Ruthu Gũcemania na Boazu
12:1 Ruth 3:1; 1Sam 9:1; Math 1:5Na rĩrĩ, Naomi nĩarĩ na mũndũ wa mbarĩ yao mwena wa mũthuuriwe, kuuma mũhĩrĩga wa Elimeleku, mũndũ warĩ igweta, wetagwo Boazu.
22:2 Alaw 19:9; Kĩam 6:8Nake Ruthu ũcio Mũmoabi akĩĩra Naomi atĩrĩ, “Reke thiĩ mĩgũnda-inĩ ngahaare cairi ĩrĩa ĩtigĩtio;2:2 Atumia a ndigwa, na ciana iria itaarĩ aciari a cio, hamwe na ageni nĩo metĩkĩrĩtio kũhaara ngano ĩrĩa yatigagio (Alaw 19:9; 23:22; Gũcook 24:19). ndĩ thuutha wa mũndũ o wothe ũrĩa ingĩĩtĩkĩrĩka maitho-inĩ make.”
Nake Naomi akĩmwĩra atĩrĩ, “Thiĩ, mwarĩ wakwa.” 3Nĩ ũndũ ũcio akiumagara agĩthiĩ, akĩambĩrĩria kũhaara cairi kũu mĩgũnda-inĩ arĩ thuutha wa arĩa maagethaga. Na gũgĩkinya atĩrĩ, Ruthu ekorire akĩruta wĩra mũgũnda wa Boazu, ũcio warĩ wa mũhĩrĩga wa Elimeleku.
42:4 Luk 1:28; 2Athe 3:16O hĩndĩ ĩyo Boazu agĩkinya oimĩte Bethilehemu, na akĩgeithia acio maagethaga, akĩmeera atĩrĩ, “Jehova aroikara na inyuĩ!”
Nao makĩmũcookeria atĩrĩ, “Jehova arokũrathima!”
5Boazu akĩũria mũrũgamĩrĩri wa acio maagethaga atĩrĩ, “Mũirĩtu ũũrĩa nĩ wa ũ?”
62:6 Ruth 1:22Nake mũrũgamĩrĩri akĩmũcookeria atĩrĩ, “Nĩ Mũmoabi ũrĩa wokire na Naomi kuuma bũrũri wa Moabi . 72:7 Kĩam 37:7; 2Sam 4:5Nake oigire atĩrĩ, ‘Ndagũthaitha ũnjĩtĩkĩrie haare cairi, na nyũnganie ĩrĩa ĩtigĩtio itĩĩa-inĩ ndĩ thuutha wa agethi.’ Nake aathiĩ mũgũnda, na arutĩte wĩra ategũtigithĩria kuuma o rũciinĩ nginya rĩu, tiga o ihinda inini ekũhurũkĩte haarĩa kĩĩruru-inĩ.”
8Nĩ ũndũ ũcio Boazu akĩĩra Ruthu atĩrĩ, “Mwarĩ wakwa, ta thikĩrĩria, ndũgathiĩ kũhaara cairi mũgũnda ũngĩ, na ndũkae kuuma gũkũ. Ikara gũkũ mũrĩ na ndungata ciakwa cia airĩtu. 9Ũrorage mũgũnda ũrĩa arũme aya megũkorwo makĩgetha, na ũtwaranage na airĩtu acio. Nĩndakaania arũme aya matigakũhutie. Na rĩrĩa rĩothe ũngĩnyoota, ũthiĩ ũnyue maaĩ kuuma ndigithũ-inĩ iria arũme aya matahĩrĩire.”
102:10 Kĩam 19:1; Gũcook 15:3Rĩrĩa Ruthu aiguire ũguo, akĩinamĩrĩra, agĩturumithia ũthiũ thĩ. Akiuga atĩrĩ, “Nĩ kĩĩ gĩatũma njĩtĩkĩrĩke maitho-inĩ maku na wenda kũnjĩka maũndũ mega, ndĩ o mũndũ wa kũngĩ?”
112:11 Ruth 1:14; Ruth 1:16-17Boazu akĩmũcookeria atĩrĩ, “Nĩnjĩĩrĩtwo maũndũ marĩa mothe wĩkĩte nyaciaraguo kuuma hĩndĩ ĩrĩa mũthuuriguo aakuire, na ũrĩa watiganire na thoguo na nyũkwa, o na bũrũri wanyu, ũgĩũka kũrĩ andũ ũtaamenyanĩte nao mbere ĩyo. 122:12 1Sam 24:19; Thab 17:8Jehova arokũrĩha nĩ ũndũ wa ũguo wĩkĩte. Jehova Ngai wa Isiraeli, o ũrĩa wee ũũkĩte kwĩhitha mathagu-inĩ make, arokũrĩha na irĩhi inene.”
13Nake Ruthu akiuga atĩrĩ, “Mwathi wakwa, ndĩrookĩrĩrĩria gwĩtĩkĩrĩka maitho-inĩ maku. Nĩũũhooreretie, na ũkaarĩria ndungata yaku ndeto njega cia tha, o na gũtuĩka niĩ ndirĩ ta ũmwe wa ndungata ciaku cia airĩtu.”
142:14 Kĩam 3:19; Ruth 2:18Hĩndĩ ya kũrĩa irio yakinya, Boazu akĩmwĩra atĩrĩ, “Ũka haha. Oya mũgate ũũtobokie thiki-inĩ ya ndibei.”
Rĩrĩa Ruthu aikarire thĩ na agethi, Boazu akĩmũhe cairi hĩhie. Nake akĩrĩa akĩhũũna, o nginya agĩtigia. 152:15 Kĩam 37:7; Alaw 19:9Na hĩndĩ ĩrĩa ookĩrire akahaare-rĩ, Boazu agĩatha andũ ake akĩmeera atĩrĩ, “O na ahaara kũu itĩĩa-inĩ, mũtikamũtetie. 162:16 Kĩam 37:10O na nĩ kaba mũrutage cairi ĩmwe kuuma itĩĩa-inĩ, mũmĩrekie thĩ nĩ ũndũ wake, mũmũtigĩre nĩguo oke akĩmĩhaaraga, no mũtikamũtetie.” 172:17 Atiir 6:11; Alaw 19:36Nĩ ũndũ ũcio Ruthu akĩhaara kũu mũgũnda ũcio nginya o hwaĩ-inĩ. Agĩcooka akĩhũũra cairi ĩrĩa aahaarĩte, ĩgĩkinyia mũigana wa eba ĩmwe.2:17 nĩ ta kilo 22 182:18 Ruth 2:14Akĩmĩkuua, agĩcooka itũũra-inĩ, nake nyaciarawe akĩona cairi ĩrĩa yothe aahaarĩte. Ruthu agĩcooka akĩmũrutĩra kĩrĩa aatigĩtie aahũũna, akĩmũnengera.
19Nyaciarawe akĩmũũria atĩrĩ, “Ũmũthĩ uuma kũhaara kũ? Uuma kũruta wĩra kũ? Kũrathimwo nĩ mũndũ ũcio ũkũmenyire, agwĩka maũndũ mega!”
Nake Ruthu akĩhe nyaciarawe ũhoro ũkoniĩ mwene mũgũnda ũcio aatindĩte akĩruta wĩra, akiuga atĩrĩ, “Mwene mũgũnda ũcio ngũrutaga wĩra gwake ũmũthĩ-rĩ, etagwo Boazu.”
202:20 Atiir 17:2; Kĩam 11:31Naomi akĩĩra mũtumia ũcio wa mũriũ atĩrĩ, “Jehova aromũrathima! We ndatigĩte gwĩka maũndũ ma ũtugi kũrĩ arĩa me muoyo, o na arĩa makuĩte.” Ningĩ Naomi akĩĩra Ruthu atĩrĩ, “Mũndũ ũcio nĩ wa mbarĩ iitũ; o na nĩ ũmwe wa arĩa mangĩtũmenyerera.”2:20 Mũmenyereri aakoragwo arĩ mũndũ wa nyũmba ya mũthuuri ũcio ũkuĩte (Gũcook 25:5-10).
21Nake Ruthu ũcio Mũmoabi akiuga atĩrĩ, “O na anjĩĩrire atĩrĩ, ‘Ikara na aruti akwa a wĩra o nginya marĩkie kũgetha cairi yakwa yothe.’ ”
22Naomi akĩĩra Ruthu ũcio mũtumia wa mũriũ atĩrĩ, “Ũndũ ũcio wa gũtwarana na airĩtu ake nĩũgũtuĩka mwega harĩwe, wee mwarĩ wakwa, tondũ mũgũnda-inĩ wa mũndũ ũngĩ wahota kũgerwo ngero.”
232:23 Thaam 9:31; Kĩam 30:14Nĩ ũndũ ũcio Ruthu agĩikara hakuhĩ na ndungata cia airĩtu cia Boazu akĩhaaraga nginya magetha ma cairi na ma ngano magĩthira. Nake agĩtũũra na nyaciarawe.
Nailaila ni Ruth si Boaz
1-3Usa ka adlaw, miingon si Ruth kang Noemi, “Tugoti ako sa pag-adto sa uma sa pagpanghagdaw2:1-3 pagpanghagdaw: Batasan sa mga Israelinhon ang pagbilin sa mga uhay aron hagdawon sa mga kabos, biyuda, o langyaw. (Tan-awa ang Lev. 19:9-10; 23:22; Deu. 24:19-22.) ug mga uhay sa tawo nga motugot kanako sa paghimo niini.” Miingon si Noemi kaniya, “Sige anak, lakaw.” Busa milakaw si Ruth ug nanghagdaw sa mga uhay nga nabilin sa mga mangangani. Ug naatol nga didto siya nakapanghagdaw sa uma ni Boaz nga paryente ni Elimelec. Si Boaz usa ka adunahan ug inila nga tawo.
4Unya miabot si Boaz gikan sa Betlehem ug mitimbaya sa mga mangangani, “Hinaut nga tabangan kamo sa Ginoo!” Mitubag ang mga mangangani, “Hinaut nga panalanginan ka sa Ginoo!” 5Unya nangutana si Boaz sa sulugoon nga gitugyanan niya sa pagdumala sa mga mangangani, “Kinsa kanang batan-on nga babaye?” 6Mitubag ang sulugoon, “Siya ang Moabihanon nga babaye nga miuban kang Noemi sa pagbalik niya dinhi gikan sa Moab. 7Mihangyo siya kanako nga tugotan ko siya sa pagpanghagdaw sa mga uhay nga nabilin sa mga mangangani. Wala gayoy undang ang iyang pagtrabaho sukad pa ganinang buntag hangtod karon. Mipahulay lang siya makadiyot sa payag.2:7 sukad pa ganinang… payag: o, gikan ganina sa buntag hangtod karon, ug wala gayod siyay pahulay bisan dali lang.” 8Miingon si Boaz kang Ruth, “Ayaw na pagpanghagdaw sa ubang uma. Dinhi ka na lang manghagdaw uban sa akong mga sulugoong babaye. 9Bantayi kon asa mangani ang akong mga tawo ug magsunod ka sa mga sulugoong babaye. Gipahimangnoan ko na ang akong mga tawo nga dili ka nila hilabtan. Ug kon uhawon ka, moinom ka lang diha sa mga banga nga gisudlan ug tubig sa akong mga tawo.”
10Miluhod si Ruth agig pagtahod kang Boaz ug miingon, “Nganong maayo ka man kaayo kanako nga usa man lang ako ka dumuduong?” 11Mitubag si Boaz, “May nagsugilon kanako sa tanan nga gihimo mo alang sa imong ugangang babaye sukad sa pagkamatay sa imong bana—ang bahin sa imong pagbiya sa imong amahan ug inahan ug sa dapit diin ikaw natawo ug mipuyo uban sa mga tawong wala mo mailhi. 12Hinaut nga gantihan ka sa Ginoo sa imong gihimo. Hinaut nga dako nga ganti ang imong madawat gikan sa Ginoo, ang Dios sa Israel, nga imong gidangpan.” 13Miingon si Ruth, “Maayo ka kaayo kanako, sir. Gidasig mo ako ug giayo sa pagpakigsulti bisan dili ako usa sa imong mga sulugoon.”
14Sa dihang tingkaon na, miingon si Boaz kang Ruth, “Dali, pagkuhag pagkaon ug ituslob sa suka.” Busa milingkod si Ruth uban sa mga mangangani, ug gitunolan siya ni Boaz ug sinanlag nga lugas. Mikaon siya hangtod nabusog pag-ayo ug may salin pa gani siya. 15Sa dihang mitindog na si Ruth aron manghagdaw pag-usab, giingnan ni Boaz ang iyang mga tawo, “Bisan manghagdaw pa si Ruth duol sa mga binugkos nga mga uhay ayaw ninyo siya pakaulawi.2:15 Ipadaplin sa mga mangangani ang mga uhay nga ilang gigalab ug sundon kadto paghipos sa mga babaye ug bugkoson. Pagkahuman nga makuha ang mga binugkos nga mga uhay, mahimo na dayong mahagdaw ang nangabilin nga mga uhay. Apan si Ruth gitugotan ni Boaz nga manghagdaw bisan wala pa makuha ang mga binugkos nga mga uhay. 16Kuhai hinuon ninyo siya ug mga uhay gikan sa mga binugkos ug ibilin alang kaniya, ug ayaw ninyo siya badlonga.”
17Busa nanghagdaw si Ruth sa mga uhay hangtod sa pagsalop sa adlaw. Ug sa dihang nagiok na niya ang iyang nahagdaw nga barley, mga tunga kini sa sako. 18Gidala niya kini pauli sa lungsod ug gipakita sa iyang ugangan2:18 ug gipakita sa iyang ugangan: o, ug nakita kini sa iyang ugangan. nga si Noemi. Ug gikuha niya ang sobra sa iyang gikaon ug gihatag kang Noemi. 19Nangutana si Noemi kaniya, “Diin ka nanghagdaw karong adlawa? Kang kinsang uma ka nanghagdaw? Bulahan ang tawo nga naghatag ug maayong pagtagad kanimo.”
Gisuginlan ni Ruth si Noemi nga didto siya nanghagdaw sa uma sa usa ka tawo nga ginganlag Boaz. 20Miingon si Noemi, “Hinaut nga panalanginan sa Ginoo si Boaz. Ginapakita niya ang iyang kaayo sa mga tawo nga buhi pa ug sa mga nangamatay na.” Ug miingon pa gayod siya, “Kana si Boaz duol natong paryente; usa siya nga may obligasyon sa pag-atiman kanato.”
21Miingon si Ruth, “Miingon pa gani si Boaz kanako nga sa iya na lang nga mga tawo ako mouban sa pagpanghagdaw hangtod mahuman ang tanan niyang anihon.” 22Miingon si Noemi kang Ruth, “Anak, mas maayo hinuon kon didto ka mouban sa iyang mga sulugoong babaye, kay basin kon unsa pa ang mahitabo kanimo kon didto ka manghagdaw sa ubang uma.”
23Busa didto nagauban-uban si Ruth sa mga sulugoong babaye ni Boaz sa pagpanghagdaw hangtod nga nahuman ang ting-ani sa barley ug sa trigo. Ug pabilin siya nga nagpuyo uban sa iyang ugangan.
