Ang Pagpangalipay Wala sing Pulos
1Gintilawan ko nga magpangalipay agod mahibaluan ko kon ano ang maayo sa kabuhi. Pero nareyalisar ko nga ini wala man gihapon sing pulos. 2Ang pagkadlaw kag pagpangalipay kabuangan lang kag wala sing pulos. 3Gintilawan ko nga lipayon ang akon kaugalingon paagi sa pag-inom sang bino. Sa pihak sang akon pagkamaalamon, gintilawan ko nga maghimo sang kabuangan. Naghunahuna ako nga basi amo ini ang pinakamaayo nga himuon sang tawo sa iya malip-ot nga pagkabuhi diri sa kalibutan.
4Naghimo ako sang dalagko nga mga butang: nagpatindog ako sang akon mga balay kag nagtanom sang mga ubas. 5Nagpahimo ako sang mga talamnan kag ginpatamnan ko ini sang nagkalain-lain nga klase sang mga prutas. 6Nagpahimo ako sang mga irigasyon sa pagpatubig sini. 7Nagbakal ako sang mga ulipon nga lalaki kag babayi, kag may mga ulipon man ako nga natawo sa akon panimalay. Kag ako ang may pinakamadamo nga kasapatan sa tanan nga nakaestar sa Jerusalem. 8Madamo ang akon natipon nga mga bulawan kag mga pilak kag iban pa nga mga manggad halin sa mga hari kag sa mga lugar nga akon ginagamhan. Madamo ang akon mga manugkanta, lalaki kag babayi, kag madamo man ang akon mga asawa2:8 mga asawa: Indi klaro ang buot silingon sang Hebreo sini.—ang kalipayan sang mga lalaki. 9Ako ang pinakamanggaranon nga tawo nga nakaestar sa Jerusalem, kag padayon ako nga maalamon.
10Ginkuha ko ang bisan ano nga gusto ko. Ginhimo ko ang bisan ano nga makalipay sa akon. Nalipay gid ako sa tanan ko nga ginhimo, kag amo ina ang balos sa tanan ko nga pagpangabudlay. 11Pero sang ginhunahuna ko sing maayo ang tanan ko nga ginhimo, nareyalisar ko nga ini tanan wala sing pulos; daw pareho lang nga nagalagas ako sa hangin. Wala gid sing pulos ang pagpangabudlay diri sa kalibutan. 12Ano pa ang mahimo sang masunod nga mga hari? Ano pa kundi ang mga nahimo na sang una.
Gintilawan ko man nga ikomparar ang kaalam kag ang kabuangan. 13Kag nakita ko nga maayo ang kaalam sang sa kabuangan, subong nga ang kasanag maayo sang sa kadulom. 14Ang maalamon nga tawo nakahibalo kon diin siya nagapakadto, pero ang buang-buang iya wala. Pero nareyalisar ko nga pareho man lang sila nga duha nga mapatay. 15Gani nagsiling ako sa akon kaugalingon, “Kon ano ang matabo sa buang-buang amo man ang matabo sa akon. Gani ano ang makuha ko nga kaayuhan sa akon pagkamaalamon? Wala man ini sing pulos! 16Kita tanan, maalam man ukon buang-buang, mapatay sa ulihi, kag palareho nga malimtan.”
17Gani ginkaugtan ko ang kabuhi, kay ang mga buluhaton diri sa kalibutan nagadala lang sa akon sang kalisod. Ini tanan wala sing pulos; daw pareho lang nga nagalagas ako sa hangin. 18Ginkaugtan ko ang tanan nga ginpangabudlayan ko diri sa kalibutan, kay ibilin ko man lang ini sa tawo nga magabulos sa akon. 19Kag sin-o ang nakahibalo kon maalamon ina nga tawo ukon buang-buang? Pero bisan ano pa siya, siya gihapon ang magapanag-iya sang tanan ko nga ginpangabudlayan sa bug-os ko nga kusog kag kaalam. Wala man ini sing pulos! 20Gani desperado ako sa tanan nga ginpangabudlayan ko diri sa kalibutan. 21Kay bisan magpangabudlay ka pa sa bug-os mo nga kaalam kag abilidad, ibilin mo man lang ang tanan nga ginpangabudlayan mo sa tawo nga wala nagpangabudlay sini. Wala man ini sing pulos, kag tama kalain. 22Ano bala ang makuha sang tawo sa iya pagpangabudlay kag paghimakas diri sa kalibutan? 23Ang tanan nga ginahimo niya sa bug-os niya nga kabuhi nagapalain lang sang iya buot. Bisan kon gab-i indi makapahuway ang iya hunahuna. Wala man ini sing pulos!
24Ang labing maayo nga himuon sang tawo amo ang pagkaon kag pag-inom, kag ang pagpangalipay sa iya ginpangabudlayan. Kag nareyalisar ko nga bisan ini halin sa Dios, 25kay paano kita makakaon kag makapangalipay sa aton ginpangabudlayan kon indi ini pag-ihatag sang Dios?2:25 kay paano… Dios: ukon, Wala gid sing may makalabaw sa akon sa pagkaon kag pagpangalipay. 26Sa pagkamatuod, ginahatagan sang Dios sang kaalam, ihibalo kag kalipay ang tawo nga nagahatag sang kalipay sa iya. Pero ang mga makasasala ginapapangabudlay niya sa pagtipon sang manggad, agod ang ila matipon ihatag niya sa mga tawo nga nagahatag sang kalipay sa iya. Ang pagpangabudlay sang mga makasasala wala man sing pulos; daw pareho lang nga nagalagas sila sa hangin.
Anigyeɛ Ne Adwuma Yɛ Adehuhuo
1Mekaa mʼakomam sɛ, “Afei bra, mede anigyeɛ bɛsɔ wo ahwɛ na yɛahunu deɛ ɛyɛ.” Nanso, ankɔsi hwee. 2Mekaa sɛ, “Ɔsereɛ yɛ nkwaseadeɛ. Na ɛdeɛn na anigyeɛ tumi yɛ?” 3Mepɛɛ sɛ mehunu deɛ ɛyɛ pa ara ma yɛn wɔ ɛberɛ tiawa a yɛwɔ wɔ asase yi so. Enti meyɛɛ mʼadwene sɛ mede nsã bɛsɛpɛ me ho na mahwehwɛ, ahunu nkwaseasɛm asekyerɛ, a mʼankasa deɛ, mennyɛ ɔkwasea.
4Mede me nsa hyɛɛ nnwuma akɛseɛ ase; mesisii adan yɛɛ bobe nturo. 5Meyɛɛ nturo ne ahomegyebea na meduaduaa nnuaba ahodoɔ bebree wɔ mu. 6Mesisii nsukoraeɛ a mɛtwe nsuo afiri mu, de agugu nnua a ɛrenyini no so. 7Metɔɔ nkoa ne mfenaa, na menyaa ebinom nso a wɔwoo wɔn wɔ me fie. Afei nso menyaa anantwie ne nnwan bebree sene obiara a wadi mʼanim wɔ Yerusalem. 8Mepɛɛ dwetɛ ne sikakɔkɔɔ, gyegyee ahemfo ne amantam no ademudeɛ kaa ho. Mefaa mmarima ne mmaa nnwomtofoɔ, pɛɛ mmaa atenaeɛ nso; deɛ ɛyɛ ɔbarima akoma anigyedeɛ biara. 9Megyee edin sene obiara a wadi mʼanim wɔ Yerusalem. Yeinom nyinaa mu no, me nimdeɛ kɔɔ so yɛɛ adwuma.
10Deɛ mʼani hwehwɛeɛ biara, mamfa ankame no;
mansi mʼakoma anigyeɛ ho ɛkwan.
Mʼakoma ani gyee me nnwuma nyinaa ho,
na yei yɛ mʼadwumayɛ so akatua.
11Nanso sɛ mehwɛ deɛ me nsa ayɛ nyinaa
ne deɛ mabrɛ anya a,
ne nyinaa nka hwee, ɛte sɛ deɛ wɔtu mmirika taa mframa.
Mannya mfasoɔ biara wɔ owia yi ase.
Nimdeɛ Ne Nkwaseadeɛ Yɛ Ade Huhuo
12Mede mʼadwene kɔɔ nimdeɛ,
abɔdamsɛm ne nkwaseasɛm so.
Ɛdeɛn bio na deɛ wɔadi ɔhene adeɛ bɛtumi ayɛ
asene deɛ wɔayɛ dada no?
13Mehunuu sɛ, nimdeɛ yɛ sene nkwaseasɛm,
sɛdeɛ hann yɛ sene esum no.
14Onyansafoɔ ani wɔ ne tirim,
na ɔkwasea deɛ, ɔnante esum mu;
nanso mehunuu sɛ
wɔn nyinaa hyɛberɛ yɛ pɛ.
15Afei mesusuu mʼakomam sɛ,
“Ɔkwasea hyɛberɛ bɛto me nso.
Enti sɛ mehunu nyansa a, mfasoɔ bɛn na menya?”
Mekaa wɔ mʼakomam sɛ,
“Yei nso nka hwee.”
16Te sɛ ɔkwasea no, ɔnyansafoɔ nso, wɔrenkae no daa;
nna a ɛreba no mu, wɔrenkae wɔn baanu no.
Te sɛ ɔkwasea no, onyansafoɔ nso bɛwu!
Adwumayɛ Nka Hwee
17Ɛno enti asetena fonoo me, na adwuma a yɛyɛ wɔ owia yi ase no haa me. Ne nyinaa yɛ ahuhudeɛ, te sɛ deɛ wɔtu mmirika taa mframa. 18Mekyirii deɛ mayɛ adwuma apɛ nyinaa wɔ owia yi ase, ɛfiri sɛ, ɛsɛ sɛ megya hɔ ma deɛ ɔbɛdi mʼadeɛ. 19Na hwan na ɔnim sɛ onipa ko no bɛyɛ onyansafoɔ anaa ɔkwasea? Nanso deɛ mabiri me mogya ani apɛ wɔ owia yi ase nyinaa bɛkɔ ne nsam. Yei nso yɛ ahuhudeɛ. 20Enti mepaa aba wɔ owia yi ase adwumaden ho. 21Na onipa bɛfiri ne nimdeɛ, nyansa ne adwumayɛ ho nimdeɛ mu ayɛ nʼasɛdeɛ, na afei ɛsɛ sɛ ogya nʼadwumayɛ so aba ma obi a ɔnyɛɛ adwuma biara. Yei nso yɛ ahuhudeɛ, na ɛha adwene. 22Ɛdeɛn na onipa nya firi ne brɛ ne dadwene a ɔde yɛ adwuma wɔ owia yi ase mu? 23Ne nkwa nna nyinaa, nʼadwumayɛ yɛ ɔyea ne ɔhaw; anadwo mpo nʼadwene yɛ adwuma. Yei nso yɛ ahuhudeɛ.
24Biribiara nsene sɛ onipa bɛdidi na wanom na wanya ahomeka wɔ adwumayɛ mu. Yei nso mehunuu sɛ ɛfiri Onyankopɔn, 25ɛfiri sɛ ɛnyɛ ɔno a, anka hwan na ɔbɛtumi adidi anaasɛ ɔbɛnya ahomeka? 26Onipa a ɔsɔ Onyankopɔn ani no, ɔma no nimdeɛ, nyansa ne anigyeɛ, nanso omumuyɛfoɔ deɛ, ɔma ɔboaboa ahonyadeɛ ano ma deɛ ɔsɔ Onyankopɔn ani. Yei nso yɛ ahuhudeɛ, sɛdeɛ wɔde mmirikatuo taa mframa.
