Atũmwo 15 – GKY & NRT

Holy Bible in Gĩkũyũ

Atũmwo 15:1-41

Mũcemanio wa Kanitha Jerusalemu

115:1 Agal 2:12; Atũm 15:5; Agal 5:2Na rĩrĩ, andũ amwe magĩikũrũka kuuma Judea magĩthiĩ Antiokia, na nĩmarutaga ariũ a Ithe witũ makameera atĩrĩ: “Mũngĩaga kũrua kũringana na mũtugo ũrĩa warutanirwo nĩ Musa, mũtingĩhonoka.” 2Ũndũ ũyũ ũgĩtũma Paũlũ na Baranaba macookanĩrie na makararanie mũno nao. Nĩ ũndũ ũcio Paũlũ na Baranaba makĩamũrwo, marĩ na etĩkia angĩ, maambate mathiĩ Jerusalemu makone atũmwo na athuuri nĩ ũndũ wa ũhoro ũcio. 315:3 Atũm 14:27Naguo kanitha ũkĩmoimagaria, na rĩrĩa maatuĩkanagĩria Foinike na Samaria, nĩmaheanaga ũhoro wa ũrĩa andũ-a-Ndũrĩrĩ maagarũrũkire kũrĩ Ngai. Ũhoro ũcio ũgĩkenia ariũ a Ithe witũ mũno. 415:4 Atũm 14:27Na maakinya Jerusalemu, makĩamũkĩrwo nĩ kanitha, na atũmwo, na athuuri, nao makĩmeera maũndũ mothe marĩa Ngai eekĩte agereire harĩo.

5Hĩndĩ ĩyo andũ amwe a arĩa meetĩkĩtie a thiritũ ya Afarisai makĩrũgama, makiuga atĩrĩ, “Andũ a Ndũrĩrĩ no nginya marue na maathwo atĩ marũmagie watho wa Musa.”

6Nao atũmwo na athuuri magĩcemania nĩgeetha maarĩrĩrie ũhoro ũcio. 7Thuutha wa mĩario mĩingĩ, Petero akĩrũgama, akĩmarĩria, akĩmeera atĩrĩ, “Ariũ na aarĩ a Ithe witũ, nĩmũũĩ atĩ ihinda rĩhĩtũku, Ngai nĩathuurire kuuma gatagatĩ kanyu nĩguo andũ-a-Ndũrĩrĩ maigue ndũmĩrĩri ya Ũhoro-ũrĩa-Mwega kuuma kũrĩ niĩ na nĩguo metĩkie. 815:8 Atũm 10:44, 47Nake Ngai, ũrĩa ũũĩ ngoro, akĩonania atĩ nĩametĩkĩrĩte na ũndũ wa kũmahe Roho Mũtheru, o ta ũrĩa aatũhete. 9Ndeekĩrire ngũũrani gatagatĩ gaitũ nao, nĩgũkorwo maatheririe ngoro ciao na ũndũ wa wĩtĩkio. 1015:10 Math 23:4Hakĩrĩ ũguo-rĩ, nĩ kĩĩ kĩratũma mwende kũgeria Ngai na ũndũ wa gwĩkĩra arutwo icooki ngingo rĩrĩa ithuĩ o na kana maithe maitũ tũtarĩ twahota gũkuua? 1115:11 Arom 3:24; Aef 2:5-8Aca! Twĩtĩkĩtie atĩ tũhonokete nĩ ũndũ wa wega wa Mwathani witũ Jesũ, o ta ũrĩa o nao mahonokete.”

12Nakĩo kĩũngano gĩothe gĩgĩkira ki gĩgĩthikĩrĩria Baranaba na Paũlũ makĩheana ũhoro wa ciama na morirũ iria Ngai eekĩte kũrĩ andũ-a-Ndũrĩrĩ agereire harĩo. 1315:13 Atũm 12:17Rĩrĩa maarĩkirie kwaria, Jakubu akĩaria akĩmeera atĩrĩ, “Ariũ na aarĩ a Ithe witũ, ta thikĩrĩriai. 14Simoni nĩatũtaarĩria ũrĩa Ngai oonanirie wendo wake hĩndĩ ya mbere na ũndũ wa gwĩthuurĩra andũ kuuma kũrĩ andũ-a-Ndũrĩrĩ nĩguo matuĩke aake. 15Nacio ciugo cia anabii ikaringana na ũhoro ũcio, o ta ũrĩa kwandĩkĩtwo atĩrĩ:

16“ ‘Thuutha wa ũguo nĩngacooka,

na njake rĩngĩ hema ya Daudi ĩrĩa ĩgwĩte.

Nĩngaka iganjo rĩayo rĩngĩ,

na ndĩmĩcookie harĩa yarĩ,

17nĩgeetha matigari marongoragie Mwathani,

o na andũ othe a Ndũrĩrĩ arĩa metanagio na rĩĩtwa rĩakwa,

ũguo nĩguo Mwathani ũrĩa wĩkaga maũndũ macio ekuuga’

18marĩa moĩkaine kuuma o tene.

19“Nĩ ũndũ ũcio-rĩ, niĩ ngũtua atĩrĩ, tũtige kũritũhĩria ũhoro andũ-a-Ndũrĩrĩ arĩa maragarũrũka kũrĩ Ngai. 2015:20 1Akor 10:14-28; Kĩam 9:4Handũ ha ũguo-rĩ, twagĩrĩirwo tũmaandĩkĩre marũa, tũmeere metheemage kuumana na irio iria ithaahĩtio nĩ mĩhianano, ningĩ metheemage kuumana na ũmaraya, na kuumana na nyama cia nyamũ cia gũitwo, o na kuumana na thakame. 21Nĩgũkorwo ũhoro wa Musa nĩwahunjagio matũũra-inĩ mothe o kuuma mahinda ma tene mũno, na nĩũthomagwo thunagogi-inĩ mĩthenya yothe ya Thabatũ.”

Marũa ma Kĩama kũrĩ Andũ-a-Ndũrĩrĩ arĩa Metĩkĩtie

2215:22 Atũm 11:30; 2Akor 1:19; 1Pet 5:12Hĩndĩ ĩyo atũmwo na athuuri, hamwe na kanitha wothe, magĩtua itua mathuure andũ amwe ao mamatũme Antiokia marĩ na Paũlũ na Baranaba. Magĩthuura Judasi (ũrĩa wetagwo Barasaba) na Sila, nao andũ aya eerĩ maarĩ atongoria thĩinĩ wa ariũ a Ithe witũ. 23Makĩmatũma na marũa maya:

Nĩ ithuĩ atũmwo na athuuri, o ithuĩ ariũ a Ithe wanyu,

Kũrĩ andũ-a-Ndũrĩrĩ arĩa metĩkĩtie kũu Antiokia, na Suriata, na Kilikia:

Amũkĩrai ngeithi.

24Nĩtũiguĩte atĩ andũ amwe nĩmooimire kũrĩ ithuĩ matarĩ na rũũtha rwitũ, na makĩmũthĩĩnia, na makĩnyariira meciiria manyu nĩ ũndũ wa maũndũ marĩa maaririe. 25Nĩ ũndũ ũcio, ithuothe nĩtũiguanĩire tũthuure andũ amwe tũmatũme kũrĩ inyuĩ marĩ na arata aitũ endwa, Baranaba na Paũlũ, 2615:26 Atũm 14:19andũ arĩa matwarĩrĩirie mĩoyo yao ũgwati-inĩ nĩ ũndũ wa rĩĩtwa rĩa Mwathani witũ Jesũ Kristũ. 27Nĩ ũndũ ũcio nĩtwatũma Judasi na Sila nĩgeetha makindĩre ũhoro ũyũ tũramwandĩkĩra na ciugo cia tũnua twao. 28Nĩkuonekete arĩ wega kũrĩ Roho Mũtheru o na kũrĩ ithuĩ twage kũmũkuuithia mũrigo ũkĩrĩte maũndũ maya: 2915:29 Atũm 15:20; Atũm 21:25Na rĩrĩ, mũtikarĩĩage irio iria irutĩirwo mĩhianano, na mũtikanyuuage thakame, na mũtikarĩĩage nyama cia nyamũ cia gũitwo, na mũtigane na ũmaraya. Mwetheema maũndũ macio-rĩ, nĩmũgwĩka wega.

Tigwoi ũhoro.

30Nao andũ acio makiugĩrwo ũhoro, na makĩharũrũka magĩthiĩ Antiokia, kũrĩa maacookanĩrĩirie kanitha hamwe, na makĩneana marũa macio. 31Rĩrĩa andũ maathomire marũa macio, magĩkena nĩ ũndũ wa ndũmĩrĩri ya kũmoomĩrĩria ĩrĩa yaandĩkĩtwo marũa-inĩ macio. 32Nao Judasi na Sila, arĩa o ene maarĩ anabii, makĩaria maũndũ maingĩ ma kũũmĩrĩria na kuongerera ariũ a Ithe witũ hinya. 3315:33 1Akor 16:11; 1Sam 1:17Thuutha wa gũikara kũu kwa ihinda-rĩ, makiugĩrwo ũhoro na irathimo cia thayũ nĩ ariũ na aarĩ a Ithe witũ, nĩguo macooke kũrĩ andũ arĩa maamatũmĩte. 34(Nowe Sila akĩona arĩ wega aikare kũu.) 35No Paũlũ na Baranaba magĩtigwo kũu Antiokia, kũrĩa o, na andũ angĩ aingĩ maarutanaga na makahunjia kiugo kĩa Mwathani.

Paũlũ na Baranaba Gũkararania

3615:36 Atũm 13:4, 13; 14:1, 6Thuutha wa mĩthenya ĩigana ũna, Paũlũ akĩĩra Baranaba atĩrĩ, “Reke tũcooke tũgaceerere ariũ na aarĩ a Ithe witũ matũũra-inĩ mothe marĩa tũhunjĩtie kiugo kĩa Mwathani, tũkamenye ũrĩa matariĩ.” 37Baranaba nĩeendaga kuoya Johana, ũrĩa wetagwo Mariko mathiĩ nake, 3815:38 Atũm 13:13no Paũlũ ndonaga arĩ wega mathiĩ nake, tondũ nĩamatiganĩirie rĩrĩa maarĩ Pamufilia na akĩaga gũthiĩ kũruta wĩra nao. 39Makĩgĩa na gũkararania kũnene o nginya makĩamũkana. Baranaba akĩoya Mariko, makĩhaica marikabu, magĩthiĩ Kuporo, 40no Paũlũ agĩthuura Sila, na maarĩkia kũhooerwo wega wa Mwathani nĩ ariũ na aarĩ a Ithe witũ, magĩthiĩ. 4115:41 Atũm 16:5Agĩtuĩkanĩria Suriata na Kilikia, agĩĩkagĩra makanitha hinya.

New Russian Translation

Деяния 15:1-41

Встреча руководителей церкви в Иерусалиме

1Из Иудеи в Антиохию пришли люди, которые стали учить братьев:

– Если вы не будете обрезаны по обряду, установленному Моисеем, вы не можете быть спасены.

2Это привело к разногласиям и горячему спору между ними с одной стороны и Павлом и Варнавой – с другой. Тогда Павлу и Варнаве поручили пойти вместе с несколькими другими верующими в Иерусалим и обсудить этот вопрос с апостолами и старейшинами. 3Получив помощь от церкви, они пошли через Финикию и Самарию, рассказывая там об обращении язычников. Эта весть вызывала у всех верующих большую радость.

4В Иерусалиме они были приняты членами церкви, апостолами и старейшинами и рассказали им обо всем, что Бог совершил через них. 5Но верующие, принадлежавшие к группе фарисеев, говорили, что язычников следует обрезывать и требовать от них соблюдения Закона Моисея.

6Апостолы и старейшины собрались, чтобы рассмотреть этот вопрос. 7После долгих обсуждений Петр поднялся и сказал:

– Братья, как вы знаете, прошло уже много времени с того дня, как Бог выбрал из всех нас меня возвещать слово Радостной Вести язычникам, чтобы и они уверовали. 8Бог знает сердца людей, и Он дал свидетельство того, что принимает и уверовавших язычников, даровав им Святого Духа так же, как и нам. 9Он не делает никакой разницы между нами и ими, потому что Он через веру очистил и их сердца! 10Так зачем же вы испытываете Бога, возлагая на шеи учеников бремя, которое не в состоянии были нести ни наши отцы, ни мы? 11Ведь мы верим в то, что получаем спасение по благодати Господа Иисуса так же, как и они.

12Тогда все затихли и стали слушать рассказ Варнавы и Павла о знамениях и чудесах, которые Бог совершил через них среди язычников. 13Когда они закончили, Иаков сказал:

– Братья, послушайте меня. 14Симон15:14 Симон – т. е. Петр (см. 15:7; 10:5). рассказал нам о том, как Бог впервые решил составить из язычников народ для Себя. 15Это полностью согласуется со словами пророков, где сказано:

16«Затем Я возвращусь

и восстановлю павшую скинию Давида.

Я восстановлю ее руины

и воссоздам ее,

17чтобы остальные люди

и все народы, которые были названы Моим именем,

стали искать Господа. Так говорит Господь,

18Который объявил об этом издревле»15:16-18 См. Ам. 9:11-12..

19Поэтому я считаю, что мы не должны создавать трудностей для язычников, обращающихся к Богу. 20Напротив, мы должны написать им письмо, предупредив лишь, чтобы они воздерживались от вещей, оскверненных идолами, от разврата, от мяса удушенных животных и от крови15:20 См. Быт. 9:4; Исх. 34:15-17; Лев. 17:10-16; 18:6-23. Удушенных животных запрещалось употреблять в пищу потому, что в них оставалась кровь.. И чтобы не делали другим того, чего себе не желают15:20 Слова: «И чтобы не делали другим того, чего себе не желают» – отсутствуют в наиболее авторитетных древних рукописях.. 21Ведь Закон Моисея издавна возвещается в каждом городе и читается в синагогах каждую субботу.

Письмо совета к братьям из язычников

22Апостолы и старейшины вместе со всей церковью решили выбрать несколько человек из своей среды и послать их с Павлом и Варнавой в Антиохию. Они выбрали Иуду, которого еще называли Варсавой, и Силу. Эти двое были руководителями среди братьев. 23С ними передали такое письмо:

«Братья апостолы и старейшины

братьям из язычников, находящимся в Антиохии, Сирии и Киликии.

Приветствуем вас!

24До нас дошли слухи о том, что некоторые люди, пришедшие от нас, привели вас в замешательство своими словами и взволновали ваши умы, но мы ничего им не поручали. 25Поэтому мы с общего согласия решили выбрать из нашей среды несколько человек и послать их к вам вместе с нашими дорогими Варнавой и Павлом, 26которые рисковали своей жизнью ради имени нашего Господа Иисуса Христа. 27Мы посылаем к вам также Иуду и Силу, чтобы они на словах подтвердили то, что мы пишем. 28Святой Дух и мы решили не обременять вас ничем, кроме следующих требований: 29воздерживайтесь от пищи, принесенной в жертву идолам, от крови, от мяса удушенных животных и от разврата. И не делайте другим того, чего себе не желаете15:29 Слова: «И не делайте другим того, чего себе не желаете» – отсутствуют в наиболее авторитетных древних рукописях.. Если вы будете соблюдать это, то поступите правильно.

Будьте здоровы!»

30Посланные отправились и пришли в Антиохию. Там они собрали церковь и вручили письмо. 31Люди читали его и радовались ободряющей вести. 32Иуда и Сила, которые сами были пророками, своими словами ободряли и воодушевляли братьев. 33Они провели там некоторое время, и братья с миром отпустили их к тем, кто их послал. 34Сила, однако же, решил остаться, а Иуда вернулся в Иерусалим15:34 В наиболее авторитетных древних рукописях ст. 34 отсутствует.. 35Павел и Варнава остались в Антиохии, где они со многими другими братьями учили и возвещали слово Господа.

Разногласия между Павлом и Варнавой

36Спустя некоторое время Павел предложил Варнаве:

– Давай посетим братьев во всех городах, где мы возвещали слово Господне, и посмотрим, как у них идут дела.

37Варнава хотел взять с собой Иоанна, которого еще называли Марком, 38но Павел не хотел брать с собой того, кто оставил их в Памфилии и не помог исполнить порученную им работу.

39Разногласие по этому вопросу было столь острым, что они расстались. Варнава взял Марка и отплыл на Кипр, 40а Павел выбрал Силу и, будучи вверен братьями благодати Господа, отправился в путь. 41Павел проходил через Сирию и Киликию, утверждая церкви.