Balaki Ayitana Balaamu
1Aisraeli anayenda kupita ku zigwa za Mowabu nakamanga misasa yawo tsidya lina la Yorodani moyangʼanana ndi Yeriko.
2Tsono Balaki mwana wa Zipori anaona zonse zimene Aisraeli anachitira Aamori, 3ndipo Amowabu anaopa anthuwo chifukwa analipo ambiri. Amowabuwo anachita mantha kwambiri mpaka ananjenjemera chifukwa cha Aisraeli.
4Iwo anati kwa akuluakulu a ku Midiyani, “Gulu ili lidzabudula zonse zimene zatizungulira monga momwe ngʼombe yothena imathera udzu wa ku tchire.”
Tsono Balaki mwana wa Zipori, yemwe anali mfumu ya Mowabu pa nthawi imeneyo, 5anatumiza amithenga kwa Balaamu mwana wa Beori, yemwe anali ku Petori, pafupi ndi mtsinje, mʼdziko la kwawo kuti akamuyitane. Balaki anati:
“Taonani, anthu ochokera ku Igupto abwera, adzaza dziko lonse ndipo akufuna kuchita nane nkhondo. 6Tsopano bwera, utemberere anthu amenewa chifukwa ndi amphamvu kwambiri kuposa ine. Mwina ndingadzawagonjetse ndi kuwatulutsira kunja kwa dzikoli chifukwa ndikudziwa kuti amene umawadalitsa amadalitsika, ndipo amene umawatemberera amatembereredwa.”
7Akuluakulu a Mowabu ndi akuluakulu a Midiyani ananyamuka atatenga ndalama zokalipirira mawula. Atafika kwa Balaamu, anamuwuza zomwe Balaki ananena.
8Balaamu anawawuza kuti, “Mugone konkuno usiku uno, ndipo ndikuyankhani zomwe Yehova andiwuze.” Choncho akuluakulu a Amowabu anagona kwa Balaamu.
9Mulungu anabwera kwa Balaamu namufunsa kuti, “Kodi anthu ali ndi iwewa ndani?”
10Balaamu anayankha Mulungu kuti, “Balaki mwana wa Zipori, mfumu ya Mowabu, ananditumizira uthenga uwu: 11‘Taonani, anthu amene achokera ku dziko la Igupto adzaza dziko lonse. Tsopano bwera udzawatemberere mʼmalo mwanga. Mwina ndidzatha kumenyana nawo ndi kuwatulutsa.’ ”
12Koma Mulungu anawuza Balaamu kuti, “Usapite nawo. Usawatemberere anthu amenewo chifukwa ndi odalitsika.”
13Mmawa mwake Balaamu anadzuka ndi kuwuza akuluakulu a Balaki aja kuti, “Bwererani ku dziko la kwanu chifukwa Yehova sanandilole kuti ndipite nanu.”
14Kotero akuluakulu a Mowabu anabwerera kwa Balaki ndi kukanena kuti, “Balaamu wakana kubwera nafe.”
15Kenaka Balaki anatumanso akuluakulu ena ambiri ndi olemekezeka kwambiri kuposa oyamba aja ndipo 16anafika kwa Balaamu nati;
“Zomwe Balaki mwana wa Zipori akunena ndi izi: ‘Usalole kuti china chilichonse chikulepheretse kubwera kwa ine, 17chifukwa ndidzakulipira bwino kwambiri ndipo ndidzakuchitira chilichonse chimene unganene. Bwera ndipo uwatemberere anthu amenewa mʼmalo mwanga.’ ”
18Koma Balaamu anayankha atumiki a Balaki kuti, “Ngakhale Balaki atandipatsa nyumba yaufumu yodzaza ndi siliva ndi golide sindingachite chilichonse chachikulu kapena chachingʼono kuposa kuchita lamulo la Yehova Mulungu wanga. 19Tsopano mukhale kuno usiku uno monga ena anachitira, ndidzaona chimene Yehova adzandiwuza.”
20Usiku umenewo Mulungu anabwera kwa Balaamu ndipo anati, “Popeza anthu awa abwera kudzakuyitana, nyamuka, pita nawo koma ukachite zokhazo zimene ndikuwuze.”
Bulu Ayankhula
21Balaamu anadzuka mmawa, namanga bulu wake wamkazi ndipo anapita ndi akuluakulu a Mowabu. 22Koma Mulungu anakwiya kwambiri pamene ankapita ndipo mngelo wa Yehova anayima pa njira kutsutsana naye. Balaamu anakwera bulu wake wamkazi ndipo antchito ake awiri anali naye. 23Pamene buluyo anaona mngelo wa Yehova atayima pa njira ndi lupanga mʼmanja mwake, anapatukira kumbali kwa msewu napita kutchire. Balaamu anamumenya kuti abwerere mu msewu.
24Kenaka mngelo wa Yehova anayima mʼkanjira kakangʼono pakati pa minda iwiri ya mpesa yokhala ndi makoma mbali zonse 25Bulu uja ataona mngelo wa Yehova anadzipanikiza ku khoma, kukhukhuza phazi la Balaamu kukhomako. Ndipo pomwepo Balaamu anamenya buluyo kachiwiri.
26Kenaka mngelo wa Yehova anapita patsogolo ndi kuyima pamalo opanikizika pomwe panalibe poti nʼkutembenukira ku dzanja lamanja kapena lamanzere. 27Buluyo ataonanso mngelo wa Yehova uja, anagona pansi Balaamu ali pa msana, ndipo iye anakwiya ndi kumumenya ndi ndodo yake. 28Pamenepo Yehova anayankhulitsa bulu uja, ndipo buluyo anati kwa Balaamu, “Ndakuchitirani chiyani kuti mundimenye katatuka?”
29Balaamu anati kwa buluyo, “Wandipusitsa, ndikanakhala ndi lupanga mʼmanja mwanga, ndikanakupha pomwe pano.”
30Buluyo anati kwa Balaamu, “Kodi sindine bulu wanu, amene mumakwera nthawi zonse kufikira lero? Kodi ndinakuchitiranipo zoterezi?”
Iye anati “Ayi.”
31Pomwepo Yehova anatsekula maso Balaamu ndipo anaona mngelo wa Yehovayo ali chiyimire pa njira ndi lupanga losolola. Tsono iye anawerama nalambira pamaso pake.
32Mngelo wa Yehova anamufunsa kuti, “Chifukwa chiyani wamenya bulu wako katatu? Taona, Ine ndabwera kudzakutsutsa chifukwa ulendo wakowu ndi woyipa pamaso panga. 33Buluyu anandiona ndi kupatuka katatu aka. Akanakhala kuti sanapatuke, ndikanakupha tsopano, koma buluyu nʼkanamusiya ndi moyo.”
34Balaamu anati kwa mngelo wa Yehova uja, “Ndachimwa. Sindinadziwe kuti munayima pa njira kunditsutsa. Tsopano ngati Inu simunakondwe, ineyo ndibwerera.”
35Mngelo wa Yehova anati kwa Balaamu, “Pita ndi anthuwa koma ukayankhule zokhazo zimene ndikakuwuze.” Choncho Balaamu anapita ndi akuluakulu a Balaki.
36Balaki atamva kuti Balaamu akubwera, anapita kukakumana naye ku mzinda wa Mowabu umene unali mʼmalire a Arinoni, mʼmphepete mwa dziko lake. 37Balaki anati kwa Balaamu, “Kodi sindinakutumizire uthenga woti ubwere msanga? Chifukwa chiyani sunabwere kwa ine? Kodi sindingathe kukulipira mokwanira?”
38Balaamu anayankha Balaki kuti, “Taonani, ndabwera kwa inu lero, kodi ine ndili ndi mphamvu zoti nʼkuyankhula chilichonse? Inetu ndiyenera kuyankhula zokhazo zimene Mulungu wandiwuza.”
39Pamenepo Balaamu anapita pamodzi ndi Balaki ku Kiriati-Huzoti. 40Balaki anapereka nsembe ngʼombe ndi nkhosa, ndipo anapereka zina kwa Balaamu ndi kwa akuluakulu omwe anali naye. 41Mmawa mwake Balaki anatenga Balaamu napita limodzi ku Bamoti Baala, ndipo kumeneko anakaonako gulu lina la Aisraeliwo.
Gipatawag ni Haring Balak si Balaam
1Nagpadayon sa paglakaw ang mga Israelinhon hangtod nga nakaabot sila sa kapatagan sa Moab. Nagkampo sila sa sidlakang bahin sa Jordan, atbang sa Jerico.
2Unya nahibaloan ni Haring Balak sa Moab, nga anak ni Zipor, ang tanang gibuhat sa mga Israelinhon ngadto sa mga Amorihanon. 3Nalisang gayod siya ug ang mga Moabihanon tungod sa kadaghan sa mga Israelinhon.
4Miingon ang mga Moabihanon ngadto sa mga tigdumala sa Midian, “Hutdon gayod niining mga tawhana ang tanan nga anaa sa atong palibot, sama sa baka nga mohurot ug sabsab sa mga sagbot sa kaumahan.”
Busa si Balak nga anak ni Zipor, nga maoy hari sa Moab niadtong panahona, 5nagpadala ug mga mensahero sa pagpatawag kang Balaam nga anak ni Beor nga nagpuyo sa Petor nga iyang yutang natawhan, duol sa Suba sa Eufrates. Mao kini ang mensahe ni Balak:
“May mga tawong naggikan sa Ehipto ug hilabihan sila kadaghan ug nagapuyo duol kanamo. 6Busa anhi dayon dinhi ug panghimaraota kining mga tawhana kay mas gamhanan sila kay kanamo. Basin pag mapildi ko sila ug maabog gikan sa akong yuta. Kay nasayod ako nga si bisan kinsa nga panalanginan mo mapanalanginan, ug ang panghimaraoton mo mahimaraot.”
7Busa milakaw ang mga tigdumala sa Moab ug Midian nga dala ang bayad alang kang Balaam. Gisultihan nila kini sa giingon ni Balak. 8Unya miingon si Balaam kanila, “Dinhi lang kamo pangatulog karong gabii, aron isulti ko kaninyo ugma kon unsay isulti sa Ginoo kanako.” Busa didto nangatulog ang mga pangulo sa Moab.
9Unya, nangutana ang Dios kang Balaam, “Kinsa kining kauban mo nga mga tawo?” 10Mitubag si Balaam sa Dios, “Sila ang mga mensahero nga gipadala ni Balak nga hari sa Moab, nga anak ni Zipor. Mao kini ang iyang mensahe: 11‘May mga tawo nga naggikan sa Ehipto ug labihan sila kadaghan. Busa anhi dayon dinhi ug panghimaraota sila, kay basin pa diay ug mapildi ko sila ug maabog palayo.’ ”
12Apan miingon ang Dios kang Balaam, “Ayaw pag-uban kanila. Ug ayaw panghimaraota kadtong mga tawo nga giingon nila, kay gipanalanginan ko sila.”
13Pagbangon ni Balaam pagkabuntag, giingnan niya ang mga pangulo ni Balak, “Pauli na lang kamo sa inyong nasod kay dili mosugot ang Ginoo nga mouban ako kaninyo.”
14Busa namalik ang mga pangulo sa Moab ngadto kang Balak ug miingon, “Nagdumili si Balaam sa pag-uban kanamo.”
15Busa nagpadala pag-usab si Balak ug mas daghang mga pangulo ug mas dungganon kaysa una niyang gipadala. 16Nangadto sila kang Balaam ug miingon:
“Mao kini ang gipasulti ni Balak nga anak ni Zipor: ‘Ayaw pagtugot nga may makababag kanimo sa pag-anhi dinhi. 17Suholan ko gayod ikaw ug buhaton ko bisan unsay imong isulti. Palihog, anhi dinhi ug panghimaraota kining mga tawhana alang kanako.’ ”
18Apan mitubag si Balaam kanila, “Bisan pag ihatag ni Balak kanako ang iyang palasyo nga puno sa pilak ug bulawan, dili ko mahimong lapason ang sugo sa Ginoo nga akong Dios, bisan sa dako o sa gamay lang nga butang. 19Apan dinhi lang una kamo pangatulog karong gabii sama sa gihimo sa uban ninyong kauban, kay basin kon duna pay ubang isulti ang Ginoo kanako.”
20Niadtong gabhiona miingon ang Dios kang Balaam, “Tungod kay mianhi na man kining mga tawhana aron sa pag-uban kanimo, uban na lang kanila, apan ang ako lang isulti maoy imong buhaton.”
Ang Asno ni Balaam
21Pagkabuntag, giandam ni Balaam ang iyang asno ug miuban sa mga pangulo sa Moab, 22uban sa iyang duha ka sulugoon. Apan samtang naglakaw22:22 samtang naglakaw: o, tungod kay milakaw. si Balaam sakay sa iyang asno, nasuko pag-ayo ang Dios, busa gibabagan siya sa anghel sa Ginoo diha sa dalan. 23Pagkakita sa asno nga nagatindog ang anghel sa Ginoo nga nagagunit ug espada diha sa dalan, mitipas kini ug mipaingon sa uma. Busa gibunalan kini ni Balaam aron mobalik sa dalan.
24Unya mibarog ang anghel sa Ginoo sa sigpit nga dalan taliwala sa paril sa duha ka ubasan. 25Sa dihang nakita sa asno ang anghel sa Ginoo, midip-ig ang asno sa paril ug naipit ang tiil ni Balaam. Busa gibunalan kini pag-usab ni Balaam.
26Unya milakaw sa unahan ang anghel sa Ginoo ug mibarog sa usa ka sigpit nga dapit nga wala gayoy matipasan—sa tuo man o sa wala. 27Sa dihang nakita sa asno ang anghel sa Ginoo milubog na lang kini. Nasuko pag-ayo si Balaam, ug gibunalan niya ang asno sa iyang baston. 28Unya gipasulti sa Ginoo ang asno, ug miingon kini kang Balaam, “Unsa bay nabuhat ko kanimo nga gibunalan mo man ako sa makatulo ka higayon?” 29Mitubag si Balaam sa asno, “Gihimo mo akong daw sa buang-buang! Kon may espada lang ako patyon ko gayod ikaw.” 30Miingon ang asno kang Balaam, “Dili ba ako man ang imong asno nga kanunay mong ginasakyan? Nagainingon ba gud ako niini kanimo kaniadto?” Mitubag si Balaam, “Wala.”
31Unya gipakita sa Ginoo kang Balaam ang iyang anghel nga nagatindog sa dalan nga nagagunit ug espada. Busa mihapa si Balaam sa yuta.
32Nangutana kaniya ang anghel sa Ginoo, “Nganong gibunalan mo ang imong asno sa makatulo gayod? Mianhi ako dinhi sa pagbabag kanimo kay daotan ang imong binuhatan sa akong tan-aw. 33Nakakita kanako ang imong asno ug milikay kini kanako sa makatulo. Kon wala pa siya milikay, gipatay ko na unta ikaw, ug ang imong asno pasagdan ko nga mabuhi.”
34Miingon si Balaam sa anghel sa Ginoo, “Nakasala ako! Wala gayod ako nahibalo nga nagatindog ka diay diha sa pagbabag kanako! Kon daotan alang kanimo ang akong gihimo, mopauli na lang ako.”
35Miingon ang anghel sa Ginoo kang Balaam, “Uban nianang mga tawhana, apan isulti lang ang isulti ko kanimo.” Busa miuban si Balaam sa mga pangulo ni Balak.
36Pagkahibalo ni Balak nga nagapadulong na si Balaam, misugat siya didto sa usa ka lungsod sa Moab duol sa Arnon, sa utlanan sa iyang teritoryo.
37Miingon si Balak kang Balaam, “Nganong wala ka dayon mianhi sa unang higayon nga gipatawag ko ikaw? Naghunahuna ka ba nga dili ko ikaw gantihan?” 38Mitubag si Balaam, “Ania na ako. Apan wala akoy ikasulti kanimo gawas sa ipasulti sa Dios kanako.”
39Unya miuban si Balaam kang Balak sa Kiriat Huzot. 40Ug didto naghalad si Balak ug baka ug karnero. Gihatag niya ang ubang karne kang Balaam ug sa mga pangulo nga kauban niya. 41Pagkaugma, gidala ni Balak si Balaam ibabaw sa Bamot Baal, ug didto nakita niya sa ubos ang katawhan sa Israel.
