1Ginakangil-aran sang Ginoo ang mga nagapangdaya sa pagkilo, pero ginakalipay niya ang mga wala nagapangdaya.
2Ang nagapabugal mahuy-an, pero ang nagapaubos mangin maalamon.
3Ang tawo nga matarong makahibalo kon ano ang iya himuon tungod nga husto ang iya nga pagkabuhi, pero ang maluibon nga tawo malaglag tungod nga indi husto ang iya nga pagkabuhi.
4Ang manggad indi makabulig kon silutan na sang Dios ang tawo sing kamatayon, pero ang matarong nga pagkabuhi makaluwas sa iya sa kamatayon.
5Ang matarong nga pagkabuhi sang tawo nga wala sing kasawayan makapahapos sang iya pagpangabuhi, pero ang malaot nga pagkabuhi sang malaot nga tawo amo ang makapalaglag sa iya.
6Ang matarong nga pagkabuhi sang tawo nga nagakabuhi sing husto makaluwas sa iya, pero ang malaot nga mga handom sang maluibon nga tawo makahalit sa iya mismo.
7Kon mapatay ang mga malaot, madula ang ila paglaom; ang ila mga ginahandom mangin wala sing pulos.
8Ginaluwas sang Dios sa kalisod ang mga matarong pero ang mga malaot iya wala.
9Ginahalitan sang mga indi diosnon ang ila isigkatawo paagi sa ila ginahambal.
Nagakaluwas ang mga matarong paagi sa ila kaalam.
10Nagahinugyaw sa kalipay ang mga pumuluyo sang isa ka siyudad kon nagauswag ang mga matarong kag amo man kon nagakalamatay ang mga malaot.
11Nagauswag ang siyudad paagi sa pagbendisyon sang mga matarong, pero nagakalaglag ini paagi sa pagpakalain sang mga malaot.
12Ang tawo nga wala sing pag-intiendi nagayaguta sa iya isigkatawo, pero ang tawo nga may pag-intiendi wala nagayaguta.
13Ang palakutsokutso nagapanugid sang sekreto, pero ang masaligan nga tawo makatago sang sekreto.
14Malaglag ang isa ka nasyon kon wala ini sing mga manuglaygay, pero kon may madamo ini nga mga manuglaygay, may kalig-on ini.
15Delikado kon magpromisa ka nga magbayad sang utang sang iban. Gani kon indi mo gusto magkaproblema indi ina paghimua.
16Ang mabuot nga babayi nagaani sang pagpadungog, pero ang mapintas nga tawo hasta lang sa pag-angkon sang manggad.
17Kon maayo ka sa iban, makapaayo ini sa imo, pero kon mapintas ka, makahalit ini sa imo.
18Ang malaot nga tawo indi makabaton sang matuod nga balos, pero ang nagahimo sang matarong makabaton sang matuod nga balos.
19Ang tawo nga nagahimo sang matarong padayon nga magakabuhi, pero ang nagahimo sang malaot mapatay.
20Ginakangil-aran sang Ginoo ang mga tawo nga tiko ang ila panghunahuna, pero ginakalipay niya ang mga tawo nga ang ila pagkabuhi wala sing kasawayan.
21Sigurado gid nga pagasilutan ang mga malaot, pero ang mga matarong iya indi.
22Ang katahom sang babayi nga indi maalamon pareho lang sang bulawan nga singsing sa sungad sang baboy.
23Ang mga ginahandom sang mga matarong makapaayo, pero ang mga ginahandom sang mga malaot makapaakig.
24May mga tawo nga mahinatagon pero nagadugang pa gid ang ila manggad; may ara man nga mga dalok pero nagaimol pa gani.
25Ang mahinatagon nga tawo magauswag. Ang tawo nga nagabulig sa iban pagabuligan man.
26Ginapakamalaot sang mga tawo ang nagatago sang iya baligya agod ibaligya ini kon magtaas na ang presyo, pero ginadayaw sang mga tawo ang wala nagatago.
27Ang tawo nga nagahandom sang maayo pakitaan sang kaayo, pero ang tawo nga nagapangita sing gamo makita niya ini.
28Mapaslawan ang tawo nga nagasalig sa manggad, pero ang matarong magauswag pareho sa nagalambo nga tanom.
29Ang mga buang-buang nga nagadala sang gamo sa ila panimalay wala gid sing may mapanubli sa ulihi. Mangin ulipon lang sila sang mga maalamon.
30Ang mga binuhatan sang matarong nga tawo makabulig sa iban nga mag-ayo kag maglawig ang ila kabuhi.11:30 makabulig… kabuhi: sa literal, kahoy nga nagahatag sang kabuhi. Kag madala niya ang mga tawo sa iya kaalam.11:30 Kag… kaalam: Indi klaro ang buot silingon sang Hebreo sini.
31Kon ang mga matarong sa kalibutan nagabaton sang balos sa ila mga ginahimo, labi na gid nga balusan ang mga malaot kag mga makasasala.
111:1 Alaw 19:36; Gũcook 25:13-16Ratiri itarĩ cia ma nĩ kĩndũ kĩrĩ magigi harĩ Jehova,
no nĩakenagĩra mahiga ma gũthima marĩa maigananu.
211:2 Thim 16:18Rĩrĩa mwĩtĩĩo woka, ũrũmagĩrĩrwo nĩ thoni,
no kwĩnyiihia kũrehaga ũũgĩ.
311:3 Thim 13:6Ũrũngĩrĩru wa arĩa marũgamĩte wega nĩũmonagĩrĩria njĩra,
no andũ arĩa matarĩ ehokeku, nĩmanangagwo nĩ ũhinga wao.
411:4 Ayub 20:20; Ezek 7:19Ũtonga ndũrĩ kĩguni mũthenya wa mangʼũrĩ,
no ũthingu nĩũkũũraga mũndũ kuuma kũrĩ gĩkuũ.
511:5 1Ath 8:36Ũthingu wa andũ arĩa matarĩ na ũcuuke ũmathondekagĩra njĩra nũngarũ,
no andũ arĩa aaganu magũithagio nĩ waganu wao ene.
611:6 Esit 7:8Ũthingu wa andũ arĩa arũngĩrĩru nĩũmahonokagia,
no andũ arĩa matarĩ ehokeku nĩmategagwo nĩ merirĩria mao mooru.
711:7 Thim 10:28Hĩndĩ ĩrĩa mũndũ mwaganu aakua, kĩĩrĩgĩrĩro gĩake nĩgũthira gĩthiraga;
kĩrĩa gĩothe eerĩgĩrĩire kuuma kũrĩ ũhoti wake gĩtuĩkaga o tũhũ.
8Mũndũ ũrĩa mũthingu nĩahonokagio kuuma thĩĩna-inĩ,
naguo ũgaacookerera ũrĩa mwaganu.
911:9 Thim 12:6; Jer 45:5Mũndũ ũtetigĩrĩte Ngai nĩanangaga mũndũ wa itũũra na kanua gake,
no arĩa athingu nĩmetharaga nĩ ũndũ wa ũmenyo.
1011:10 2Ath 11:20Rĩrĩa andũ arĩa athingu magaacĩra, itũũra nĩgũkena rĩkenaga;
rĩrĩa andũ arĩa aaganu maathira, nĩkũrũhio kũrũũhagio.
11Itũũra inene nĩrĩtũũgagĩrio nĩ ũndũ wa kĩrathimo kĩa andũ arĩa arũngĩrĩru,
no nĩrĩanangagwo nĩ kanua ka andũ arĩa aaganu.
1211:12 Ayub 6:24Mũndũ ũtarĩ ũũgĩ wa gũkũũrana maũndũ anyũrũragia mũndũ wa itũũra rĩake,
no mũndũ ũrĩ na ũtaũku nĩ gwĩkirĩra ekiragĩra.
1311:13 Thim 20:19Mũndũ wa mũhuhu nĩoimagia ndeto cia ndundu nja,
no mũndũ mwĩhokeku nĩaigaga hitho.
1411:14 2Sam 15:34Bũrũri ũngĩaga ũtongoria mwega nĩkũgũa ũgũũaga,
no ataarani aingĩ matũmaga kũgĩe na ũhootani kũna.
15Mũndũ ũrĩa ũrũgamagĩrĩra thiirĩ wa mũndũ ũngĩ ti-itherũ nĩagathĩĩnĩka,
no mũndũ ũrĩa wothe wagaga kũrũgamĩrĩra mũndũ thiirĩ atũũraga na thayũ.
16Mũndũ-wa-nja mũtaana nĩegĩagĩra gĩtĩĩo,
no arũme arĩa matarĩ tha no ũtonga magĩaga naguo.
17Mũndũ mũtaana egunaga we mwene,
no mũndũ ũtarĩ tha erehagĩra thĩĩna we mwene.
1811:18 Thaam 1:20; Hos 10:12-13Mũndũ mwaganu athũkũmaga mũcaara wa kũmũheenia,
no ũrĩa ũhaandaga ũthingu nĩagethaga irĩhi rĩa ma.
1911:19 Gũcook 30:15; 1Sam 2:6; Koh 7:2Mũndũ ũrĩa mũthingu kũna nĩagatũũra muoyo,
no mũndũ ũrĩa ũrũmagĩrĩra waganu nĩ gũkua agaakua.
2011:20 Ndar 14:8; 1Maũ 29:17Andũ arĩa marĩ ngoro ya rũtũrĩko nĩ kĩndũ kĩrĩ magigi harĩ Jehova,
no nĩakenagio nĩ andũ arĩa njĩra ciao itarĩ ũcuuke.
21Ti-itherũ mũndũ mwaganu ndakaaga kũherithio,
no andũ arĩa athingu nĩmakahonokio.
22Mũndũ-wa-nja mũthaka ũtarĩ ũgereri
ahaana ta gĩcũhĩ gĩa thahabu kĩrĩ iniũrũ-inĩ rĩa ngũrwe.
23Wendi wa mũndũ mũthingu ũrĩkagĩrĩria o wega-inĩ,
no kĩĩrĩgĩrĩro kĩa mũndũ ũrĩa mwaganu kĩrĩĩkagĩrĩria mangʼũrĩ-inĩ.
24Kũrĩ mũndũ ũheanaga na ũtaana, nake agakĩrĩrĩria kũgĩa na indo;
ũngĩ atuĩkaga mũkarĩ mũno, no agathiĩ o na mbere gũthĩĩna.
2511:25 2Akor 9:6-9Mũndũ mũtaana nĩakagaacĩra;
ũrĩa ũnyootoraga arĩa angĩ o nake mwene nĩakanyootorwo.
26Mũndũ ũrĩa ũregaga kwenderia andũ mbembe iria aigĩte nĩarumagwo nĩ andũ,
no mũndũ ũrĩa ũciendagia, kĩrathimo kĩrĩkoragwo mũtwe-inĩ wake.
2711:27 Thab 7:15-16Mũndũ ũrĩa ũcaragia maũndũ mega arĩonaga o wega,
no ũrĩa ũcaragia maũndũ mooru no mo marĩmũkoraga.
2811:28 Jer 9:23; Thab 92:12-14Mũndũ ũrĩa wothe wĩhokaga ũtonga wake nĩkũgũa akaagũa,
no arĩa athingu makaagaacĩra ta ithangũ rĩrĩa iruru.
29Mũndũ ũrĩa ũnyamaragia mũciĩ wake akaagaya o rũhuho,
nake mũndũ mũkĩĩgu agaatuĩka ndungata ya ũrĩa mũũgĩ.
30Maciaro ma andũ arĩa athingu nĩ mũtĩ wa muoyo,
nake mũndũ ũrĩa mũũgĩ nĩaguucagĩrĩria ngoro cia andũ.
3111:31 Jer 25:29; 1Pet 4:18Angĩkorwo andũ arĩa athingu nĩmarĩhagwo marĩ gũkũ thĩ-rĩ,
githĩ arĩa matetigĩrĩte Ngai na arĩa ehia matikarĩhwo makĩria!
