1Nagaplano ang tawo, pero ang Ginoo ang nagabuot kon matuman ina nga plano ukon indi.16:1 ukon, Ang tawo nagaplano kon ano ang iya ihambal, pero ang Ginoo ang nagabuot kon ano gid ang iya ihambal.
2Mahimo nga nagahunahuna kita nga husto na gid ang tanan ta nga ginahimo, pero ang Ginoo ang makahukom kon ano gid ang aton motibo.
3Itugyan sa Ginoo ang tanan nga ginaplano mo nga himuon, kag mangin madinalag-on ka.
4Ginhimo sang Ginoo ang tanan nga may katuyuan,16:4 nga may katuyuan: ukon, sa iya katuyuan. bisan ang mga malaot nga gintalana niya nga malaglag.
5Ginakangil-aran sang Ginoo ang tanan nga bugalon, kag sigurado gid nga pagasilutan sila.
6Kon ginahigugma naton ang Ginoo nga may katutom, patawaron niya ang aton mga sala. Kon ginatahod naton siya, makalikaw kita sa kalautan.
7Kon nalipay ang Ginoo sa aton pagginawi, nagahimo siya sang paagi nga ang aton mga kaaway magpakig-abyan sa aton.
8Mas maayo pa ang gamay nga manggad nga ginpangabudlayan sing husto sang sa madamo nga manggad nga ginkuha sa malain nga paagi.
9Nagaplano ang tawo, pero ang Ginoo ang nagapatigayon sa sina nga plano.
10Kon maghukom ang hari nga ginatuytuyan sang Dios, husto permi ang iya paghukom.16:10 ukon, Nagahukom ang hari nga may awtoridad halin sa Dios, kag husto permi ang iya paghukom.
11Indi luyag sang Ginoo nga magpangdaya kita sa aton negosyo.
12Ginakangil-aran sang mga hari ang paghimo sang malain, kay ang ila pagdumala makapadayon lamang kon maghimo sila sing matarong.
13Nalipay ang mga hari sa mga tawo nga wala nagabutig; palangga nila ang mga tawo nga nagasugid sing matuod.
14Kon maakig ang hari mahimo nga may patyon siya, gani ang maalamon nga tawo nagatinguha gid nga indi maakig ang hari.
15Kon nalipay ang hari sa isa ka tawo, indi niya siya pagpatyon; pakitaan niya siya sing kaayo nga pareho sa ulan sa tion sang tigtulubo sang mga tanom.16:15 tion sang tigtulubo sang mga tanom: sa English, spring.
16Mas labing maayo ang pag-angkon sang kaalam kag pag-intiendi sang sa pag-angkon sang bulawan kag pilak.
17Ang tawo nga nagakabuhi sing husto nagalikaw sa malain, kag ang nagabantay sang iya kaugalingon layo sa katalagman.
18Ang pagpabugal kag pagkamatinaas-taason sang tawo makalaglag sa iya.
19Mas maayo pa nga magkabuhi nga mapainubuson kaupod sa mga imol sang sa magpartidahay sang mga inagaw kaupod sa mga bugalon.
20Ang tawo nga nagapamati kon tudluan magauswag. Bulahan ang tawo nga nagasalig sa Ginoo.
21Ang maalamon nga tawo ginakilala nga may husto nga pag-intiendi, kag kon manami siya maghambal makatuon ang iban sa iya.
22Kon may kaalam ka, makapaayo kag makapalawig ina sa imo kabuhi,16:22 makapaayo… kabuhi: sa literal, tuburan ini nga nagahatag sang kabuhi. pero kon buang-buang ka, silutan ka tungod sang imo pagkabuang-buang.
23Ang maalamon nga tawo nagabantay gid sang iya ginahambal, gani makatuon ang iban sa iya.
24Ang matam-is nga mga pulong pareho sa dugos; makapalipay kag makapabaskog ini sa kabuhi sang tawo.
25Mahimo nga nagahunahuna ka nga ara ka sa husto nga dalan, pero gali ang padulungan sini amo ang kamatayon.
26Ang kagutom nagatulod sa tawo nga mag-obra.
27Ang malaot nga tawo nagaplano sing malain, kag ang iya mga ginahambal makahalit nga daw sa kalayo nga makapaso.
28Ang manuglibak nga tawo nagapaumpisa sang inaway kag nagaguba sang pag-abyanay.
29Ginahaylo sang mapintas nga tawo ang iya isigkatawo nga maghimo sang malain.
30Mag-andam kamo sa mga tawo nga nagayuhom-yuhom kag nagapulupangilay kay basi may malain sila nga plano.
31Ang katigulangon isa ka kadungganan16:31 Ang katigulangon isa ka kadungganan: sa literal, ang mga uban korona sang pagpadungog. nga maangkon sang tawo nga may matarong nga kabuhi.
32Mas maayo pa ang tawo nga mapinasensyahon sang sa tawo nga gamhanan. Mas maayo pa ang tawo nga makakontrolar sang iya kaugalingon sang sa tawo nga makakontrolar sang isa ka siyudad.
33Nagagabot-gabot ang mga tawo agod mahibaluan nila kon ano ang ila himuon, pero ang Ginoo ang nagabuot sa resulta sini.
1心中的策劃在於人，
應對之言來自耶和華。
2人看自己的行為都純全，
但是耶和華卻衡量人心。
3把你的事交托耶和華，
你的計劃必實現。
4耶和華所造的萬物各有其用，
連惡人也是為災難之日所造。
5耶和華厭惡心驕氣傲者，
他們必逃不過祂的責罰。
6慈愛和忠信可讓罪惡得贖，
敬畏耶和華使人遠離罪惡。
7人所行的若蒙耶和華喜悅，
耶和華必使仇敵與他和好。
8財物雖少但行事公義，
勝過家財萬貫卻不公義。
9人心中籌畫自己的道路，
但耶和華決定他的腳步。
10王口中有上帝的話，
斷案時必無差錯。
11公道的秤與天平屬於耶和華，
袋中一切的法碼由祂制定。
12君王憎恨惡行，
因王位靠公義而立。
13王喜愛公義的言詞，
器重說話正直的人。
14王的烈怒如死亡使者，
然而智者能平息王怒。
15王的笑容帶給人生命，
他的恩惠像春雨之雲。
16得智慧勝過得黃金，
獲悟性勝過獲白銀。
17正直人的大道遠離罪惡，
堅守正道的保全性命。
18驕橫是淪亡的前奏，
狂傲是敗落的預兆。
19寧可謙卑地與貧寒人相處，
也不跟狂傲人共享戰利品。
20聽從訓言的人受益匪淺，
信靠耶和華的人蒙祝福。
21智者以明辨著稱，
甜言能說服人心。
22智慧是智者的生命泉，
愚昧為愚人帶來懲罰。
23智者三思而後言，
其言使人長見識。
24良言如蜜，
使人心靈甘甜、身體康健。
25有一條路看似正確，
最終卻通向死亡。
26工人的胃口促他工作，
口腹之需是他的動力。
27不務正業的人圖謀惡事，
他的口舌如烈焰般危險。
28邪僻的人散播紛爭，
造謠的人破壞友情。
29殘暴之徒引誘鄰舍走入歧途。
30惡人眯起眼睛圖謀不軌，
歹徒咬著嘴唇策劃惡事。
31白髮是榮耀的冠冕，
行為公義方能得到。
32不輕易發怒者勝過勇士，
能自我控制勝過攻陷城池。
33人可以搖籤求問，
但耶和華決定一切。
