Mga Tradisyon sang mga Katigulangan
(Mat. 15:1-9)
1May mga Pariseo kag pila ka mga manunudlo sang Kasuguan nga nag-abot halin sa Jerusalem nga nagtipon sa palibot ni Jesus. 2Nakita nila nga ang iban sang mga sumulunod ni Jesus nagakaon nga wala nila ginhimo ang ritual sang pagpanghinaw sang kamot.
3Ang mga Judio, labi na ang mga Pariseo, indi magkaon kon indi anay sila makapanghinaw sang ila mga kamot suno sa tradisyon sang ila mga katigulangan. 4Indi man sila magkaon sang bisan ano nga naghalin sa tindahan kon indi anay sila makapanghinaw. Madamo pa gid ang ila mga pagsulundan pareho sang pagpanghugas sang mga tasa, kolon, kag mga saway nga mga lulutuan.
5Gani nagpamangkot kay Jesus ang mga Pariseo kag ang mga manunudlo sang Kasuguan, “Ngaa ang imo mga sumulunod wala nagasunod sa tradisyon sang aton mga katigulangan? Nagakaon sila nga wala nila ginhimo ang ritual sang pagpanghinaw sang kamot.” 6Ginsabat sila ni Jesus, “Matuod gid ang ginsiling ni Propeta Isaias parte sa inyo nga mga hipokrito. Suno sa ginsulat ni Isaias, nagsiling ang Dios,
‘Ang mga tawo nga ini nagapadungog sa akon sa baba lang,
pero ang ila tagipusuon malayo sa akon.
7Wala sing pulos ang ila pagsimba sa akon,
kay ang ila mga ginatudlo mga pagsulundan nga ginhimo lang sang tawo.’7:7 Isa. 29:13.
8Ginasikway ninyo ang sugo sang Dios, kag ang mga tradisyon sang tawo amo ang inyo ginatuman.”
9Nagsiling pa gid si Jesus, “Maayo gid kamo magpahito sa pagsikway sang ginapatuman sang Dios para masunod ninyo ang inyo mga tradisyon. 10Pareho abi sini: nagsiling si Moises, ‘Tahura ang imo amay kag iloy,’7:10 Exo. 20:12; Deu. 5:16. kag ‘Ang bisan sin-o nga magpakamalaot sa iya amay ukon iloy dapat patyon.’7:10 Exo. 21:17; Lev. 20:9. 11Pero kamo iya nagatudlo nga kon ang tawo maghambal sa iya ginikanan nga ang bulig nga ihatag kuntani niya sa ila Korban (buot silingon, inughatag sa Dios), 12wala na ninyo siya ginaobligar nga magbulig sa ila. 13Ginapakawalay pulos ninyo ang pulong sang Dios tungod sa inyo tradisyon nga ginpanubli ninyo sa inyo mga katigulangan. Kag madamo pa gid nga pareho sini ang inyo ginahimo.”
Ang Nagapahigko sa Tawo
(Mat. 15:10-20)
14Gintawag liwat ni Jesus ang mga tawo kag ginsilingan, “Pamati kamo tanan sa akon, kag intiendiha ninyo ang akon ihambal. 15Wala sing butang nga nagasulod sa tawo nga nagapahigko sa iya, kundi ang mga nagaguwa sa iya. [16Kamo nga nagapamati, dapat intiendihon gid ninyo ining inyo nabatian!]”
17Pagkatapos ginbayaan niya ang mga tawo kag nagsulod siya sa balay. Sang sa sulod na siya, ang iya mga sumulunod nagpamangkot sa iya kon ano ang kahulugan sadtong paanggid. 18Nagsiling si Jesus sa ila, “Ngaa, wala man bala kamo makaintiendi? Wala bala ninyo mahibalui nga ang bisan ano nga ginakaon indi makapahigko sa tawo?7:18 bisan ano nga ginakaon indi makapahigko sa tawo: May mga pagkaon nga ginadilian sang mga Judio nga kaunon agod indi sila makabig nga mahigko. 19Kay wala man ina nagasulod sa iya tagipusuon kundi sa iya tiyan kag nagaguwa man sa iya lawas.” Sa sining ginhambal ni Jesus ginapahayag niya nga puwede kaunon ang tanan nga pagkaon. 20Nagsiling pa gid siya, “Ang nagaguwa sa tawo amo ang nagapahigko sa iya. 21Kay sa tagipusuon sang tawo nagahalin ang malain nga mga panghunahuna nga amo ang nagatulod sa iya sa pagpakigrelasyon nga imoral, pagpangawat, pagpatay, 22pagpanginlalaki ukon pagpanginbabayi, pagkaibog, paghimo sang tanan nga kalainan, pagpangdaya, pagpagusto himo sang kalautan, pagkamahisaon, paghambal sing malain kontra sa iya isigkatawo, pagpabugal, kag paghimo sang mga kabuangan. 23Ini tanan nga kalainan nagahalin sa sulod sang tagipusuon sang tawo, kag amo ini ang nagapahigko sa iya.”
Ang Pagtuo sang Isa ka Babayi
(Mat. 15:21-28)
24Dayon naghalin si Jesus sa Galilea kag nagkadto sa mga lugar nga malapit sa Tyre.7:24 Tyre: sa iban nga mga dumaan nga kopya sang Griego, Tyre kag Sidon. Pag-abot niya didto nagdayon siya sa isa ka balay, kag indi niya gusto nga mahibaluan sang mga tawo nga didto siya; pero indi gid ini matago. 25-26Karon, may babayi nga indi Judio nga nakabati nga didto si Jesus. Ini nga babayi taga-Fenicia nga sakop sang Syria, kag ang iya lingguahe Griego. May anak siya nga babayi nga gin-gamhan sang malaot nga espiritu. Gani nagkadto siya kay Jesus kag nagluhod, kag nagpakitluoy nga kon mahimo tabugon niya ang malaot nga espiritu sa iya anak. 27Pero nagsiling si Jesus sa iya sa paanggid, “Kinahanglan nga pakaunon anay ang mga anak, kay indi maayo nga kuhaon ang pagkaon sang mga anak kag ihaboy sa mga ido.”7:27 Ang buot silingon ni Jesus, nga buligan niya anay ang mga Judio kag indi lang anay ang mga indi Judio. 28Gani nagsiling ang babayi sa iya, “Husto ina Ginoo, pero bisan pa ang mga ido sa idalom sang lamisa nagakaon sang mga usik sang mga anak.” 29Dayon nagsiling si Jesus sa iya, “Tungod sa imo sabat, sarang ka na makapauli. Ang malaot nga espiritu nagguwa na sa imo anak.” 30Nagpauli ang babayi kag naabtan niya ang iya anak nga nagahigda sa katre, kag ang malaot nga espiritu nakaguwa na sa iya.
Gin-ayo ni Jesus ang Bungol kag Apa
31Paghalin ni Jesus sa mga lugar nga sakop sang Tyre, nag-agi siya sa Sidon kag sa mga lugar nga sakop sang Decapolis. Pagkatapos nagderetso siya sa Dagat sang Galilea. 32May tawo didto nga bungol kag apa nga gindala sang mga tawo kay Jesus. Nagpakitluoy sila sa iya nga itungtong niya ang iya kamot sa sini nga tawo. 33Ginpain siya ni Jesus sa kadam-an, kag gin-gulo ni Jesus ang iya mga tudlo sa mga dulunggan sang tawo. Pagkatapos nagdupla siya kag gintandog ang dila sadtong lalaki. 34Dayon nagtangla si Jesus sa langit kag nagginhawa sing madalom, kag nagsiling sa iya, “Effata!” Kon sa aton pa, “Magbukas ka!” 35Pagkatapos sadto nakabati na siya kag maathag na ang iya paghambal. 36Dayon ginbilinan niya ang mga tawo nga indi sila magpanugid bisan kay sin-o parte sa natabo. Pero bisan ginadilian sila, nagdugang pa gani ang ila pagpalapnag sang balita sa mga tawo. 37Dako gid ang katingala sang mga tawo. Siling nila, “Daw ano kaayo sang iya mga ginahimo! Bisan ang mga bungol napabati niya kag ang mga apa napahambal niya!”
Obulombolombo bw’Abayudaaya
1Awo abafalisaayo n’abannyonnyozi b’amateeka abamu abaali bavudde e Yerusaalemi ne bakuŋŋaanira awali Yesu. 27:2 Bik 10:14, 28; 11:8; Bar 14:14Ne balaba abamu ku bayigirizwa be nga balya tebanaabye mu ngalo. 37:3 nny 5, 8, 9, 13; Luk 11:38Kubanga Abafalisaayo n’Abayudaaya bonna tebaalyanga nga tebasoose kunaaba mu ngalo n’obwegendereza ng’empisa zaabwe bwe zaali. 47:4 Mat 23:25; Luk 11:39Era bwe baddanga eka nga bava mu katale, ekyo kye baasookanga okukola nga tebannaba kukwata ku kyakulya kyonna. Waliwo n’obulombolombo obulala bwe baagobereranga ng’okulongoosa ensuwa zaabwe, n’ebikopo, n’ebbinika n’essowaani, n’ebirala bingi.
57:5 nny 3; Bag 1:14; Bak 2:8Awo Abafalisaayo n’abannyonnyozi b’amateeka ne babuuza Yesu nti, “Lwaki abayigirizwa bo tebagoberera mpisa za bajjajjaffe ez’edda? Kubanga balya nga tebanaabye mu ngalo.”
6Yesu n’abaddamu nti, “Bannanfuusi mmwe! Nnabbi Isaaya yaboogerako bulungi ebyobunnabbi bwe yagamba nti,
“ ‘Abantu bano banzisaamu ekitiibwa kya ku mimwa,
naye emitima gyabwe tegindiiko.
77:7 Is 29:13Okusinza kwabwe tekuliimu nsa;
kubanga bayigiriza bulombolombo bwabwe.’
87:8 nny 3Muleka ebiragiro ebiva eri Katonda ne mugoberera obulombolombo bw’abantu.”
97:9 nny 3N’abagamba nate nti, “Munyooma ekiragiro kya Katonda, ne muggumiza obulombolombo bwammwe. 107:10 a Kuv 20:12; Ma 5:16 b Kuv 21:17; Lv 20:9Musa yagamba nti, ‘Kitaawo ne nnyoko obassangamu ekitiibwa.’ Era n’agamba nti, ‘Omuntu yenna ayogera obubi ku kitaawe oba nnyina anattibwanga.’ 117:11 Mat 23:16, 18Naye mmwe mugamba nti kituufu omuntu okulagajjalira bakadde be nga bali mu kwetaaga n’abagamba bugambi nti, ‘Mmunsonyiwe, kubanga kye nandibawadde ye Korubaani7:11 Korubaani kitegeeza ekintu ekyawuddwako okuweebwa Katonda. Korubaani kyakozesebwanga mu mateeka ga Musa okukubiriza abaana okufaayo ku bazadde baabwe, ate n’abayigiriza b’amateeka baakozesanga ekirayiro kya Korubaani okufuga abagoberezi baabwe.’ ” 12“Omuntu temumukkiriza kubeerako ky’akolera kitaawe oba nnyina. 137:13 a Beb 4:12 b nny 3Bwe mutyo munyooma ekigambo kya Katonda mulyoke mutuukirize obulombolombo bwammwe bwe mwaweebwa. N’ebirala bingi ebiri ng’ebyo bye mukola.”
Ebyonoona Omuntu
14Awo Yesu n’ayita ekibiina ky’abantu n’abagamba nti, “Mmwe mwenna, mumpulirize, era mutegeere. 15Ebintu ebiyingira mu muntu si bye byonoona empisa ze, wabula ebyo ebiva mu mutima gwe bye bizoonoona. 16(Omuntu alina amatu agawulira awulirize.)”
177:17 Mak 9:28Yesu n’aviira ekibiina n’ayingira mu nnyumba, abayigirizwa be ne bamubuuza amakulu g’ebigambo bye yayogera. 18N’abaddamu nti, “Nammwe temutegedde? Temutegeera nti buli kintu ekiyingira mu muntu si kye kimwonoona? 197:19 a Bar 14:1-12; Bak 2:16; 1Ti 4:3-5 b Bik 10:15Olw’okuba nga tekiyingira mu mutima gwe naye kiyingira mu lubuto lwe ne kiryoka kigenda mu kabuyonjo.” Mu kwogera atyo Yesu yakakasa nga buli kyakulya bwe kiri ekirongoofu.
20Era n’ayongerako na bino nti, “Ebirowoozo by’omuntu bye bimwonoona. 21Kubanga mu mutima gw’omuntu mwe muva ebirowoozo ebibi eby’obukaba, n’obubbi, n’obutemu, n’obwenzi, 227:22 Mat 20:15n’okwegomba, n’omutima omubi, n’obukuusa, n’obumenyi bw’amateeka, n’obuggya, n’okusekeeterera, n’obusirusiru. 23Ebibi bino byonna biva munda mu muntu ne bimwonoona.”
Okukkiriza kw’Omukazi Omusulofoyiniiki
247:24 Mat 11:21Awo Yesu n’alaga mu bitundu by’e Ttuulo, n’atayagala kitegeerekeke nti ali mu bitundu ebyo, naye ne kitasoboka. 257:25 Mat 4:24Omukazi eyalina muwala we ng’aliko omwoyo omubi, olwawulira nga Yesu yaakatuuka, n’ajja eri Yesu, n’agwa ku bigere bye. 26Omukazi teyali Muyudaaya, yali Musulofoyiniiki, n’amwegayirira agobe dayimooni ku mwana we.
27Yesu n’agamba omukazi nti, “Omwana asaana asoke akkute, kubanga tekiba kituufu okuddira emmere y’omwana okugisuulira embwa.”
28Naye omukazi n’amuddamu nti, “Ekyo bwe kiri, ssebo, naye era n’embwa ezibeera wansi mu mmeeza, ziweebwa ku bukunkumuka obuva ku ssowaani z’abaana.”
29Yesu n’amugamba nti, “Olw’ekigambo ekyo, weddireyo eka, kubanga dayimooni avudde ku muwala wo.”
30Omukazi bwe yaddayo eka yasanga muwala we agalamidde awo ku kitanda, nga muteefu era nga dayimooni amuvuddeko.
317:31 a nny 24; Mat 11:21 b Mat 4:18 c Mat 4:25; Mak 5:20Yesu bwe yava mu Ttuulo n’agenda e Sidoni, eyo gye yava n’addayo ku nnyanja ey’e Ggaliraaya ng’ayitira mu “Bibuga Ekkumi” (Dekapoli). 327:32 a Mat 9:32; Luk 11:14 b Mak 5:23Awo ne bamuleetera omusajja omuggavu w’amatu ate nga tayogera, abantu bonna ne beegayirira Yesu amusseeko emikono gye amuwonye.
337:33 Mak 8:23Yesu n’aggya omusajja mu bantu n’amulaza wabbali, n’assa engalo ze mu matu g’omusajja; n’awanda amalusu, n’agasiiga n’olunwe lwe ku lulimi lw’omusajja. 347:34 a Mak 6:41; Yk 11:41 b Mak 8:12Awo Yesu n’atunula waggulu n’assa ekikkowe, n’alyoka alagira omusajja nti, “Efasa!” ekitegeeza nti, “Gguka.” 357:35 Is 35:5, 6Amangwago amatu g’omusajja ne gagguka n’awulira buli kintu era n’ayogera bulungi!
367:36 Mat 8:4Yesu n’akuutira ekibiina baleme kutegeezaako balala ku bigambo ebyo okubisaasaanya, naye bo ne beeyongera okutegeeza. 37Kye yakola kyali kibayitiriddeko. Ne boogera nga batenda Yesu nti, “Buli ky’akola kya kyewuunyo, aggula n’amatu ga bakiggala n’ayogeza ne bakasiru!”
