1Kuyankha kofatsa kumathetsa mkwiyo,
koma mawu ozaza amautsa ukali.
2Munthu wanzeru amayankhula zinthu za nzeru,
koma pakamwa pa zitsiru pamatulutsa za uchitsiru.
3Maso a Yehova ali ponseponse,
amayangʼana pa oyipa ndi abwino omwe.
4Kuyankhula kodekha kuli ngati mtengo wopatsa moyo,
koma kuyankhula kopotoka kumapweteka mtima.
5Chitsiru chimanyoza mwambo wa abambo ake,
koma wochenjera amasamala chidzudzulo.
6Munthu wolungama amakhala ndi chuma chambiri,
zimene woyipa amapindula nazo zimamugwetsa mʼmavuto.
7Pakamwa pa anthu anzeru pamafalitsa nzeru;
koma mitima ya zitsiru sitero.
8Nsembe za anthu oyipa zimamunyansa Yehova,
koma amakondwera ndi pemphero la anthu owona mtima.
9Ntchito za anthu oyipa zimamunyansa Yehova
koma amakonda amene amafunafuna chilungamo.
10Amene amasiya njira yabwino adzalangidwa koopsa.
Odana ndi chidzudzulo adzafa.
11Manda ndi chiwonongeko ndi zosabisika pamaso pa Yehova,
nanji mitima ya anthu!
12Wonyoza sakonda kudzudzulidwa;
iye sapita kwa anthu anzeru.
13Mtima wokondwa umachititsa nkhope kukhala yachimwemwe,
koma mtima wosweka umawawitsa moyo.
14Mtima wa munthu wozindikira zinthu umafunafuna nzeru,
koma pakamwa pa zitsiru pamadya uchitsiru wawo.
15Munthu woponderezedwa masiku ake onse amakhala oyipa,
koma mtima wachimwemwe umakhala pa chisangalalo nthawi zonse.
16Kuli bwino kukhala ndi zinthu pangʼono nʼkumaopa Yehova,
kusiyana ndi kukhala ndi chuma chambiri uli pamavuto.
17Kuli bwino kudyera ndiwo zamasamba pamene pali chikondi,
kusiyana ndi kudyera nyama yangʼombe yonenepa pamene pali udani.
18Munthu wopsa mtima msanga amayambitsa mikangano,
koma munthu woleza mtima amathetsa ndewu.
19Njira ya munthu waulesi ndi yowirira ndi mtengo waminga,
koma njira ya munthu wolungama ili ngati msewu waukulu.
20Mwana wanzeru amakondweretsa abambo ake,
koma mwana wopusa amanyoza amayi ake.
21Uchitsiru umakondweretsa munthu wopanda nzeru,
koma munthu womvetsa zinthu amayenda mowongoka.
22Popanda uphungu zolinga zako munthu zimalephereka,
koma pakakhala aphungu ambiri zolinga zimatheka.
23Munthu amakondwera ndi kuyankha koyenera,
ndipo mawu onena pa nthawi yake ndi okoma.
24Munthu wanzeru amatsata njira yopita ku moyo
kuti apewe malo okhala anthu akufa.
25Yehova amapasula nyumba ya munthu wonyada
koma amasamalira malo a mkazi wamasiye.
26Maganizo a anthu oyipa amamunyansa Yehova,
koma mawu a anthu oyera mtima amamusangalatsa.
27Munthu wofuna phindu mwachinyengo amavutitsa banja lake,
koma wodana ndi ziphuphu adzakhala ndi moyo.
28Munthu wolungama amaganizira za mmene ayankhire,
koma pakamwa pa munthu woyipa pamatulutsa mawu oyipa.
29Yehova amakhala kutali ndi anthu oyipa,
koma amamva pemphero la anthu olungama.
30Kuwala kwa maso kumasangalatsa mtima
ndipo uthenga wabwino umalimbitsa munthu.
31Womvera mawu a chidzudzulo amene apatsa moyo
adzakhala pakati pa anthu anzeru.
32Amene amanyoza mwambo amadzinyoza yekha,
koma womvera mawu a chidzudzulo amapeza nzeru zomvetsa zinthu.
33Kuopa Yehova kumaphunzitsa munthu nzeru,
ndipo kudzichepetsa ndi ulemu chili patsogolo ndi kudzichepetsa.
1Ang mahinay nga sabat makapahaganhagan sang kaakig, pero ang matigdas nga sabat makapaibwal sang kaakig.
2Ang mga ginahambal sang maalamon nga tawo makahatag sing kaalam, pero ang mga ginahambal sang buang-buang nga tawo puro kabuangan.
3Makita sang Ginoo ang tanan, bisan sa diin nga lugar. Ginatan-aw niya ang mga ginahimo sang mga malaot kag sang mga matarong.
4Ang malulo nga mga pulong makapaayo sa kabuhi sang tawo,15:4 makapaayo… tawo: sa literal, kahoy nga nagahatag sang kabuhi. pero ang masakit nga mga pulong makapasakit sa iya tagipusuon.
5Ang buang-buang nga tawo wala nagasapak kon ginatadlong sang iya amay ang iya pamatasan, pero ang maalamon iya nagasapak.
6Magadamo15:6 magadamo: ukon, madamo. ang manggad sang mga matarong, pero ang iya sang mga malaot madula.15:6 madula: ukon, magahatag sa ila sing gamo.
7Ginapalapnag sang mga maalamon ang kaalam; indi ini mahimo sang mga buang-buang.
8Ginakangil-aran sang Ginoo ang mga halad sang mga malaot, pero nalipay siya sa mga pangamuyo sang mga matarong.
9Ginakangil-aran sang Ginoo ang tawo nga ang iya pagginawi malaot, pero ginahigugma niya ang tawo nga nagatinguha sa paghimo sang matarong.
10Ang pagtadlong sa pamatasan ginakabig nga malain sang15:10 Ang pagtadlong… sang: ukon, disiplinahon gid sing tudo ang… tawo nga nagapalayo sa husto nga dalan. Ang tawo nga indi gusto sawayon mapatay.
11Kon nahibaluan sang Ginoo ang nagakalatabo sa lugar sang mga patay, mas labi na gid nga nahibaluan niya ang ara sa tagipusuon sang tawo.
12Ang tawo nga nagapangyaguta indi gusto sawayon; indi siya magpalaygay sa mga maalamon.
13Kon malipayon ang tawo, nagayuhom-yuhom siya, pero kon nagakasubo siya, masinulub-on ang iya guya.
14Ang tawo nga may pag-intiendi gusto gid nga magtuon, pero ang buang-buang nga tawo gusto pa gid sang kabuangan.
15Mabudlay permi ang kabuhi sang mga imol, pero kon magkontento lang sila mangin malipayon gid sila permi.
16Mas maayo pa ang imol nga nagatahod sa Ginoo sang sa manggaranon nga puno sang kagamo ang iya kabuhi.
17Mas maayo pa nga magsud-an lang sang utan nga may paghigugmaanay sang sa magsud-an sang karne nga may pagdinumtanay.
18Ang pagkamainiton sang ulo nagapaumpisa sang inaway, pero ang pagkamapinasensyahon nagapauntat sang inaway.
19Kon matamad ka, mabudlayan ka gid sa imo kabuhi, pero kon mapisan ka, matawhay ang imo kabuhi.
20Ang maalamon nga anak nagahatag sang kalipay sa iya ginikanan. Buang-buang ang anak nga nagapakalain sa iya ginikanan.
21Ang tawo nga wala sing pag-intiendi nagakalipay sa kabuangan, pero ang tawo nga may pag-intiendi nagakabuhi nga matarong.
22Kon indi ka magpangayo sang laygay parte sa imo mga plano, indi ka magmadinalag-on, pero kon magpangayo ka sang madamo nga mga laygay, magmadinalag-on ang imo mga plano.
23Nagakalipay ang tawo kon makahatag siya sang nagakabagay nga sabat. Daw ano pa gid kanami kon makasabat siya sa husto nga tion.
24Ginasunod sang maalamon nga tawo ang dalan nga nagapadulong sa kabuhi agod malikawan niya ang kamatayon.
25Gub-on sang Ginoo ang mga balay sang mga bugalon,15:25 mga bugalon nga luyag mag-agaw sang duta sang mga balo nga babayi. pero protektaran niya ang mga duta sang mga balo nga babayi.
26Ginakangil-aran sang Ginoo ang mga ginahunahuna sang mga malaot, pero ginakalipay niya ang mga ginahunahuna15:26 ginahunahuna: ukon, ginahambal. sang mga matinlo ang tagipusuon.
27Ang tawo nga nagaangkon sang manggad sa malain nga paagi nagadala sang kalisod sa iya panimalay. Ang tawo nga wala nagabaton sang lagay padayon nga magakabuhi.
28Ang matarong nga tawo nagahunahuna anay antes siya maghambal, pero ang malaot nga tawo nagapataka lang kahambal sing malain.
29Malayo ang Ginoo sa mga malaot, pero malapit siya sa mga matarong kay ginapamatian niya ang ila pangamuyo.
30Makahatag kalipay ang manayanaya15:30 manayanaya: ukon, malipayon. nga guya, kag makapabaskog ang maayo nga balita.
31Ang nagapamati sa pagsabdong nga makapaayo sang kabuhi mangin maalamon.
32Ginapakalain sang tawo ang iya kaugalingon kon wala niya ginasapak ang pagsaway sa iya sa pagtadlong sa iya pamatasan, pero kon magpamati siya, makaangkon siya sang pag-intiendi.
33Ang pagtahod sa Ginoo makatudlo sa tawo nga magmaalamon, kag ang pagpaubos makahatag sa iya sang dungog.
