1Nake Jusufu agĩkĩĩgũithia thĩ mbere ya ithe, akĩmũrĩrĩra na akĩmũmumunya. 250:2 Kĩam 50:26; 2Maũ 16:14Ningĩ agĩcooka agĩatha athondekani arĩa maarĩ ndungata ciake mathondeke mwĩrĩ wa ithe Isiraeli nĩguo ndũkabuthe. Nĩ ũndũ ũcio athondekani makĩmũthondeka, 350:3 Gũcook 1:3; Kĩam 30:27handũ ha ihinda rĩa thikũ mĩrongo ĩna, tondũ rĩu nĩrĩo ihinda rĩrĩa rĩabatarainie rĩa kũũthondeka. Nao andũ a Misiri makĩmũcakaĩra matukũ mĩrongo mũgwanja.
450:4 Kĩam 27:41Namo matukũ ma kũmũcakaĩra maathira-rĩ, Jusufu akĩĩra kĩama kĩa Firaũni atĩrĩ, “Angĩkorwo nĩnjĩtĩkĩrĩkĩte maitho-inĩ manyu-rĩ, njarĩrĩriai kũrĩ Firaũni. Mwĩrei atĩrĩ, 550:5 Kĩam 24:37; 2Sam 18:18‘Baba nĩatũmire ndĩĩhĩte na mwĩhĩtwa, akiuga atĩrĩ, “Ndĩ hakuhĩ gũkua; na ndakua ũgaathika mbĩrĩra-inĩ ĩrĩa niĩ mwene ndeyenjeire bũrũri-inĩ wa Kaanani.” Rĩu rekei nyambate thiĩ ngathike baba; na nĩngũcooka hũndũke.’ ”
6Nake Firaũni akĩmũtũmanĩra, akĩmwĩra atĩrĩ, “Ambata, ũthiĩ ũgathike thoguo, o ta ũrĩa aatũmire wĩhĩte.”
750:7 Kĩam 45:16Nĩ ũndũ ũcio Jusufu akĩambata agĩthiĩ gũthika ithe. Nao anene othe a Firaũni magĩthiĩ nake, andũ a gĩtĩĩo othe a kĩama kĩa Firaũni o na andũ arĩa atĩĩku a Misiri othe, 8o hamwe na andũ othe a nyũmba ya Jusufu, na ariũ a ithe, na arĩa othe maarĩ a nyũmba ya ithe. No ciana ciki na ndũũru ciao cia mbũri na cia ngʼombe ciatigĩtwo Gosheni. 950:9 Kĩam 41:43Thigari cia ngaari cia ita na cia mbarathi o na cio igĩthiĩ nake. Kĩarĩ gĩkundi kĩnene mũno kĩa andũ.
1050:10 Ndar 15:20; 1Sam 31:13Nao maakinya ihuhĩro-inĩ rĩa ngano rĩa Atadi, hakuhĩ na Jorodani, makĩrĩra manĩrĩire marĩ na ruo; na hau Jusufu agĩcakaĩra ithe matukũ mũgwanja. 1150:11 Kĩam 10:18; Kĩam 37:34Na rĩrĩa Akaanani arĩa maatũũraga kũu moonire macakaya macio hau ihuhĩro-inĩ rĩa ngano rĩa Atadi, makĩĩrana atĩrĩ, “Andũ a Misiri marĩ na igongona rĩa macakaya ma kĩeha.” Na nĩkĩo handũ hau hakuhĩ na Jorodani heetagwo Abeli-Miziraimu.
12Nĩ ũndũ ũcio ariũ a Jakubu magĩĩka o ũrĩa aamaathĩte: 1350:13 Kĩam 23:20Makĩmũkuua makĩmũtwara bũrũri wa Kaanani, na makĩmũthika ngurunga-inĩ ĩrĩa yarĩ gĩthaka-inĩ kĩa Makipela, hakuhĩ na Mamure, ĩrĩa Iburahĩmu aagũranĩirie na gĩthaka kĩu kĩrĩ handũ ha gũthikanwo kuuma kũrĩ Efironi ũrĩa Mũhiti. 14Thuutha wa gũthika ithe-rĩ, Jusufu agĩcooka Misiri hamwe na ariũ a ithe na arĩa othe maathiĩte nake gũthika ithe.
Jusufu Kũũmĩrĩria Ariũ a Ithe
1550:15 Kĩam 37:28Na rĩrĩa ariũ a ithe moonire atĩ ithe wao nĩakua, makiuga atĩrĩ, “Ĩ angĩkorwo Jusufu nĩatũũire atũiguagĩra ũũru, na atũrĩhie maũru marĩa mothe twamwĩkire?” 16Nĩ ũndũ ũcio magĩtũmana kũrĩ Jusufu makiuga atĩrĩ, “Thoguo atanakua nĩatigire oiga atĩrĩ: 1750:17 Math 6:14; Kĩam 29:11‘Ũũ nĩguo mũkeera Jusufu: ndagũthaitha ũrekere ariũ a thoguo mehia na mahĩtia marĩa meekire nĩ ũndũ nĩmagwĩkire ũũru mũno.’ Na rĩu twagũthaitha wohere ndungata cia Ngai wa thoguo mehia macio.” Na rĩrĩa ndũmĩrĩri yao yamũkinyĩire, Jusufu akĩrĩra.
1850:18 Kĩam 37:7Ariũ a ithe magĩcooka magĩthiĩ kũrĩ we, makĩĩgũithia thĩ mbere yake, makiuga atĩrĩ, “Tũrĩ ngombo ciaku.”
1950:19 Arom 12:19; Ahib 10:30No Jusufu akĩmeera atĩrĩ, “Tigai gwĩtigĩra. Kaĩ niĩ akĩrĩ niĩ Ngai? 2050:20 Arom 8:28; Kĩam 45:5Inyuĩ mwaciirĩte kũnjĩka ũũru, no Ngai aanjiirĩire ũndũ mwega nĩguo akinyanĩrie ũrĩa kũrekĩka rĩu, ũhoro wa kũhonokia mĩoyo ya andũ aingĩ. 2150:21 Kĩam 45:11; Aef 4:32Nĩ ũndũ ũcio-rĩ, mũtigetigĩre. Nĩndĩĩmũheaga irio cianyu na cia ciana cianyu.” Nake akĩmomĩrĩria na akĩmarĩria wega.
Gĩkuũ kĩa Jusufu
2250:22 Kĩam 25:7; Josh 24:29Jusufu agĩikara Misiri, hamwe na andũ othe a nyũmba ya ithe. Aatũũrire muoyo mĩaka igana rĩmwe na ikũmi, 23na akĩona rũciaro rwa gatatũ rwa ciana cia Efiraimu. O na ciana cia Makiru mũrũ wa Manase ciaciarwo nĩciaigĩrĩirwo maru-inĩ ma Jusufu.
2450:24 Ruth 1:6; Thab 35:2; Kĩam 12:7Ningĩ Jusufu akĩĩra ariũ a ithe atĩrĩ, “Ndĩ hakuhĩ gũkua. No rĩrĩ, ti-itherũ Ngai nĩagooka kũmũrora amũteithie na amũrute kuuma bũrũri ũyũ, amũtware bũrũri ũrĩa erĩire Iburahĩmu, na Isaaka na Jakubu na mwĩhĩtwa.” 25Nake Jusufu agĩtũma ariũ a Isiraeli mehĩte na mwĩhĩtwa, akĩmeera atĩrĩ, “Ti-itherũ Ngai nĩagooka kũmũteithia, na hĩndĩ ĩyo yakinya no nginya mũgaakuua mahĩndĩ makwa kuuma kũndũ gũkũ.”
26Nĩ ũndũ ũcio Jusufu agĩkua, arĩ na ũkũrũ wa mĩaka igana rĩmwe na ikũmi. Thuutha wa kũmũthondeka ndakabuthe, makĩmũiga ithandũkũ-inĩ rĩa gũthikwo narĩo o kũu Misiri.
1Naghilak nga migakos ug mihalok si Jose sa iyang amahan. 2Unya gisugo niya ang iyang mga embalsamador nga balsamaron ang iyang amahan, ug gituman nila kini. 3Milungtad ug 40 ka adlaw ang pag-embalsamar, sumala sa naandang buhaton sa mga taga-Ehipto. Nagbangotan ang mga Ehiptohanon alang kang Jacob sulod sa 70 ka adlaw.
4Sa nahuman na ang mga adlaw sa ilang pagbangotan, miingon si Jose sa mga opisyal sa hari sa Ehipto,50:4 hari sa Ehipto: sa Hebreo, Faraon. “Kon mahimo sultihi ninyo ang hari 5nga tugotan niya ako nga didto ko ilubong sa Canaan ang akong amahan. Kay sa wala pa siya mamatay, gipapanumpa niya ako nga ilubong ko siya sa lubnganan nga iyang gipahimo alang sa iyang kaugalingon didto sa Canaan. Human sa lubong, mobalik ako.” 6Pagkahibalo sa hari, gipaingnan niya si Jose, “Lakaw ug ilubong ang imong amahan sumala sa imong gisaad kaniya.”
7Busa milakaw si Jose sa paglubong sa iyang amahan. Miuban kaniya ang daghang mga opisyal sa hari: ang mga kadagkoan sa palasyo ug ang tanang kadagkoan sa Ehipto. 8Miuban usab ang panimalay ni Jose ug ang panimalay sa iyang mga igsoon, ang tibuok panimalay ni Jacob. Ang ilang gagmayng kabataan ug mga kahayopan lang ang nahibilin sa Goshen. 9Miuban usab kanila ang mga tawong nagkarwahe ug nagkabayo. Dako gayod kaayo kadto nga panon.
10Pag-abot nila sa giokanan sa Atad, tabok sa Suba sa Jordan, nagbangotan sila didto alang kang Jacob ug nagminatay sila sa paghilak. Nagsubo si Jose alang sa iyang amahan sulod sa pito ka adlaw. 11Pagkakita sa mga Canaanhon sa ilang pagbangotan sa giokanan sa Atad, miingon sila, “Labihan gayod ang pagsubo sa mga Ehiptohanon.” Busa kadtong lugara nga duol sa Suba sa Jordan gitawag ug Abel Mizraim.50:11 Abel Mizraim: Ang buot ipasabot, pagsubo sa mga Ehiptohanon.
12Gituman sa mga anak ni Jacob ang iyang gitugon kanila. 13Kay gidala nila ang iyang patayng lawas ngadto sa Canaan ug gilubong sa langub nga atua sa uma sa Macpela, sa sidlakang bahin sa Mamre. Kining maong uma gipalit ni Abraham gikan kang Efron nga Hitihanon aron himuon nga lubnganan. 14Human sa lubong, mibalik si Jose didto sa Ehipto uban sa iyang mga igsoon ug sa tanan nga miuban kanila sa paglubong.
Gipasaligan ni Jose ang Iyang mga Igsoon
15Sa wala na ang ilang amahan, miingon ang mga igsoon ni Jose, “Tingali baya, Kon nagdumot si Jose kanato, panimaslan gayod niya kita sa tanan natong gibuhat kaniya.” 16Busa nagpadala sila ug mensahe ngadto kang Jose nga nagaingon, “Nagtugon ang atong amahan sa wala pa siya mamatay 17nga sultihan ka nga nagahangyo siya nga pasayloon mo kami sa among daotang gibuhat kanimo. Busa karon, hinaut nga pasayloon mo kami kay sama kanimo, nagatuman usab kami sa Dios sa atong amahan.” Mihilak si Jose sa dihang nadungog niya ang ilang mensahe.
18Unya, nangadto gayod mismo ang iyang mga igsoon kaniya. Pag-abot nila, miyukbo sila sa iyang atubangan agig pagtahod kaniya ug miingon, “Imo kaming mga ulipon.” 19Apan mitubag si Jose kanila, “Ayaw kamo kahadlok. Ngano, Dios ba ako? 20Tinuod nga nagtinguha kamo ug daotan batok kanako, apan giplano sa Dios nga mosangpot kadto sa kaayohan aron maluwas ang daghang mga tawo gikan sa kagutom, sama sa nahitabo karon. 21Busa ayaw kamo kahadlok. Sustentohan ko kamo ug ang inyong mga anak.” Niining paagiha, gihupay ni Jose ang ilang kabalaka ug nakahatag kini ug kalipay kanila.
Ang Pagkamatay ni Jose
22Nagpabilin pagpuyo si Jose sa Ehipto uban ang tibuok nga panimalay sa iyang amahan. Nagkinabuhi siya ug 110 ka tuig, 23ug iya pang nakita ang iyang mga apo sa tuhod sa iyang anak nga si Efraim ug sa iyang apo nga si Makir nga anak ni Manase. Giila niya nga iyang kaugalingong anak ang mga anak ni Makir.
24Unya, miingon si Jose sa iyang mga igsoon, “Hapit na ako mamatay, apan dili gayod kamo pasagdan sa Dios. Kuhaon niya kamo gikan niini nga yuta ug dad-on sa dapit nga iyang gisaad kang Abraham, Isaac, ug Jacob.” 25Unya gipapanumpa ni Jose ang mga Israelinhon. Miingon siya, “Isaad ninyo nga kon pabiyaon na kamo sa Dios dinhi, dad-on ninyo ang akong mga bukog gikan dinhi.”
26Namatay si Jose didto sa Ehipto sa edad nga 110 ka tuig. Gibalsamar siya ug gisulod sa lungon.
