Si Amnon kag si Tamar
1May matahom nga anak si David nga ang iya ngalan si Tamar, kag utod siya ni Absalom. Karon, si Amnon nga utod ni Tamar sa amay naluyag sa iya. 2Pero indi niya mahimo ang iya gusto nga himuon kay Tamar tungod nga dalaga si Tamar kag may nagabantay permi sa iya. Tungod sini naglalain siya hasta nga nagmasakit siya.
3Karon may amigo si Amnon nga maayo gid magpadihot—ang iya pakaisa nga si Jonadab. Anak siya sang utod ni David nga si Shimea. 4Isa ka adlaw, nagpamangkot siya kay Amnon, “Anak ka sang hari, pero ngaa kada adlaw permi ko ikaw makita nga nagapaluya? Sugiri abi ako sang imo problema.” Nagsiling si Amnon sa iya, “Naluyag ako kay Tamar, ang utod ni Absalom nga akon utod sa amay.” 5Nagsiling si Jonadab, “Maghigda ka, kag magpamulomasakit. Kon magbisita gani ang imo amay sa imo, silingon mo siya nga tugutan niya si Tamar nga magkadto sa imo sa pagpakaon sa imo. Silingon mo man siya nga gusto mo makita si Tamar nga nagapreparar sang pagkaon sa imo tupad kag gusto mo nga siya gid ang maghungit sa imo.”
6Gani naghigda si Amnon kag nagpamulomasakit. Sang magbisita sa iya si Haring David, nagsiling siya, “Gusto ko nga magkadto diri ang akon utod nga si Tamar kag maghimo sang tinapay samtang nagatan-aw ako, kag pagkatapos hungitan niya ako.” 7Gani nagpasugo si David nga hambalon si Tamar sa palasyo nga magkadto siya sa iya utod nga si Amnon kag magpreparar sang pagkaon para sa iya.
8Nagkadto si Tamar sa balay sang iya utod nga si Amnon, kag nakita niya siya nga nagahigda. Nagkuha siya sang harina, ginmasa ini, kag ginluto ang tinapay samtang nagatan-aw si Amnon. 9Pagkaluto, ginkuha niya ini agod ipakaon kay Amnon, pero indi magkaon si Amnon. Nagsiling si Amnon, “Paguwaa ang tanan nga tawo diri!” Gani nagguwa ang mga tawo. 10Dayon nagsiling si Amnon kay Tamar, “Dal-a diri ang pagkaon sa akon kuwarto kag hungiti ako.” Gani gindala ni Tamar ang pagkaon kay Amnon. 11Pero samtang ginahungitan niya si Amnon ginhakos siya ni Amnon kag ginsilingan nga maghulid sila.
12Nagsiling si Tamar sa iya, “Indi ako pagpakahuy-i! Mag-utod kita! Indi paghimua ini nga kabuangan. Indi ini dapat matabo sa Israel. 13Ano na lang nga guya ang ipakita ko sa mga tawo? Kag ikaw, kabigon ka nga isa ka buang-buang sa Israel. Estoryaha bala anay ang aton amay parte sini; sigurado nga tugutan niya ikaw sa pagpangasawa sa akon.”
14Pero wala magpamati si Amnon sa iya, kag tungod nga mas makusog siya kay Tamar ginpakahuy-an niya siya paagi sa paglugos sa iya. 15Dayon naakig gid si Amnon sa iya, kag ang iya kaakig sobra pa sa iya paghigugma sa iya sang una. Nagsiling si Amnon sa iya, “Bangon ka kag magguwa!” 16Nagsabat si Tamar, “Indi ako magguwa! Mas dako pa nga sala ang pagtabog mo sa akon sang sa imo ginhimo sa akon.” Pero wala magpamati si Amnon sa iya. 17Sa baylo, gintawag niya ang iya personal nga suluguon kag ginsilingan, “Paguwaa ini nga babayi kag siraduhi dayon ang puwertahan.”
18Gani ginpaguwa sang suluguon si Tamar kag ginsira ang puwertahan. Nagasuksok sadto si Tamar sang matahom kag malaba nga bayo13:18 matahom kag malaba nga bayo: Indi klaro ang buot silingon sang Hebreo sini. kay amo ato ang ginasuksok sang dalaga nga mga anak sang hari sadto nga panahon. 19Ang ginhimo ni Tamar, gin-gisi niya ang iya matahom kag malaba nga bayo, kag nagbutang sang abo sa iya ulo. Dayon naglakat siya nga nagahilibion samtang ginatungtong niya ang iya mga kamot sa iya ulo sa dako nga kasubo.
20Nakita siya sang iya utod nga si Absalom kag ginpamangkot, “May malain bala nga ginhimo si Amnon sa imo? Indi ini pag-ipanugid sa iban, kay utod mo siya sa amay. Indi lang sagi isip ang natabo sa imo.” Kag didto na nag-estar si Tamar sa balay ni Absalom, pero permi lang siya nagaisahanon kag nagapangasubo.
21Sang mahibaluan ni Haring David ang natabo, puwerte gid ang iya kaakig. 22Kag bisan wala nagamuno si Absalom kay Amnon parte sa iya ginhimo, ginakaugtan niya siya tungod sa iya pagpakahuya kay Tamar nga iya utod.
Ginpatay ni Absalom si Amnon
23Pagkaligad sang duha ka tuig, sang ginapaguntingan ni Absalom ang iya mga karnero sa Baal Hazor, malapit sa Efraim, gin-imbitar niya ang tanan nga anak sang hari sa pagtambong didto. 24Nagkadto siya kay Haring David kag nagsiling, “Nagapagunting ako sang akon mga karnero. Makakadto ka bala kag ang imo mga opisyal sa sini nga okasyon?” 25Nagsabat ang hari, “Indi na lang anak, kay magastuhan ka lang kon magtambong kami tanan.” Ginpilit gid siya ni Absalom, pero indi gid siya makadto. Ginbendisyunan lang niya si Absalom. 26Nagsiling si Absalom, “Kon indi ka, si Amnon na lang nga akon utod ang pakadtua.” Nagpamangkot ang hari, “Ngaa nga gusto mo gid siya pakadtuon didto?” 27Pero nagpamilit gid si Absalom, gani ginpaupod na lang ni David si Amnon, kag ang iban pa niya nga mga anak nga lalaki.
28Nagsiling si Absalom sa iya mga tinawo, “Hulaton ninyo nga mahubog si Amnon, dayon pagsinyas ko, patyon ninyo siya. Indi kamo magkahadlok; ako ang nagsugo sa inyo. Magpakabakod kamo kag magpakaisog.” 29Gani ginpatay sang mga tinawo ni Absalom si Amnon suno sa iya sugo. Nagsakay gilayon ang iban nga mga anak nga lalaki ni David sa ila mga kabayo13:29 kabayo: Ang sapat nga ginmitlang diri ginatawag sa English nga mule, kag kaanggid ini sa kabayo. kag nagpalagyo. 30Samtang nagapauli sila sa Jerusalem, may nakabalita kay David nga ginpamatay ni Absalom ang tanan niya nga anak nga lalaki kag wala gid sing may nabilin sa ila. 31Nagtindog dayon si David kag gin-gisi niya ang iya bayo sa pagpakita sang iya pagpangasubo, kag naghapa siya sa duta. Gin-gisi man sang iya mga alagad ang ila mga bayo kag nagtindog lang sila didto. 32Pero nagsiling si Jonadab nga anak sang utod ni David nga si Shimea, “Mahal nga Hari, wala napatay ang tanan mo nga anak nga lalaki kundi si Amnon lang. Dugay na nga gintuyo ni Absalom nga patyon si Amnon halin pa sang adlaw nga ginpakahuy-an niya ang iya utod nga si Tamar. 33Indi ka magkabalaka sa balita nga ginpamatay ang tanan mo nga anak nga lalaki. Si Amnon lang ang ginpatay. 34Kon parte kay Absalom, nagpalagyo siya.”
Karon, ang guwardya sa pader sang Jerusalem may nakita nga madamo nga mga tawo nga nagapadulong. Nagaagi sila sa dalan sa nakatundan, sa kilid dampi sang bukid. Nagkadto ang guwardya sa hari kag nagsiling, “May nakita ako nga mga tawo sa dalan sang Horonaim, sa kilid dampi sang bukid.”13:34 Nagkadto… bukid: Wala ini sa Hebreo, pero ara sa Septuagint. 35Nagsiling dayon si Jonadab sa hari, “Mahal nga Hari, tan-awa! Ara na ang imo mga anak nga lalaki, subong sang akon ginsiling.” 36Pagkatapos gid niya hambal, nag-abot ang mga anak nga lalaki ni David nga nagahilibion. Nagahilibion man sing tudo si David kag ang tanan niya nga mga alagad. 37-38Nagpangasubo si David sa iya anak nga si Amnon sa malawig nga tion.
Sang nagpalagyo si Absalom, nagkadto siya sa hari sang Geshur nga si Talmai, nga anak ni Amihud. Didto siya nagtiner sa sulod sang tatlo ka tuig. 39Sang maumpawan na si Haring David sa iya kasubo sa pagkapatay ni Amnon, ginhidlaw siya kay Absalom.13:39 ginhidlaw siya kay Absalom: ukon, nadula na ang iya gana sa pagdakop kay Absalom.
Amunoni ne Tamali
113:1 a 2Sa 3:2 b 2Sa 14:27; 1By 3:9 c 2Sa 3:3Abusaalomu, mutabani wa Dawudi yalina mwannyina omulungi, omubalagavu erinnya lye Tamali13:1 Tamali yali muwala wa Maaka, omumbejja w’e Gesuli (3:3). Amunoni yali mutabani wa Akinoamu. Akinoamu ye yali mukyala wa Dawudi omukulu, nga Amunoni ye mutabani wa Dawudi omukulu, nga y’ateekwa okusikira Dawudi ku ntebe ey’obwakabaka, naye Amunoni omu ku batabani ba Dawudi omulala n’ayagala okwebaka naye. 2Amunoni n’atawaana nnyo mu nsonga eyo n’okulwala n’alwala, kubanga Tamali yali mbeerera13:2 Abawala abaali tebannafumbirwa, baabeeranga mu nnyumba z’abakazi nga tebakyalira basajja, newaakubadde okukyalira bannyinaabwe., Amunoni n’akisanga nga kizibu okumufuna. 313:3 1Sa 16:9Naye Amunoni yalina mukwano gwe ennyo, eyayitibwanga Yonadabu mutabani wa Simeeya mukulu wa Dawudi, eyali omusajja omukujjukujju. 4N’abuuza Amunoni nti, “Kiki ekikutawanyanga buli nkya, ggwe omwana wa kabaka? Lwaki tombulira?” Amunoni n’amugamba nti, “Njagala Tamali, mwannyina Abusaalomu muganda wange.” 5Yonadabu n’amugamba nti, “Genda mu kitanda weefuule okuba omulwadde. Kitaawo bw’anajja okukulaba mugambe nti, ‘Gamba mwannyinaze Tamali ajje ampe ku kyokulya. Mukkirize anteekereteekere ekyokulya nga mmulabako n’amaaso, n’oluvannyuma andiise.’ ”
6Awo Amunoni n’agenda n’agalamira ku kitanda kye ne yeefuula okuba omulwadde; kabaka bwe yagenda okumulaba n’okumusaasira, Amunoni n’amugamba nti, “Nkwegayiridde, kkiriza Tamali ajje anfumbire emigaati nga mulaba ku maaso, n’oluvannyuma andiise.”
7Awo Dawudi n’atumya Tamali n’amugamba nti, “Genda ewa muganda wo Amunoni mu nnyumba ye, omuteekereteekere ekyokulya.” 8Tamali n’agenda ewa Amunoni n’amusanga ng’agalamidde ku kitanda kye. Tamali n’addira obuwunga n’abukanda, n’akola emigaati Amunoni ng’alaba, n’agifumba. 913:9 Lub 45:1Tamali n’addira olukalango, n’aluggyako bye yafumbirako, Amunoni ng’alaba naye n’agaana okulya.
Awo Amunoni n’alagira abaddu be nti, “Buli muntu afulume.” Buli muntu n’afuluma, n’asigalamu ne Tamali. 10Amunoni n’agamba Tamali nti, “Ndeetera emmere eno mu kisenge kyange, ondiise.” Awo Tamali n’addira emigaati gy’afumbye, n’agitwalira Amunoni mwannyina mu kisenge kye. 1113:11 a Lub 39:12 b Lub 38:16Naye bwe yagimusembereza okulya n’amukwata, n’amugamba nti, “Jjangu weebake nange, mwannyinaze.”
1213:12 a Lv 20:17; Bal 20:6 b Lub 34:7; Bal 19:23N’amuddamu nti, “Nedda, mwannyinaze, tonkwata n’amaanyi. Ekyo tekikolwa mu Isirayiri. Tokola kya kivve bwe kityo. 1313:13 Lub 20:12; Lv 18:9; Ma 22:21, 23-24Nsaasira, nnadda wa obuswavu? Ate ggwe, onoobeera ng’omu ku basajja abasirusiru mu Isirayiri. Nkwegayiridde yogera ne kabaka, tajja kukuziyiza nkufumbirwe.” 1413:14 Lub 34:2; Ma 22:25; Ez 22:11Naye n’agaana okumuwuliriza, n’amukwata olw’empaka, kubanga yali amusinza amaanyi, ne yeebaka naye.
15Oluvannyuma Amunoni n’amukyawa nnyo nnyini, okusinga ne bwe yamwagala, n’amulagira nti, “Golokoka ofulume.” 16Tamali n’amuddamu nti, “Nedda! Okungoba kibi okusinga ekikolwa ky’onkoze.” Naye n’agaana okumuwuliriza. 17N’ayita omuddu ey’amuweerezanga n’amugamba nti, “Omukazi oyo muggye mu maaso gange, omuggalire ebweru.” 1813:18 Lub 37:23; Bal 5:30Awo omuddu we n’afulumya Tamali ebweru, n’aggalawo oluggi. Yali ayambadde ekyambalo ekiwanvu nga ky’amabala mangi, kubanga eyo ye yabeeranga ennyambala ey’abambejja embeerera. 1913:19 Yos 7:6; 1Sa 4:12; 2Sa 1:2; Es 4:1; Dan 9:3Tamali n’ateeka evvu mu mutwe gwe, n’ayuza ekyambalo kye, n’ateeka omukono ku mutwe gwe n’agenda ng’akaaba. 20Abusaalomu mwannyina n’amubuuza nti, “Obadde ne mwannyoko Amunoni? Sirikawo mwannyinaze, oyo mwannyoko. Ekyo kireme okukunakuwaza.” Awo Tamali n’abeeranga ne mwannyina Abusaalomu, nga mukazi munaku.
2113:21 Lub 34:7Kabaka Dawudi bwe yakiwulira, n’asunguwala nnyo. 2213:22 a Lub 31:24 b Lv 19:17-18; 1Yk 2:9-11Naye Abusaalomu n’atabaako kigambo ky’ayogera ne Amunoni, ekirungi oba ekibi, kyokka n’akyawa Amunoni kubanga yayonoonyesa Tamali mwannyina.
Abusaalomu Atta Amunoni
2313:23 1Sa 25:7Bwe waayitawo emyaka ebiri nga kiseera kya kusala ebyoya by’endiga, ng’abasazi ba Abusaalomu bali e Baalukazoli, ekiriraanye Efulayimu, Abusaalomu n’ayita abaana ba kabaka bonna. 24Abusaalomu n’agenda eri kabaka n’amugamba nti, “Omuddu wo alina abasazi ab’ebyoya by’endiga baaleese. Nkusaba kabaka n’abakungu be, mujje munjagulizeeko.” 25Kabaka n’amuddamu nti, “Nedda, mwana wange. Ffenna bwe tunajja, tujja kuzitoowerera.” Abusaalomu n’amwegayirira nga bw’amuwaliriza, naye n’agaana okugenda, wabula n’amusabira omukisa. 26Awo Abusaalomu n’amugamba nti, “Ggwe bw’oba nga tojje, nkwegayiridde okkirize Amunoni agende naffe.” Kabaka n’amubuuza nti, “Lwaki Amunoni agenda nammwe?” 27Naye Abusaalomu n’amwegayirira nnyo okutuusa bwe yakkiriza Amunoni n’abaana ba kabaka bonna okugenda naye.
2813:28 a 2Sa 3:3 b Bal 19:6, 9, 22; Lus 3:7; 1Sa 25:36 c 2Sa 12:10Awo Abusaalomu n’alagira abaddu be nti, “Muwulire! Mugenderere okulaba Amunoni ng’atudde, n’omutima gwe nga musanyuukirivu; bwe n’abagamba nti, ‘mutte Amunoni,’ mumutte. Temutya, si nze mpadde ekiragiro? Mube n’amaanyi era mube bazira.” 29Awo abasajja ba Abusaalomu ne batta Amunoni nga Abusaalomu bwe yabalagira. Abaana ba kabaka bonna ne basituka ne beebagala buli muntu ennyumbu ye ne badduka. 30Bwe baali bakyali mu kkubo, amawulire ne gatuuka eri Dawudi nti, “Abusaalomu asse abaana ba kabaka bonna, era tewasigadde n’omu.” 3113:31 Kbl 14:6; 2Sa 1:11; 12:16Kabaka n’agolokoka n’ayuza ebyambalo bye, ne yeebaka mu ttaka n’abaddu be bonna abaaliwo ne bayuza ebyambalo byabwe.
32Naye Yonadabu mutabani wa Simeeya, mukulu wa Dawudi, n’ayogera nti, “Mukama wange kabaka aleme okulowooza nga basse abalangira bonna, Amunoni yekka y’afudde. Era ekyo kye kyali ekigendererwa kya Abusaalomu okuva ku lunaku Amunoni lwe yakwata Tamali mwannyina. 33Noolwekyo mukama wange kabaka aleme okweraliikirira olw’amawulire g’afunye agagamba nti abaana ba kabaka bonna bafudde. Amunoni yekka ye afudde.” 34Kyokka Abusaalomu n’adduka. Omuvubuka omukuumi n’ayimusa amaaso ge, n’alengera abantu bangi mu kkubo ery’ebugwanjuba nga bakkirira ku mabbali g’olusozi. 35Awo Yonadabu n’agamba kabaka nti, “Laba abaana ba kabaka bajja; kituukiridde omuddu wo kye yayogedde.” 36Bwe yali yakamala okwogera, abaana ba kabaka ne bayingira nga bakuba ebiwoobe. Kabaka n’abaddu be nabo ne bakaaba nnyo nnyini.
3713:37 nny 34; 2Sa 3:3; 14:23, 32Abusaalomu ye n’addukira eri Talumaayi mutabani wa Ammikuli, kabaka w’e Gesuli, Dawudi n’amukaabiranga buli lunaku. 38Abusaalomu n’amala e Gesuli emyaka esatu. 3913:39 a 2Sa 14:13 b 2Sa 12:19-23Naye omutima gwa Dawudi ne gwegomba okulaba ku Abusaalomu, kubanga yali akubagizibbwa olw’okufa kwa Amunoni.
