Ang Balos sa Pagkamatinumanon
(Deu. 7:11-24; 28:1-14)
1Indi kamo maghimo sang mga dios-dios pareho sang mga imahen, handumanan nga bato, ukon bato nga may larawan, agod simbahon, kay ako amo ang Ginoo nga inyo Dios.
2Tumana ninyo ang akon mga ginapahimo sa inyo sa mga Adlaw nga Inugpahuway kag tahura ninyo ang lugar nga ginasimbahan ninyo sa akon. Ako amo ang Ginoo.
3Kon tumanon ninyo ang akon mga pagsulundan kag mga sugo, 4padal-an ko kamo sang ulan sa husto nga panahon agod nga ang duta makapatubas kag ang mga kahoy makapamunga. 5Mangin bugana gid kaayo ang inyo mga patubas nga bisan pa gani ang inyo paglinas sang mga uhay magapadayon hasta sa tigpamupo sang mga ubas, kag ang inyo pagpamupo sang ubas magapadayon hasta sa inyo tigpalanggas. Gani makapagusto kamo sang inyo nga pagkaon kag magakabuhi pa kamo nga malinong sa inyo lugar.
6Paluntaron ko ang kalinong sa inyo lugar, gani makatulog kamo nga wala sing may ginakahadlukan. Pangtabugon ko ang mapintas nga mga sapat sa inyo lugar, kag wala sing mga kaaway nga makasalakay sa inyo. 7Kamo ang magasalakay sa inyo mga kaaway kag pamatyon ninyo sila. 8Ang 5 sa inyo makapierdi sang 100 kag ang 100 sa inyo makapierdi sang 10,000. 9Ipakita ko ang akon kaayo sa inyo kag hatagan ko kamo sang madamo nga mga kaliwat agod matuman ko ang akon kasugtanan sa inyo. 10Tungod nga mangin bugana gid ang inyo mga patubas, ang inyo pagakaunon amo pa ang nagligad ninyo nga mga patubas hasta nga maabtan pa ini kag mailisan sang bag-o naman nga patubas. 11Magapuyo ako upod sa inyo kag indi ko kamo pag-isikway. 12Magaupod ako sa inyo kag ako padayon nga mangin Dios ninyo kag kamo padayon nga mangin katawhan ko. 13Ako ang Ginoo nga inyo Dios nga nagpaguwa sa inyo sa Egipto agod nga indi na kamo mangin mga ulipon sang mga Egiptohanon. Ginhilway ko na kamo, gani wala na kamo sing dapat nga ikahuya.
Ang Balos sa Pagkadimatinumanon
(Deu. 28:15-68)
14-15Pero kon indi gani kamo magpamati sa akon kag indi magtuman sang tanan ko nga mga sugo, mga pagsulundan kag mga ginapatuman, kag tungod sini ginalapas ninyo ang kasugtanan ko sa inyo, 16amo ini ang akon himuon sa inyo: Mataranta kamo sa kahadlok tungod kay padal-an ko kamo sang makamamatay nga mga balatian kag hilanat nga makaguba sang inyo mga mata kag mga lawas. Magatanom kamo, pero indi ninyo ini mapuslan kay salakayon kamo sang inyo mga kaaway kag kaunon nila ang inyo mga patubas. 17Kontrahon ko kamo agod nga mapierdi kamo sang inyo mga kaaway kag dumalahan nila kamo. Tungod sa kakulba magapalalagyo kamo bisan wala sing may nagalagas sa inyo. 18Kag kon indi gihapon kamo magpamati sa akon, silutan ko kamo sing pito ka pilo. 19Dulaon ko ang ginapabugal ninyo nga gahom. Indi ko gid pagpaulanon, gani magatig-a gid ang inyo mga duta.26:19 Indi ko gid… duta: sa literal, himuon ko ang mga panganod nga daw salsalon kag ang mga duta nga daw saway. 20Mangin wala gid sing pulos ang inyo pagpangabudlay, kay ang inyo mga duta indi magpatubas kag ang inyo mga kahoy indi magpamunga.
21Kon padayon pa gid kamo nga magsupak sa akon kag indi kamo magpamati sa akon, dugangan ko pa gid liwat sing pito ka pilo ang inyo silot. 22Padal-an ko kamo sang mapintas nga mga sapat kag pamatyon nila ang inyo mga bata kag mga kasapatan, kag tungod sini diutay na lang ang mabilin sa inyo sa bagay nga daw wala na sing may nagalakat sa inyo mga dalan.
23Kon indi gihapon kamo magpamati sa akon kundi padayon pa gid kamo nga magsupak sa akon, 24ako gid mismo ang magakontra sa inyo kag silutan ko kamo sing pito pa gid ka pilo. 25Ipasalakay ko kamo sa inyo mga kaaway sa pagsilot sa inyo tungod sang inyo paglapas sa aton kasugtanan. Bisan magpanago pa kamo sa inyo mga banwa padal-an ko gihapon kamo sang mga kalalat-an, kag tungod sini mapilitan kamo nga magsurender sa inyo kaaway. 26Kulangon ang inyo pagkaon, gani isa lang ka pugon ang gamiton sang napulo ka babayi sa pagluto sang tinapay, kag tunga-tungaon pa nila ini sa inyo. Makakaon kamo matuod pero indi kamo mabusog.
27Kon indi gihapon kamo magpamati sa akon kundi padayon pa gid kamo nga magsupak sa akon, 28sa akon kaakig kontrahon ko kamo kag silutan sing pito pa gid ka pilo. 29Pagutuman ko kamo kag mapilitan kamo sa pagkaon sang inyo kaugalingon nga mga anak. 30Panggub-on ko ang inyo mga simbahan sa mataas nga mga lugar pati ang mga halaran sini nga sulunugan sang insenso. Kag ihaboy ko ang inyo mga bangkay sa ibabaw sang inyo patay nga mga dios-dios, kag isikway ko kamo. 31Gub-on ko ang inyo mga banwa kag mga simbahan, kag indi ako malipay sa kahamot sang inyo mga halad. 32Gub-on ko ang inyo lugar, kag ang inyo mga kaaway nga magasakop sini matingala gid sa pagkaguba sini. 33Padal-an ko kamo sang gira nga magaguba sang inyo mga banwa. Laptahon ko kamo sa iban nga mga nasyon, kag mangin mamingaw ang inyo duta. 34-35Samtang ginabihag kamo sa lugar sang inyo mga kaaway kag wala na sing may nagaestar sa inyo duta, makapahuway na ini. Kay sang nagaestar pa kamo sa inyo duta wala gid ninyo ini pagpahuwayi bisan tuig sang inugpahuway sang duta. Pero subong makapahuway na gid ini samtang wala na sing may nagaestar.
36-37Kamo nga mga nagkalabilin nga buhi sa inaway, nga gindala sang inyo mga kaaway sa ila nga lugar, pahadlukon ko gid. Sa bagay nga bisan sa kalas lang sang dahon nga ginahuyop sang hangin magapalagyo kamo nga daw sa ginalagas kamo nga patyon bisan wala sing may nagalagas sa inyo. Kag samtang nagapalagyo kamo magakalabungguanay kamo kag magakalatumba. Gani indi gid kamo makabato sa inyo mga kaaway. 38Magakalamatay kamo sa lugar sang inyo mga kaaway. 39Kag ang mabilin sa inyo amat-amat nga mapatay tungod sang inyo mga sala kag sang mga sala sang inyo mga katigulangan.
40-41Tungod sang inyo pagluib kag pagsupak sa akon ginkontra ko kamo kag ginpabihag sa lugar sang inyo mga kaaway. Pero kon ituad ninyo ining sala ninyo kag sang inyo mga katigulangan kag untatan na ninyo ang pagpakatig-a, kag batunon ninyo ang silot tungod sang inyo mga sala, 42tumanon ko ang akon kasugtanan sa inyo mga katigulangan nga si Abraham, Isaac, kag Jacob kag ibalik ko kamo sa inyo duta. 43Pero kinahanglan nga pahalinon ko anay kamo sa inyo duta bilang bayad ninyo sa inyo mga sala, tungod sang inyo pagsikway sang akon mga sugo kag mga pagsulundan. Kag makapahuway ang duta samtang wala kamo. 44Pero bisan ginasilutan ko kamo, indi ko kamo pag-isikway sa lugar sang inyo mga kaaway; indi ko kamo paglaglagon nga wala na sing may mabilin sa inyo. Kay indi mahimo nga dulaon ko ang akon kasugtanan sa inyo, tungod kay ako amo ang Ginoo nga inyo Dios. 45Tumanon ko sa inyo ang akon kasugtanan sa inyo mga katigulangan nga ginpaguwa ko sa Egipto sa pagpakita sang akon gahom sa mga nasyon. Ginhimo ko ini sa inyo mga katigulangan agod mangin Dios nila ako. Ako amo ang Ginoo.
46Amo ato ang nagkalain-lain nga mga sugo kag mga pagsulundan nga ginhatag sang Ginoo sa mga Israelinhon didto sa Bukid sang Sinai paagi kay Moises.
Rewards for Obeying the Lord
1“ ‘Do not make statues of gods for yourselves. Do not set up a likeness of a god or a sacred stone for yourselves. Do not place a carved stone in your land and bow down in front of it. I am the Lord your God.
2“ ‘You must always keep my Sabbath days. Have respect for my sacred tent. I am the Lord.
3“ ‘Follow my rules. Be careful to obey my commands. 4Then I will send you rain at the right time. The ground will produce its crops. The trees will bear their fruit. 5You will continue to harvest your grain until you gather your grapes. You will continue to gather your grapes until you plant your crops. You will have all you want to eat. And you will live in safety in your land.
6“ ‘I will give you peace in the land. You will be able to sleep because no one will make you afraid. I will remove wild animals from the land. There will not be any war in your country. 7You will hunt down your enemies. You will kill them with your swords. 8Five of you will chase 100. And 100 of you will chase 10,000. You will kill your enemies with your swords.
9“ ‘I will bless you. I will give you many children so that there will be many of you. And I will be faithful to the covenant I made with you. 10You will still be eating last year’s crops when you will have to make room for new crops. 11I will live among you. I will not turn away from you. 12I will walk among you. I will be your God. And you will be my people. 13I am the Lord your God. I brought you out of Egypt. I did not want you to be slaves in Egypt anymore. I threw off your heavy load. I helped you walk with your heads held high.
Punishment for Not Obeying the Lord
14“ ‘On the other hand, suppose you do not listen to me. Suppose you do not carry out all my commands. 15Suppose you say no to my rules and turn away from my laws. And suppose you break my covenant by failing to carry out all my commands. 16Then here is what I will do to you. All at once I will bring terror on you. I will send sicknesses that will make you weak. I will send fever that will destroy your sight. It will slowly take your strength away. When you plant seeds, it will not do you any good. Instead, your enemies will eat what you have planted. 17I will turn against you. Then your enemies will win the battle over you. Those who hate you will rule over you. You will run away even when no one is chasing you.
18“ ‘After all that, suppose you still will not listen to me. Then I will punish you for your sins seven times. 19I will break down your stubborn pride. I will make the sky above you like iron, and it will not rain. I will make the ground under you like bronze, and you will not be able to farm it. 20You will work with all your strength, but it will not do you any good. That is because your soil will not produce any crops. The trees of your land will not bear any fruit.
21“ ‘Suppose you continue to be my enemy. And suppose you still refuse to listen to me. Then I will multiply your troubles many times because of your sins. 22I will send wild animals against you. They will kill your children. They will destroy your cattle. There will be so few of you left that your roads will be deserted.
23“ ‘After all those things, suppose you still do not accept my warnings. And suppose you continue to be my enemy. 24Then I myself will be your enemy. I will make you suffer again and again for your sins. 25I will send war against you to punish you for breaking my covenant. When you go back into your cities, I will send a plague among you. You will be handed over to your enemies. 26I will cut off your supply of bread. Ten women will need only one oven to bake your bread. They will weigh out the bread piece by piece. Even when you eat all of it, it will not be enough to satisfy you.
27“ ‘After all that, suppose you still do not listen to me. And suppose you continue to be my enemy. 28Then I will be angry with you. I will be your enemy. I myself will again punish you for your sins over and over. 29You will eat the dead bodies of your sons. You will also eat the dead bodies of your daughters. 30I will destroy the high places where you worship other gods. I will pull down your incense altars. I will pile up your dead bodies on the lifeless statues of your gods. And I will turn away from you. 31I will completely destroy your cities. I will destroy your places of worship. The pleasant smell of your offerings will not give me any delight. 32I myself will destroy your land so completely that your enemies who live there will be shocked. 33I will scatter you among the nations. I will pull out my sword and hunt you down. Your land and your cities will be completely destroyed. 34Then the deserted land will enjoy its sabbath years. It will rest. It will not be farmed. It will enjoy its sabbaths. But you will become prisoners in the country of your enemies. 35The land will rest the whole time it is deserted. It was not able to rest during the sabbaths you lived in it.
36“ ‘Some of you will be left in the lands of your enemies. I will fill your hearts with fear. The sound of a leaf blown by the wind will scare you away. You will run as if you were escaping from swords. You will fall down, even though no one is chasing you. 37You will trip over one another as if you were running away from the battle. You will run away, even though no one is chasing you. You will not be able to stand and fight against your enemies. 38While you are still scattered among the nations, you will die. The lands of your enemies will destroy you. 39You who are left in those lands will become weaker and weaker. You will die because of your sins and the sins of your people who lived before you.
40“ ‘But suppose you admit that both you and your people who lived before you have sinned. You admit the evil and dishonest things you have done against me. And you admit you have become my enemy. 41What you did made me become your enemy. I let your enemies take you into their land. But suppose you stop being stubborn. You stop being proud. And you pay for your sin. 42Then I will remember my covenant with Jacob. I will remember my covenant with Isaac. I will remember my covenant with Abraham. I will remember what I said to them about the land. 43You will leave the land. It will enjoy its sabbaths while it lies deserted because you are not there. You will pay for your sins because you said no to my laws. You turned away from my rules. 44But even after all that, I will not say no to you or turn away from you. I will not destroy you completely in the land of your enemies. I will not break my covenant with you. I am the Lord your God. 45Because of you, I will remember the covenant I made with the people of Israel who lived before you. I brought them out of Egypt to be their God. The nations saw me do it. I am the Lord.’ ”
46These are the orders, the laws and the rules of the covenant the Lord made on Mount Sinai. He made it between himself and the Israelites through Moses.
