Daniel 3 – HLGN & NEN

Ang Pulong Sang Dios

Daniel 3:1-30

Nagmando si Nebucadnezar nga Simbahon ang Estatwa

1Karon, nagpahimo si Nebucadnezar sang estatwa nga bulawan.3:1 estatwa nga bulawan: buot silingon, estatwa nga ginhaklapan sang bulawan. Ang iya sini kataason 90 ka tapak kag ang kasangkaron 9 ka tapak. Kag sang natapos na, ginpatindog niya ini sa patag sang Dura didto sa probinsya sang Babilonia. 2-3Pagkatapos ginpatawag ni Haring Nebucadnezar ang mga gobernador, mga mayor, mga komisyoner, mga manuglaygay, mga tresurero, mga hukom, mga pangulo, kag ang iban pa nga mga opisyal sang mga probinsya agod magtambong sa pagdedikar sang estatwa. Sang didto na sila nagatindog sa atubangan sang estatwa, 4nagsinggit ang manugbalita, “Kamo nga naghalin sa nagkalain-lain nga mga nasyon, lahi, kag lingguahe, 5kon mabatian na gani ninyo ang tunog sang budyong, plawta, kudyapi, arpa, kag iban pa nga mga instrumento, magluhod kamo dayon kag magsimba sa estatwa nga bulawan nga ginpatindog ni Haring Nebucadnezar. 6Ang bisan sin-o nga indi magsimba ihaboy gilayon sa nagadabadaba nga hurnohan.” 7Gani pagkabati nila sang tunog sang mga instrumento nagluhod dayon sila kag nagsimba sa estatwa.

8Sang sadto nga tion, may pila ka taga-Babilonia3:8 taga-Babilonia: ukon, mga manugpakot; sa literal, Kaldeanhon. nga nagpalapit sa hari kag ginpakalain nila ang mga Judio. 9Nagsiling sila kay Haring Nebucadnezar, “Kabay pa nga magkabuhi ka sing malawig, Mahal nga Hari. 10Indi bala nga nagmando ka nga kon sin-o ang makabati sang tunog sang mga instrumento magluhod dayon kag magsimba sa estatwa nga bulawan, 11kag ang indi magsimba ihaboy sa nagadabadaba nga hurnohan? 12Pero wala nagtuman sang imo sugo ang mga Judio nga sila ni Shadrac, Meshac, kag Abednego nga ginpadumala mo sa probinsya sang Babilonia. Wala sila nagaalagad sa imo mga dios, kag wala sila nagasimba sa estatwa nga bulawan nga imo ginpatindog.”

13Pagkabati sadto sang hari puwerte gid ang iya kaakig. Ginpatawag niya dayon sila ni Shadrac, Meshac, kag Abednego. 14Pag-abot nila ginpamangkot sila sang hari, “Matuod bala nga wala kamo nagaalagad sa akon mga dios kag wala kamo nagasimba sa estatwa nga bulawan nga akon ginpatindog? 15Karon, ginamanduan ko kamo nga magsimba sa estatwa kon mabatian ninyo ang tunog sang mga instrumento. Kay kon indi gani, ihaboy kamo gilayon sa nagadabadaba nga hurnohan. Tan-awon ta lang kon may dios nga makaluwas sa inyo.”

16Nagsabat sila nga tatlo, “Mahal nga Hari, wala kami sing may masiling parte sina. 17Kon amo gid man ina ang matabo luwason kami sang Dios nga amon ginaalagaran sa sina nga nagadabadaba nga hurnohan. Luwason kami sang Dios sa imo mga kamot. 18Pero kon indi gid man niya kami pagluwason, gusto namon nga mahibaluan mo nga indi gid kami mag-alagad sa imo mga dios ukon magsimba sa estatwa nga bulawan nga imo ginpatindog.”

19Tungod sa ila sabat puwerte gid ang kaakig sang hari sa ila, kag makita ini sa iya hitsura. Gani nagmando siya nga painiton pa gid sing pito ka pilo ang hurnohan. 20Dayon nagsugo siya sang iya pinakamakusog nga mga soldado nga gapuson sila ni Shadrac, Meshac, kag Abednego kag ihaboy sa nagadabadaba nga hurnohan. 21Gani gin-gapos sila kag ginhaboy sa hurnohan nga may mga bayo pa. 22Kag tungod nga ginpainit gid ang hurnohan suno sa mando sang hari, napatay ang mga soldado nga naghaboy sa ila tungod sa ibwal sang kalayo. 23Kag sila nga tatlo nga nakagapos nagtupa sa nagadabadaba nga hurnohan.

24Samtang nagatan-aw si Haring Nebucadnezar gulpi siya nga tumindog sa puwerte nga katingala. Nagpamangkot siya sa iya mga opisyal, “Indi bala nga tatlo lang ka tawo ang aton gin-gapos kag ginhaboy sa kalayo?” Nagsabat sila, “Huo, Mahal nga Hari.” 25Nagsiling dayon ang hari, “Tan-awa ninyo! Apat ang nakita ko nga nagalakat-lakat sa kalayo. Wala na sila nakagapos kag wala sila maano. Ang isa sa ila daw isa ka dios.”3:25 isa ka dios: ukon, isa ka anghel. Tan-awa ang bersikulo 28.

26Gani, nagpalapit si Nebucadnezar sa puwertahan sang nagadabadaba nga hurnohan kag nagpanawag, “Shadrac, Meshac, kag Abednego, nga mga alagad sang Labing Mataas nga Dios, guwa kamo dira! Dali kamo diri!” Kag nagguwa sila nga tatlo.

27Dayon nagtilipon sa ila ang mga gobernador, mga mayor, mga komisyoner, kag ang iban nga mga opisyal sang hari. Kag nakita nila nga wala sila maano sang kalayo. Bisan gani ang ila buhok ukon bayo wala gid masunog, kag bisan baho na lang sang aso wala gid.

28Tungod sadto nagsiling ang hari, “Dayawon ang Dios nila ni Shadrac, Meshac, kag Abednego. Ginpadala niya ang iya anghel agod luwason ang iya mga alagad nga nagsalig sa iya. Ini sila wala magsunod sa akon sugo nga magsimba sa estatwa, kundi ginpakamaayo pa nila nga ihaboy sila sa kalayo sang sa magsimba sa bisan sin-o nga dios luwas sa ila nga Dios. 29Gani nagamando ako nga ang bisan sin-o nga tawo sang bisan ano man nga nasyon, lahi, ukon lingguahe nga maghambal sing malain kontra sa Dios nila ni Shadrac, Meshac, kag Abednego pagahiwa-hiwaon kag gub-on ang ila mga balay. Kay wala na gid sing iban pa nga Dios nga makaluwas pareho sini.”

30Kag ginhatagan sang hari sila ni Shadrac, Meshac, kag Abednego sang mas mataas pa gid nga posisyon sa probinsya sang Babilonia.

Kiswahili Contemporary Version (Neno: Bibilia Takatifu)

Danieli 3:1-30

Sanamu Ya Dhahabu Na Moto Mkali

13:1 Isa 41:24; 46:6; Hab 2:19; Yer 16:20Mfalme Nebukadneza alitengeneza sanamu ya dhahabu, yenye kimo cha dhiraa sitini,3:1 Dhiraa sitini ni sawa na mita 27. na upana wa dhiraa sita,3:1 Dhiraa sita ni sawa na mita 2.7. akaisimamisha kwenye tambarare ya Dura katika jimbo la nchi ya Babeli. 23:2 Es 1:1; Dan 6:7Kisha mfalme akaita wakuu, wasimamizi, watawala, washauri, watunza hazina, waamuzi, mahakimu na maafisa wengine wote wa jimbo kuja kuizindua sanamu ambayo Mfalme Nebukadneza alikuwa ameisimamisha. 33:3 Rum 1:20-23; Mdo 19:34-35; Mt 7:13Basi wakuu, wasimamizi, watawala, washauri, watunza hazina, waamuzi, mahakimu na maafisa wengine wa jimbo walikusanyika ili kuizindua sanamu ile Mfalme Nebukadneza alikuwa ameisimamisha, nao wakasimama mbele ya hiyo sanamu.

43:4 Dan 6:25; Ufu 10:11; Dan 4:1Ndipo mpiga mbiu akatangaza kwa sauti kubwa, “Enyi watu wa kabila zote, mataifa na watu wa kila lugha, hili ndilo mnaloamriwa kulifanya: 53:5 Dan 4:1Mara mtakaposikia sauti ya baragumu, filimbi, marimba, zeze, kinubi, zumari na aina zote za sauti za ala za uimbaji, lazima mwanguke chini na kuabudu sanamu ya dhahabu ambayo Mfalme Nebukadneza ameisimamisha. 63:6 Yer 29:22; Ufu 13:15; Mt 13:42, 50; Dan 5:19; 6:7Mtu yeyote ambaye hataanguka chini na kuiabudu sanamu hiyo, atatupwa saa iyo hiyo ndani ya tanuru iwakayo moto.”

7Kwa hiyo, mara waliposikia sauti ya baragumu, filimbi, kinubi, zeze, kinanda na aina zote za ala za uimbaji, watu wa kabila zote, mataifa na watu wa kila lugha wakaanguka chini na kuiabudu ile sanamu ya dhahabu ambayo Mfalme Nebukadneza alikuwa ameisimamisha.

83:8 Isa 19:3; Dan 2:10; Ezr 4:12-16Wakati huo baadhi ya Wakaldayo walijitokeza na kuwashtaki Wayahudi. 93:9 Neh 2:3; Dan 6:6; Hos 7:3Wakamwambia Mfalme Nebukadneza, “Ee mfalme, uishi milele! 103:10 Dan 6:12Ee mfalme, umetoa amri kwamba kila mmoja atakayesikia sauti ya baragumu, filimbi, kinubi, zeze, kinanda, zumari na aina zote za ala za uimbaji lazima aanguke chini na kuiabudu ile sanamu ya dhahabu, 11na kwamba yeyote ambaye hataanguka chini na kuiabudu atatupwa saa iyo hiyo ndani ya tanuru iwakayo moto. 123:12 Dan 2:49; 6:13; Es 3:3Lakini wako baadhi ya Wayahudi ambao umewaweka juu ya mambo ya jimbo la Babeli: yaani, Shadraki, Meshaki na Abednego, ambao hawakujali wewe, ee mfalme. Hawaitumikii miungu yako wala kuiabudu ile sanamu ya dhahabu uliyoisimamisha.”

133:13 Dan 2:12; Mdo 5:25-27; Mk 13:9Mfalme Nebukadneza, akiwa amekasirika na mwenye ghadhabu kali, akawaita Shadraki, Meshaki na Abednego. Hivyo watu hawa wakaletwa mbele ya mfalme, 143:14 Isa 46:1; Yer 50:2naye Nebukadneza akawauliza, “Je, ni kweli kwamba ninyi Shadraki, Meshaki na Abednego hamuitumikii miungu yangu wala kuiabudu sanamu ya dhahabu niliyoisimamisha? 153:15 Isa 36:18-20; Kut 5:22; 2Nya 32:15; 32:15; Kut 5:22Basi wakati mtakaposikia sauti ya baragumu, filimbi, marimba, zeze, kinubi, zumari na aina zote za ala za uimbaji, kama mtakuwa tayari kusujudu na kuiabudu hiyo sanamu niliyoitengeneza, vyema sana. Lakini kama hamtaiabudu, mtatupwa saa iyo hiyo ndani ya tanuru iwakayo moto. Naye ni mungu yupi atakayeweza kuwaokoa ninyi, kutoka mkono wangu?”

163:16 Mt 10:18-19; Dan 1:7Shadraki, Meshaki na Abednego wakamjibu mfalme, “Ee Nebukadneza, hatuhitaji kujitetea mbele zako kuhusu jambo hili. 173:17 Mwa 48:16; Za 18:48; Ay 5:19; 2Kor 1:10; Dan 6:20; Yer 1:8Ikiwa tutatupwa ndani ya tanuru iwakayo moto, Mungu tunayemtumikia anaweza kutuokoa na moto, naye atatuokoa kutoka mkononi mwako, ee mfalme. 183:18 Kut 1:17; Yos 24:15Lakini hata ikiwa hatatuokoa, ee mfalme, tunataka ufahamu kwamba, hatutaitumikia miungu yako wala kuiabudu sanamu ya dhahabu uliyoisimamisha.”

193:19 Law 26:18-28Ndipo Nebukadneza akawa na ghadhabu kali sana kwa Shadraki, Meshaki na Abednego, nayo nia yake ikabadilika kwao. Akaagiza tanuru ichochewe moto mara saba kuliko kawaida yake 20na kuwaamuru baadhi ya askari wake wenye nguvu zaidi katika jeshi lake kuwafunga Shadraki, Meshaki na Abednego na kuwatupa ndani ya tanuru iwakayo moto. 21Hivyo watu hawa, walifungwa na kutupwa ndani ya tanuru iwakayo moto wakiwa wamevaa majoho yao, suruali, vilemba na nguo zao nyingine. 22Amri ya mfalme ilikuwa ya haraka sana na tanuru ilikuwa na moto mkali kiasi kwamba miali ya moto iliwaua wale askari waliowapeleka Shadraki, Meshaki na Abednego. 23Watu hawa watatu walianguka ndani ya tanuru iwakayo moto wakiwa wamefungwa kwa uthabiti sana.

24Ndipo Mfalme Nebukadneza akashangaa, akainuka kwa haraka na kuwauliza washauri wake, “Je, hawakuwa watu watatu ambao tuliwafunga na kuwatupa ndani ya moto?”

Washauri wakajibu, “Hakika, ee mfalme.”

25Mfalme akasema, “Tazama! Naona watu wanne wakitembeatembea ndani ya moto, hawajafungwa wala kudhurika, naye mtu yule wa nne anaonekana kama mwana wa miungu.”

26Ndipo Nebukadneza akaukaribia mdomo wa ile tanuru iwakayo moto na kupaza sauti, “Shadraki, Meshaki na Abednego, watumishi wa Mungu Aliye Juu Sana, tokeni! Njooni hapa!”

Ndipo Shadraki, Meshaki na Abednego wakatoka ndani ya moto. 273:27 Dan 6:7; Ebr 11:32-34; Za 91:3-11; Dan 6:23; Isa 43:2Nao maliwali, wasimamizi, watawala na washauri wa mfalme wakakusanyika kuwazunguka. Waliona kwamba moto haukudhuru miili yao, wala unywele wa vichwa vyao haukuungua, majoho yao hayakuungua, wala hapakuwepo na harufu ya moto kwenye miili yao.

283:28 Za 34:7; Mdo 5:19; Kum 31:20; Ay 13:15; Dan 6:22; Za 97:10; Mdo 12:11Ndipo Nebukadneza akasema, “Ahimidiwe Mungu wa Shadraki, Meshaki na Abednego, ambaye amemtuma malaika wake na kuwaokoa watumishi wake. Walimtumaini na kukaidi amri ya mfalme, nao wakawa tayari kufa kuliko kutumikia au kuabudu mungu mwingine yeyote isipokuwa Mungu wao. 293:29 Dan 6:26-27; Ezr 6:11Kwa hiyo ninaamuru kwamba watu wa taifa lolote au lugha yoyote watakaosema kitu chochote dhidi ya Mungu wa Shadraki, Meshaki na Abednego wakatwe vipande vipande na nyumba zao zifanywe kuwa malundo ya kokoto, kwa maana hakuna mungu mwingine awezaye kuokoa namna hii.”

303:30 Dan 2:49Kisha mfalme akawapandisha vyeo Shadraki, Meshaki na Abednego katika jimbo la Babeli.