1 Hari 11 – HLGN & CARS

Ang Pulong Sang Dios

1 Hari 11:1-43

Ang mga Asawa ni Solomon

1Madamo nga mga babayi nga indi Israelinhon ang ginhigugma ni Haring Solomon. Luwas sa anak sang hari sang Egipto, may mga asawa pa gid siya nga mga Moabnon, Ammonhon, Edomnon, Sidonhon, kag mga Hithanon. 2Ginsilingan na nga daan sang Ginoo ang mga Israelinhon nga indi sila magpangasawa ukon magpamana halin sa sina nga mga nasyon, tungod kay ang ila mapangasawa ukon mapamana amo ang magaimpluwensya sa ila sa pagsimba sa iban nga mga dios. Pero naghigugma gihapon si Solomon sa sini nga mga babayi. 3May 700 ka asawa si Solomon nga mga anak sang mga hari kag mga opisyal, kag may 300 pa gid siya ka mga asawa nga mga suluguon. Ang iya mga asawa amo ang nagpahilayo sa iya sa Dios. 4Sang tigulang na siya gin-impluwensya siya sang iya mga asawa sa pagsimba sa iban nga mga dios. Indi na maayo ang iya relasyon sa Ginoo nga iya Dios; indi pareho sang iya amay nga si David. 5Nagsimba siya kay Ashtoret, ang diosa sang mga Sidonhon, kag kay Molec,11:5 Molec: sa Hebreo, Milcom. Amo man sa bersikulo 33. ang makangilil-ad nga dios sang mga Ammonhon. 6Sa sini nga paagi, naghimo si Solomon sang malain sa panulok sang Ginoo. Wala siya magsunod sing bug-os sa Ginoo; indi pareho sa ginhimo sang iya amay nga si David.

7Nagpahimo si Solomon sang simbahan sa mataas nga lugar, sa sidlangan dampi sang Jerusalem, para kay Kemosh, ang makangilil-ad nga dios sang mga Moabnon. Nagpahimo man siya sang simbahan para kay Molec, ang makangilil-ad nga dios sang mga Ammonhon. 8Ginpahimuan man niya sang mga simbahan ang mga dios-dios sang tanan niya nga asawa nga indi Israelinhon, kag didto sila nagasunog sang mga insenso kag nagahalad para sa ila mga dios-dios.

9Naakig ang Ginoo kay Solomon tungod kay nagtalikod siya sa Ginoo, ang Dios sang Israel, nga nagpakita sa iya sing makaduha ka beses. 10Bisan ginpaandaman na niya si Solomon nga indi magsunod sa iban nga mga dios, wala gihapon magtuman si Solomon sa iya. 11Gani nagsiling ang Ginoo kay Solomon, “Tungod kay wala mo pagtumana ang akon kasugtanan kag ang akon mga sugo, kuhaon ko sa imo ang imo ginharian kag ihatag ko ini sa isa sa imo mga alagad. 12Pero tungod sa imo amay nga si David indi ko ini paghimuon samtang buhi ka pa. Himuon ko ini sa panahon na sang paghari sang imo anak. 13Pero indi ko pagkuhaon ang bug-os nga ginharian sa iya, kundi bilinan ko siya sang isa ka tribo tungod sa akon alagad nga si David kag tungod sa Jerusalem nga akon pinili nga siyudad.”

Ang mga Kaaway ni Solomon

14Ginbuot sang Ginoo nga may magkontra kay Solomon. Siya amo si Hadad nga Edomnon, nga kaliwat sang isa sang mga hari sang Edom. 15Sang una, sang nagpakig-away si David sa Edom, si Joab nga kumander sang mga soldado ni David nagkadto didto sa Edom agod ilubong ang mga napatay sa inaway. Kag sang didto siya, ginpamatay niya kag sang iya mga tinawo ang tanan nga lalaki sa Edom. 16Anom ka bulan ang ila pagtiner didto. Wala sila naghalin hasta naubos nila pamatay ang tanan nga lalaki didto. 17Pero si Hadad nga bata pa sadto nakapalagyo sa Egipto kaupod sang iban nga mga Edomnon nga mga opisyal nga nag-alagad sa iya amay. 18Naghalin sila sa Midian kag nagkadto sa Paran. Kag kaupod sang iban nga mga taga-Paran, nagkadto sila sa Egipto kag nagpakigkita sa Faraon nga hari sang Egipto. Ginhatagan sang hari si Hadad sang balay, duta, kag pagkaon.

19Nagustuhan gid sang hari11:19 hari: sa Hebreo, Faraon. Amo man sa bersikulo 20, 21 kag 22. si Hadad, gani ginpaasawa niya kay Hadad ang iya bayaw, nga utod sang iya asawa nga si Rayna Tapenes. 20Sang ulihi, nagbata sing lalaki ang asawa ni Hadad, kag gin-ngalanan nila nga Genubat. Si Tapenes ang nagpadako sa bata didto sa palasyo. Nagpuyo ang bata upod sa mga anak sang hari.

21Sang didto si Hadad sa Egipto, nabalitaan niya nga patay na si David kag si Joab nga kumander sang mga soldado. Nagsiling si Hadad sa hari, “Papulia na ako sa akon nasyon.” 22Nagpamangkot ang hari, “Ngaa? Ano pa bala ang kulang sa imo diri nga gusto mo gid magpauli sa inyo?” Nagsabat si Hadad, “Wala; basta papaulia lang ako.”

23May isa pa ka tawo nga ginbuot sang Dios nga magkontra kay Solomon. Siya amo si Rezon nga anak ni Eliada. Naglayas siya sa iya agalon nga si Haring Hadadezer sang Zoba, 24kag nangin pangulo siya sang mga rebelde nga iya gintipon. Sang mapierdi ni David ang mga soldado ni Hadadezer, nagkadto si Rezon kag ang iya mga tinawo sa Damascus. Ginsakop nila ini nga lugar kag didto sila nag-estar. 25Nangin hari si Rezon sang Aram,11:25 Aram: ukon, Syria. kag ginkontra niya ang Israel. Nangin kaaway siya sang Israel samtang buhi pa si Solomon. Gindugangan pa niya ang kagamo nga ginahimo ni Hadad sa Israel.

Nagrebelde si Jeroboam kay Solomon

26Isa pa sa mga nagkontra kay Solomon amo si Jeroboam nga isa sang iya mga opisyal. Halin siya sa banwa sang Zereda sa Efraim. Ang iya amay nga si Nebat patay na, pero ang iya iloy nga si Zerua buhi pa. 27Amo ini ang estorya kon paano siya nagrebelde sa hari: Ginapatampukan sadto ni Solomon ang manubo nga parte11:27 manubo nga parte: sa Hebreo, Millo. Indi klaro ang buot silingon sini. sang banwa sang iya amay nga si David, kag ginapakay-o ang mga pader sini. 28Ining si Jeroboam maabilidad nga tawo, kag sang matalupangdan ni Solomon ang iya kapisan, ginhimo niya siya nga manugdumala sang tanan nga tawo nga ginpilit nga mag-obra halin sa tribo ni Efraim kag ni Manase.11:28 tribo ni Efraim kag ni Manase: sa literal, panimalay ni Jose.

29Isa sina ka tion, samtang nagapaguwa si Jeroboam sa Jerusalem, ginsugata siya ni Propeta Ahia nga taga-Shilo. Bag-o ang ginasuksok ni Ahia nga pangguwa nga bayo. Sila lang nga duha didto sa kapatagan. 30Gin-uba ni Ahia ang iya pangguwa nga bayo kag gin-gisi ini sa dose ka parte. 31Dayon nagsiling siya kay Jeroboam, “Kuha ka sang napulo ka parte sini, kay amo ini ang ginasiling sang Ginoo, ang Dios sang Israel: Kuhaon ko ang ginharian ni Solomon kag ihatag sa imo ang napulo ka tribo sini. 32Pero tungod kay David nga akon alagad kag sa siyudad sang Jerusalem nga akon pinili sa tanan nga siyudad sang Israel, ibilin ko ang isa ka tribo kay Solomon. 33Himuon ko ini tungod kay ginsikway niya11:33 niya: Amo ini sa Septuagint, Latin Vulgate kag Syriac. Sa Hebreo, nila. ako kag ginsimba si Ashtoret, ang diosa sang mga Sidonhon, si Kemosh, ang dios sang mga Moabnon, kag si Molec, ang dios sang mga Ammonhon. Wala siya11:33 siya: Tan-awa ang nagligad nga footnote. nagsunod sa akon mga pamaagi kag wala siya nagkabuhi sing husto sa akon panulok. Wala siya nagtuman sa akon mga pagsulundan kag mga sugo; indi pareho sa iya amay nga si David. 34Pero indi ko pagkuhaon ang bug-os nga ginharian kay Solomon. Magahari siya sa bug-os niya nga kabuhi tungod sa akon alagad nga si David nga akon ginpili, nga nagtuman sang akon mga sugo kag mga pagsulundan. 35Pagakuhaon ko ang napulo ka tribo sa ginharian sang iya anak nga magabulos sa iya bilang hari, kag ihatag ko ini sa imo. 36Hatagan ko sang isa ka tribo ang iya anak agod nga ang mga kaliwat ni David nga akon alagad magapadayon sa paghari sa Jerusalem, ang siyudad nga akon ginpili para padunggan ako. 37Kon parte sa imo, himuon ko ikaw nga hari sang Israel. Dumalahan mo ang tanan nga gusto mo. 38Kon tumanon mo ang tanan nga isugo ko sa imo kag magsunod ka sa akon mga pamaagi, kag kon maghimo ka sing maayo sa akon panulok paagi sa pagtuman sang akon mga pagsulundan kag mga sugo pareho sang ginhimo ni David nga akon alagad, magaupod ako sa imo. Magapabilin sa paghari ang imo mga kaliwat pareho sa mga kaliwat ni David. Mangin imo ang Israel. 39Tungod sa mga sala ni Solomon, silutan ko ang mga kaliwat ni David, pero indi hasta san-o.”

40Gani gintinguhaan ni Solomon nga patyon si Jeroboam, pero nagpalagyo si Jeroboam kay Shishak, ang hari sang Egipto, kag didto siya nag-estar hasta napatay si Solomon.

Ang Katapusan sang Paghari ni Solomon

(2 Cro. 9:29-31)

41Ang iban pa nga estorya parte sa paghari ni Solomon, kag ang tanan nga iya ginhimo, kag ang parte sa iya kaalam nasulat sa Libro sang mga Binuhatan ni Solomon. 42Sa Jerusalem nag-estar si Solomon samtang nagahari siya sa bug-os nga Israel sa sulod sang 40 ka tuig. 43Sang napatay siya, ginlubong siya sa banwa sang iya amay nga si David. Kag si Rehoboam nga iya anak ang nagbulos sa iya bilang hari.

Священное Писание

3 Царств 11:1-43

Сулейман отворачивается от Вечного

1Но, кроме дочери фараона, царь Сулейман полюбил ещё много других чужеземных женщин – моавитянок, аммонитянок, эдомитянок, сидонянок и хеттеянок. 2Они были из тех народов, о которых Вечный сказал исраильтянам: «Не роднитесь с ними браком, потому что они непременно обратят ваше сердце к своим богам». А Сулеймана тянуло к ним. 3У него было семьсот жён царского рода и триста наложниц, и жёны сбили его с истинного пути. 4Когда Сулейман состарился, жёны обратили его сердце к чужим богам, и оно перестало быть полностью преданным Вечному, его Богу, каким было сердце Давуда, его отца. 5Он пошёл за Астартой11:5 Астарта – богиня любви и плодородия, богиня-воительница., богиней сидонян, и Молохом11:5 Молох – аммонитский бог, в жертву которому приносились дети. По Закону за поклонение Молоху исраильтянам грозила смертная казнь (см. Лев. 18:21; 20:2-5)., омерзительным богом аммонитян.

6Сулейман делал зло в глазах Вечного, он не следовал за Вечным полностью, как Давуд, его отец. 7На холме, к востоку от Иерусалима, Сулейман построил капище Хемошу11:7 Хемош – божество, в жертвы которому приносились люди., омерзительному богу Моава, и Молоху, омерзительному богу аммонитян. 8То же самое он сделал для всех чужеземных жён, которые возжигали благовония и приносили жертвы своим богам.

9Вечный разгневался на Сулеймана, потому что его сердце отвернулось от Вечного, Бога Исраила, который дважды являлся ему. 10Несмотря на то что Он запретил Сулейману идти за чужими богами, Сулейман не выполнил повеления Вечного. 11И Вечный сказал Сулейману:

– Раз ты не сохранил Моего священного соглашения и Моих установлений, которые Я повелел тебе соблюдать, Я непременно отниму у тебя царство и отдам его одному из твоих подданных. 12Но ради Давуда, твоего отца, Я не сделаю этого при твоей жизни. Я вырву его из рук твоего сына. 13Но Я отниму у него не всё царство. Я оставлю ему один род ради Давуда, Моего раба, и ради Иерусалима, который Я избрал.

Враги Сулеймана

14И Вечный воздвиг Сулейману врага – эдомитянина Хадада из царской семьи Эдома. 15Прежде, когда Давуд был в Эдоме, начальник войска Иоав пришёл хоронить погибших и перебил в Эдоме всех мужчин. 16Иоав и все исраильтяне оставались там шесть месяцев, пока не истребили в Эдоме всех мужчин. 17Но Хадад, тогда ещё лишь ребёнок, бежал в Египет с некоторыми эдомскими вельможами, служившими его отцу. 18Они отправились в путь из Мадиана и пришли в пустыню Паран. Взяв с собой людей из Парана, они пришли в Египет, к фараону, царю Египта, который дал Хададу дом, пропитание и землю.

19Хадад был так угоден фараону, что тот дал ему в жёны сестру своей жены, царицы Тахпенесы. 20Сестра Тахпенесы родила ему сына Генувата, которого Тахпенеса вырастила в царском дворце. Генуват жил там вместе с детьми фараона.

21Будучи в Египте, Хадад услышал о том, что Давуд упокоился со своими предками и что начальник войска Иоав умер. Тогда Хадад сказал фараону:

– Отпусти меня в мою страну.

22– Чего тебе недостаёт у меня, что ты так хочешь вернуться в свою страну? – спросил фараон.

– Всего вдоволь, – ответил Хадад, – но всё-таки отпусти меня!

23Всевышний воздвиг Сулейману и другого врага – Резона, сына Элиады, который убежал от своего господина Ададезера, царя Цовы. 24После того как Давуд разбил войска Цовы, Резон собрал вокруг себя бунтовщиков и возглавил их. Они пришли в Дамаск, поселились там и сделали его царём Дамаска. 25Резон был врагом Исраила всё время, пока был жив Сулейман, умножая зло, чинимое Хададом. Он правил Сирией и презирал Исраил.

Пророчество Ахии о разделении царства

26Иеровоам, сын Невата, поднял мятеж против царя. Он был одним из приближённых Сулеймана, ефраимит из города Цереды, а матерью его была вдова по имени Церуа.

27Вот история о том, как он поднял мятеж против царя: Сулейман построил Милло и заделал брешь в стене Города Давуда, своего отца. 28А Иеровоам был очень способным, и когда Сулейман заметил, как хорошо этот молодой человек исполняет свою работу, он поставил его над всеми подневольными людьми из дома Юсуфа.

29В то время Иеровоаму случилось выйти из Иерусалима, и на пути его встретил пророк Ахия из города Шило, одетый в новую одежду. Они были в том поле лишь вдвоём, 30и Ахия, взявшись за новую одежду, что была на нём, разорвал её на двенадцать кусков.

31Затем он сказал Иеровоаму:

– Возьми десять кусков себе, потому что так говорит Вечный, Бог Исраила: «Вот Я вырываю царство из рук Сулеймана и отдаю тебе десять родов. 32Но ради Моего раба Давуда и города Иерусалима, который Я избрал среди всех родов Исраила, у него будет один род. 33Я сделаю это, потому что он оставил Меня и поклонялся Астарте, богине сидонян, Хемошу, богу моавитян, и Молоху, богу аммонитян, и не следовал Моими путями, не делал того, что праведно в Моих глазах, и не соблюдал Мои установления и законы, как делал Давуд, его отец.

34Но Я заберу из рук Сулеймана не всё царство. Я сделал его правителем во все дни его жизни ради Давуда, Моего раба, которого Я избрал и который исполнял Мои повеления и установления. 35Я возьму царство из рук его сына и отдам тебе десять родов. 36Я дам один род его сыну, чтобы у Давуда, Моего раба, всегда был потомок на троне11:36 Букв.: «светильник предо Мной». в Иерусалиме, в городе, который Я избрал, чтобы пребывать там. 37А тебя Я избираю, и ты будешь править всем, чем пожелает править твоё сердце, – ты будешь царём Исраила. 38Если ты будешь исполнять всё, что Я тебе велю, ходить Моими путями и делать то, что праведно в Моих глазах, исполняя Мои установления и повеления, как делал Мой раб Давуд, то Я буду с тобой. Я создам тебе такой же крепкий дом, как тот, что Я создал Давуду, и отдам тебе Исраил. 39Я накажу потомков Давуда, но не навеки».

40Сулейман пытался убить Иеровоама, но Иеровоам бежал в Египет к царю Сусакиму и оставался там до смерти Сулеймана.

Смерть Сулеймана

(2 Лет. 9:29-31)

41Прочие события царствования Сулеймана, всё, что он сделал, и его мудрость записаны в «Книге дел Сулеймана». 42Сулейман правил в Иерусалиме всем Исраилом сорок лет. 43Потом он упокоился со своими предками и был похоронен в Городе Давуда, своего отца. И царём вместо него стал его сын Реховоам.