Thimo 22 – GKY & NVI-PT

Holy Bible in Gĩkũyũ

Thimo 22:1-29

122:1 Koh 7:1Rĩĩtwa rĩega nĩrĩakwĩrirĩrio gũkĩra ũtonga mũnene;

gũtĩĩka nĩ kwega gũkĩra betha kana thahabu.

2Andũ arĩa atongu na arĩa athĩĩni harĩ ũndũ ũmwe ũmanyiitithanĩtie;

Jehova nĩwe Mũmbi wao othe.

322:3 Thim 27:12Mũndũ mũbaarĩrĩri onaga ũgwati akehitha,

no arĩa matarĩ ũũgĩ mathiiaga o na mbere nao magatoonya thĩĩna-inĩ.

422:4 Thim 10:27; Dan 4:36Kwĩnyiihia na gwĩtigĩra Jehova

kũrehaga ũtonga, na gĩtĩĩo, na muoyo.

522:5 Thim 15:19Njĩra cia andũ arĩa aaganu irĩ mĩigua na mĩtego,

no ũrĩa ũgitagĩra ngoro yake aikaraga kũraya nacio.

622:6 Kĩam 14:14; Aef 6:4Menyeria mwana njĩra ĩrĩa agĩrĩirwo nĩkũgera,

na ndarĩ hĩndĩ akaamiuma o na aakũra.

7Andũ arĩa atongu nĩ mathaga arĩa athĩĩni,

na ũrĩa ũkombaga nĩ ndungata ya mũmũkoomberi.

822:8 Thaam 1:20; Agal 6:7-8; Hos 8:7Mũndũ ũrĩa ũhaandaga waganu agethaga thĩĩna,

naruo rũthanju rwa marakara make nĩrũkanangwo.

922:9 Gũcook 14:29Mũndũ mũtaana we mwene nĩakarathimwo,

tondũ nĩagayagĩra arĩa athĩĩni irio ciake.

10Ingata mũnyũrũrania, nayo ngũĩ nĩĩgũkweherera;

inegene na irumi o nacio nĩcigũthira.

1122:11 Math 5:8Mũndũ ũrĩa wendaga ngoro theru na akaaragia maũndũ ma ũtugi,

mũthamaki nĩagatuĩka mũrata wake.

12Maitho ma Jehova nĩmamenyagĩrĩra ũmenyo,

no nĩathaahagia ciugo cia ũrĩa ũtarĩ mwĩhokeku.

1322:13 Thim 26:13Kĩgũũta kiugaga, “Nja kũrĩ na mũrũũthi!”

Kana gĩkoiga atĩrĩ, “Nĩngũũragĩrwo njĩra-inĩ!”

1422:14 Thim 5:3-5; Koh 7:26Kanua ka mũtumia mũtharia nĩ irima iriku,

nake ũrĩa werekeirio mangʼũrĩ ma Jehova agũũaga thĩinĩ wa rĩo.

1522:15 Thim 13:24Ngoro ya mwana yohanĩtio na ũrimũ,

no rũthanju rwa kũmũherithia nĩrũkaũingata kũraya nake.

16Mũndũ ũrĩa ũhinyagĩrĩria arĩa athĩĩni nĩguo eyongerere ũtonga,

na ũrĩa ũheaga itonga iheo, eerĩ nĩmagathĩĩna.

Mĩario ya arĩa Oogĩ

17Tega matũ, na ũthikĩrĩrie mĩario ya andũ arĩa oogĩ;

nyiita na ngoro yaku maũndũ marĩa ngũrutana,

18tondũ nĩ ũndũ mwega hĩndĩ ĩrĩa ũkũmaiga ngoro-inĩ yaku,

na ũkoragwo namo mothe mĩromo-inĩ yaku.

19Ndaakũmenyithia mo nĩgeetha mwĩhoko waku ũkoragwo harĩ Jehova,

wee nĩwe ngũruta maũndũ macio ũmũthĩ, ĩĩ wee nĩwe ngũruta.

20Githĩ ndikwandĩkĩire thimo mĩrongo ĩtatũ,

thimo cia ũtaarani na ũmenyo,

2122:21 Koh 12:10ngakũruta ciugo cia ma na cia kwĩhokeka,

nĩgeetha ũkaahota kũhe

ũrĩa ũgũtũmĩte macookio mega?

2222:22 Alaw 25:17; Ayub 5:16Ndũkanatunye arĩa athĩĩni indo ciao tondũ wa ũthĩĩni wao,

na ndũkanahinyĩrĩrie arĩa abatari ciira-inĩ,

2322:23 Ayub 29:16; Thim 23:10-11nĩgũkorwo Jehova nĩakamaciirĩrĩra,

na nĩagatunya arĩa mamatunyaga indo ciao.

24Ndũkanagĩe ũrata na mũndũ ũrĩa ũrĩ marakara mahiũ,

ndũkanagĩe thiritũ na mũndũ ũrĩa ũhiũhaga kũrakara,

2522:25 1Akor 15:33tondũ wahota kwĩruta mĩthiĩre yake,

na ũnyiitwo nĩ mũtego.

26Ndũgatuĩke mũndũ wa kũiga kĩndũ gĩa kũrũgamĩrĩra thiirĩ,

kana ũtuĩke wee nĩwe wa kũrũgamagĩrĩra mathiirĩ ma andũ angĩ;

27ũngĩkaaga kĩndũ gĩa kũrĩha nakĩo-rĩ,

ũgaatunywo ũrĩrĩ waku o ũũkomeire.

2822:28 Gũcook 19:14Ndũkaneherie ihiga rĩa tene rĩa mũhaka

rĩrĩa rĩahaandirwo nĩ maithe manyu ma tene.

2922:29 1Ath 11:28; Kĩam 39:4Nĩwonaga mũndũ mũũgĩ na wĩra wake?

Ũcio agatungata o na mbere ya athamaki;

ndagatungata mbere ya andũ matooĩkaine.

Nova Versão Internacional

Provérbios 22:1-29

1A boa reputação vale mais que grandes riquezas;

desfrutar de boa estima vale mais que prata e ouro.

2O rico e o pobre têm isto em comum:

o Senhor é o Criador de ambos.

3O prudente percebe o perigo e busca refúgio;

o inexperiente segue adiante e sofre as consequências.

4A recompensa da humildade

e do temor do Senhor são a riqueza, a honra e a vida.

5No caminho do perverso há espinhos e armadilhas;

quem quer proteger a própria vida mantém-se longe dele.

6Instrua a criança segundo os objetivos que você tem para ela,

e mesmo com o passar dos anos22.6 Ou no caminho que deve seguir, e mesmo quando envelhecer não se desviará deles.

7O rico domina sobre o pobre;

quem toma emprestado é escravo de quem empresta.

8Quem semeia a injustiça colhe a maldade;

o castigo da sua arrogância será completo.

9Quem é generoso será abençoado,

pois reparte o seu pão com o pobre.

10Quando se manda embora o zombador, a briga acaba;

cessam as contendas e os insultos.

11Quem ama a sinceridade de coração e se expressa com elegância

será amigo do rei.

12Os olhos do Senhor protegem o conhecimento,

mas ele frustra as palavras dos infiéis.

13O preguiçoso diz: “Há um leão lá fora!”

“Serei morto na rua!”

14A conversa da mulher imoral é uma cova profunda;

nela cairá quem estiver sob a ira do Senhor.

15A insensatez está ligada ao coração da criança,

mas a vara da disciplina a livrará dela.

16Tanto quem oprime o pobre para enriquecer-se

como quem faz cortesia ao rico com certeza passarão necessidade.22.16 Ou Quem oprime o pobre faz com que ele ganhe mais; quem faz cortesia ao rico só promove a própria necessidade.

Ditados dos Sábios

17Preste atenção e ouça os ditados dos sábios,

e aplique o coração ao meu ensino.

18Será uma satisfação guardá-los no íntimo

e tê-los todos na ponta da língua.

19Para que você confie no Senhor,

a você hoje ensinarei.

20Já não lhe escrevi conselhos e instruções22.20 Ou escrevi trinta ditados; ou ainda escrevi ditados excelentes,

21ensinando-lhe palavras dignas de confiança,

para que você responda com a verdade a quem o enviou?

22Não explore os pobres por serem pobres,

nem oprima os necessitados no tribunal,

23pois o Senhor será o advogado deles

e despojará da vida os que os despojarem.

24Não se associe com quem vive de mau humor,

nem ande em companhia de quem facilmente se ira;

25do contrário você acabará imitando essa conduta

e cairá em armadilha mortal.

26Não seja como aqueles que, com um aperto de mãos,

empenham-se com outros e se tornam fiadores de dívidas;

27se você não tem como pagá-las,

por que correr o risco de perder até a cama em que dorme?

28Não mude de lugar os antigos marcos que limitam as propriedades

e que foram colocados por seus antepassados.

29Você já observou um homem habilidoso em seu trabalho?

Será promovido ao serviço real;

não trabalhará para gente obscura.