Panguna
1-3Talahuron nga Teofilus:
Madamo na ang mga nagsulat parte sa mga butang nga nagkalatabo sa aton. Ginsulat nila ang parte kay Jesus nga ginsaysay man sa aton sang mga tawo nga nagbantala sang Maayong Balita kag nakakita mismo sang mga nagkalatabo halin pa gid sang una. Gin-usisa ko gid ini tanan halin pa sang una, kag naisipan ko nga isulat man ang nagkalatabo kag isaysay sing maathag sa imo 4agod masiguro mo nga matuod gid ang mga butang nga ginsugid sa imo.
Nagpakita ang Anghel kay Zacarias
5Sang si Herodes ang hari sa Judea, may pari didto nga ang iya ngalan si Zacarias nga halin sa linya sang pagkapari ni Abia. Ang iya asawa si Elizabet nga kaliwat man sang mga pari. 6Ining mag-asawa nagkabuhi sing matarong sa atubangan sang Dios. Ginasunod gid nila ang tanan nga mga sugo kag mga pagsulundan sang Ginoo. 7Pero wala sila sing bata, kay baw-as si Elizabet kag tigulang na sila.
8Karon, nag-abot ang adlaw nga ang grupo nila ni Zacarias amo na ang magaalagad sa Dios didto sa templo. 9Naggabot-gabot ang mga pari suno sa ila kinabatasan, kag si Zacarias amo ang napilian nga magsunog sang insenso sa halaran. Gani nagsulod siya sa templo sang Ginoo. 10Samtang nagasunog siya sang insenso didto sa sulod, madamo nga mga tawo sa guwa ang nagapangamuyo sa Dios. 11Dayon nagpakita sa iya ang anghel sang Ginoo nga nagatindog sa tuo dampi sang halaran nga iya ginasunugan sang insenso. 12Sang pagkakita ni Zacarias sa anghel nagulpihan siya kag hinadlukan. 13Pero nagsiling ang anghel sa iya, “Zacarias, indi ka magkahadlok! Ginsabat sang Dios ang imo pangamuyo; si Elizabet nga imo asawa magabata sang lalaki. Ngalanan mo siya nga Juan. 14Magamalipayon ka gid tungod sa iya, kag madamo ang magakalipay tungod sang pagkatawo niya. 15Kay mangin gamhanan siya sa atubangan sang Ginoo. Indi siya dapat mag-inom sang bino ukon bisan ano nga ilimnon nga makahulubog. Halin pa sa tiyan sang iya iloy ang Espiritu Santo ara na sa iya. 16Kag pabalikon niya ang madamo nga mga Israelinhon sa Ginoo nga ila Dios. 17Magauna siya sa Ginoo agod nga ipreparar niya ang mga tawo para sa pag-abot sang Ginoo. Himuon niya ini sa bulig sang Espiritu Santo kag sa gahom nga pareho sang iya sadto ni Elias. Pabalikon niya ang kalulo sang mga ginikanan1:17 ginikanan: sa literal, amay. sa ila mga kabataan, kag pabalikon man niya ang mga tawo nga wala nagatuman sa Dios sa matarong nga panghunahuna.”
18Nagsiling si Zacarias sa anghel, “Paano ko masiguro nga matuman ang ginhambal mo, kay kami nga mag-asawa tigulang na?” 19Nagsabat ang anghel, “Ako si Gabriel nga alagad sang Dios nga didto gid sa iya atubangan. Ginpadala niya ako para magsugid sa imo sining maayong balita. 20Pero tungod nga wala ka nagpati sang akon ginsugid, magaapa ka hasta sa adlaw nga matuman ang akon ginhambal sa imo. Kag matuman gid ini kon mag-abot na ang adlaw nga gintalana sang Dios.”
21Ang mga tawo sa guwa nagapadayon sa paghulat kay Zacarias. Natingala gid sila ngaa nga kadugay gid sa iya sa sulod sang templo. 22Sang pagguwa na niya indi na siya makahambal kag nagasinyas na lang siya sa mga tawo. Naintiendihan nila nga may ginpakita sa iya ang Dios didto sa sulod sang templo. Halin sadto nangin apa siya.
23Pagkatapos sang iya turno sa pag-alagad sa templo, nagpauli siya. 24Pagkaligad sang pila ka adlaw, nagbusong si Elizabet nga iya asawa. Sa sulod sang lima ka bulan wala gid siya nagguwa-guwa sa ila balay. 25Nagsiling siya, “Ginkaluoyan gid man ako sang Ginoo, kay sa sini nga tion ginkuha niya ang akon kahuy-anan sa mga tawo bilang isa ka baw-as.”
Nagpakita ang Anghel kay Maria
26Sang anom na ka bulan ang pagbusong ni Elizabet, ginsugo liwat sang Dios ang anghel nga si Gabriel nga magkadto sa Nazaret, nga isa sang mga banwa sa Galilea. 27Ginpadala siya didto sa isa ka birhen nga ang ngalan si Maria. Si Maria kalaslon na kay Jose, nga isa sang mga kaliwat ni Haring David. 28Pag-abot sang anghel kay Maria, nagsiling siya, “Maria, magkalipay ka, kay ang Ginoo kaupod mo kag ginpakamaayo niya ikaw.”1:28 Maria… ikaw: ukon, Kamusta ka na, Maria, ikaw nga ginpakamaayo sang Ginoo kag ginaupdan niya. 29Pagkabati sini ni Maria naglibog gid ang iya ulo, kag ginhunahuna niya kon ano bala ang kahulugan sini. 30Gani nagsiling ang anghel sa iya, “Maria, indi ka magkahadlok, kay ginpakita sang Dios ang iya kaayo sa imo. 31Magabusong ka kag magabata sang lalaki, kag ngalanan mo siya nga Jesus. 32Mangin bantog siya kag kilalahon nga Anak sang Labing Mataas nga Dios. Ihatag sa iya sang Ginoong Dios ang ginharian sang iya katigulangan nga si David. 33Magahari siya sa mga kaliwat ni Jacob hasta san-o; ang iya paghari wala sing katapusan.”
34Nagsiling si Maria sa anghel, “Paano bala ang pagkahimo sini, kay birhen pa ako?”
35Nagsabat ang anghel, “Magaabot sa imo ang Espiritu Santo, kag magalikop sa imo ang gahom sang Labing Mataas nga Dios. Gani ang balaan nga bata nga matawo sa imo kilalahon nga Anak sang Dios. 36Tan-awa bala ang imo paryente nga si Elizabet. Nagsiling ang iban nga indi na siya makabata kay tigulang na gid siya. Pero karon anom na ka bulan ang iya ginabusong, 37tungod kay sa Dios, ang tanan sarang mahimo.”
38Gani nagsiling si Maria, “Alagad lang ako sang Ginoo. Kabay pa nga matuman sa akon ang imo ginsiling.” Dayon naghalin ang anghel.
Nagbisita si Maria kay Elizabet
39Pagkatapos sang pila ka adlaw, naghimos si Maria kag nagdali-dali kadto sa isa ka banwa sa kabukiran sang Judea. 40Nagsulod siya sa balay nila ni Zacarias kag nangamusta kay Elizabet. 41Pagkabati ni Elizabet sang pagpangamusta ni Maria, naghulag sing mabaskog ang bata sa iya tiyan. Gin-gamhan si Elizabet sang Espiritu Santo, 42kag sa mabaskog nga tingog naghambal siya, “Sa tanan nga babayi ikaw lang ang ginbendisyunan sang Dios sang pareho sini! Ginbendisyunan man niya ang imo ginabusong! 43Dako gid ini nga kadungganan nakon tungod kay ginbisitahan ako sang iloy sang akon Ginoo. 44Kay bisan mismo ang bata sa akon tiyan malipayon nga naghulag sing mabaskog sang mabatian ko ang imo pagpangamusta. 45Bulahan gid ikaw nga nagtuo nga matuman sa imo ang ginhambal sang Ginoo!”
Ang Pagdayaw ni Maria sa Dios
46Nagsiling si Maria,
“Nagadayaw gid ako sa Ginoo!
47Kag nagakalipay ang akon espiritu sa Dios nga akon Manluluwas.
48Kay gindumdom niya ako nga iya kubos1:48 kubos: sa iban nga Bisaya, ubos; ukon, kabos. nga alagad.
Sugod subong, magasiling ang tanan nga henerasyon nga bulahan ako,
49tungod sang makatilingala nga mga butang nga ginhimo sa akon sang gamhanan nga Dios.
Balaan siya nga Dios!
50Nagakaluoy siya sa mga tawo nga nagatahod sa iya sa kada henerasyon.
51Naghimo siya sang puwerte nga mga buhat paagi sa iya gahom.
Gintabog niya ang mga tawo nga mataas ang ila pagtan-aw sa ila kaugalingon.
52Ginpukan niya ang gamhanan nga mga hari sa ila mga trono.
Kag ginbayaw niya ang mga kubos.
53Ginbusog niya sang maayo nga mga butang ang mga ginagutom.
Pero ang mga manggaranon ginpahalin niya nga wala gid sing dala.
54-55Ginbuligan niya kita nga mga kaliwat ni Israel, nga iya mga suluguon.
Kay wala niya pagkalimti ang iya promisa sa aton mga katigulangan—kay Abraham kag sa iya mga kaliwat—
nga kaluoyan niya sila sa wala sing katapusan!”
56Kag nagtiner si Maria didto sa ila ni Elizabet sang mga tatlo ka bulan antes siya magpauli.
Ang Pagkatawo ni Juan nga Manugbautiso
57Karon nag-abot na ang tion nga inugbata ni Elizabet, kag nagbata siya sang lalaki. 58Pagkabati sang iya mga kaingod kag mga paryente nga dako ang kaluoy sang Ginoo sa iya, nagkalipay sila kaupod niya.
59Sang walo na ka adlaw ang bata, nagtambong ang mga kaingod kag mga paryente sa pagtuli sa iya. Kuntani ngalanan nila siya nga Zacarias pareho sang iya amay, 60pero indi komporme si Elizabet. Nagsiling siya, “Indi mahimo, dapat Juan ang ingalan sa iya.” 61Nagsiling sila, “Pero wala gid kamo sang paryente nga pareho sina ang ngalan.” 62Kag ginsinyasan nila ang amay kon ano ang iya gusto nga ingalan sa iya bata. 63Nagsinyas siya nga hatagan siya sang sululatan. Dayon nagsulat siya, “Ngalanan siya nga Juan.” Natingala gid sila tanan. 64Sa gilayon nakahambal si Zacarias kag nagdayaw siya sa Dios. 65Ginkulbaan ang tanan nila nga mga kaingod sa balita parte sa tanan nga nagkalatabo, kag nangin bantog man ini sa tanan nga kabukiran sang Judea. 66Ang tanan nga tawo nga nakabati sini nagpamalandong kag nagpamangkot, “Mangin ano ayhan ini nga bata kon magdako na siya?” Kay maathag nga ang gahom sang Ginoo ara sa iya.
Ang Tagna ni Zacarias
67Gin-gamhan sang Espiritu Santo si Zacarias nga amay ni Juan kag amo ini ang iya ginhambal,
68“Dayawon ta ang Ginoo nga Dios sang Israel!
Kay gindumdom kag ginhilway niya kita nga iya katawhan.
69Ginpadala niya sa aton ang makagagahom nga manluluwas nga kaliwat sang iya alagad nga si David.
70Amo man ini ang iya ginsiling sadto paagi sa iya pinili nga mga propeta.
71Nagpromisa siya nga luwason niya kita sa aton mga kaaway
kag sa mga tawo nga nagadumot sa aton.
72Nagsiling man siya nga kaluoyan niya ang aton mga katigulangan suno sa iya ginpromisa sa ila.
Kag indi gid niya pagkalimtan ang iya kasugtanan sa ila
73nga ginsumpa niya sa aton katigulangan nga si Abraham.
74Ina nga kasugtanan amo nga luwason gid niya kita sa aton mga kaaway
agod nga makasimba1:74 makasimba: ukon, makaalagad. kita nga wala sing kahadlok,
75kag mangin balaan kag matarong kita sa iya atubangan sa adlaw-adlaw naton nga pagkabuhi.”
76Dayon naghambal man si Zacarias sa iya bata,
“Ikaw Juan, pagatawgon ka nga propeta sang Labing Mataas nga Dios.
Kay magauna ka sa Ginoo agod ipreparar mo ang mga tawo para sa iya pag-abot.
77Magatudlo ka sa iya katawhan nga maluwas sila. Patawaron sila sang Dios sa ila mga sala,
78kay ang aton Dios maluluy-on kag mahigugmaon.
Ipadala niya ang manluluwas nga mangin pareho sa nagabutlak nga adlaw,
79nga magasilak sa mga tawo nga ara sa kadudulman kag nahadlok sa kamatayon.
Magatudlo siya sa aton kon paano mangin maayo ang aton relasyon sa Dios kag sa aton isigkatawo.”
80Karon, ang bata nga si Juan nagdako kag nangin mabaskog sa espiritu. Nag-estar siya sa kamingawan hasta sa adlaw nga nagsugod siya sa iya pagpanudlo sa mga Israelinhon.
1-2提阿非羅大人，已經有很多人根據最初的目擊者和傳道者給我們的口述，把我們中間發生的事記載下來。 3我把一切事情從頭至尾仔細查考之後，決定按次序寫出來， 4使你知道自己所學的道都是有真憑實據的。
天使預告施洗者約翰出生
5猶太王希律執政期間，亞比雅的班裡有位祭司名叫撒迦利亞，他妻子伊莉莎白是亞倫的後裔。 6夫妻二人遵行主的一切誡命和條例，無可指責，在上帝眼中是義人。 7但他們沒有孩子，因為伊莉莎白不能生育，二人又年紀老邁。
8有一天，輪到撒迦利亞他們那一班祭司當值， 9他們按照祭司的規矩抽籤，抽中撒迦利亞到主的殿裡去燒香。 10眾百姓都在外面禱告。 11那時，主的天使在香壇的右邊向撒迦利亞顯現， 12撒迦利亞見了，驚慌害怕起來。
13天使對他說：「撒迦利亞，不要害怕，你的禱告已蒙垂聽。你的妻子伊莉莎白要為你生一個兒子，你要給他取名叫約翰。 14你必歡喜快樂，許多人也會因為他的誕生而欣喜雀躍， 15因為他將成為主偉大的僕人。他必滴酒不沾，並且在母腹裡就被聖靈充滿。 16他將勸導許多以色列人回心轉意，歸順主——他們的上帝。 17他將以先知以利亞的心志和能力作主的先鋒，使父親的心轉向兒女，使叛逆的人回轉、順從義人的智慧，為主預備合用的子民。」
18撒迦利亞對天使說：「我已經老了，我的妻子也上了年紀，我如何知道這是真的呢？」 19天使回答說：「我是侍立在上帝面前的加百列，奉命來向你報這喜訊。 20我說的這些話到時候必定應驗。但因為你不肯相信我的話，所以這事成就以前，你將變成啞巴，不能說話。」
21人們在等候撒加利亞，見他在聖殿裡遲遲不出來，都感到奇怪。 22後來他出來了，卻成了啞巴，不能說話，只能打手勢，大家意識到他在聖殿裡看見了異象。 23撒迦利亞供職期滿，就回家去了。 24不久，伊莉莎白果然懷了孕，她有五個月閉門不出。 25她說：「主真是眷顧我，除掉了我不生育的羞恥。」
天使預告耶穌降生
26伊莉莎白懷孕六個月的時候，天使加百列又奉上帝的命令到加利利的拿撒勒， 27去見一位童貞女，她叫瑪麗亞。瑪麗亞已經和大衛的後裔約瑟訂了婚。
28天使到了瑪麗亞那裡，說：「恭喜你！蒙大恩的女子，主與你同在！」
29瑪麗亞聽了覺得十分困惑，反覆思想這話的意思。
30天使對她說：「瑪麗亞，不要害怕，你在上帝面前已經蒙恩了。 31你要懷孕生子，並給祂取名叫耶穌。 32祂偉大無比，將被稱為至高者的兒子，主上帝要把祂祖先大衛的王位賜給祂。 33祂要永遠統治以色列1·33 「以色列」希臘文是「雅各的家」。，祂的國度永無窮盡。」
34瑪麗亞對天使說：「這怎麼可能呢？我還是童貞女。」
35天使回答說：「聖靈要臨到你身上，至高者的能力要蔭庇你，所以你要生的那聖嬰必稱為上帝的兒子。 36看啊，你的親戚伊莉莎白年紀老邁，一向不能生育，現在已經懷男胎六個月了。 37因為上帝無所不能。」
38瑪麗亞說：「我是主的婢女，願你所說的話在我身上成就。」於是天使離開了她。
瑪麗亞看望伊莉莎白
39不久，瑪麗亞便動身趕到猶太山區的一座城， 40進了撒迦利亞的家，向伊莉莎白請安。 41伊莉莎白一聽見瑪麗亞的問安，腹中的胎兒便跳動起來，伊莉莎白被聖靈充滿， 42高聲喊著說：「在婦女中你是最蒙福的！你腹中的孩子也是蒙福的！ 43我主的母親來探望我，我怎麼敢當呢？ 44我一聽到你問安的聲音，腹中的孩子就歡喜跳動。 45相信主所說的話必實現的女子有福了！」
46瑪麗亞說：
「我的心尊主為大，
47我的靈因我的救主上帝而歡喜，
48因祂眷顧我這卑微的婢女，
從今以後，
世世代代都要稱我是有福的。
49全能者在我身上行了奇事，
祂的名是神聖的。
50祂憐憫敬畏祂的人，
直到世世代代。
51祂伸出臂膀，施展大能，
驅散心驕氣傲的人。
52祂使當權者失勢，
叫謙卑的人升高。
53祂使饑餓的得飽足，
叫富足的空手而去。
54祂扶助了自己的僕人以色列，
55祂要施憐憫給亞伯拉罕和他的子孫，
直到永遠，
正如祂對我們祖先的應許。」
56瑪麗亞和伊莉莎白同住了約三個月，便回家去了。
施洗者約翰出生
57伊莉莎白的產期到了，生下一個兒子。 58親戚和鄰居聽見主向她大施憐憫，都和她一同歡樂。 59到了第八天，他們來給孩子行割禮，想照他父親的名字給他取名叫撒迦利亞。
60但伊莉莎白說：「不！要叫他約翰。」
61他們說：「你們家族中沒有人用這個名字啊！」 62他們便向他父親打手勢，問他要給孩子起什麼名字。 63撒迦利亞就要了一塊寫字板，寫上：「他的名字叫約翰。」大家看了都很驚奇。 64就在那時，撒迦利亞恢複了說話的能力，便開口讚美上帝。 65住在周圍的人都很懼怕，這消息很快就傳遍了整個猶太山區。 66聽見的人都在想：「這孩子將來會怎樣呢？因為主與他同在。」
撒迦利亞的預言
67孩子的父親撒迦利亞被聖靈充滿，便預言說：
68「主——以色列的上帝當受稱頌，
因祂眷顧、救贖了自己的子民，
69在祂僕人大衛的家族中為我們興起了一位大能的拯救者1·69 「拯救者」希臘文是「拯救的角」。，
70正如祂從亙古藉著祂聖先知們的口所說的。
71祂要從仇敵和一切恨我們之人手中拯救我們。
72祂憐憫我們的祖先，
持守自己的聖約，
73就是祂對我們的先祖亞伯拉罕所起的誓，
74要把我們從仇敵手中拯救出來，
75使我們一生一世在聖潔和公義中坦然無懼地事奉祂。
76至於你，我的兒子啊！
你將要被稱為至高者的先知，
因為你要走在主的前面，
為祂預備道路，
77使百姓因罪得赦免而明白救恩的真諦。
78由於上帝的憐憫，
清晨的曙光必從高天普照我們，
79照亮那些生活在黑暗中和死亡陰影下的人，
帶領我們走平安的道路。」
80那孩子漸漸長大，心靈強健，在向以色列人公開露面之前，一直住在曠野。
