Thimo 14 – GKY & NVI-PT

Holy Bible in Gĩkũyũ

Thimo 14:1-35

1Mũtumia mũũgĩ nĩ gwaka akaga nyũmba yake,

no mũtumia mũkĩĩgu nĩgũtharia atharagia nyũmba yake na moko make mwene.

2Mũndũ ũrĩa ũthiiaga na mĩthiĩre mĩrũngĩrĩru nĩwe mwĩtigĩri Jehova,

no ũrĩa mĩthiĩre yake ĩrĩ mĩhĩtanu nĩamũmenete.

314:3 Koh 10:12; Thim 12:6Mĩario ya mũndũ mũkĩĩgu nĩ rũthanju rwa kũmũhũũra,

no mĩromo ya arĩa oogĩ nĩĩmagitagĩra.

4Kũrĩa gũtarĩ ndegwa mĩharatĩ ĩkoragwo ĩrĩ mĩtheru,

no maciaro maingĩ moimanaga na hinya wa ndegwa.

514:5 Thim 12:17Mũira mwĩhokeku ndaheenanagia,

no mũira wa maheeni aaragia o maheeni.

6Mũnyũrũrania acaragia ũũgĩ na ndangĩwona,

no kũgĩa na ũmenyo nĩ ũhũthũ kũrĩ mũndũ ũrĩa ũkũũranaga maũndũ.

7Ikara kũraya na mũndũ mũkĩĩgu,

nĩgũkorwo ndũrĩ ũmenyo ũngĩona kuuma mĩromo-inĩ yake.

8Ũũgĩ wa arĩa abaarĩrĩri nĩũtũmaga mamenye ũhoro wa njĩra ciao,

no ũrimũ wa andũ arĩa akĩĩgu nĩũmahĩtithagia.

9Andũ arĩa akĩĩgu manyũrũragia horohio ya mehia,

no ũtugi wonekaga harĩ arĩa arũngĩrĩru.

10Ngoro o yothe nĩyũũĩ ũrũrũ wayo,

o na gĩkeno-inĩ kĩayo gũtirĩ mũndũ ũngĩnyiitanĩra nayo.

1114:11 Ayub 8:22; Thab 72:7Nyũmba ya mũndũ mwaganu nĩĩkanangwo,

no hema ya mũndũ mũrũngĩrĩru nĩĩkagaacĩra.

1214:12 Thim 16:25Kũrĩ njĩra mũndũ onaga ta yagĩrĩire,

no marigĩrĩrio mayo yerekagĩria mũndũ o gĩkuũ-inĩ.

1314:13 Koh 2:2O na hĩndĩ ya gũtheka ngoro no ĩkorwo ĩgĩtuura,

na gĩkeno no kĩrigĩrĩrie na kĩeha.

1414:14 Thim 1:31; 2Maũ 15:7Andũ arĩa matarĩ ehokeku nĩmakarĩhwo kũna nĩ ũndũ wa mĩthiĩre yao,

nake mũndũ mwega aheo kĩheo kũringana na mĩthiĩre yake.

15Mũndũ ũtarĩ ũũgĩ etĩkagia ũndũ o wothe,

no mũndũ mũbaarĩrĩri nĩacũũranagia ũhoro wa makinya make.

1614:16 Thaam 20:20; Thim 22:3Mũndũ mũũgĩ nĩetigagĩra Jehova na akeherera ũũru,

no mũndũ mũkĩĩgu ekaga maũndũ na kwĩgerera atekũmenyerera ũndũ.

1714:17 2Ath 5:12; Esit 5:9Mũndũ ũhiũhaga kũrakara ekaga maũndũ ma ũrimũ,

nake mũndũ mwara nĩamenagwo.

18Andũ arĩa matarĩ ũũgĩ magayaga ũrimũ,

no arĩa abaarĩrĩri mahumbagwo thũmbĩ ya ũmenyo.

19Andũ arĩa ooru nĩmakainamĩrĩra harĩ arĩa ega,

na arĩa aaganu mainamĩrĩre ihingo-inĩ cia arĩa athingu.

2014:20 Thim 19:4, 7Andũ arĩa athĩĩni mathũũragwo o na nĩ andũ a itũũra rĩao,

no itonga irĩ arata aingĩ.

21Mũndũ ũrĩa ũmenaga mũndũ wa itũũra rĩake nĩ kwĩhia ehagia,

no kũrathimwo nĩ ũrĩa ũiguagĩra athĩĩni tha.

2214:22 Thim 4:16-17Andũ arĩa mathugundaga ũũru githĩ ti njĩra mahĩtagia?

No arĩa mabangaga maũndũ mega monaga ũtugi na wĩhokeku.

23Wĩra wothe wa hinya ũrehaga uumithio,

no mĩario mĩtheri ĩrehaga o ũthĩĩni.

24Ũtonga wa andũ arĩa oogĩ nĩguo thũmbĩ yao,

no ũrimũ wa andũ akĩĩgu ũciaraga ũrimũ.

2514:25 Thim 12:17Mũira mwĩhokeku nĩahonokagia mĩoyo,

no mũira wa maheeni nĩ mũheenania.

26Mũndũ ũrĩa wĩtigagĩra Jehova arĩ na kĩĩhitho kĩrũmu,

o na ciana ciake nĩho irĩũragĩra.

2714:27 Thim 10:11; Thab 18:5Gwĩtigĩra Jehova nĩ gĩthima kĩa muoyo,

kũhũndũraga mũndũ kuuma mĩtego-inĩ ya gĩkuũ.

2814:28 2Sam 19:7Ũingĩ wa andũ nĩguo riiri wa mũthamaki,

no mũnene ũtarĩ andũ a gwatha nĩ mwanangĩku.

2914:29 2Ath 5:12; Koh 7:8-9Mũndũ mũkirĩrĩria arĩ ũmenyo mũingĩ,

no mũndũ ũhiũhaga kũrakara onanagia ũrimũ.

30Ngoro ĩrĩ na thayũ ĩheaga mwĩrĩ muoyo,

no ũiru ũbuthagia mahĩndĩ.

3114:31 Thim 17:5; Math 10:42Mũndũ ũrĩa ũhinyagĩrĩria athĩĩni nĩkũnyarara anyararaga Ũrĩa wamombire,

no ũrĩa wothe ũiguagĩra athĩĩni tha, nĩ Ngai atĩĩaga.

32Rĩrĩa mũtino woka, arĩa aaganu matungumanagio thĩ,

no arĩa athingu, o na gĩkuũ-inĩ makoragwo marĩ na rĩũrĩro.

33Ũũgĩ nĩ ũikaraga ngoro-inĩ ya ũrĩa ũũĩ gũkũũrana maũndũ,

o na gatagatĩ ka irimũ nĩwĩmenyithanagia.

34Ũthingu nĩgũtũũgĩria ũtũũgagĩria rũrĩrĩ,

no mehia nĩ gĩconoko harĩ andũ o othe.

3514:35 Math 24:45-51Mũthamaki nĩakenagio nĩ ndungata njũgĩ,

no nĩangʼũrĩkagio nĩ ndungata ĩrĩa ĩmũconorithagia.

Nova Versão Internacional

Provérbios 14:1-35

1A mulher sábia edifica a sua casa,

mas com as próprias mãos a insensata derruba a sua.

2Quem anda direito teme o Senhor,

mas quem segue caminhos enganosos o despreza.

3A conversa do insensato traz a vara para as suas costas,

mas os lábios dos sábios os protegem.

4Onde não há bois o celeiro fica vazio,

mas da força do boi vem a grande colheita.

5A testemunha sincera não engana,

mas a falsa transborda em mentiras.

6O zombador busca sabedoria e nada encontra,

mas o conhecimento vem facilmente ao que tem discernimento.

7Mantenha-se longe do tolo,

pois você não achará conhecimento no que ele falar.

8A sabedoria do homem prudente é discernir o seu caminho,

mas a insensatez dos tolos é enganosa.

9Os insensatos zombam da ideia de reparar o pecado cometido,

mas a boa vontade está entre os justos.

10Cada coração conhece a sua própria amargura,

e não há quem possa partilhar sua alegria.

11A casa dos ímpios será destruída,

mas a tenda dos justos florescerá.

12Há caminho que parece certo ao homem,

mas no final conduz à morte.

13Mesmo no riso o coração pode sofrer,

e a alegria pode terminar em tristeza.

14Os infiéis receberão a retribuição de sua conduta,

mas o homem bom será recompensado.

15O inexperiente acredita em qualquer coisa,

mas o homem prudente vê bem onde pisa.

16O sábio é cauteloso14.16 Ou teme o Senhor e evita o mal,

mas o tolo é impetuoso e irresponsável.

17Quem é irritadiço faz tolices,

e o homem cheio de astúcias é odiado.

18Os inexperientes herdam a insensatez,

mas o conhecimento é a coroa dos prudentes.

19Os maus se inclinarão diante dos homens de bem;

e os ímpios, às portas da justiça.

20Os pobres são evitados até por seus vizinhos,

mas os amigos dos ricos são muitos.

21Quem despreza o próximo comete pecado,

mas como é feliz quem trata com bondade os necessitados!

22Não é certo que se perdem os que só pensam no mal?

Mas os que planejam o bem encontram14.22 Ou demonstram amor e fidelidade.

23Todo trabalho árduo traz proveito,

mas o só falar leva à pobreza.

24A riqueza dos sábios é a sua coroa,

mas a insensatez dos tolos produz apenas insensatez.

25A testemunha que fala a verdade salva vidas,

mas a testemunha falsa é enganosa.

26Aquele que teme o Senhor possui uma fortaleza segura,

refúgio para os seus filhos.

27O temor do Senhor é fonte de vida,

e afasta das armadilhas da morte.

28Uma grande população é a glória do rei,

mas, sem súditos, o príncipe está arruinado.

29O homem paciente dá prova de grande entendimento,

mas o precipitado revela insensatez.

30O coração em paz dá vida ao corpo,

mas a inveja apodrece os ossos.

31Oprimir o pobre é ultrajar o seu Criador,

mas tratar com bondade o necessitado é honrar a Deus.

32Quando chega a calamidade, os ímpios são derrubados;

os justos, porém, até em face da morte encontram refúgio.

33A sabedoria repousa no coração dos que têm discernimento,

e mesmo entre os tolos ela se deixa conhecer14.33 A Septuaginta e a Versão Siríaca dizem mas no coração dos tolos ela não é conhecida..

34A justiça engrandece a nação,

mas o pecado é uma vergonha para qualquer povo.

35O servo sábio agrada o rei,

mas o que procede vergonhosamente incorre em sua ira.