Miyambo Ina ya Solomoni
1Iyi ndi miyambo inanso ya Solomoni, imene anthu a Hezekiya mfumu ya ku Yuda analemba.
2Ulemerero wa Mulungu uli pa kubisa zinthu;
ulemerero wa mafumu uli pa kufufuza zinthuzo.
3Monga momwe kwatalikira kumwamba ndi momwe kulili kuzama kwa dziko lapansi,
ndi momwemonso alili maganizo a mfumu kusadziwika kwake.
4Chotsa zoyipa mʼsiliva
ndipo wosula adzapanga naye ziwiya.
5Chotsa munthu woyipa pamaso pa mfumu;
ndipo ufumu wake udzakhazikika mu chilungamo.
6Usamadzikuze ukakhala pamaso pa mfumu,
ndipo usamakhale pamalo pa anthu apamwamba;
7paja ndi bwino kuti mfumu ichite kukuwuza kuti, “Bwera pamwamba pano,”
kulekana ndi kuti ikuchititse manyazi chifukwa cha wina wokuposa.
Chimene wachiona ndi maso ako,
8usafulumire kupita nacho ku bwalo la milandu
nanga udzachita chiyani pa mapeto pake
ngati mnansi wako adzakuchititsa manyazi?
9Kamba mlandu ndi mnansi wako,
koma osawulula chinsinsi cha munthu wina
10kuopa kuti wina akamva mawu ako adzakuchititsa manyazi
ndipo mbiri yako yoyipa sidzatha.
11Mawu amodzi woyankhulidwa moyenera
ali ngati zokongoletsera zagolide mʼzotengera zasiliva.
12Kwa munthu womvetsa bwino, kudzudzula kwa munthu wanzeru kuli ngati ndolo zagolide
kapena chodzikongoletsera china cha golide wabwino kwambiri.
13Wamthenga wodalirika ali ngati madzi ozizira pa nthawi yokolola
kwa anthu amene amutuma;
iye amaziziritsa mtima bwana wake.
14Munthu wonyadira mphatso imene sayipereka
ali ngati mitambo ndi mphepo yopanda mvula.
15Kupirira ndiye kumagonjetsa mfumu,
ndipo kufewa mʼkamwa kutha kumafatsitsa munthu wowuma mtima.
16Ngati upeza uchi, ingodya okukwanira,
kuopa ungakoledwe nawo ndi kuyamba kusanza.
17Uzipita kamodzikamodzi ku nyumba ya mnzako
ukawirikiza kupita, udzadana naye.
18Munthu wochitira mnzake umboni wonama,
ali ngati chibonga kapena lupanga kapena muvi wakuthwa.
19Kudalira munthu wosankhulupirika pa nthawi ya mavuto,
kuli ngati dzino lobowoka kapena phazi lolumala.
20Kuyimbira nyimbo munthu wachisoni
kuli ngati kuvula zovala pa nyengo yozizira
kapena kuthira mchere pa chilonda.
21Ngati mdani wako ali ndi njala, mupatse chakudya kuti adye;
ngati ali ndi ludzu mupatse madzi kuti amwe.
22Pochita izi, udzamusenzetsa makala a moto pa mutu pake,
ndipo Yehova adzakupatsa mphotho.
23Monga momwe mphepo yampoto imabweretsera mvula,
chonchonso mjedu umadzetsa mkwiyo.
24Nʼkwabwino kukhala pa ngodya ya denga
kuposa kukhala mʼnyumba ndi mkazi wolongolola.
25Mthenga wabwino wochokera ku dziko lakutali
ali ngati madzi ozizira kwa munthu waludzu.
26Munthu wolungama amene amagonjera munthu woyipa
ali ngati kasupe wodzaza ndi matope kapena chitsime cha madzi oyipa.
27Sibwino kudya uchi wambiri,
sibwinonso kudzifunira wekha ulemu.
28Munthu amene samatha kudziretsa
ali ngati mzinda umene adani awuthyola ndi kuwusiya wopanda malinga.
Engero Endala Eza Sulemaani
125:1 a 1Bk 4:32 b Nge 1:1Zino nazo ngero za Sulemaani abasajja ba Keezeekiya kabaka wa Yuda ze baakoppolola.
225:2 Nge 16:10-15Okukisa ensonga kitiibwa kya Katonda,
naye okunoonyereza ensonga kitiibwa kya bakabaka.
3Ng’eggulu bwe lyewanise waggulu ennyo n’ensi bw’ekka ennyo wansi,
bwe gityo n’emitima gya bakabaka bwe gitategeerekeka.
4Effeeza giggyeemu ebisejja,
olyoke ofune omuweesi ky’anaakozesa.
525:5 a Nge 20:8 b 2Sa 7:13 c Nge 16:12; 29:14Ggyawo abakozi b’ebibi mu maaso ga kabaka,
entebe ye ey’obwakabaka eryoke enywezebwe mu butuukirivu.
6Teweekuzanga mu maaso ga kabaka,
wadde okwewa ekifo mu bantu ab’ekitiibwa.
725:7 Luk 14:7-10Kubanga okukugamba nti, “Jjangu wano mu maaso,”
kisingako okukuswaza mu maaso g’ow’ekitiibwa.
825:8 Mat 5:25-26Amaaso go bye galabye
tobyanguyirizanga kubireeta mu mbuga,
kubanga oluvannyuma onookola otya
munno bw’anaakuswaza?
9Bw’owozanga ne muliraanwa wo,
tobikkulanga kyama kya muntu mulala,
10akiwulira aleme okukuswaza;
n’onyoomebwa ebbanga lyonna.
1125:11 nny 12; Nge 15:23Ekigambo ekyogere nga bwe kisaanidde,
kiba kya muwendo nnyo nga zaabu gwe batonye mu bintu bye bakoze mu ffeeza.
1225:12 nny 11; Zab 141:5; Nge 13:18; 15:31Ng’empeta ey’omu kutu eya zaabu, oba akakomo aka zaabu ennungi,
bw’atyo omuntu ow’amagezi anenya, bw’abeera eri okutu okuwuliriza.
1325:13 Nge 10:26; 13:17Ng’obunnyogovu bw’omuzira bwe bubeera mu biseera eby’okukunguliramu,
bw’atyo bw’abeera omubaka omwesigwa eri abo abamutuma,
aweweeza emmeeme ya bakama be.
14Ng’ebire n’empewo omutali nkuba,
omuntu asuubiza ebirabo by’atagaba bw’abeera.
Muliraanwa n’Omulabe
1525:15 a Mub 10:4 b Nge 15:1Okugumiikiriza okungi kuyinza okukkirizisa omufuzi,
n’olulimi olw’eggonjebwa lumenya eggumba.
1625:16 nny 27Bw’ozuula omubisi gw’enjuki, lyako ogwo gwokka ogukumala,
si kulwa ng’ogukkuta nnyo n’ogusesema.
17Tokyalanga lunye ewa muliraanwa wo,
si kulwa ng’akwetamwa n’akukyawa.
1825:18 Zab 57:4; Nge 12:18Omuntu awa obujulizi obw’obulimba ku muliraanwa we,
ali ng’embuukuuli, oba ekitala, oba akasaale akoogi.
19Okwesiga omuntu ateesigika,
kiri ng’oli alina erinnyo eddwadde oba ekigere ekirema.
20Ng’omuntu eyeeyambula engoye mu kiseera eky’obutiti,
era ng’omwenge omukaatuufu bwe guteekebwako oluvu,
bw’atyo bw’abeera ayimbira oyo ali mu buyinike.
21Omulabe wo bw’aba alumwa enjala, muwe emmere alye,
bw’aba alumwa ennyonta muwe amazzi anywe.
2225:22 a Zab 18:8 b 2Sa 16:12; 2By 28:15; Mat 5:44; Bar 12:20*Kubanga oliba otuuma amanda g’omuliro ku mutwe gwe,
era Mukama alikuwa empeera.
23Ng’empewo ey’obukiikakkono bwereeta enkuba,
n’olulimi oluyomba bwe luleetera omuntu obusungu.
2425:24 Nge 21:9Okusulanga mu kasonda waggulu ku nnyumba,
kisinga okubeera n’omukazi omuyombi mu nnyumba.
2525:25 Nge 15:30Ng’amazzi amannyogovu bwe gaba eri emmeeme erumwa ennyonta,
bwe gatyo bwe gaba amawulire amalungi agava mu nsi ey’ewala.
26Ng’oluzzi olusiikuuse, oba ensulo eyonoonese,
bw’atyo bw’abeera omutuukirivu eyeewaayo eri omukozi w’ebibi.
2725:27 a nny 16 b Nge 27:2; Mat 23:12Si kirungi kulya mubisi gwa njuki mungi,
bwe kityo si kirungi omuntu okwenoonyeza ekitiibwa.
28Omuntu ateefuga
ali ng’ekibuga ekimenyeemenye ne kirekebwa nga tekirina bbugwe.