Panguna
1-3Talahuron nga Teofilus:
Madamo na ang mga nagsulat parte sa mga butang nga nagkalatabo sa aton. Ginsulat nila ang parte kay Jesus nga ginsaysay man sa aton sang mga tawo nga nagbantala sang Maayong Balita kag nakakita mismo sang mga nagkalatabo halin pa gid sang una. Gin-usisa ko gid ini tanan halin pa sang una, kag naisipan ko nga isulat man ang nagkalatabo kag isaysay sing maathag sa imo 4agod masiguro mo nga matuod gid ang mga butang nga ginsugid sa imo.
Nagpakita ang Anghel kay Zacarias
5Sang si Herodes ang hari sa Judea, may pari didto nga ang iya ngalan si Zacarias nga halin sa linya sang pagkapari ni Abia. Ang iya asawa si Elizabet nga kaliwat man sang mga pari. 6Ining mag-asawa nagkabuhi sing matarong sa atubangan sang Dios. Ginasunod gid nila ang tanan nga mga sugo kag mga pagsulundan sang Ginoo. 7Pero wala sila sing bata, kay baw-as si Elizabet kag tigulang na sila.
8Karon, nag-abot ang adlaw nga ang grupo nila ni Zacarias amo na ang magaalagad sa Dios didto sa templo. 9Naggabot-gabot ang mga pari suno sa ila kinabatasan, kag si Zacarias amo ang napilian nga magsunog sang insenso sa halaran. Gani nagsulod siya sa templo sang Ginoo. 10Samtang nagasunog siya sang insenso didto sa sulod, madamo nga mga tawo sa guwa ang nagapangamuyo sa Dios. 11Dayon nagpakita sa iya ang anghel sang Ginoo nga nagatindog sa tuo dampi sang halaran nga iya ginasunugan sang insenso. 12Sang pagkakita ni Zacarias sa anghel nagulpihan siya kag hinadlukan. 13Pero nagsiling ang anghel sa iya, “Zacarias, indi ka magkahadlok! Ginsabat sang Dios ang imo pangamuyo; si Elizabet nga imo asawa magabata sang lalaki. Ngalanan mo siya nga Juan. 14Magamalipayon ka gid tungod sa iya, kag madamo ang magakalipay tungod sang pagkatawo niya. 15Kay mangin gamhanan siya sa atubangan sang Ginoo. Indi siya dapat mag-inom sang bino ukon bisan ano nga ilimnon nga makahulubog. Halin pa sa tiyan sang iya iloy ang Espiritu Santo ara na sa iya. 16Kag pabalikon niya ang madamo nga mga Israelinhon sa Ginoo nga ila Dios. 17Magauna siya sa Ginoo agod nga ipreparar niya ang mga tawo para sa pag-abot sang Ginoo. Himuon niya ini sa bulig sang Espiritu Santo kag sa gahom nga pareho sang iya sadto ni Elias. Pabalikon niya ang kalulo sang mga ginikanan1:17 ginikanan: sa literal, amay. sa ila mga kabataan, kag pabalikon man niya ang mga tawo nga wala nagatuman sa Dios sa matarong nga panghunahuna.”
18Nagsiling si Zacarias sa anghel, “Paano ko masiguro nga matuman ang ginhambal mo, kay kami nga mag-asawa tigulang na?” 19Nagsabat ang anghel, “Ako si Gabriel nga alagad sang Dios nga didto gid sa iya atubangan. Ginpadala niya ako para magsugid sa imo sining maayong balita. 20Pero tungod nga wala ka nagpati sang akon ginsugid, magaapa ka hasta sa adlaw nga matuman ang akon ginhambal sa imo. Kag matuman gid ini kon mag-abot na ang adlaw nga gintalana sang Dios.”
21Ang mga tawo sa guwa nagapadayon sa paghulat kay Zacarias. Natingala gid sila ngaa nga kadugay gid sa iya sa sulod sang templo. 22Sang pagguwa na niya indi na siya makahambal kag nagasinyas na lang siya sa mga tawo. Naintiendihan nila nga may ginpakita sa iya ang Dios didto sa sulod sang templo. Halin sadto nangin apa siya.
23Pagkatapos sang iya turno sa pag-alagad sa templo, nagpauli siya. 24Pagkaligad sang pila ka adlaw, nagbusong si Elizabet nga iya asawa. Sa sulod sang lima ka bulan wala gid siya nagguwa-guwa sa ila balay. 25Nagsiling siya, “Ginkaluoyan gid man ako sang Ginoo, kay sa sini nga tion ginkuha niya ang akon kahuy-anan sa mga tawo bilang isa ka baw-as.”
Nagpakita ang Anghel kay Maria
26Sang anom na ka bulan ang pagbusong ni Elizabet, ginsugo liwat sang Dios ang anghel nga si Gabriel nga magkadto sa Nazaret, nga isa sang mga banwa sa Galilea. 27Ginpadala siya didto sa isa ka birhen nga ang ngalan si Maria. Si Maria kalaslon na kay Jose, nga isa sang mga kaliwat ni Haring David. 28Pag-abot sang anghel kay Maria, nagsiling siya, “Maria, magkalipay ka, kay ang Ginoo kaupod mo kag ginpakamaayo niya ikaw.”1:28 Maria… ikaw: ukon, Kamusta ka na, Maria, ikaw nga ginpakamaayo sang Ginoo kag ginaupdan niya. 29Pagkabati sini ni Maria naglibog gid ang iya ulo, kag ginhunahuna niya kon ano bala ang kahulugan sini. 30Gani nagsiling ang anghel sa iya, “Maria, indi ka magkahadlok, kay ginpakita sang Dios ang iya kaayo sa imo. 31Magabusong ka kag magabata sang lalaki, kag ngalanan mo siya nga Jesus. 32Mangin bantog siya kag kilalahon nga Anak sang Labing Mataas nga Dios. Ihatag sa iya sang Ginoong Dios ang ginharian sang iya katigulangan nga si David. 33Magahari siya sa mga kaliwat ni Jacob hasta san-o; ang iya paghari wala sing katapusan.”
34Nagsiling si Maria sa anghel, “Paano bala ang pagkahimo sini, kay birhen pa ako?”
35Nagsabat ang anghel, “Magaabot sa imo ang Espiritu Santo, kag magalikop sa imo ang gahom sang Labing Mataas nga Dios. Gani ang balaan nga bata nga matawo sa imo kilalahon nga Anak sang Dios. 36Tan-awa bala ang imo paryente nga si Elizabet. Nagsiling ang iban nga indi na siya makabata kay tigulang na gid siya. Pero karon anom na ka bulan ang iya ginabusong, 37tungod kay sa Dios, ang tanan sarang mahimo.”
38Gani nagsiling si Maria, “Alagad lang ako sang Ginoo. Kabay pa nga matuman sa akon ang imo ginsiling.” Dayon naghalin ang anghel.
Nagbisita si Maria kay Elizabet
39Pagkatapos sang pila ka adlaw, naghimos si Maria kag nagdali-dali kadto sa isa ka banwa sa kabukiran sang Judea. 40Nagsulod siya sa balay nila ni Zacarias kag nangamusta kay Elizabet. 41Pagkabati ni Elizabet sang pagpangamusta ni Maria, naghulag sing mabaskog ang bata sa iya tiyan. Gin-gamhan si Elizabet sang Espiritu Santo, 42kag sa mabaskog nga tingog naghambal siya, “Sa tanan nga babayi ikaw lang ang ginbendisyunan sang Dios sang pareho sini! Ginbendisyunan man niya ang imo ginabusong! 43Dako gid ini nga kadungganan nakon tungod kay ginbisitahan ako sang iloy sang akon Ginoo. 44Kay bisan mismo ang bata sa akon tiyan malipayon nga naghulag sing mabaskog sang mabatian ko ang imo pagpangamusta. 45Bulahan gid ikaw nga nagtuo nga matuman sa imo ang ginhambal sang Ginoo!”
Ang Pagdayaw ni Maria sa Dios
46Nagsiling si Maria,
“Nagadayaw gid ako sa Ginoo!
47Kag nagakalipay ang akon espiritu sa Dios nga akon Manluluwas.
48Kay gindumdom niya ako nga iya kubos1:48 kubos: sa iban nga Bisaya, ubos; ukon, kabos. nga alagad.
Sugod subong, magasiling ang tanan nga henerasyon nga bulahan ako,
49tungod sang makatilingala nga mga butang nga ginhimo sa akon sang gamhanan nga Dios.
Balaan siya nga Dios!
50Nagakaluoy siya sa mga tawo nga nagatahod sa iya sa kada henerasyon.
51Naghimo siya sang puwerte nga mga buhat paagi sa iya gahom.
Gintabog niya ang mga tawo nga mataas ang ila pagtan-aw sa ila kaugalingon.
52Ginpukan niya ang gamhanan nga mga hari sa ila mga trono.
Kag ginbayaw niya ang mga kubos.
53Ginbusog niya sang maayo nga mga butang ang mga ginagutom.
Pero ang mga manggaranon ginpahalin niya nga wala gid sing dala.
54-55Ginbuligan niya kita nga mga kaliwat ni Israel, nga iya mga suluguon.
Kay wala niya pagkalimti ang iya promisa sa aton mga katigulangan—kay Abraham kag sa iya mga kaliwat—
nga kaluoyan niya sila sa wala sing katapusan!”
56Kag nagtiner si Maria didto sa ila ni Elizabet sang mga tatlo ka bulan antes siya magpauli.
Ang Pagkatawo ni Juan nga Manugbautiso
57Karon nag-abot na ang tion nga inugbata ni Elizabet, kag nagbata siya sang lalaki. 58Pagkabati sang iya mga kaingod kag mga paryente nga dako ang kaluoy sang Ginoo sa iya, nagkalipay sila kaupod niya.
59Sang walo na ka adlaw ang bata, nagtambong ang mga kaingod kag mga paryente sa pagtuli sa iya. Kuntani ngalanan nila siya nga Zacarias pareho sang iya amay, 60pero indi komporme si Elizabet. Nagsiling siya, “Indi mahimo, dapat Juan ang ingalan sa iya.” 61Nagsiling sila, “Pero wala gid kamo sang paryente nga pareho sina ang ngalan.” 62Kag ginsinyasan nila ang amay kon ano ang iya gusto nga ingalan sa iya bata. 63Nagsinyas siya nga hatagan siya sang sululatan. Dayon nagsulat siya, “Ngalanan siya nga Juan.” Natingala gid sila tanan. 64Sa gilayon nakahambal si Zacarias kag nagdayaw siya sa Dios. 65Ginkulbaan ang tanan nila nga mga kaingod sa balita parte sa tanan nga nagkalatabo, kag nangin bantog man ini sa tanan nga kabukiran sang Judea. 66Ang tanan nga tawo nga nakabati sini nagpamalandong kag nagpamangkot, “Mangin ano ayhan ini nga bata kon magdako na siya?” Kay maathag nga ang gahom sang Ginoo ara sa iya.
Ang Tagna ni Zacarias
67Gin-gamhan sang Espiritu Santo si Zacarias nga amay ni Juan kag amo ini ang iya ginhambal,
68“Dayawon ta ang Ginoo nga Dios sang Israel!
Kay gindumdom kag ginhilway niya kita nga iya katawhan.
69Ginpadala niya sa aton ang makagagahom nga manluluwas nga kaliwat sang iya alagad nga si David.
70Amo man ini ang iya ginsiling sadto paagi sa iya pinili nga mga propeta.
71Nagpromisa siya nga luwason niya kita sa aton mga kaaway
kag sa mga tawo nga nagadumot sa aton.
72Nagsiling man siya nga kaluoyan niya ang aton mga katigulangan suno sa iya ginpromisa sa ila.
Kag indi gid niya pagkalimtan ang iya kasugtanan sa ila
73nga ginsumpa niya sa aton katigulangan nga si Abraham.
74Ina nga kasugtanan amo nga luwason gid niya kita sa aton mga kaaway
agod nga makasimba1:74 makasimba: ukon, makaalagad. kita nga wala sing kahadlok,
75kag mangin balaan kag matarong kita sa iya atubangan sa adlaw-adlaw naton nga pagkabuhi.”
76Dayon naghambal man si Zacarias sa iya bata,
“Ikaw Juan, pagatawgon ka nga propeta sang Labing Mataas nga Dios.
Kay magauna ka sa Ginoo agod ipreparar mo ang mga tawo para sa iya pag-abot.
77Magatudlo ka sa iya katawhan nga maluwas sila. Patawaron sila sang Dios sa ila mga sala,
78kay ang aton Dios maluluy-on kag mahigugmaon.
Ipadala niya ang manluluwas nga mangin pareho sa nagabutlak nga adlaw,
79nga magasilak sa mga tawo nga ara sa kadudulman kag nahadlok sa kamatayon.
Magatudlo siya sa aton kon paano mangin maayo ang aton relasyon sa Dios kag sa aton isigkatawo.”
80Karon, ang bata nga si Juan nagdako kag nangin mabaskog sa espiritu. Nag-estar siya sa kamingawan hasta sa adlaw nga nagsugod siya sa iya pagpanudlo sa mga Israelinhon.
1-2提阿非罗大人，已经有很多人根据最初的目击者和传道者给我们的口述，把我们中间发生的事记载下来。 3我把一切事情从头至尾仔细查考之后，决定按次序写出来， 4使你知道自己所学的道都是有真凭实据的。
天使预告施洗者约翰出生
5犹太王希律执政期间，亚比雅的班里有位祭司名叫撒迦利亚，他妻子伊丽莎白是亚伦的后裔。 6夫妻二人遵行主的一切诫命和条例，无可指责，在上帝眼中是义人。 7但他们没有孩子，因为伊丽莎白不能生育，二人又年纪老迈。
8有一天，轮到撒迦利亚他们那一班祭司当值， 9他们按照祭司的规矩抽签，抽中撒迦利亚到主的殿里去烧香。 10众百姓都在外面祷告。 11那时，主的天使在香坛的右边向撒迦利亚显现， 12撒迦利亚见了，惊慌害怕起来。
13天使对他说：“撒迦利亚，不要害怕，你的祷告已蒙垂听。你的妻子伊丽莎白要为你生一个儿子，你要给他取名叫约翰。 14你必欢喜快乐，许多人也会因为他的诞生而欣喜雀跃， 15因为他将成为主伟大的仆人。他必滴酒不沾，并且在母腹里就被圣灵充满。 16他将劝导许多以色列人回心转意，归顺主——他们的上帝。 17他将以先知以利亚的心志和能力做主的先锋，使父亲的心转向儿女，使叛逆的人回转、顺从义人的智慧，为主预备合用的子民。”
18撒迦利亚对天使说：“我已经老了，我的妻子也上了年纪，我如何知道这是真的呢？” 19天使回答说：“我是侍立在上帝面前的加百列，奉命来向你报这喜讯。 20我说的这些话到时候必定应验。但因为你不肯相信我的话，所以这事成就以前，你将变成哑巴，不能说话。”
21人们在等候撒迦利亚，见他在圣殿里迟迟不出来，都感到奇怪。 22后来他出来了，却成了哑巴，不能说话，只能打手势，大家意识到他在圣殿里看见了异象。 23撒迦利亚供职期满，就回家去了。 24不久，伊丽莎白果然怀了孕，她有五个月闭门不出。 25她说：“主真是眷顾我，除掉了我不生育的羞耻。”
天使预告耶稣降生
26伊丽莎白怀孕六个月的时候，天使加百列又奉上帝的命令到加利利的拿撒勒， 27去见一位童贞女，她叫玛丽亚。玛丽亚已经和大卫的后裔约瑟订了婚。
28天使到了玛丽亚那里，说：“恭喜你，蒙大恩的女子，主与你同在！”
29玛丽亚听了觉得十分困惑，反复思想这话的意思。
30天使对她说：“玛丽亚，不要害怕，你在上帝面前已经蒙恩了。 31你要怀孕生子，并给祂取名叫耶稣。 32祂伟大无比，将被称为至高者的儿子，主上帝要把祂祖先大卫的王位赐给祂。 33祂要永远统治以色列1:33 “以色列”希腊文是“雅各的家”。，祂的国度永无穷尽。”
34玛丽亚对天使说：“这怎么可能呢？我还是童贞女。”
35天使回答说：“圣灵要临到你身上，至高者的能力要荫庇你，所以你要生的那圣婴必称为上帝的儿子。 36看啊，你的亲戚伊丽莎白年纪老迈，一向不能生育，现在已经怀男胎六个月了。 37因为上帝无所不能。”
38玛丽亚说：“我是主的婢女，愿你所说的话在我身上成就。”于是天使离开了她。
玛丽亚看望伊丽莎白
39不久，玛丽亚便动身赶到犹太山区的一座城， 40进了撒迦利亚的家，向伊丽莎白请安。 41伊丽莎白一听见玛丽亚的问安，腹中的胎儿便跳动起来，伊丽莎白被圣灵充满， 42高声喊着说：“在妇女中你是最蒙福的！你腹中的孩子也是蒙福的！ 43我主的母亲来探望我，我怎么敢当呢？ 44我一听到你问安的声音，腹中的孩子就欢喜跳动。 45相信主所说的话必实现的女子有福了！”
46玛丽亚说：
“我的心尊主为大，
47我的灵因我的救主上帝而欢喜，
48因祂眷顾我这卑微的婢女，
从今以后，
世世代代都要称我是有福的。
49全能者在我身上行了奇事，
祂的名是神圣的。
50祂怜悯敬畏祂的人，
直到世世代代。
51祂伸出臂膀，施展大能，
驱散心骄气傲的人。
52祂使当权者失势，
叫谦卑的人升高。
53祂使饥饿的得饱足，
叫富足的空手而去。
54祂扶助了自己的仆人以色列，
55祂要施怜悯给亚伯拉罕和他的子孙，
直到永远，
正如祂对我们祖先的应许。”
56玛丽亚和伊丽莎白同住了约三个月，便回家去了。
施洗者约翰出生
57伊丽莎白的产期到了，生下一个儿子。 58亲戚和邻居听见主向她大施怜悯，都和她一同欢乐。 59到了第八天，他们来给孩子行割礼，想照他父亲的名字给他取名叫撒迦利亚。
60但伊丽莎白说：“不！要叫他约翰。”
61他们说：“你们家族中没有人用这个名字啊！” 62他们便向他父亲打手势，问他要给孩子起什么名字。 63撒迦利亚就要了一块写字板，写上：“他的名字叫约翰。”大家看了都很惊奇。 64就在那时，撒迦利亚恢复了说话的能力，便开口赞美上帝。 65住在周围的人都很惧怕，这消息很快就传遍了整个犹太山区。 66听见的人都在想：“这孩子将来会怎样呢？因为主与他同在。”
撒迦利亚的预言
67孩子的父亲撒迦利亚被圣灵充满，便预言说：
68“主——以色列的上帝当受称颂，
因祂眷顾、救赎了自己的子民，
69在祂仆人大卫的家族中为我们兴起了一位大能的拯救者1:69 “拯救者”希腊文是“拯救的角”。，
70正如祂从亘古借着祂圣先知们的口所说的。
71祂要从仇敌和一切恨我们之人手中拯救我们。
72祂怜悯我们的祖先，
持守自己的圣约，
73就是祂对我们的先祖亚伯拉罕所起的誓，
74要把我们从仇敌手中拯救出来，
75使我们一生一世在圣洁和公义中坦然无惧地事奉祂。
76至于你，我的儿子啊！
你将要被称为至高者的先知，
因为你要走在主的前面，
为祂预备道路，
77使百姓因罪得赦免而明白救恩的真谛。
78由于上帝的怜悯，
清晨的曙光必从高天普照我们，
79照亮那些生活在黑暗中和死亡阴影下的人，
带领我们走平安的道路。”
80那孩子渐渐长大，心灵强健，在向以色列人公开露面之前，一直住在旷野。
