2 Cronica 9 – HLGN & NVI

Ang Pulong Sang Dios

2 Cronica 9:1-31

Nagbisita ang Rayna sang Sheba kay Haring Solomon

(1 Har. 10:1-13)

1Sang mabatian sang rayna sang Sheba ang pagkabantog ni Solomon, nagkadto siya sa Jerusalem agod testingan ang kaalam ni Solomon paagi sa mabudlay nga mga pamangkot. Nag-abot siya sa Jerusalem nga may upod nga madamo nga mga tinawo, kag may dala siya nga mga kamelyo nga kargado sang mga regalo nga panakot, bulawan nga puwerte kadamo, kag malahalon nga mga bato. Pagkitaay nila ni Solomon, ginpamangkot niya siya sang tanan nga gusto niya nga ipamangkot. 2Ginsabat ni Solomon ang tanan niya nga pamangkot kag wala gid sing bisan ano nga butang nga indi niya mapaathag sa iya. 3Sang mapamatud-an sang rayna sang Sheba ang kaalam ni Solomon, kag sang makita niya ang katahom sang palasyo nga iya ginpatindog, 4daw indi siya makapati. Amo man sang makita niya ang pagkaon sa lamisa sang hari, ang pagdumala sang iya mga opisyal, ang pag-alagad sang iya mga suluguon kag mga manugserbi sang iya ilimnon nga may matahom nga mga uniporme, kag ang mga halad nga ginasunog nga iya ginhalad sa templo sang Ginoo.

5Nagsiling siya sa hari, “Matuod gid man ang nabatian ko sa akon nasyon parte sa imo mga hinimuan kag kaalam. 6Wala ako nagpati sini hasta nga nagkadto ako diri kag nakita ko ini mismo. Ang matuod, wala gani sa katunga sang akon nabatian parte sa imo ang akon nakita. Ang imo kaalam labaw pa sang sa akon nabatian. 7Daw ano ka suwerte sang imo mga tinawo! Daw ano ka suwerte sang imo mga opisyal nga nagaalagad sa imo kay permi nila mabatian ang imo kaalam. 8Dalayawon ang Ginoo nga imo Dios, nga nalipay sa imo kag nagbutang sa imo sa trono agod maghari para sa iya. Tungod sa gugma sang imo Dios sa Israel kag sa iya handom nga padayunon niya ini nga nasyon hasta san-o, ginhimo niya ikaw nga hari sini, agod himuon mo ang husto kag matarong sa mga tawo.”

9Dayon ginhatagan niya si Haring Solomon sing mga lima ka tonelada nga bulawan, madamo nga mga panakot kag malahalon nga mga bato. Wala na gid sing may makatupong sa kadamuon sang panakot nga ginhatag sang rayna sang Sheba kay Haring Solomon.

10May dala man ang mga tinawo ni Haring Solomon kag ang mga tinawo ni Hiram sang mga bulawan, mga kahoy nga almug, kag malahalon nga mga bato halin sa Ofir. 11Gin-gamit ni Haring Solomon ang mga kahoy nga almug nga mga hagdanan sa templo sang Ginoo kag sa palasyo, kag ang iban ginhimo nga mga arpa kag mga lira para sa mga musikero. Wala gid sing pareho sina9:11 sina: Posible ang ginatumod amo ang almug, ukon ang mga instrumento, ukon ang mga hagdanan. nga nakita sang una sa Juda.

12Ginhatag ni Haring Solomon sa rayna sang Sheba ang bisan ano nga ginpangayo niya. Mas sobra pa ang ginhatag ni Solomon sa iya sang sa gindala niya. Dayon nagpauli ang rayna sa iya lugar upod sang iya mga tinawo.

Ang Manggad ni Solomon

(1 Har. 10:14-29)

13Kada tuig nagabaton si Solomon sing mga 23 ka tonelada nga bulawan, 14wala labot sa mga buhis nga halin sa mga negosyante. Nagahatag man sa iya sang mga bulawan kag pilak ang tanan nga hari sang Arabia kag ang mga gobernador sang Israel.

15Nagpahimo si Haring Solomon sang 200 ka dalagko nga mga taming nga ang kada taming nahaklapan sing mga pito9:15 pito: ukon, tatlo kag tunga. ka kilo nga bulawan. 16Nagpahimo man siya sang 300 ka magagmay nga mga taming nga ang kada taming nahaklapan sing mga tatlo kag tunga9:16 tatlo kag tunga: ukon, lapit duha. ka kilo nga bulawan. Ginpabutang niya ini tanan didto sa bahin sang palasyo nga ginatawag Kagulangan sang Lebanon.

17Nagpahimo man ang hari sang isa ka dako nga trono nga halin sa mga bangkil sang mga elepante, kag ginhaklapan ini sang puro nga bulawan. 18May anom ka halintang ang trono, kag may bulawan ini nga tulungtungan sang tiil. Sa kada kilid sang halambuyan sini may ara nga estatwa sang leon nga nagatindog. 19Kag may ara man nga estatwa sang leon sa kada kilid sang halintang. Dose tanan ka estatwa sa anom ka halintang. Wala sing may makapareho sini nga trono sa bisan diin nga ginharian. 20Ang tanan nga ilimnan ni Haring Solomon puro bulawan, kag ang tanan nga kagamitan sa bahin sang palasyo nga ginatawag Kagulangan sang Lebanon puro man bulawan. Wala ini ginhimo sa pilak kay gamay lang ang bili sang pilak sang panahon ni Solomon. 21May mga barko man si Solomon nga pangnegosyo,9:21 pangnegosyo: sa Hebreo, pa-Tarshish. nga ginadala sang mga tinawo ni Hiram. Ini nga mga barko nagapauli isa ka bes sa kada tatlo ka tuig, nga may dala nga mga bulawan, pilak, bangkil sang elepante, kag dalagko kag magagmay nga klase sang mga amo.

22Wala sing bisan sin-o nga hari sa kalibutan nga makatupong sa kaalam kag sa manggad ni Haring Solomon. 23Ang tanan nga hari sa kalibutan nagatinguha nga makita si Solomon agod makapamati sila sa kaalam nga ginhatag sang Dios sa iya. 24Kada tuig, ang kada isa nga nagabisita sa iya may dala nga mga regalo—mga butang nga hinimo halin sa pilak kag bulawan, mga bayo, mga armas, mga panakot, mga kabayo, kag mga mula.9:24 mula: sa English, mule. Ini nga sapat kaanggid sa kabayo.

25May 4,000 ka kuwadra si Solomon para sa iya mga kabayo kag mga karwahe. May 12,000 siya ka kabayo9:25 kabayo: ukon, manugkabayo. nga ginbutang niya sa mga banwa nga bulutangan sang iya mga karwahe, kag ang iban didto sa iya sa Jerusalem. 26Ginsakop niya ang tanan nga hari halin sa Suba sang Eufrates hasta sa duta sang mga Filistinhon kag sa dulunan sang Egipto. 27Sang panahon nga siya ang hari, ang pilak sa Jerusalem daw pareho lang ka ordinaryo sa mga bato, kag ang kahoy nga sedro daw pareho kabugana sa ordinaryo nga mga kahoy nga sikomoro sa mga bulobukid sa nakatundan. 28Ang mga kabayo ni Solomon naghalin pa sa Egipto kag sa iban pa nga mga nasyon.

Ang Katapusan sang Paghari ni Solomon

(1 Har. 11:41-43)

29Ang iban pa nga estorya parte sa paghari ni Solomon halin sa umpisa hasta sa katapusan nasulat sa Sinulatan ni Propeta Natan, sa Mensahi ni Ahia nga Taga-Shilo, kag sa Mga Palanan-awon ni Propeta Ido, nga nagasugid man parte sa paghari ni Jeroboam nga anak ni Nebat. 30Sa Jerusalem nag-estar si Solomon samtang nagahari siya sa bug-os nga Israel sa sulod sang 40 ka tuig. 31Sang napatay siya, ginlubong siya sa banwa sang iya amay nga si David. Kag si Rehoboam nga iya anak ang nagbulos sa iya bilang hari.

Nueva Versión Internacional

2 Crónicas 9:1-31

La reina de Sabá visita a Salomón

9:1-121R 10:1-13

1La reina de Sabá se enteró de la fama de Salomón, así que fue a verlo en Jerusalén para ponerlo a prueba con preguntas difíciles. Llegó con un séquito muy grande. Sus camellos llevaban perfumes, oro en abundancia y piedras preciosas. Al presentarse ante Salomón, le preguntó todo lo que tenía pensado, 2y él respondió a todas sus preguntas. No hubo ningún asunto, por difícil que fuera, que Salomón no pudiera resolver. 3Cuando la reina de Sabá vio la sabiduría de Salomón, el palacio que él había construido, 4los manjares de su mesa, los asientos que ocupaban sus funcionarios, la ropa de los camareros y los coperos, y los holocaustos que ofrecía en el Templo9:3-4 los holocaustos … Templo. Alt. la escalinata por la cual él subía al Templo. del Señor, quedó muy impresionada.

5Entonces dijo al rey: «¡Todo lo que escuché en mi país acerca de tus triunfos y de tu sabiduría es cierto! 6No podía creer nada de eso hasta que vine y lo vi con mis propios ojos. En realidad, ¡no me habían contado ni siquiera la mitad de tu extraordinaria sabiduría! Tú superas todo lo que había oído decir. 7¡Dichosos tus súbditos! ¡Dichosos estos servidores tuyos, que constantemente están en tu presencia bebiendo de tu sabiduría! 8¡Y alabado sea el Señor tu Dios, que se ha deleitado en ti y te ha puesto en su trono para que lo representes como rey! En su amor por Israel, tu Dios te ha hecho rey de ellos para que gobiernes con justicia y rectitud, pues él quiere consolidar a su pueblo para siempre».

9Luego la reina le regaló a Salomón ciento veinte talentos9:9 Es decir, aprox. 4 t. de oro, piedras preciosas y gran cantidad de perfumes. Jamás volvió a haber perfumes como los que la reina de Sabá obsequió al rey Salomón.

10Además del oro de Ofir, los oficiales de Hiram y los de Salomón trajeron madera de sándalo y de piedras preciosas. 11Con la madera, el rey construyó escalinatas para el Templo del Señor y para el palacio real. También hizo arpas y liras para los músicos. Nunca se había visto en Judá algo semejante.

12El rey Salomón, por su parte, dio a la reina de Sabá todo lo que a ella se le antojó pedir, lo cual fue más de lo que ella dio al rey. Después de eso, la reina regresó a su país con todos los que la atendían.

El esplendor de Salomón

9:13-281R 10:14-29; 2Cr 1:14-17

13La cantidad de oro que Salomón recibía anualmente llegaba a seiscientos sesenta y seis talentos,9:13 Es decir, aprox. 23 t. 14sin contar los impuestos que pagaban los mercaderes y comerciantes. También los reyes de Arabia y los gobernadores del país llevaban oro y plata para Salomón.

15El rey Salomón hizo doscientos escudos grandes de oro batido, en cada uno de los cuales se emplearon seiscientos siclos9:15 Es decir, aprox. 7 kg. de oro. 16Hizo además trescientos escudos más pequeños, también de oro batido, empleando en cada uno de ellos trescientos siclos9:16 Es decir, aprox. 3.5 kg. de oro. Estos escudos los puso el rey en el palacio llamado «Bosque del Líbano».

17El rey hizo también un gran trono de marfil, recubierto de oro puro. 18El trono tenía seis peldaños, un estrado de oro, brazos a cada lado del asiento, dos leones de pie junto a los brazos 19y doce leones de pie sobre los seis peldaños, uno en cada extremo. En ningún otro reino se había hecho algo semejante. 20Todas las copas del rey Salomón y toda la vajilla del palacio «Bosque del Líbano» eran de oro puro. Nada estaba hecho de plata, pues en tiempos de Salomón la plata era poco apreciada. 21Cada tres años, la flota comercial del rey, que era tripulada por los oficiales de Hiram, regresaba de Tarsis trayendo oro, plata y marfil, monos y mandriles.9:21 mandriles. Alt. pavos reales.

22Tanto en riquezas como en sabiduría, el rey Salomón sobrepasó a los demás reyes de la tierra. 23Todos ellos procuraban visitarlo para oír la sabiduría que Dios le había dado. 24Además, año tras año le llevaban regalos: artículos de plata y de oro, vestidos, armas, perfumes, caballos y mulas.

25Salomón tenía cuatro mil establos para sus caballos y sus carros de combate; también, doce mil caballos que mantenía en las caballerizas y en su palacio en Jerusalén. 26El rey Salomón extendió su dominio sobre todos los reyes, desde el río Éufrates hasta Filistea y la frontera de Egipto. 27Hizo que la plata fuera en Jerusalén tan común y corriente como las piedras, y el cedro tan abundante como las higueras de la llanura. 28Los caballos de Salomón eran importados de Egipto y de todos los otros países.

Muerte de Salomón

9:29-311R 11:41-43

29Los demás acontecimientos del reinado de Salomón, desde el primero hasta el último, están escritos en las crónicas del profeta Natán, en la profecía de Ahías, el silonita, y en las visiones del vidente Idó acerca de Jeroboán, hijo de Nabat. 30Salomón reinó en Jerusalén cuarenta años sobre todo Israel. 31Cuando murió, fue sepultado en la Ciudad de David, su padre, y su hijo Roboán lo sucedió en el trono.