Si David, si Nabal, kag si Abigail
1Karon napatay si Samuel, kag ang tanan nga Israelinhon nagtipon kag nagpangasubo sa iya. Ginlubong nila siya sa iya banwa sa Rama.
Pagkatapos sadto, nagsaylo si David sa kamingawan sang Maon.25:1 Maon: Amo ini sa iban nga mga kopya sang Septuagint. Sa Hebreo, Paran. 2Didto sa Maon may isa ka tawo nga manggaranon gid, nga may duta25:2 duta: ukon, mga pagkabutang. sa Carmel. May 1,000 siya ka kanding kag 3,000 ka karnero nga iya ginapaguntingan sa Carmel. 3Ang iya ngalan amo si Nabal nga halin sa kaliwat ni Caleb, kag ang iya asawa amo si Abigail. Maalam kag matahom si Abigail, pero si Nabal iya dali maakig kag malain sing batasan.
4Karon, sang didto si David sa kamingawan, nabalitaan niya nga nagapagunting si Nabal sang iya mga karnero. 5-6Gani nagpadala siya sang napulo ka tawo sa Carmel. Ginsugo niya sila nga ihambal ini nga mensahi kay Nabal: “Kamusta! Kabay pa nga maangkon mo ang malawig nga kabuhi. Kag kabay pa nga maayo ang imo kahimtangan kag ang kahimtangan sang imo bug-os nga panimalay kag sang tanan nga ara sa imo. 7Nakabalita ako nga nagapagunting ka sang imo mga karnero. Sang kaupod namon ang imo mga manugbantay sang karnero sa Carmel, wala namon sila pagpintasi kag wala sing may nadula sa ila. 8Pamangkuta bala sila, kag sugiran ka nila. Karon, nagapangabay ako nga pakitaan mo sang kaayo ang akon mga tinawo, kay piesta man subong. Kabiga ako nga imo anak kag ang akon mga suluguon nga imo mga suluguon; hatagi kami sang bisan ano nga gusto mo ihatag sa amon.”
9Gani pag-abot sang mga tinawo ni David kay Nabal, ginhambal nila ang mensahi ni David. Dayon naghulat sila. 10Ginpanginwala ni Nabal si David. Siling niya sa mga tinawo ni David, “Sin-o bala ining si David nga anak ni Jesse? Subong nga mga inadlaw madamo nga mga suluguon ang nagapalagyo sa ila agalon. 11Ngaa ihatag ko sa inyo ang akon tinapay kag tubig kag ang karne sang sapat nga akon ginpaihaw para sa mga manuggunting sang akon mga karnero? Wala gani ako kahibalo kon sa diin kamo naghalin.”
12Nagbalik ang mga tinawo ni David kag ginsugid nila sa iya ang ginsiling ni Nabal. 13Dayon nagsiling si David sa iya mga tinawo, “Itaklos ang inyo mga espada!” Gani gintaklos nila ang ila mga espada, kag amo man ang ginhimo ni David. Mga 400 ka tawo ang nag-upod kay David. Nagpabilin ang 200 sa pagbantay sang mga kargaminto.
14Karon, ang isa sa mga suluguon ni Nabal nagsiling kay Abigail nga asawa ni Nabal, “Nagpadala diri si David sang mga mensahero halin sa kamingawan, kag nagpangamusta pa sila kay Nabal nga amon agalon, pero gin-insulto lang niya sila. 15Maayo gid ato nga mga tawo sa amon; wala nila kami pag-anha. Kag sa bug-os nga tion nga didto kami sa uma malapit sa ila, wala gid sang may nadula sa amon. 16Ginproteksyunan nila kami adlaw-gab-i sang nagabantay kami sang mga karnero. 17Karon maghunahuna ka kon ano ang imo mahimo, tungod kay magaabot ang katalagman sa imo bana kag sa iya bug-os nga panimalay. Puwerte sa iya kalaot, gani wala gid sing may mangahas nga mag-estorya sa iya.”
18Wala na mag-uyang sang tiyempo si Abigail. Nagpakuha siya sang 200 ka bilog nga tinapay, duha ka suludlan nga panit nga puno sang bino, lima ka gin-ihaw nga karnero, mga isa ka sako nga sinanlag nga uyas, 100 ka hakop sang pasas, kag 200 ka hakop sang binulad nga higos.25:18 higos: ang bunga sang kahoy nga higera (ukon, fig tree). Dayon ginpakarga niya ini sa mga asno, 19kag ginsilingan ang iya mga suluguon, “Mag-una kamo; masunod lang ako sa inyo.” Pero wala niya ginsugiran ang iya bana nga si Nabal.
20Samtang nagasakay si Abigail sa iya asno kag nagapaliko sa kilid sang bukid, nakita niya nga nagapadulong si David kag ang iya mga tinawo pakadto sa iya. 21Wala pa lang dugay nga nagsiling si David, “Wala sing pulos ang pagbantay ko sang mga pagkabutang ni Nabal sa kamingawan agod wala sing may madula. Ang kaayo nga ginpakita ko sa iya ginbalusan niya sang kalain. 22Kabay pa nga silutan ako sang Dios sing puwerte gid kon indi ko maubos pamatay hasta sa aga ang tanan nga lalaki nga sakop niya.”
23-24Sang makita ni Abigail si David, nagdali-dali siya panaog sa iya asno kag nagluhod kay David bilang pagtahod sa iya. Nagsiling siya, “Palihog, sir, pamatii ako. Ako na lang ang basula. 25Kabay nga indi mo pagsapakon ang malaot nga si Nabal. Bagay gid sa iya ang iya ngalan nga Nabal, nga ang buot silingon ‘buang-buang.’ Sir, ako iya wala gid makakita sa mga tawo nga imo ginpadala.
26“Karon, ginpunggan ka sang Ginoo sa pagtimalos kag sa pagpamatay. Ginasumpa ko sa buhi nga Ginoo kag sa imo nga kabay pa nga ang imo mga kaaway kag ang tanan nga gusto maghalit sa imo mangin pareho ang ila dangatan kay Nabal. 27Kon mahimo, sir, batuna ini nga mga regalo nga akon gindala sa imo, kag ihatag sa imo mga tinawo. 28Palihog patawara ako sa akon mga kakulangan. Sigurado gid nga paharion ka sang Ginoo kag ang imo mga kaliwat, tungod nga nagapakig-away ka para sa iya. Kabay pa nga wala sing malain nga matabo sa imo samtang nagakabuhi ka. 29Bisan may maglagas sa pagpatay sa imo, tipigan ka gihapon sang Ginoo nga imo Dios pareho sa tawo nga nagatipig sang malahalon nga butang. Pero ang imo mga kaaway ipanglabyog pareho sang paglabyog sang isa ka tawo sang bato. 30Kon matuman na ang tanan nga maayo nga mga butang nga ginpromisa sang Ginoo sa imo, kag mangin hari ka na sang Israel, 31indi ka pagkonsensyahon tungod nga wala ka nagtimalos kag nagpamatay nga wala sing kabangdanan. Kag kon pakamaayuhon ka sang Ginoo palihog indi ako pagkalimti.”
32Nagsiling si David kay Abigail, “Dalayawon ang Ginoo, ang Dios sang Israel, nga nagpadala sa imo subong nga adlaw sa pagpakigkita sa akon. 33Salamat sa Dios sa imo maayo nga panghunahuna kag sa pagpugong sa akon sa pagtimalos kag pagpamatay sa sini nga adlaw. 34Kon wala ka nagdali-dali sa pagpakigkita sa akon, wala kuntani sing may nabilin nga buhi sa mga tinawo ni Nabal pagkaaga. Kay amo ina ang akon ginsumpa sa buhi nga Ginoo, ang Dios sang Israel, nga nagpugong sa akon sa paghimo sang malain sa imo.” 35Ginbaton ni David ang mga regalo ni Abigail kag nagsiling, “Magpauli ka kag indi na magpalibog, kay tumanon ko ang imo pangabay.”
36Sang pag-abot ni Abigail sa ila balay, nagapapunsyon si Nabal nga daw sa hari. Malipayon gid siya kag puwerte kahubog. Gani wala siya pagsugiri ni Abigail hasta mag-aga. 37Sang naumpawan na siya sang aga, ginsugiran siya ni Abigail sa natabo. Gin-atake siya sa tagipusuon kag indi na siya makahulag. 38Pagkaligad sang napulo ka adlaw, ginpagrabe pa gid siya sang Ginoo kag napatay siya.
39Sang mabatian ni David nga napatay si Nabal, nagsiling siya, “Dalayawon ang Ginoo! Siya ang nagbalos kay Nabal sa iya pag-insulto sa akon, kag ginlikaw niya ako sa pagbalos. Ginsilutan niya si Nabal sa iya malain nga ginhimo sa akon.”
Dayon nagpadala si David sang mga mensahero sa pagpangabay kay Abigail nga pangasaw-on niya siya. 40Pag-abot sang mga mensahero ni David sa Carmel, nagsiling sila kay Abigail, “Ginpakadto kami ni David sa imo sa pagdala sa imo sa iya agod mangin asawa niya.” 41Nagluhod si Abigail bilang pagtahod sa ila kag nagsiling, “Huo, sugot ako. Handa ako sa pag-alagad sa iya bisan pa sa iya mga suluguon.”25:41 bisan pa sa iya mga suluguon: sa literal, kag sa paghugas sang mga tiil sang iya mga suluguon. 42Nagdali-dali dayon si Abigail sa pagsakay sa asno kag nag-upod sa mga mensahero ni David. Gindala niya ang lima niya ka suluguon nga babayi. Kag nangin asawa siya ni David. 43Ginpangasawa man ni David si Ahinoam nga taga-Jezreel, kag sila nga duha iya asawa. 44Ang iya asawa anay nga si Mical ginpaasawa ni Saul sa kay Paltiel nga taga-Galim, nga anak ni Laish.
David, Nabal and Abigail
1Now Samuel died, and all Israel assembled and mourned for him; and they buried him at his home in Ramah. Then David moved down into the Desert of Paran.25:1 Hebrew and some Septuagint manuscripts; other Septuagint manuscripts Maon
2A certain man in Maon, who had property there at Carmel, was very wealthy. He had a thousand goats and three thousand sheep, which he was shearing in Carmel. 3His name was Nabal and his wife’s name was Abigail. She was an intelligent and beautiful woman, but her husband was surly and mean in his dealings – he was a Calebite.
4While David was in the wilderness, he heard that Nabal was shearing sheep. 5So he sent ten young men and said to them, ‘Go up to Nabal at Carmel and greet him in my name. 6Say to him: “Long life to you! Good health to you and your household! And good health to all that is yours!
7‘ “Now I hear that it is sheep-shearing time. When your shepherds were with us, we did not ill-treat them, and the whole time they were at Carmel nothing of theirs was missing. 8Ask your own servants and they will tell you. Therefore be favourable towards my men, since we come at a festive time. Please give your servants and your son David whatever you can find for them.” ’
9When David’s men arrived, they gave Nabal this message in David’s name. Then they waited.
10Nabal answered David’s servants, ‘Who is this David? Who is this son of Jesse? Many servants are breaking away from their masters these days. 11Why should I take my bread and water, and the meat I have slaughtered for my shearers, and give it to men coming from who knows where?’
12David’s men turned round and went back. When they arrived, they reported every word. 13David said to his men, ‘Each of you strap on your sword!’ So they did, and David strapped his on as well. About four hundred men went up with David, while two hundred stayed with the supplies.
14One of the servants told Abigail, Nabal’s wife, ‘David sent messengers from the wilderness to give our master his greetings, but he hurled insults at them. 15Yet these men were very good to us. They did not ill-treat us, and the whole time we were out in the fields near them nothing was missing. 16Night and day they were a wall around us the whole time we were herding our sheep near them. 17Now think it over and see what you can do, because disaster is hanging over our master and his whole household. He is such a wicked man that no-one can talk to him.’
18Abigail acted quickly. She took two hundred loaves of bread, two skins of wine, five dressed sheep, five seahs25:18 That is, probably about 27 kilograms of roasted grain, a hundred cakes of raisins and two hundred cakes of pressed figs, and loaded them on donkeys. 19Then she told her servants, ‘Go on ahead; I’ll follow you.’ But she did not tell her husband Nabal.
20As she came riding her donkey into a mountain ravine, there were David and his men descending towards her, and she met them. 21David had just said, ‘It’s been useless – all my watching over this fellow’s property in the wilderness so that nothing of his was missing. He has paid me back evil for good. 22May God deal with David,25:22 Some Septuagint manuscripts; Hebrew with David’s enemies be it ever so severely, if by morning I leave alive one male of all who belong to him!’
23When Abigail saw David, she quickly got off her donkey and bowed down before David with her face to the ground. 24She fell at his feet and said: ‘Pardon your servant, my lord, and let me speak to you; hear what your servant has to say. 25Please pay no attention, my lord, to that wicked man Nabal. He is just like his name – his name means Fool, and folly goes with him. And as for me, your servant, I did not see the men my lord sent. 26And now, my lord, as surely as the Lord your God lives and as you live, since the Lord has kept you from bloodshed and from avenging yourself with your own hands, may your enemies and all who are intent on harming my lord be like Nabal. 27And let this gift, which your servant has brought to my lord, be given to the men who follow you.
28‘Please forgive your servant’s presumption. The Lord your God will certainly make a lasting dynasty for my lord, because you fight the Lord’s battles, and no wrongdoing will be found in you as long as you live. 29Even though someone is pursuing you to take your life, the life of my lord will be bound securely in the bundle of the living by the Lord your God, but the lives of your enemies he will hurl away as from the pocket of a sling. 30When the Lord has fulfilled for my lord every good thing he promised concerning him and has appointed him ruler over Israel, 31my lord will not have on his conscience the staggering burden of needless bloodshed or of having avenged himself. And when the Lord your God has brought my lord success, remember your servant.’
32David said to Abigail, ‘Praise be to the Lord, the God of Israel, who has sent you today to meet me. 33May you be blessed for your good judgment and for keeping me from bloodshed this day and from avenging myself with my own hands. 34Otherwise, as surely as the Lord, the God of Israel, lives, who has kept me from harming you, if you had not come quickly to meet me, not one male belonging to Nabal would have been left alive by daybreak.’
35Then David accepted from her hand what she had brought to him and said, ‘Go home in peace. I have heard your words and granted your request.’
36When Abigail went to Nabal, he was in the house holding a banquet like that of a king. He was in high spirits and very drunk. So she told him nothing at all until daybreak. 37Then in the morning, when Nabal was sober, his wife told him all these things, and his heart failed him and he became like a stone. 38About ten days later, the Lord struck Nabal and he died.
39When David heard that Nabal was dead, he said, ‘Praise be to the Lord, who has upheld my cause against Nabal for treating me with contempt. He has kept his servant from doing wrong and has brought Nabal’s wrongdoing down on his own head.’
Then David sent word to Abigail, asking her to become his wife. 40His servants went to Carmel and said to Abigail, ‘David has sent us to you to take you to become his wife.’
41She bowed down with her face to the ground and said, ‘I am your servant and am ready to serve you and wash the feet of my lord’s servants.’ 42Abigail quickly got on a donkey and, attended by her five female servants, went with David’s messengers and became his wife. 43David had also married Ahinoam of Jezreel, and they both were his wives. 44But Saul had given his daughter Michal, David’s wife, to Paltiel25:44 Hebrew Palti, a variant of Paltiel son of Laish, who was from Gallim.
