1愚人得尊榮本不合宜，
如夏天降雪、收割時下雨。
2麻雀翻飛，燕子翱翔，
咒詛不會無端降臨。
3鞭子打馬，韁繩勒驢，
棍棒責打愚人的背。
4別照愚人的愚昧回答他，
免得你像他一樣。
5要照愚人的愚昧回答他，
免得他自以為有智慧。
6靠愚人傳信，
如同砍斷自己的腳，
自討苦吃。
7愚人口中說箴言，
如同跛子空有腿。
8把尊榮給愚人，
就像把石子綁在甩石器上。
9愚人口中說箴言，
如同醉漢握荊棘。
10雇用愚人或路人，
如同弓箭手亂箭傷人。
11愚人一再重複愚昧事，
就像狗回頭吃所吐的。
12自以為有智慧的人，
還不如愚人有希望。
13懶惰人說：「路上有獅子，
街上有猛獅。」
14懶惰人賴在床上滾來滾去，
就像門在門軸上轉來轉去。
15懶惰人手放在餐盤，
卻懶得送食物進嘴。
16懶惰人自以為比七個善於應對的人更有智慧。
17插手他人的糾紛，
猶如揪狗的耳朵。
18-19欺騙鄰舍還說是開玩笑，
如同瘋子亂拋火把、亂射箭。
20沒有木柴，火自然熄滅；
沒有閒話，爭端便平息。
21好鬥之人煽動爭端，
如同餘火加炭、火上加柴。
22閒言閒語如可口的美食，
輕易進入人的五臟六腑。
23火熱的嘴，邪惡的心，
猶如瓦器鍍了層銀。
24怨恨人的用美言掩飾自己，
心中卻藏著詭詐。
25縱然他甜言蜜語，你也不可信他，
因為他心中充滿各種可憎之事。
26雖然他用詭計掩飾怨恨，
他的邪惡必被會眾揭穿。
27挖陷阱的，必自陷其中；
滾石頭的，必自傷己身。
28撒謊的舌恨它所害的人，
諂媚的嘴帶來毀滅。
1Ngati chisanu choti mbee nthawi yachilimwe kapena mvula nthawi yokolola,
ndi momwe zilili ndi ulemu wowulandira chitsiru.
2Ngati timba wokhalira kuwuluka kapena namzeze wokhalira kuzungulirazungulira,
ndi mmenenso limachitira temberero lopanda chifukwa, silichitika.
3Mkwapulo ndi wokwapulira kavalo, chitsulo ndi cha mʼkamwa mwa bulu,
choncho ndodo ndi yoyenera ku msana wa chitsiru.
4Usayankhe chitsiru monga mwa uchitsiru wake,
kuopa kuti ungadzakhale ngati chitsirucho.
5Koma nthawi zina umuyankhe monga mwa uchitsiru wake,
kuopa kuti angamadziyese yekha wanzeru.
6Kutuma chitsiru kuti akapereke uthenga
kuli ngati kudzidula mapazi ndipo kumakuyitanira mavuto.
7Monga miyendo ya munthu wolumala imene ilibe mphamvu
ndi mmene ulili mwambi mʼkamwa mwa chitsiru.
8Kupereka ulemu kwa chitsiru
zili ngati kukulunga mwala mʼlegeni.
9Monga umachitira mtengo waminga wobaya mʼdzanja la chidakwa
ndi mmene ulili mwambi mʼkamwa mwa chitsiru.
10Munthu amene amalemba ntchito chitsiru chongoyendayenda,
ali ngati woponya mivi amene angolasa anthu chilaselase.
11Chitsiru chimene chimabwerezabwereza uchitsiru wake
chili ngati galu amene amabwerera ku masanzi ake.
12Munthu wa uchitsiru aliko bwino popeza pali chiyembekezo
kuposana ndi munthu amene amadziyesa yekha kuti ndi wanzeru.
13Munthu waulesi amati, “Mu msewu muli mkango,
mkango woopsa ukuyendayenda mʼmisewu!”
14Monga chitseko chimapita uku ndi uku pa zolumikizira zake,
momwemonso munthu waulesi amangotembenukatembenuka pa bedi lake.
15Munthu waulesi akapisa dzanja lake mu mʼbale;
zimamutopetsa kuti alifikitse pakamwa pake.
16Munthu waulesi amadziyesa yekha wanzeru
kuposa anthu asanu ndi awiri amene amayankha mochenjera.
17Munthu wongolowera mikangano imene si yake
ali ngati munthu wogwira makutu a galu wongodziyendera.
18Monga munthu wamisala amene
akuponya sakali zamoto kapena mivi yoopsa,
19ndi momwe alili munthu wonamiza mnzake,
amene amati, “Ndimangoseka chabe!”
20Pakasowa nkhuni, moto umazima;
chomwechonso pakasowa anthu amiseche mkangano umatha.
21Monga alili makala pa moto wonyeka kapena mmene zimachitira nkhuni pa moto,
ndi mmene alili munthu wolongolola poyambitsa mikangano.
22Mawu a munthu wamiseche ali ngati chakudya chokoma;
chimene chimatsikira mʼmimba mwa munthu.
23Monga mmene chiziro chimakutira chiwiya chadothi
ndi mmene mawu oshashalika amabisira mtima woyipa.
24Munthu wachidani amayankhula zabwino
pamene mu mtima mwake muli chinyengo.
25Ngakhale wotereyu mawu ake ali okoma, koma usamukhulupirire,
pakuti mu mtima mwake mwadzaza zonyansa.
26Ngakhale amabisa chidani mochenjera,
koma kuyipa kwakeko kudzaonekera poyera pa gulu la anthu.
27Ngati munthu akumba dzenje, adzagweramo yekha;
ngati munthu agubuduza mwala, udzamupsinja iye mwini.
28Munthu wonama amadana ndi amene anawapweteka,
ndipo pakamwa poshashalika pamabweretsa chiwonongeko.
