1Mũndũ ũrĩa ũtendaga gũtũũrania na andũ arũmagĩrĩra o merirĩria make;
ningĩ areganaga na matua mothe ma ũũgĩ ũrĩa mũkinyanĩru.
218:2 Thim 12:23Mũndũ mũkĩĩgu ndakenagĩra ũtaũku,
no akenagĩra kwaria woni wake mwene.
3Rĩrĩa waganu woka, ũrehaga ũirano,
nacio njono irehaga thoni.
418:4 Thab 18:16Ciugo cia kanua ka mũndũ nĩ ta ndia ndiku,
no gĩthima kĩa ũũgĩ nĩ karũũĩ gatherũkaga.
518:5 Thim 24:23-25; Thab 82:2Ti wega gũtĩĩra andũ arĩa aaganu maũthĩ,
kana kuogomia kĩhooto kĩa arĩa matehĩtie.
6Mĩromo ya mũndũ mũkĩĩgu ĩmũrehagĩra ngũĩ,
nako kanua gake geetagia rũthanju.
718:7 Thim 10:14; Koh 10:12Kanua ka mũndũ mũkĩĩgu nĩko kamũthũkagĩria maũndũ,
nayo mĩromo yake nĩ mũtego wa ngoro yake.
8Ndeto cia mũndũ wa mũhuhu nĩ ta twenyũ twega twa irio;
tũmerũkaga nginya tũturi-inĩ twa nda tũrĩa tũrĩ thĩinĩ mũno.
918:9 Thim 28:24Mũndũ kĩgũũta wĩra-inĩ wake
nĩ wa nyina na ũrĩa wanangaga.
10Rĩĩtwa rĩa Jehova nĩ mũthiringo ũrĩ hinya;
arĩa athingu moragĩra ho, nao magaikara marĩ agitĩre.
1118:11 Thim 10:15Ũtonga wa andũ arĩa atongu nĩguo itũũra rĩao rĩa hinya;
meciiragia nĩ rũthingo rũtangĩhaicĩka.
12Mbere ya mwanangĩko, ngoro ya mũndũ ĩkoragwo na mwĩtĩĩo,
no kwĩnyiihia nĩkuo gũtongoragia gĩtĩĩo.
1318:13 Thim 20:25Mũndũ ũrĩa ũcookagia ũhoro mbere ya kũũthikĩrĩria,
ũndũ ũcio nĩ ũrimũ na thoni ciake.
14Roho wa mũndũ nĩguo ũmũũmagĩrĩria rĩrĩa arĩ mũrũaru,
no roho mũthuthĩku nũũ ũngĩhota kũwĩtiiria?
1518:15 Thim 15:14Ngoro ya mũndũ mũkũũrani maũndũ nĩĩgĩagĩra ũmenyo;
matũ ma arĩa oogĩ nĩmaũcaragĩrĩria.
1618:16 Kĩam 32:13; 1Sam 10:4Kĩheo mũndũ aheanĩte kĩmuonagia njĩra ya kũhĩtũkĩra,
gĩkamũkinyia harĩ andũ arĩa anene.
17Mũndũ ũrĩa ũrehaga ciira wake mbere onekaga taarĩ we na ma,
o nginya rĩrĩa mũndũ ũrĩa maraciira nake ooka kũmũũria ciũria.
1818:18 Thim 16:33Ũcuuki wa mĩtĩ nĩũniinaga ngarari,
na ũgateithũrana andũ eerĩ njamba.
1918:19 1Sam 17:28Mũndũ mũrakarie nĩ mũrũ wa nyina nĩ hinya kwĩiguithania nake gũkĩra kwĩgwatĩra itũũra inene rĩirigĩre,
nacio ngarari nĩ ta mĩgĩĩko ĩrĩa ĩhingaga njeera.
2018:20 Thim 12:14Nda ya mũndũ nĩĩhũũnagio nĩ maciaro ma kanua gake;
nĩaiganagwo nĩ magetha ma mĩromo yake.
2118:21 Thab 12:4; Math 12:37Rũrĩmĩ rũrĩ na hinya wa gwathĩrĩra mũndũ muoyo kana gĩkuũ,
no arĩa marwendete no marĩĩage maciaro maaruo.
2218:22 Ayub 33:26; Thim 19:14Mũndũ ũrĩa wĩgĩĩagĩra na mũtumia nĩegĩagĩra na kĩndũ kĩega,
na nĩgũtugwo atugĩtwo nĩ Jehova.
23Mũndũ mũthĩĩni athaithanaga aiguĩrwo tha,
no gĩtonga gĩcookagia ũhoro na ũũru.
2418:24 1Sam 20:42; Ayub 15:13-15Mũndũ mũceeri na andũ aingĩ aahota kwĩyũnũhithia,
no nĩ kũrĩ mũrata ũnyiitanaga na mũndũ gũkĩra mũrũ wa nyina na mũndũ.
1Ang taong makasarili ay humihiwalay sa karamihan at sumasalungat sa lahat ng tamang kaisipan.
2Ang taong hangal ay hindi naghahangad na matuto; ang gusto lang niya ay masabi ang nasa isipan.
3Ang paggawa ng kasamaan at nakakahiyang mga bagay ay makapagbibigay ng kahihiyan.
4Ang salita ng taong marunong ay nakapagbibigay ng karunungan sa iba; ito ay katulad ng tubig na umaagos mula sa malalim na batis.
5Hindi mabuti na kampihan ang taong nagkasala at hindi mabuti na ipagkait ang katarungan sa taong walang kasalanan.
6Ang sinasabi ng taong hangal ang pinagsisimulan ng alitan at magdadala sa kanya sa kaguluhan.
7Ang salita ng hangal ang maglalagay sa kanya sa panganib at kapahamakan.
8Ang tsismis ay gaya ng pagkaing masarap nguyain at lunukin.
9Ang taong tamad ay kasingsama ng taong mapanira.
10Ang Panginoon ay katulad ng toreng matibay, kanlungan ng mga matuwid sa oras ng panganib.
11Ang akala ng taong mayaman ay maipagtatanggol siya ng kanyang kayamanan gaya ng mga pader na nakapalibot sa buong bayan.
12Ang pagmamataas ng tao ang magpapahamak sa kanya, ngunit ang pagpapakumbaba ang magpaparangal sa kanya.
13Hangal at kahiya-hiya ang taong sumasagot sa usapan ng hindi muna nakikinig.
14Sa taong may karamdaman, tatag ng loob ang magbibigay kalakasan. Kung mawawalan siya ng pag-asa, wala nang makatutulong pa sa kanya.
15Ang taong marunong at nakauunawa ay lalo pang naghahangad ng karunungan.
16Madaling makikipagkita sa iyo ang dakilang tao kapag may dala kang regalo para sa kanya.
17Ang unang naglahad ng salaysay sa korte ay parang iyon na ang totoo, hanggang hindi pa nasusuri at natatanong ng kabilang panig.
18Napapatigil ng palabunutan ang mga alitan, at pinagkakasundo ang mahigpit na magkalaban.
19Mas madali pang sakupin ang isang napapaderang bayan kaysa sa makipagbati sa kapatid18:19 kapatid: o, kamag-anak; o, kapwa. na nasaktan.
Kung paanong mahirap wasakin ang mga kandado ng tarangkahan ng palasyo, mahirap din pigilin ang alitan ng dalawang tao.
20Aanihin mo ang bunga ng iyong mga sinasabi.
21Ang salita ng tao ay makapagliligtas ng buhay o kaya ay makamamatay. Kaya mag-ingat sa pagsasalita sapagkat aanihin mo ang mga bunga nito.
22Kung nakapag-asawa ka, nakatanggap ka ng kabutihan, at ito ang nagpapakita na mabuti ang Panginoon sa iyo.
23Nakikiusap ang dukha, ngunit ang mayaman ay masakit magsalita.
24May mga pagkakaibigang hindi nagtatagal, ngunit may pagkakaibigan din na higit pa sa magkapatid ang pagsasamahan.
