1Mas maayo ang imol nga nagakabuhi sing matarong sang sa buang-buang nga butigon.
2Indi maayo nga maukod ka nga wala ka sing may nahibaluan. Indi man maayo nga magpadasodaso ka kay dali ka makahimo sing sayop.
3May mga tawo nga ginahalitan nila ang ila kaugalingon tungod sang ila kabuangan, kag ang Ginoo pa ang ila ginabasol.
4Ang manggaranon madamo sing abyan, pero ang imol ginabayaan sang iya mga abyan.
5Ang butigon nga saksi pagasilutan, kag ang bisan sin-o nga nagabutig indi makaluwas sa silot.
6Madamo ang nagapakig-abyan sa mga kilala nga mga tawo agod ayuhan sila, kag ang tanan nagapakig-abyan sa mga mahinatagon.
7Kon imol ka, wala ka ginasapak sang imo mga paryente, kag mas labi na gid sang imo mga abyan. Kon ginakinahanglan mo sila, indi mo sila makita.
8Ang tawo nga nagatinguha nga magmaalamon nagakabalaka sa iya kaugalingon, kag ini nga tawo magauswag.
9Ang butigon nga saksi pagasilutan, kag ang bisan sin-o nga nagabutig malaglag.
10Indi bagay sa buang-buang nga tawo nga magkabuhi nga manggaranon, kag mas labi na gid nga indi bagay sa ulipon nga maggahom sa mga manugdumala.
11Kon mapinasensyahon ka, nagapakita lang nga maalamon ka. Kag kon nagapatawad ka sa nakasala sa imo, makahatag ini sang kadungganan sa imo.
12Ang kaakig sang hari pareho sa ngurob sang leon, pero ang iya kaayo pareho sa tun-og nga nagahatag sang tubig sa mga tanom.
13Ang buang-buang nga anak makadala sang kalaglagan sa iya amay. Ang asawa nga permi lang nagabais sa iya bana makaulugot pareho sa nagatinulo nga atop.
14Mapanubli sa ginikanan ang balay kag ang iban pa nga pagkabutang, pero ang Ginoo lang ang makahatag sang maalamon nga asawa.
15Kon matamad ka kag sagi lang katulog, magutman ka.
16Ang tawo nga nagatuman sa mga sugo sang Dios padayon nga magakabuhi, pero ang wala nagatuman mapatay.
17Kon maghatag ka sa mga imol, pareho lang nga nagapahulam ka sa Ginoo, kay magabayad ang Ginoo sa imo.
18Disiplinaha ang imo mga bata samtang may panahon pa. Kon wala mo sila ginadisiplina, ginaguba mo ang ila kabuhi.
19Pabay-i nga manabat sa iya ginahimo ang tawo nga dali maakig, kay kon buligan mo siya, liwat-liwaton lang niya ang iya ginahimo.
20Pamatii ang mga laygay sa imo kag batuna ang mga pagtadlong sa imo pamatasan agod sa ulihi mangin maalamon ka.
21Madamo kita sang mga plano, pero ang kabubut-on sang Ginoo amo ang matuman.
22Ang gusto naton sa tawo, maayo siya.19:22 Ang gusto naton… siya: ukon, Ang pagkadalok sa tawo makahuluya. Mas maayo pa ang imol nga tawo sang sa butigon.
23Tahura ang Ginoo kag magakabuhi ka sing malawig, kontento, kag malayo sa katalagman.
24May mga tawo nga tama gid katamad nga bisan gani magkaon natamaran pa.
25Dapat silutan ang mga nagapangyaguta agod ang pareho nila nga mga wala sing alam makatuon nga magmaalamon. Ang maalamon nga tawo nagamaalamon pa gid kon ginasaway siya.
26Makahuluya kag talamayon ang anak nga nagapamintas sa iya amay kag nagatabog sa iya iloy.
27Anak, kon indi ka magpamati sa mga pagtadlong sa imo pamatasan, ginasikway mo ang mga panudlo nga nagahatag sang kaalam.
28Ang butigon nga saksi nagabaliwala sa hustisya, kag ang malaot nga tawo nanamian gid nga maghimo sang kalautan.
29Sigurado gid nga pagasilutan ang mga buang-buang nga nagapangyaguta.
119:1 Nge 28:6Omuntu omwavu atambulira mu butuukirivu,
asinga akamwa ak’omusirusiru akaweebuula.
219:2 Nge 29:20Si kirungi okuba omujjumbize naye nga tolina kumanya,
n’okwanguyiriza okukola ekintu kuleetera omuntu okukwata ekkubo ekyamu.
3Obusirusiru bw’omuntu bwe bwonoona obulamu bwe,
kyokka omutima gwe ne gunenya Mukama.
419:4 Nge 14:20Obugagga buleeta emikwano mingi,
naye emikwano gy’omwavu gimuddukako.
519:5 a Kuv 23:1 b Ma 19:19; Nge 21:28Omujulizi ow’obulimba talirema kubonerezebwa,
era oyo ayogera eby’obulimba taliba na buddukiro.
619:6 a Nge 29:26 b Nge 17:8; 18:16Bangi banoonya okuganja mu maaso g’omufuzi,
era buli muntu aba mukwano gw’oyo agaba ebirabo.
719:7 nny 4; Zab 38:11Baganda b’omwavu bonna bamwewala,
mikwano gye tebaasingewo nnyo okumwewala?
Wadde abagoberera ng’abeegayirira,
naye tabalaba.
819:8 Nge 16:20Oyo afuna amagezi ayagala emmeeme ye,
n’oyo asanyukira okutegeera, akulaakulana.
919:9 nny 5Omujulizi ow’obulimba talirema kubonerezebwa,
n’oyo ayogera eby’obulimba alizikirira.
1019:10 a Nge 26:1 b Nge 30:21-23; Mub 10:5-7Omusirusiru tasaana kubeera mu bulamu bwa kwejalabya,
kale kiwulikika kitya ng’omuddu afuga abalangira?
1119:11 Nge 16:32Omuntu omutegeevu alwawo okusunguwala,
era kiba kya kitiibwa obutafa ku bye bamusobezza.
1219:12 a Zab 133:3 b Nge 16:14-15Obusungu bwa kabaka buli ng’okuwuluguma kw’empologoma,
naye ekisa kye kiri ng’omusulo ku ssubi.
1319:13 a Nge 10:1 b Nge 21:9Omwana omusirusiru aleetera kitaawe okuzikirira,
n’omukazi omuyombi ali ng’enkuba etonnya olutata.
1419:14 a 2Ko 12:14 b Nge 18:22Ennyumba n’obugagga bisikirwa okuva ku bazadde,
naye omukazi omutegeevu ava eri Mukama.
1519:15 Nge 6:9; 10:4Obugayaavu buleeta otulo tungi,
n’omuntu atakola mirimu alirumwa enjala.
1619:16 Nge 16:17; Luk 10:28Oyo akwata ebiragiro akuuma obulamu bwe,
naye oyo eyeeyisa mu ngeri embi alifa.
1719:17 Mat 10:42; 2Ko 9:6-8Oyo akwatirwa omwavu ekisa awola Mukama,
era Mukama alimusasula olw’ekikolwa kye ekyo.
1819:18 Nge 13:24; 23:13-14Kangavvulanga omwana wo kubanga mu ekyo mulimu essuubi,
oleme kumuwaayo mu kuzikirira.
19Omuntu omukambwe ennyo alisasula ebiriva mu bukambwe bwe,
kubanga ne bw’omununula ogusooka era oteekwa okukiddiŋŋaana.
2019:20 a Nge 4:1 b Nge 12:15Ssangayo omwoyo ku magezi agakuweebwa ne ku kuyigirizibwa,
oluvannyuma lwa byonna oliba n’amagezi.
2119:21 Zab 33:11; Nge 16:9; Is 14:24, 27Enteekateeka z’omuntu ziba nnyingi mu mutima gwe;
byo ebigendererwa bya Mukama bituukirira.
22Ekintu omuntu kye yeegomba kwe kwagala okutaggwaawo,
okuba omwavu kisinga okuba omulimba.
2319:23 Zab 25:13; Nge 12:21; 1Ti 4:8Okutya Mukama kutuusa mu bulamu;
olwo omuntu n’awummula nga mumativu nga tatuukiddwako kabi.
2419:24 Nge 26:15Omugayaavu annyika omukono gwe mu kibya,
n’atagukomyawo nate ku mumwa gwe.
2519:25 Nge 9:9; 21:11Kangavvula omunyoomi, abatamanyi bayigire ku ye,
buulirira ategeera, ajja kweyongera okutegeera.
2619:26 Nge 28:24Omwana abba ebya kitaawe n’agobaganya ne nnyina,
aleeta obuswavu n’obuyinike.
27Mwana wange konoolekayo okuyigirizibwa,
onoowaba okuva ku bigambo by’okumanya.
2819:28 Yob 15:16Omujulizi omulimba atyoboola ensala ey’amazima,
n’akamwa k’ababi, kavaabira ebitali bya butuukirivu.
2919:29 Nge 26:3Ebibonerezo bitekebwawo kukangavvula banyoomi,
n’embooko zaakolebwa lwa migongo gy’abasirusiru.
