Nagrebelde ang Israel kay Rehoboam
(2 Cro. 10:1-19)
1Nagkadto si Rehoboam sa Shekem, nga sa diin nagtipon ang mga Israelinhon sa pagproklamar sa iya nga hari. 2Pagkabati sini ni Jeroboam nga anak ni Nebat, nagbalik siya sa Israel. (Kay sadto nga panahon didto siya nagaestar sa Egipto, nga sa diin nagpalagyo siya kay Haring Solomon.) 3Ginpatawag sang katilingban sang Israel si Jeroboam, kag tanan sila nagkadto kay Rehoboam kag nagsiling, 4“Mabug-at ang mga ginpatuman sang imo amay sa amon. Pero kon pamag-anon mo ini alagaran ka namon.”
5Nagsabat si Rehoboam, “Hatagi ninyo ako anay sang tatlo ka adlaw sa paghunahuna sini, pagkatapos balik kamo sa akon.” Gani nagpauli ang mga tawo. 6Nagpakigkita dayon si Haring Rehoboam sa mga manugdumala nga nakaalagad sa iya amay nga si Solomon sang buhi pa siya. Nagpamangkot si Rehoboam sa ila, “Ano bala ang inyo malaygay nga isabat ko sa ginapangabay sang sadto nga mga tawo?” 7Nagsabat sila, “Kon ihatag mo sa ila subong ang ila ginapangabay, kag ipakita mo sa ila nga handa ka nga mag-alagad sa ila, magaalagad sila sa imo hasta san-o.”
8Pero wala pagtumana ni Rehoboam ang ila laygay, sa baylo nagpakigkita siya sa iya katubo-tubo nga mga pamatan-on nga nagaalagad sa iya. 9Nagpamangkot siya sa ila, “Ano bala ang inyo malaygay nga isabat ko sa ginapangabay sang sadto nga mga tawo? Nagapangabay sila sa akon nga pamag-anan ko ang mabug-at nga mga ginpatuman sang akon amay sa ila.” 10Nagsabat ang mga pamatan-on, “Amo ini ang isabat mo sa sadto nga mga tawo nga nagapangabay sa imo: ‘Ang akon kamalingking mas dako pa sa hawak sang akon amay. 11Ang buot ko silingon nga mas mabug-at pa ang ipatuman ko sa inyo sang sa ginpatuman sang akon amay. Kon ginhanot kamo sang akon amay sang latigo, hanuton ko kamo sang putik nga may matalom nga mga metal.12:11 putik nga may matalom nga mga metal: sa literal, mga iwi-iwi. Amo man sa bersikulo 14.’ ”
12Pagkaligad sang tatlo ka adlaw, nagbalik si Jeroboam kag ang mga tawo kay Haring Rehoboam, suno sa ginsiling sang hari sa ila. 13Pero wala pagtumana ni Rehoboam ang ginlaygay sa iya sang mga manugdumala. Sa baylo, ginhambalan niya sing masakit ang mga tawo 14suno sa ginlaygay sang mga pamatan-on. Nagsiling siya sa ila, “Mabug-at ang ginpatuman sang akon amay sa inyo, pero mas mabug-at pa ang ipatuman ko sa inyo. Kon ginhanot kamo sang akon amay sang latigo, hanuton ko kamo sang putik nga may matalom nga mga metal.”
15Gani wala magpamati ang hari sa pangabay sang mga tawo, kay ini pagbuot sang Ginoo agod matuman ang iya ginsiling kay Jeroboam nga anak ni Nebat paagi kay Ahia nga taga-Shilo. 16Sang mareyalisar sang mga Israelinhon nga wala sila pagpamatii sang hari, nagsiling sila sa hari, “Wala kami labot sa imo nga kaliwat ni David! Bahala ka na sa imo ginharian! Dali kamo mga Israelinhon, mapauli kita!” Gani nagpalauli ang mga Israelinhon. 17Ang mga Israelinhon lang nga nagaestar sa mga banwa sang Juda amo ang padayon nga gindumalahan ni Rehoboam.
18Karon, ginpakadto ni Haring Rehoboam sa mga Israelinhon si Adoram,12:18 Adoram: ukon, Adoniram. ang manugdumala sang mga tawo nga ginapilit nga mag-obra, agod magpakig-areglo sa ila. Pero ginbato siya sang mga Israelinhon hasta nga napatay. Pagkabati sini ni Rehoboam nagdali-dali siya sakay sa iya karwahe kag nagpalagyo sa Jerusalem. 19Bisan hasta subong nagarebelde ang mga Israelinhon sa mga kaliwat ni David.
20Sang mabalitaan sang tanan nga Israelinhon nga nakapauli na si Jeroboam, ginpatawag nila siya sa isa ka pagtilipon, kag ginhimo nila siya nga hari sa bug-os nga Israel. Ang tribo lang ni Juda ang nagpabilin nga mainunungon sa mga kaliwat ni David.
Ginpaandaman ni Shemaya si Rehoboam
(2 Cro. 11:1-4)
21Pag-abot ni Rehoboam sa Jerusalem, gintipon niya ang mga hanas nga mga soldado sang mga tribo sang Juda kag Benjamin. Nakatipon siya sang 180,000 ka soldado sa pagpakig-away kontra sa katawhan sang Israel kag sa pagbawi sang iya ginharian. 22Pero nagsiling ang Dios kay Shemaya nga iya alagad, 23“Hambala si Haring Rehoboam sang Juda, nga anak ni Solomon, kag ang tanan nga katawhan sang Juda kag Benjamin kag ang iban pa nga nagaestar kaupod nila 24nga ako, ang Ginoo, nagasiling, ‘Indi kamo magpakig-away sa inyo kadugo nga mga Israelinhon. Magpauli kamo, kay pagbuot ko ini tanan.’ ” Nagtuman sila sa Ginoo kag nagpauli, suno sa ginmando sang Ginoo.
Nagpahimo si Jeroboam sang Bulawan nga mga Baka
25Ginpapaderan ni Jeroboam ang banwa sang Shekem sa kabukiran sang Efraim, kag didto siya nag-estar. Sang ulihi nagkadto siya sa Penuel kag ginpakay-o niya ini. 26Nagsiling siya sa iya kaugalingon, “Basi mabalik ang ginharian sa mga kaliwat ni David 27kon magpadayon ang katawhan sa pagkadto sa Jerusalem agod maghalad didto sa templo sang Ginoo. Mahimo nga mag-unong liwat sila sa ila agalon nga si Haring Rehoboam sang Juda. Kag kon matabo ina, patyon nila ako kag mabalik sila kay Rehoboam.”
28Gani pagkatapos nga nagpalaygay si Jeroboam parte sini, nagpahimo siya sang duha ka bulawan nga baka. Nagsiling dayon siya sa mga tawo, “Mga Israelinhon, mabudlay na para sa inyo nga magkadto pa sa Jerusalem. Ari ang inyo mga dios nga nagpaguwa sa inyo sa Egipto.” 29Ang isa ka bulawan nga baka ginpabutang niya sa Betel kag ang isa sa Dan. 30Ining ginhimo ni Jeroboam nangin kabangdanan sang pagpakasala sang mga taga-Israel. Nagakadto pa sila bisan sa Dan sa pagsimba didto.
31Nagpahimo pa gid si Jeroboam sang mga simbahan sa mataas nga mga lugar, kag nagpili siya sang mga tawo nga mag-alagad bilang mga pari, bisan indi sila mga kaliwat ni Levi. 32Nagpapiesta man siya sang ika-15 nga adlaw sang ikawalo nga bulan, pareho sang piesta sa Juda. Sa sina nga adlaw, naghalad siya sa Betel sang mga halad sa halaran para sa bulawan nga mga baka nga iya ginpahimo. Kag didto nagpili siya sang mga pari nga iya ibutang sa mga simbahan nga iya ginpahimo sa mataas nga mga lugar. 33Sa sina nga adlaw nga naghalad siya sa halaran nga iya ginpahimo sa Betel, gin-umpisahan niya ang piesta nga para sa mga Israelinhon. Siya mismo ang nagpili sang ika-15 nga adlaw sang ikawalo nga bulan para sa sini nga piesta.
Israeli Yaasi Dhidi Ya Rehoboamu
(2 Nyakati 10:1-19)
112:1 Mwa 12:6; Yos 24:32Rehoboamu akaenda Shekemu, kwa kuwa Waisraeli wote walikuwa wamekwenda huko kumfanya yeye kuwa mfalme. 212:2 1Fal 11:40Yeroboamu mwana wa Nebati aliposikia hili (alikuwa bado yuko Misri alikokuwa amekimbilia awe mbali na Mfalme Solomoni), akarudi kutoka Misri. 3Kwa hiyo wakatuma watu kumwita Yeroboamu, yeye na kusanyiko lote la Israeli wakamwendea Rehoboamu na kumwambia, 412:4 1Sam 8:11-18“Baba yako aliweka nira nzito juu yetu, lakini sasa tupunguzie kazi za kikatili na nira nzito aliyoweka juu yetu, nasi tutakutumikia.”
5Rehoboamu akajibu, “Nendeni kwa muda wa siku tatu na kisha mnirudie.” Basi watu wakaenda zao.
612:6 1Fal 4:2Kisha Mfalme Rehoboamu akataka shauri kwa wazee ambao walimtumikia Solomoni baba yake wakati wa uhai wake akawauliza, “Mnanishauri nini katika kuwajibu watu hawa?”
712:7 Mit 15:1Wakajibu, “Kama leo utakuwa mtumishi wa watu hawa na kuwahudumia na kuwapa jibu linaloridhisha, watakuwa watumishi wako daima.”
812:8 Law 19:32Lakini Rehoboamu akakataa shauri alilopewa na wazee na akataka ushauri kwa vijana wanaume rika lake waliokuwa wakimtumikia. 9Akawauliza, “Ninyi ushauri wenu ni nini? Tutawajibuje watu hawa wanaoniambia, ‘Ifanye nyepesi nira baba yako aliyoweka juu yetu?’ ”
10Wale vijana wa rika lake wakamjibu, “Waambie watu hawa waliokuambia, ‘Baba yako aliweka nira nzito juu yetu, lakini ifanye nira yetu nyepesi,’ kuwa, ‘Kidole changu kidogo ni kinene kuliko kiuno cha baba yangu. 11Baba yangu aliweka nira nzito juu yenu, mimi nitaifanya hata iwe nzito zaidi. Baba yangu aliwachapa kwa mijeledi, mimi nitawachapa kwa nge.’ ”
12Siku tatu baadaye, Yeroboamu na watu wote wakamrudia Rehoboamu, kama mfalme alivyokuwa amesema, “Rudini kwangu baada ya siku tatu.” 13Mfalme akawajibu watu kwa ukatili. Akikataa shauri alilopewa na wazee, 1412:14 Kut 1:14akafuata shauri la vijana wa rika lake na kusema, “Baba yangu alifanya nira yenu kuwa nzito, mimi nitaifanya kuwa nzito zaidi. Baba yangu aliwachapa kwa mijeledi, mimi nitawachapa kwa nge.” 1512:15 Kum 2:30; 1Fal 11:29Kwa hiyo mfalme hakuwasikiliza watu, kwa kuwa jambo hili lilitoka kwa Bwana, ili kutimiza neno ambalo Bwana alikuwa amenena kwa Yeroboamu mwana wa Nebati kupitia Ahiya Mshiloni.
1612:16 Mwa 31:14; Isa 7:17Israeli wote walipoona kuwa mfalme amekataa kuwasikiliza, wakamjibu mfalme:
“Tuna fungu gani kwa Daudi?
Sisi hatuna urithi kwa mwana wa Yese.
Nendeni kwenye mahema yenu, ee Israeli!
Angalia nyumba yako mwenyewe, ee Daudi!”
Hivyo Waisraeli wakaenda kwenye mahema yao. 1712:17 1Fal 11:36Lakini kwa habari ya Waisraeli waliokuwa wakiishi katika miji ya Yuda, Rehoboamu akaendelea kuwatawala bado.
1812:18 2Sam 20:24; Yos 7:25Mfalme Rehoboamu akamtuma Adoramu, aliyekuwa msimamizi wa wale waliofanya kazi ngumu kwa kulazimishwa, lakini Israeli wote wakampiga kwa mawe hadi akafa. Hata hivyo, Mfalme Rehoboamu, akafanikiwa kuingia kwenye gari lake na kutorokea Yerusalemu. 1912:19 2Fal 17:21Hivyo Israeli wakaasi dhidi ya nyumba ya Daudi hadi leo.
2012:20 1Fal 11:13Waisraeli wote waliposikia kwamba Yeroboamu amerudi, wakatuma watu na kumwita kwenye kusanyiko na kumfanya mfalme juu ya Israeli yote. Ni kabila la Yuda peke yake lililobaki kuwa tiifu kwa nyumba ya Daudi.
2112:21 2Nya 11:1Ikawa Rehoboamu alipofika Yerusalemu, akakusanya nyumba yote ya Yuda na kabila la Benyamini, wanaume wapiganaji 180,000, kufanya vita dhidi ya nyumba ya Israeli na kuurudisha tena ufalme kwa Rehoboamu mwana wa Solomoni.
2212:22 2Nya 12:5-7; Kum 33:1; 2Fal 4:7Lakini neno hili la Mungu likamjia Shemaya mtu wa Mungu: 23“Mwambie Rehoboamu mwana wa Solomoni mfalme wa Yuda, na nyumba yote ya Yuda na Benyamini, na watu wengine wote, 24‘Hili ndilo asemalo Bwana: Msipande kupigana dhidi ya ndugu zenu, Waisraeli. Nendeni nyumbani, kila mmoja wenu, kwa kuwa hili nimelitenda mimi.’ ” Kwa hiyo wakalitii neno la Bwana na kurudi nyumbani, kama Bwana alivyokuwa ameagiza.
Ndama Wa Dhahabu Huko Betheli Na Dani
2512:25 Amu 8:8Kisha Yeroboamu akajenga Shekemu akaizungushia ngome katika nchi ya vilima ya Efraimu na akaishi huko. Akatoka huko, akaenda akajenga Penueli.12:25 Jina lingine ni Penieli kwa Kiebrania.
26Yeroboamu akawaza moyoni mwake, “Sasa inawezekana ufalme ukarudi katika nyumba ya Daudi. 2712:27 Kum 12:5-6Kama watu hawa watapanda kwenda kutoa dhabihu katika Hekalu la Bwana huko Yerusalemu, mioyo yao itamrudia bwana wao, Rehoboamu mfalme wa Yuda. Wataniua mimi na kurudi kwa Mfalme Rehoboamu.”
2812:28 Kut 32:4; 2Nya 11:15Baada ya kutafuta shauri, mfalme akatengeneza ndama wawili wa dhahabu. Akawaambia watu, “Ni gharama kubwa kwenu kukwea kwenda Yerusalemu. Hii hapa miungu yenu, ee Israeli, iliyowapandisha kutoka Misri.” 2912:29 Amu 18:27-31; Amo 8:14Ndama mmoja akamweka Betheli na mwingine Dani. 3012:30 1Fal 13:34; 2Fal 17:21Nalo jambo hili likawa dhambi, watu wakawa wanaenda hadi Dani kumwabudu huyo aliyewekwa huko.
3112:31 Law 26:30; 2Fal 17:32; 2Nya 11:14-15Yeroboamu akajenga madhabahu mahali pa juu pa kuabudia miungu na kuwateua makuhani kutoka watu wa aina zote, ijapokuwa hawakuwa Walawi. 3212:32 Hes 29:12; 2Fal 10:29Pia Yeroboamu akaweka sikukuu katika siku ya kumi na tano ya mwezi wa nane, kama sikukuu iliyokuwa ikifanyika huko Yuda, na akatoa dhabihu juu ya madhabahu. Akafanya hivyo huko Betheli akitoa dhabihu kwa ndama alizotengeneza. Huko Betheli akawaweka makuhani, na pia katika sehemu za juu za kuabudia miungu alizozitengeneza. 3312:33 2Fal 23:15; Amo 7:13Katika siku ya kumi na tano ya mwezi wa nane, mwezi aliouchagua mwenyewe, alitoa dhabihu juu ya madhabahu aliyokuwa amejenga huko Betheli. Kwa hiyo akaweka sikukuu kwa ajili ya Waisraeli na akapanda madhabahuni kutoa sadaka.
