Ang mga Asawa ni Solomon
1Madamo nga mga babayi nga indi Israelinhon ang ginhigugma ni Haring Solomon. Luwas sa anak sang hari sang Egipto, may mga asawa pa gid siya nga mga Moabnon, Ammonhon, Edomnon, Sidonhon, kag mga Hithanon. 2Ginsilingan na nga daan sang Ginoo ang mga Israelinhon nga indi sila magpangasawa ukon magpamana halin sa sina nga mga nasyon, tungod kay ang ila mapangasawa ukon mapamana amo ang magaimpluwensya sa ila sa pagsimba sa iban nga mga dios. Pero naghigugma gihapon si Solomon sa sini nga mga babayi. 3May 700 ka asawa si Solomon nga mga anak sang mga hari kag mga opisyal, kag may 300 pa gid siya ka mga asawa nga mga suluguon. Ang iya mga asawa amo ang nagpahilayo sa iya sa Dios. 4Sang tigulang na siya gin-impluwensya siya sang iya mga asawa sa pagsimba sa iban nga mga dios. Indi na maayo ang iya relasyon sa Ginoo nga iya Dios; indi pareho sang iya amay nga si David. 5Nagsimba siya kay Ashtoret, ang diosa sang mga Sidonhon, kag kay Molec,11:5 Molec: sa Hebreo, Milcom. Amo man sa bersikulo 33. ang makangilil-ad nga dios sang mga Ammonhon. 6Sa sini nga paagi, naghimo si Solomon sang malain sa panulok sang Ginoo. Wala siya magsunod sing bug-os sa Ginoo; indi pareho sa ginhimo sang iya amay nga si David.
7Nagpahimo si Solomon sang simbahan sa mataas nga lugar, sa sidlangan dampi sang Jerusalem, para kay Kemosh, ang makangilil-ad nga dios sang mga Moabnon. Nagpahimo man siya sang simbahan para kay Molec, ang makangilil-ad nga dios sang mga Ammonhon. 8Ginpahimuan man niya sang mga simbahan ang mga dios-dios sang tanan niya nga asawa nga indi Israelinhon, kag didto sila nagasunog sang mga insenso kag nagahalad para sa ila mga dios-dios.
9Naakig ang Ginoo kay Solomon tungod kay nagtalikod siya sa Ginoo, ang Dios sang Israel, nga nagpakita sa iya sing makaduha ka beses. 10Bisan ginpaandaman na niya si Solomon nga indi magsunod sa iban nga mga dios, wala gihapon magtuman si Solomon sa iya. 11Gani nagsiling ang Ginoo kay Solomon, “Tungod kay wala mo pagtumana ang akon kasugtanan kag ang akon mga sugo, kuhaon ko sa imo ang imo ginharian kag ihatag ko ini sa isa sa imo mga alagad. 12Pero tungod sa imo amay nga si David indi ko ini paghimuon samtang buhi ka pa. Himuon ko ini sa panahon na sang paghari sang imo anak. 13Pero indi ko pagkuhaon ang bug-os nga ginharian sa iya, kundi bilinan ko siya sang isa ka tribo tungod sa akon alagad nga si David kag tungod sa Jerusalem nga akon pinili nga siyudad.”
Ang mga Kaaway ni Solomon
14Ginbuot sang Ginoo nga may magkontra kay Solomon. Siya amo si Hadad nga Edomnon, nga kaliwat sang isa sang mga hari sang Edom. 15Sang una, sang nagpakig-away si David sa Edom, si Joab nga kumander sang mga soldado ni David nagkadto didto sa Edom agod ilubong ang mga napatay sa inaway. Kag sang didto siya, ginpamatay niya kag sang iya mga tinawo ang tanan nga lalaki sa Edom. 16Anom ka bulan ang ila pagtiner didto. Wala sila naghalin hasta naubos nila pamatay ang tanan nga lalaki didto. 17Pero si Hadad nga bata pa sadto nakapalagyo sa Egipto kaupod sang iban nga mga Edomnon nga mga opisyal nga nag-alagad sa iya amay. 18Naghalin sila sa Midian kag nagkadto sa Paran. Kag kaupod sang iban nga mga taga-Paran, nagkadto sila sa Egipto kag nagpakigkita sa Faraon nga hari sang Egipto. Ginhatagan sang hari si Hadad sang balay, duta, kag pagkaon.
19Nagustuhan gid sang hari11:19 hari: sa Hebreo, Faraon. Amo man sa bersikulo 20, 21 kag 22. si Hadad, gani ginpaasawa niya kay Hadad ang iya bayaw, nga utod sang iya asawa nga si Rayna Tapenes. 20Sang ulihi, nagbata sing lalaki ang asawa ni Hadad, kag gin-ngalanan nila nga Genubat. Si Tapenes ang nagpadako sa bata didto sa palasyo. Nagpuyo ang bata upod sa mga anak sang hari.
21Sang didto si Hadad sa Egipto, nabalitaan niya nga patay na si David kag si Joab nga kumander sang mga soldado. Nagsiling si Hadad sa hari, “Papulia na ako sa akon nasyon.” 22Nagpamangkot ang hari, “Ngaa? Ano pa bala ang kulang sa imo diri nga gusto mo gid magpauli sa inyo?” Nagsabat si Hadad, “Wala; basta papaulia lang ako.”
23May isa pa ka tawo nga ginbuot sang Dios nga magkontra kay Solomon. Siya amo si Rezon nga anak ni Eliada. Naglayas siya sa iya agalon nga si Haring Hadadezer sang Zoba, 24kag nangin pangulo siya sang mga rebelde nga iya gintipon. Sang mapierdi ni David ang mga soldado ni Hadadezer, nagkadto si Rezon kag ang iya mga tinawo sa Damascus. Ginsakop nila ini nga lugar kag didto sila nag-estar. 25Nangin hari si Rezon sang Aram,11:25 Aram: ukon, Syria. kag ginkontra niya ang Israel. Nangin kaaway siya sang Israel samtang buhi pa si Solomon. Gindugangan pa niya ang kagamo nga ginahimo ni Hadad sa Israel.
Nagrebelde si Jeroboam kay Solomon
26Isa pa sa mga nagkontra kay Solomon amo si Jeroboam nga isa sang iya mga opisyal. Halin siya sa banwa sang Zereda sa Efraim. Ang iya amay nga si Nebat patay na, pero ang iya iloy nga si Zerua buhi pa. 27Amo ini ang estorya kon paano siya nagrebelde sa hari: Ginapatampukan sadto ni Solomon ang manubo nga parte11:27 manubo nga parte: sa Hebreo, Millo. Indi klaro ang buot silingon sini. sang banwa sang iya amay nga si David, kag ginapakay-o ang mga pader sini. 28Ining si Jeroboam maabilidad nga tawo, kag sang matalupangdan ni Solomon ang iya kapisan, ginhimo niya siya nga manugdumala sang tanan nga tawo nga ginpilit nga mag-obra halin sa tribo ni Efraim kag ni Manase.11:28 tribo ni Efraim kag ni Manase: sa literal, panimalay ni Jose.
29Isa sina ka tion, samtang nagapaguwa si Jeroboam sa Jerusalem, ginsugata siya ni Propeta Ahia nga taga-Shilo. Bag-o ang ginasuksok ni Ahia nga pangguwa nga bayo. Sila lang nga duha didto sa kapatagan. 30Gin-uba ni Ahia ang iya pangguwa nga bayo kag gin-gisi ini sa dose ka parte. 31Dayon nagsiling siya kay Jeroboam, “Kuha ka sang napulo ka parte sini, kay amo ini ang ginasiling sang Ginoo, ang Dios sang Israel: Kuhaon ko ang ginharian ni Solomon kag ihatag sa imo ang napulo ka tribo sini. 32Pero tungod kay David nga akon alagad kag sa siyudad sang Jerusalem nga akon pinili sa tanan nga siyudad sang Israel, ibilin ko ang isa ka tribo kay Solomon. 33Himuon ko ini tungod kay ginsikway niya11:33 niya: Amo ini sa Septuagint, Latin Vulgate kag Syriac. Sa Hebreo, nila. ako kag ginsimba si Ashtoret, ang diosa sang mga Sidonhon, si Kemosh, ang dios sang mga Moabnon, kag si Molec, ang dios sang mga Ammonhon. Wala siya11:33 siya: Tan-awa ang nagligad nga footnote. nagsunod sa akon mga pamaagi kag wala siya nagkabuhi sing husto sa akon panulok. Wala siya nagtuman sa akon mga pagsulundan kag mga sugo; indi pareho sa iya amay nga si David. 34Pero indi ko pagkuhaon ang bug-os nga ginharian kay Solomon. Magahari siya sa bug-os niya nga kabuhi tungod sa akon alagad nga si David nga akon ginpili, nga nagtuman sang akon mga sugo kag mga pagsulundan. 35Pagakuhaon ko ang napulo ka tribo sa ginharian sang iya anak nga magabulos sa iya bilang hari, kag ihatag ko ini sa imo. 36Hatagan ko sang isa ka tribo ang iya anak agod nga ang mga kaliwat ni David nga akon alagad magapadayon sa paghari sa Jerusalem, ang siyudad nga akon ginpili para padunggan ako. 37Kon parte sa imo, himuon ko ikaw nga hari sang Israel. Dumalahan mo ang tanan nga gusto mo. 38Kon tumanon mo ang tanan nga isugo ko sa imo kag magsunod ka sa akon mga pamaagi, kag kon maghimo ka sing maayo sa akon panulok paagi sa pagtuman sang akon mga pagsulundan kag mga sugo pareho sang ginhimo ni David nga akon alagad, magaupod ako sa imo. Magapabilin sa paghari ang imo mga kaliwat pareho sa mga kaliwat ni David. Mangin imo ang Israel. 39Tungod sa mga sala ni Solomon, silutan ko ang mga kaliwat ni David, pero indi hasta san-o.”
40Gani gintinguhaan ni Solomon nga patyon si Jeroboam, pero nagpalagyo si Jeroboam kay Shishak, ang hari sang Egipto, kag didto siya nag-estar hasta napatay si Solomon.
Ang Katapusan sang Paghari ni Solomon
(2 Cro. 9:29-31)
41Ang iban pa nga estorya parte sa paghari ni Solomon, kag ang tanan nga iya ginhimo, kag ang parte sa iya kaalam nasulat sa Libro sang mga Binuhatan ni Solomon. 42Sa Jerusalem nag-estar si Solomon samtang nagahari siya sa bug-os nga Israel sa sulod sang 40 ka tuig. 43Sang napatay siya, ginlubong siya sa banwa sang iya amay nga si David. Kag si Rehoboam nga iya anak ang nagbulos sa iya bilang hari.
As Mulheres de Salomão
1O rei Salomão amou muitas mulheres estrangeiras, além da filha do faraó. Eram mulheres moabitas, amonitas, edomitas, sidônias e hititas. 2Elas eram das nações a respeito das quais o Senhor tinha dito aos israelitas: “Vocês não poderão tomar mulheres dentre essas nações, porque elas os farão desviar-se para seguir os seus deuses”. No entanto, Salomão apegou-se amorosamente a elas. 3Casou com setecentas princesas e trezentas concubinas, e as suas mulheres o levaram a desviar-se. 4À medida que Salomão foi envelhecendo, suas mulheres o induziram a voltar-se para outros deuses, e o seu coração já não era totalmente dedicado ao Senhor, o seu Deus, como fora o coração do seu pai, Davi. 5Ele seguiu Astarote, a deusa dos sidônios, e Moloque, o repugnante deus dos amonitas. 6Dessa forma Salomão fez o que o Senhor reprova; não seguiu completamente o Senhor, como o seu pai, Davi.
7No monte que fica a leste de Jerusalém, Salomão construiu um altar para Camos, o repugnante deus de Moabe, e para Moloque, o repugnante deus dos amonitas. 8Também fez altares para os deuses de todas as suas outras mulheres estrangeiras, que queimavam incenso e ofereciam sacrifícios a eles.
9O Senhor irou-se contra Salomão por ter se desviado do Senhor, o Deus de Israel, que lhe havia aparecido duas vezes. 10Embora ele tivesse proibido Salomão de seguir outros deuses, Salomão não lhe obedeceu. 11Então o Senhor lhe disse: “Já que essa é a sua atitude e você não obedeceu à minha aliança e aos meus decretos, os quais ordenei a você, certamente tirarei de você o reino e o darei a um dos seus servos. 12No entanto, por amor a Davi, seu pai, não farei isso enquanto você viver. Eu o tirarei da mão do seu filho. 13Mas não tirarei dele o reino inteiro; eu lhe darei uma tribo por amor de Davi, meu servo, e por amor de Jerusalém, a cidade que escolhi”.
Os Adversários de Salomão
14Então o Senhor levantou contra Salomão um adversário, o edomita Hadade, da linhagem real de Edom. 15Anteriormente, quando Davi estava lutando contra Edom, Joabe, o comandante do exército, que tinha ido para lá enterrar os mortos, exterminara todos os homens de Edom. 16Joabe e todo o exército israelita permaneceram lá seis meses, até matarem todos os edomitas. 17Mas Hadade, sendo ainda menino, fugiu para o Egito com alguns dos oficiais edomitas que tinham servido a seu pai. 18Partiram de Midiã e foram a Parã. Lá reuniram alguns homens e foram ao Egito, até o faraó, rei do Egito, que deu uma casa e terras a Hadade e lhe forneceu alimento.
19O faraó acolheu bem a Hadade, a ponto de dar-lhe em casamento uma irmã de sua própria mulher, a rainha Tafnes. 20A irmã de Tafnes deu-lhe um filho, chamado Genubate, que fora criado por Tafnes no palácio real. Ali Genubate viveu com os próprios filhos do faraó.
21Enquanto estava no Egito, Hadade soube que Davi tinha descansado com seus antepassados e que Joabe, o comandante do exército, também estava morto. Então Hadade disse ao faraó: “Deixa-me voltar para a minha terra”.
22“O que falta aqui para que você queira voltar para a sua terra?”, perguntou o faraó.
“Nada me falta”, respondeu Hadade, “mas deixa-me ir!”
23E Deus fez um outro adversário levantar-se contra Salomão: Rezom, filho de Eliada, que tinha fugido do seu senhor, Hadadezer, rei de Zobá. 24Quando Davi destruiu o exército de Zobá, Rezom reuniu alguns homens e tornou-se líder de um bando de rebeldes. Eles foram para Damasco, onde se instalaram e assumiram o controle. 25Rezom foi adversário de Israel enquanto Salomão viveu e trouxe-lhe muitos problemas, além dos causados por Hadade. Assim Rezom governou a Síria e foi hostil a Israel.
A Rebelião de Jeroboão contra Salomão
26Também Jeroboão, filho de Nebate, rebelou-se contra o rei. Ele era um dos oficiais de Salomão, um efraimita de Zeredá, e a sua mãe era uma viúva chamada Zerua.
27Foi assim que ele se revoltou contra o rei: Salomão tinha construído o Milo11.27 Ou aterro e havia tapado a abertura no muro da Cidade de Davi, seu pai. 28Ora, Jeroboão era homem capaz, e, quando Salomão viu como ele fazia bem o seu trabalho, encarregou-o de todos os que faziam trabalho forçado, pertencentes às tribos de José.
29Naquela ocasião, Jeroboão saiu de Jerusalém, e Aías, o profeta de Siló, que estava usando uma capa nova, encontrou-se com ele no caminho. Os dois estavam sozinhos no campo, 30e Aías segurou firmemente a capa que estava usando, rasgou-a em doze pedaços 31e disse a Jeroboão: “Apanhe dez pedaços para você, pois assim diz o Senhor, o Deus de Israel: ‘Saiba que vou tirar o reino das mãos de Salomão e dar a você dez tribos. 32Mas, por amor ao meu servo Davi e à cidade de Jerusalém, a qual escolhi dentre todas as tribos de Israel, ele terá uma tribo. 33Farei isso porque eles me abandonaram11.33 A Septuaginta, a Vulgata e a Versão Siríaca dizem porque ele me abandonou. e adoraram Astarote, a deusa dos sidônios, Camos, deus dos moabitas, e Moloque, deus dos amonitas, e não andaram nos meus caminhos, nem fizeram o que eu aprovo, nem obedeceram aos meus decretos e às minhas ordenanças, como fez Davi, pai de Salomão.
34“ ‘Mas não tirarei o reino todo das mãos de Salomão; eu o fiz governante todos os dias de sua vida por amor ao meu servo Davi, a quem escolhi e que obedeceu aos meus mandamentos e aos meus decretos. 35Tirarei o reino das mãos do seu filho e darei dez tribos a você. 36Darei uma tribo ao seu filho a fim de que o meu servo Davi sempre tenha diante de mim um descendente no trono11.36 Hebraico: haja uma lâmpada para Davi. em Jerusalém, a cidade onde eu quis pôr o meu nome. 37Quanto a você, eu o farei reinar sobre tudo o que o seu coração desejar; você será rei de Israel. 38Se você fizer tudo o que eu ordenar e andar nos meus caminhos e fizer o que eu aprovo, obedecendo aos meus decretos e aos meus mandamentos, como fez o meu servo Davi, estarei com você. Edificarei para você uma dinastia tão permanente quanto a que edifiquei para Davi e darei Israel a você. 39Humilharei os descendentes de Davi por causa disso, mas não para sempre’ ”.
40Salomão tentou matar Jeroboão, mas ele fugiu para o Egito, para o rei Sisaque, e lá permaneceu até a morte de Salomão.
A Morte de Salomão
41Os demais acontecimentos do reinado de Salomão, tudo o que fez e a sabedoria que teve, estão todos escritos nos registros históricos de Salomão. 42Salomão reinou quarenta anos em Jerusalém sobre todo o Israel. 43Então descansou com os seus antepassados e foi sepultado na Cidade de Davi, seu pai. E o seu filho Roboão foi o seu sucessor.
