya, apan maayo siya kaninyo, kon magpabilin kamo diha sa iyang grasya. Apan kon dili, pamutlon usab niya kamo. 23Sa laing bahin, kon dili na magmagahi ang mga Judio ug motuo na usab sila, isumpay niya sila balik sa punoan, kay mahimo kana sa Dios. 24Kay kamo nga mga dili Judio sama sa mga sanga sa ihalas nga olibo nga gipamutol ug gipangsumpay sa dili ihalas nga olibo nga mao ang mga Judio, bisan pa kon kini sukwahi sa naandan nga pamaagi. Apan labing sayon alang sa Dios nga ibalik pagsumpay ang tinuod nga mga sanga ngadto sa ilang gigikanan nga punoan.
Ang Kalooy sa Dios alang sa Tanan
25Mga igsoon ko kang Cristo, gusto ko nga masayran ninyo ang kamatuoran nga wala pa masayri sa mga tawo, aron dili kamo magpasigarbo nga morag si kinsa gayod kamo. Ang pagpagahi sa mga Judio lumalabay lang ug hangtod lang kini sa higayon nga makompleto na ang gidaghanon sa mga dili Judio nga motuo kaniya. 26Pagkahuman niini maluwas ang mga Israelinhon, sama sa gi-ingon sa Kasulatan:
“Magagikan sa Zion ang Manluluwas,
Kuhaon niya ang tanan nga kadaotan sa mga kaliwat ni Jacob.
27Ug mao kini ang akong kasabotan ngadto kanila,
pasayloon ko ang ilang mga sala.”11:27 Tan-awa usab ang Isa. 59:20-21; Jer. 31:33-34.
28Tungod kay gisalikway sa mga Judio ang Maayong Balita, nahimo silang kaaway sa Dios aron kamong mga dili Judio mahatagan ug kahigayonan nga maluwas. Apan tungod kay mga pinili sila sa Dios, gihigugma gihapon niya sila. Kay gisaad niya kini kaniadto sa ilang mga katigulangan nga panggaon niya ang ilang mga kaliwat. 29Ug dili gayod mausab ang hunahuna sa Dios mahitungod sa mga tawo nga iyang gipili ug gipanalanginan. 30Kaniadto, kamong mga dili Judio wala magtuman sa Dios. Apan karon tungod kay ang mga Judio wala magtuman kaniya, gikaloy-an kamo sa Dios. 31Ug mao usab ang mahitabo kanila, nga bisan wala sila magtuman sa Dios karon, kaloy-an gihapon niya sila tungod kay gikaloy-an niya kamo. 32Kay gitugot sa Dios nga ang tanang mga tawo mahimong ulipon sa ilang mga sala aron ikapakita niya sa tanan ang iyang kalooy.
Pagpasalamat sa mga Kaayo sa Dios
33Katingalahan gayod ang kaayo sa Dios! Dili nato matugkad ang iyang kaalam ug ang iyang kahibalo! Kinsa ba ang makatugkad sa iyang hunahuna ug sa iyang mga pamaagi? 34Ginaingon sa Kasulatan,
“Walay nasayod sa hunahuna sa Ginoo,
Ug walay makatudlo kaniya kon unsa ang iyang angayng buhaton.11:34 Tan-awa usab ang Isa. 40:13.
35Wala kitay gikahatag kaniya
nga angay niyang balosan.”11:35 Tan-awa usab ang Job 41:11.
36Kay ang tanan nga butang nagagikan sa Dios, ug gibuhat kini pinaagi kaniya ug alang kaniya. Dayegon siya sa walay kataposan! Amen.
