Manugwali 10 – HLGN & NVI

Ang Pulong Sang Dios

Manugwali 10:1-20

1Subong nga ang patay nga mga langaw makapabaho sa pahamot, ang gamay nga kabuangan makaguba sa kaalam kag dungog.

2Ang maalamon nga tawo gusto maghimo sang maayo, pero ang buang-buang nga tawo gusto maghimo sang malain. 3Bisan sa paglakat sang buang-buang makita nga wala siya sing pag-intiendi. Ginapakita gid niya sa tanan ang iya pagkabuang-buang.

4Kon akig sa imo ang isa ka manugdumala indi pagbayai ang imo katungdanan. Kay kon madula na ang iya kaakig basi pa lang patawaron ka niya bisan dako pa nga sala ang imo nahimo.

5May isa pa ka indi maayo nga butang nga nakita ko diri sa kalibutan, kag ini ginahimo sang mga pangulo: 6Ang mga buang-buang ginahatagan sang mataas nga posisyon, pero ang mga manggaranon10:6 manggaranon: ukon, dungganon. iya ginahatagan sang manubo nga posisyon. 7Nakita ko man nga ang mga ulipon nagasakay sa kabayo samtang ang dungganon nga mga tawo nagalakat lang pareho sa mga ulipon.

8Kon magkutkot ka sang buho, basi kon mahulog ka. Kon maglusot ka sa buho sang pader, basi kon kadton ka sang man-og. 9Kon maglukat ka sang bato ukon magbial sang kahoy, basi kon mapilas ka. 10Kon mahabol ang imo wasay kag wala mo ini ginabaid, magpangusog ka gid sing tudo sa paggamit sini. Bintaha kon maalamon ka kay paagi sini magmadinalag-on ka.

11Wala sing pulos ang abilidad mo sa pag-anta sang man-og kon makagat ka man lang niya. 12Ang mga ginahambal sang maalamon nga tawo makahatag sa iya sang kaayuhan, pero ang mga ginahambal sang buang-buang nga tawo makalaglag sa iya. 13Sa umpisa pa lang kabuangan na ang iya mga ginahambal, kag sa ulihi malaot na gid, nga daw wala na siya sa iya kaugalingon. 14Kag wala siya nagauntat hambal.

Wala gid sing may nakahibalo sang palaabuton, kag wala sing may makasugid sa aton kon ano ang matabo sa tapos kita mapatay.

15Ginakapoy ang buang-buang sa iya trabaho, gani nagahunahuna siya nga indi na lang siya magkadto sa banwa sa pagtrabaho.10:15 gani… pagtrabaho: ukon, indi siya makatultol magkadto sa banwa.

16Kaluluoy ang nasyon nga ang hari sini ulipon sadto anay, kag ang mga pangulo sini nagapunsyon lang sa bilog nga adlaw. 17Pero bulahan ang nasyon nga ang hari sini natawo sa dungganon nga pamilya kag ang mga pangulo sini nagapunsyon sa husto nga tion nga may pagpugong sa ila kaugalingon kag wala sila nagapahubog.

18Kon tamad ang isa ka tawo sa pagkay-o sang atop sang iya balay, magatulo ini kag marumpag.

19Ang pagkinaon kag pag-ininom makahatag sing kalipay sa tawo; kag ang kuwarta makahatag sang tanan niya nga kinahanglanon.

20Indi pagpakamalauta ang hari bisan sa hunahuna mo lang, ukon ang manggaranon bisan sa tago lang, kay basi kon may makasugid sini sa ila.10:20 basi… ila: sa literal, basi kon may pispis nga magsugid sini.

Nueva Versión Internacional

Eclesiastés 10:1-20

Dichos de sabiduría

1Las moscas muertas apestan

y echan a perder el perfume.

Así mismo pesa más una pequeña necedad

que la sabiduría y la honra juntas.

2El corazón del sabio se inclina al bien,

pero el del necio busca el mal.

3Aun en el camino por el que va,

el necio revela su falta de inteligencia

y a todos va mostrando lo necio que es.

4Si el ánimo del gobernante se exalta contra ti,

no abandones tu puesto.

La tranquilidad es el remedio para los grandes errores.

5Hay un mal que he visto bajo el sol,

semejante al error que cometen los gobernantes:

6al necio se le dan muchos puestos elevados,

pero a la gente valiosa se les dan los puestos más bajos.

7He visto esclavos montar a caballo

y príncipes andar a pie como esclavos.

8El que cava la fosa, en ella se cae;

al que abre brecha en el muro, la serpiente lo muerde.

9El que pica piedra, con las piedras se hiere;

el que corta leña, podría lastimarse con ella.

10Si el hacha pierde su filo

y no se vuelve a afilar,

hay que golpear con más fuerza,

pero la sabiduría lleva al éxito.

11Si la serpiente muerde antes de ser encantada,

no hay ganancia para el encantador.

12Las palabras del sabio son placenteras,

pero los labios del necio son su ruina;

13sus primeras palabras son necedades

y las últimas, terribles locuras.

14¡Pero no le faltan las palabras!

Nadie sabe lo que ha de suceder

y lo que acontecerá después,

¿quién podría decirlo?

15El trabajo del necio tanto lo fatiga

que ni el camino a la ciudad conoce.

16¡Ay del país cuyo rey es un inmaduro

y cuyos príncipes festejan desde temprano!

17¡Dichoso el país cuyo rey es un noble

y cuyos príncipes comen cuando es debido,

para reponerse y no para embriagarse!

18Por causa del ocio se viene abajo el techo

y por la pereza se desploma la casa.

19Para divertirse se celebra un banquete,

el vino alegra la vida

y el dinero es la respuesta para todo.

20No maldigas al rey ni con el pensamiento,

ni en tu cuarto maldigas al rico,

pues las aves del cielo pueden correr la voz.

Tienen alas y pueden divulgarlo.