Ginsalakay sang Asiria ang Juda
(2 Har. 18:13-37; Isa. 36:1-22)
1Pagkatapos nga nahimo ni Hezekia ang iya mga buluhaton nga may katutom, ginsalakay ni Haring Senakerib sang Asiria ang Juda. Ginkibon niya kag sang iya nga soldado ang napaderan nga mga banwa, kay naghunahuna siya nga madaog niya ini para sa iya kaugalingon. 2Sang makita ni Hezekia nga pati ang Jerusalem salakayon ni Senakerib, 3nagpakigsugilanon siya sa iya mga opisyal kag sa mga pangulo sang iya mga soldado. Nagdesisyon sila nga pauntaton nila ang pag-ilig sang mga tuburan sa guwa sang siyudad. 4Gani nagtipon sila sang madamo gid nga mga tawo kag gintabunan nila ang mga ginaagyan sang tubig halin sa mga tuburan nga nagailig sa kadutaan. Kay siling nila, “Pag-abot diri sang mga hari sang Asiria, wala sila sang may makuhaan sang tubig.”
5Dayon ginpapag-on pa gid ni Hezekia ang iya mga depensa paagi sa pagpakay-o sang mga pader kag pagpatindog sang mga tore. Ginpalibutan pa gid niya sang isa pa ka pader ang siyudad sa guwa sang daan nga pader, kag ginpatumpukan niya ang manubo nga parte32:5 manubo nga parte: sa Hebreo, Millo. Indi klaro ang buot silingon sini. sang Banwa ni David. Nagpahimo man siya sang madamo nga mga armas kag mga taming.
6Nagbutang siya sang mga kumander sa mga tawo, kag ginpatipon niya sila sa plasa, sa may puwertahan dampi sang siyudad. Ginpalig-on niya sila nga nagasiling, 7“Magpakabakod kamo kag magpakaisog. Indi kamo magkahadlok ukon magkaluya tungod sa hari sang Asiria ukon sa iya madamo nga mga soldado. Kay may mas gamhanan nga nagaupod sa aton sang sa iya. 8Mga tawo lang ang iya kaupod, pero ang aton iya, ang Ginoo nga aton Dios. Siya ang magabulig sa aton kag magapakig-away para sa aton.” Gani naglig-on ang mga tawo tungod sa ginsiling ni Haring Hezekia sang Juda.
9Samtang ginakibon ni Haring Senakerib kag sang iya mga soldado ang banwa sang Lakish, ginpadala niya ang iya mga opisyal sa Jerusalem sa pagsiling sini kay Haring Hezekia kag sa mga katawhan didto:
10“Amo ini ang ginsiling ni Haring Senakerib sang Asiria: Ano bala ang inyo ginasaligan, nga nagapabilin gihapon kamo sa Jerusalem bisan ginakibon na kamo? 11Nagsiling si Hezekia sa inyo nga luwason kamo sang Ginoo nga inyo Dios sa kamot sang hari sang Asiria. Pero ginapatalang lang niya kamo, kay kon magpabilin kamo sa Jerusalem magakalamatay kamo sa gutom kag kauhaw. 12Indi bala nga si Hezekia mismo ang nagpaguba sang mga simbahan sang Ginoo sa mataas nga mga lugar, pati sang mga halaran sini? Nagsugo pa siya sa inyo nga mga taga-Juda kag taga-Jerusalem nga dapat magsimba kamo kag magsunog sang mga halad sa isa lang ka halaran.
13“Nahibaluan ninyo kon ano ang ginhimo ko kag sang akon mga katigulangan sa mga katawhan sa iban nga mga nasyon. Ti, naluwas bala sila sang ila mga dios sa akon kamot? 14Wala gid sing bisan isa sa mga dios sang mga nasyon nga ginlaglag ko ukon sang akon mga katigulangan nga nakaluwas sa iya katawhan sa akon kamot. Ti, makaluwas man bala sa inyo ang inyo dios sa akon kamot? 15Indi kamo magpatalang ukon magpatunto kay Hezekia. Indi kamo magpati sa iya, kay wala sing dios sa bisan diin nga nasyon ukon ginharian nga nakaluwas sa iya katawhan sa akon kamot ukon sa kamot sang akon mga katigulangan. Kag labi na gid ang inyo dios!”
16May gindugang pa gid nga malain nga mga pulong ang mga opisyal ni Senakerib kontra sa Ginoong Dios kag sa iya alagad nga si Hezekia. 17Nagpadala pa gid si Haring Senakerib sang mga sulat nga nagainsulto sa Ginoo, ang Dios sang Israel. Amo ini ang iya sulat: “Ang mga dios sang iban nga mga nasyon wala makaluwas sang ila katawhan sa akon kamot. Gani ang dios ni Hezekia indi man makaluwas sang iya katawhan sa akon kamot.” 18Ginhambal ini sing mabaskog sang mga opisyal ni Senakerib sa Hebreo nga lingguahe agod pakulbaan ang mga pumuluyo sang Jerusalem nga nagatipon sa may pader. Kay kon mahadlok na ang mga tawo, madali nila maagaw ang siyudad. 19Ini nga mga opisyal naghambal sing malain kontra sa Dios sang Jerusalem pareho sa ila ginhambal kontra sa mga dios sang iban nga mga nasyon nga hinimo lang sang tawo.
20Nagpanawag sa Dios sa langit si Haring Hezekia kag si Propeta Isaias nga anak ni Amoz. 21Kag nagpadala ang Ginoo sang anghel nga naglaglag sang maayo nga mga soldado, mga kumander, kag mga opisyal sang Asiria didto sa kampo sang hari sang Asiria. Gani nagpauli si Haring Senakerib nga nahuy-an gid. Kag sang pagsulod niya sa templo sang iya dios, ginpatay siya sang iban niya nga mga anak paagi sa espada.
22Gani ginluwas sang Ginoo si Hezekia kag ang katawhan sang Jerusalem sa kamot ni Haring Senakerib sang Asiria kag sa kamot sang iban pa nila nga mga kaaway. Ginhatagan niya sila sang kalinong32:22 Ginhatagan… kalinong: Amo ini sa Septuagint kag sa Latin Vulgate. Sa Hebreo, Gin-atipan niya sila. sa ila mga kaaway sa palibot. 23Madamo nga mga tawo ang nagdala sang mga halad sa Jerusalem para sa Ginoo. Nagdala man sila sang mga malahalon nga mga regalo para kay Haring Hezekia. Halin sadto ginpadunggan si Hezekia sang tanan nga nasyon.
Ang Pagmasakit ni Hezekia
(2 Har. 20:1-11; Isa. 38:1-8)
24Sadto nga tion nagmasakit si Hezekia kag daw mapatay na siya. Nagpangamuyo siya sa Ginoo, kag ginhatagan siya sang Ginoo sang isa ka tanda nga magaayo siya. 25Pero nagpabugal si Hezekia kag ginbaliwala niya ang kaayo nga ginpakita sang Ginoo sa iya. Gani naakig ang Ginoo sa iya kag sa mga taga-Juda kag taga-Jerusalem. 26Dayon naghinulsol si Hezekia sa iya nga pagpabugal, kag amo man ang katawhan sang Jerusalem. Gani wala ginpaagom sang Ginoo ang iya kaakig sa ila samtang buhi pa si Hezekia.
27Manggaranon kag dungganon gid si Hezekia. Nagpahimo siya sang mga bodega para sa iya mga pilak, bulawan, malahalon nga mga bato, panakot, taming, kag iban pa nga malahalon nga mga butang. 28Nagpahimo man siya sang mga bodega para sa iya mga uyas, duga sang ubas, kag lana. Luwas sini, nagpahimo man siya sang mga toril para sa iya mga kasapatan, 29kay puwerte gid kadamo sang iya mga kasapatan. Nagpatindog man siya sang mga banwa, tungod nga ginhatagan siya sang Dios sang madamo gid nga manggad.
30Si Hezekia ang nagsugo nga tabunan ang guluwaan sang tubig sa ibabaw nga parte sang tuburan sang Gihon kag pailigon ini pakadto sa nakatundan sang Banwa ni David. Nagmadinalag-on si Hezekia sa tanan nga iya ginhimo. 31Pero ginpabay-an siya sang Dios sang pag-abot sang mga opisyal halin sa Babilonia nga nag-usisa parte sa makatilingala nga natabo sa Juda. Ginhimo ini sang Dios agod mahibaluan gid kon ano ang ara sa tagipusuon ni Hezekia.
Ang Katapusan sang Paghari ni Hezekia
(2 Har. 20:20-21)
32Ang iban pa nga estorya parte sa paghari ni Hezekia kag sa iya paghigugma32:32 paghigugma: ukon, katutom. sa Ginoo nasulat sa Palanan-awon ni Propeta Isaias nga Anak ni Amoz, nga bahin sang Libro sang Kasaysayan sang mga Hari sang Juda kag Israel. 33Sang napatay si Hezekia, ginlubong siya sa ibabaw nga bahin sang lulubngan sang mga kaliwat ni David. Ginpadunggan siya sang tanan nga katawhan sang Juda kag Jerusalem sang pagkapatay niya. Kag ang iya anak nga si Manase amo ang nagbulos sa iya bilang hari.
A Ameaça de Senaqueribe contra Judá
1Depois de tudo o que Ezequias fez com tanta fidelidade, Senaqueribe, rei da Assíria, invadiu Judá e sitiou as cidades fortificadas para conquistá-las. 2Quando Ezequias viu que Senaqueribe pretendia guerrear contra Jerusalém, 3consultou os seus oficiais e os comandantes do exército sobre a ideia de mandar fechar a passagem de água das fontes do lado de fora da cidade; e eles concordaram. 4Assim, ajuntaram-se muitos homens, e fecharam todas as fontes e o riacho que atravessava a região. Eles diziam: “Por que deixar que os reis32.4 A Septuaginta e a Versão Siríaca dizem o rei. da Assíria venham e encontrem toda essa água?” 5Depois, com grande empenho reparou todos os trechos quebrados do muro e construiu torres sobre ele. Construiu outro muro do lado de fora do primeiro e reforçou o Milo32.5 Ou o aterro da Cidade de Davi; e mandou fazer também muitas lanças e muitos escudos.
6Nomeou sobre o povo oficiais militares e os reuniu na praça, junto à porta da cidade, animando-os com estas palavras: 7“Sejam fortes e corajosos. Não tenham medo nem desanimem por causa do rei da Assíria e do seu enorme exército, pois conosco está um poder maior do que o que está com ele. 8Com ele está somente o poder humano32.8 Hebraico: o braço de carne., mas conosco está o Senhor, o nosso Deus, para nos ajudar e para travar as nossas batalhas”. E o povo ganhou confiança com o que disse Ezequias, rei de Judá.
9Mais tarde, quando Senaqueribe, rei da Assíria, e todas as suas forças estavam sitiando Laquis, mandou oficiais a Jerusalém com a seguinte mensagem a Ezequias e a todo o povo de Judá que morava lá:
10“Assim diz Senaqueribe, rei da Assíria: Em que vocês baseiam a sua confiança, para permanecerem cercados em Jerusalém? 11Quando Ezequias diz: ‘O Senhor, o nosso Deus, nos salvará das mãos do rei da Assíria’, ele os está enganando, para deixá-los morrer de fome e de sede. 12Mas não foi o próprio Ezequias que retirou os altares desse deus, dizendo a Judá e a Jerusalém: ‘Vocês devem adorar diante de um só altar e sobre ele queimar incenso’?
13“Vocês não sabem o que eu e os meus antepassados fizemos a todos os povos das outras terras? Acaso alguma vez os deuses daquelas nações conseguiram livrar das minhas mãos a terra deles? 14De todos os deuses das nações que os meus antepassados destruíram, qual deles conseguiu salvar o seu povo de mim? Como então o deus de vocês poderá livrá-los das minhas mãos? 15Portanto, não deixem Ezequias enganá-los ou iludi-los dessa maneira. Não acreditem nele, pois nenhum deus de qualquer nação ou reino jamais conseguiu livrar o seu povo das minhas mãos ou das mãos de meus antepassados. Muito menos o deus de vocês conseguirá livrá-los das minhas mãos!”
16Os oficiais de Senaqueribe desafiaram ainda mais Deus, o Senhor, e seu servo Ezequias. 17Senaqueribe também escreveu cartas insultando o Senhor, o Deus de Israel, e o desafiando: “Assim como os deuses dos povos das outras terras não livraram o povo deles das minhas mãos, também o deus de Ezequias não livrará o seu povo das minhas mãos”. 18Então os oficiais gritaram na língua dos judeus ao povo de Jerusalém que estava sobre o muro, para assustá-lo e amedrontá-lo, com o intuito de conquistarem a cidade. 19Referiram-se ao Deus de Jerusalém como falavam dos deuses dos outros povos da terra, que não passam de obra das mãos dos homens.
20Por tudo isso o rei Ezequias e o profeta Isaías, filho de Amoz, clamaram em oração aos céus. 21E o Senhor enviou um anjo, que matou todos os homens de combate e todos os líderes e oficiais no acampamento do rei assírio, de forma que este se retirou envergonhado para a sua terra. E certo dia, ao adentrar o templo do seu deus, alguns dos seus filhos o mataram à espada.
22Assim o Senhor salvou Ezequias e o povo de Jerusalém das mãos de Senaqueribe, rei da Assíria, e das mãos de todos os outros e cuidou deles32.22 A Septuaginta e a Vulgata dizem deu-lhes descanso. em todas as fronteiras. 23Muitos trouxeram a Jerusalém ofertas para o Senhor e presentes valiosos para Ezequias, rei de Judá. Daquela ocasião em diante ele foi muito respeitado por todas as nações.
O Orgulho e a Morte de Ezequias
24Naquele tempo, Ezequias ficou doente e quase morreu. Ele orou ao Senhor, que lhe respondeu dando-lhe um sinal milagroso. 25Mas Ezequias tornou-se orgulhoso e não correspondeu à bondade com que foi tratado; por isso a ira do Senhor veio sobre ele, sobre Judá e sobre Jerusalém. 26Então Ezequias humilhou-se, reconhecendo o seu orgulho, como também o povo de Jerusalém; por isso a ira do Senhor não veio sobre eles durante o reinado de Ezequias.
27Possuía Ezequias muitíssimas riquezas e glória; construiu depósitos para guardar prata, ouro, pedras preciosas, especiarias, escudos e todo tipo de objetos de valor. 28Também construiu armazéns para estocar trigo, vinho e azeite; fez ainda estábulos para os seus diversos rebanhos e para as ovelhas. 29Construiu cidades e adquiriu muitos rebanhos, pois Deus lhe dera muitas riquezas.
30Foi Ezequias que bloqueou o manancial superior da fonte de Giom e canalizou a água para a parte oeste da Cidade de Davi. Ele foi bem-sucedido em tudo o que se propôs a fazer. 31Mas, quando os governantes da Babilônia enviaram uma delegação para perguntar-lhe acerca do sinal milagroso que havia ocorrido no país, Deus o deixou, para prová-lo e para saber tudo o que havia em seu coração.
32Os demais acontecimentos do reinado de Ezequias e os seus atos piedosos estão escritos na visão do profeta Isaías, filho de Amoz, no livro dos reis de Judá e de Israel. 33Ezequias descansou com os seus antepassados e foi sepultado na colina onde estão os túmulos dos descendentes de Davi. Todo o Judá e o povo de Jerusalém prestaram-lhe homenagens por ocasião da sua morte. E seu filho Manassés foi o seu sucessor.
