1粗茶淡飯但相安無事，
勝過佳餚滿桌卻勾心鬥角。
2精明的僕人必管轄主人的不肖子，
並與他們一同承受家業。
3鼎煉銀，爐煉金，
耶和華試煉人心。
4作惡者留心聽惡言，
說謊者側耳聽壞話。
5嘲笑窮人等於侮辱造物主，
幸災樂禍的人必難逃懲罰。
6子孫是老人的華冠，
父母是兒女的榮耀。
7愚人高談闊論不相稱，
統治者說謊更不合適。
8行賄者視賄賂為法寶，
可以使他無往不利。
9饒恕過犯，促進友愛；
重提舊恨，破壞友情。
10責備哲士一句，
勝過杖打愚人百下。
11惡人一心反叛，
殘忍的使者必奉命來懲罰他。
12寧願遇見丟失幼崽的母熊，
也不願碰上做蠢事的愚人。
13人若以惡報善，
家裡必禍患不斷。
14爭端爆發如洪水決堤，
當在爆發前將其制止。
15放過罪人、冤枉義人，
都為耶和華所憎惡。
16愚人無心求智慧，
手中有錢有何用？
17朋友時時彼此關愛，
手足生來患難與共。
18無知的人才會為他人作保。
19喜愛爭鬥的喜愛犯罪，
驕傲自大的自招滅亡。
20心術不正，難覓幸福；
口吐謊言，陷入禍患。
21生愚昧子帶來憂傷，
愚人之父毫無喜樂。
22喜樂的心乃是良藥，
憂傷的靈使骨枯乾。
23惡人暗中收受賄賂，
顛倒是非。
24哲士追求智慧，
愚人漫無目標。
25愚昧的孩子令父親憂慮，讓母親苦惱。
26責罰義人不妥，
杖責君子不義。
27謹言慎行的有知識，
溫和冷靜的有悟性。
28愚人緘默可算為智慧，
閉口不言可算為明智。
117:1 Thim 15:16, 17Nĩ kaba kĩenyũ kĩũmũ kĩa mũgate kũndũ kũrĩ na thayũ na ũhooreri,
gũkĩra nyũmba ĩiyũrĩte ndĩa no ĩrĩ na ngũĩ.
2Ndungata ĩrĩ na ũũgĩ ĩgaatuĩka ya gwatha mũriũ wa mwene yo ũrĩa ũrehaga njono,
na nĩĩkegwatĩra igai ĩrĩ ta ũmwe wa ariũ a mwathi wayo.
317:3 1Maũ 29:17; 1Pet 1:7Nyũngũ nĩ ya gũthererio betha, na kĩrugutĩro nĩ gĩa gũthererio thahabu,
no Jehova nĩwe ũgeragia ngoro cia andũ.
4Mũndũ mwaganu athikagĩrĩria mĩromo ĩrĩa yaragia waganu;
nake mũndũ wa maheeni athikagĩrĩria rũrĩmĩ rũrĩa rwaragia maũndũ ma gũthũkia.
517:5 Ayub 5:16; Ezek 25:3Mũndũ ũrĩa ũthekagĩrĩra athĩĩni nĩkũmena amenaga Ũrĩa wamombire;
mũndũ ũrĩa ũkenagĩra mũtino ndakaaga kũherithio.
617:6 Thab 125:5Ciana cia ciana nĩ thũmbĩ harĩ andũ arĩa akũrũ,
nao aciari nĩo riiri wa ciana ciao.
717:7 Thaam 23:8; Thim 19:6Mĩario ya bata ndĩagĩrĩire kanua ka mũndũ mũkĩĩgu,
na makĩria mĩario ya maheeni ndĩagĩrĩire mũndũ ũrĩa wathanaga!
8Ihaki rĩhaana ta ihiga rĩa kũrehe mũnyaka kũrĩ ũrĩa ũhakanaga;
kũrĩa guothe athiiaga nĩagaacagĩra.
917:9 Thim 10:12Mũndũ ũrĩa ũhumbagĩra ihĩtia nĩ wendo acaragia,
no ũrĩa ũcookagĩra ũhoro atigithanagia andũ marĩ ũrata mũnene.
10Kũrũithio nĩgũkenagia mũndũ ũrĩa ũkũũranaga maũndũ
gũkĩra iboko igana harĩ mũndũ mũkĩĩgu.
11Mũndũ mũũru arongooragia o ũremi;
nĩ ũndũ ũcio nĩagatũmĩrwo mũnene ũtarĩ tha amũũkĩrĩre.
1217:12 1Sam 25:25Nĩ kaba gũcemania na nduba ĩtunyĩtwo ciana ciayo
gũkĩra gũcemania na mũndũ mũkĩĩgu na ũrimũ wake.
1317:13 1Sam 19:4; Thab 35:12Mũndũ angĩrĩha wega na ũũru,
ũũru ndũkeehera nyũmba-inĩ yake.
1417:14 Math 5:25-26Kwambĩrĩria haaro nĩ ta kũhingũrĩra maaĩ mahingĩrĩrie;
nĩ ũndũ ũcio tiganaga na ũhoro ũcio ngarari itaanagĩa.
1517:15 Thaam 23:6-7; Isa 5:23Gũtuĩra mũndũ mwaganu atĩ ndehĩtie na gũtuĩra ũrĩa ũtehĩtie atĩ nĩ mwĩhia,
maũndũ macio meerĩ nĩ marĩ magigi harĩ Jehova.
16Mbeeca nĩ cia bata ũrĩkũ irĩ guoko-inĩ kwa mũndũ mũkĩĩgu,
na ndangĩhota kũgũra ũũgĩ, na ndarĩ ngoro ya kwenda gũtaũkĩrwo?
17Mũrata wa mũndũ amwendaga hĩndĩ ciothe,
nake mũrũ wa nyina na mũndũ aciaragwo nĩ ũndũ wa hĩndĩ ya thĩĩna.
1817:18 Thim 6:1-5Mũndũ ũtooĩ gũkũũrana maũndũ atuĩkaga wa kũrĩha thiirĩ wa mũndũ ũngĩ
o na akaiga kĩndũ gĩa kũrũgamĩrĩra thiirĩ wa mũndũ wa itũũra rĩake.
19Mũndũ ũrĩa wendete haaro nĩ mehia endete;
na mũndũ ũrĩa wakaga kĩhingo kĩraihu na igũrũ eĩtagĩria wanangĩki.
20Mũndũ ũrĩ ngoro ya ũremi ndagaacagĩra;
nake mũndũ ũrĩa ũrĩ rũrĩmĩ rwa kũheenania agũũaga thĩĩna-inĩ.
2117:21 Thim 10:1Kũgĩa na mũriũ mũkĩĩgu kũrehaga ihooru;
ithe wa mũndũ mũkĩĩgu ndarĩ hĩndĩ akenaga.
22Ngoro ngenu nĩ ndawa njega,
no roho mũthuthĩku ũngʼaragia mahĩndĩ.
2317:23 Thaam 18:21; Ayub 34:33Mũndũ mwaganu amũkagĩra ihaki na hitho,
nĩguo ogomie ciira wa kĩhooto.
24Mũndũ ũkũũranaga maũndũ aikaraga arorete o ũũgĩ,
no maitho ma mũndũ mũkĩĩgu morũũraga nginya ituri cia thĩ.
2517:25 Thim 10:1Mwana mũkĩĩgu arehagĩra ithe kĩeha,
na marũrũ kũrĩ nyina ũrĩa wamũciarire.
26Ti wega kũherithia mũndũ ũtekĩte mahĩtia,
kana kũhũũra anene nĩ ũndũ wa ũrũngĩrĩru wao.
27Mũndũ ũrĩ na ũmenyo aragia ciugo athimĩte,
nake mũndũ ũrĩ na ũtaũku aikaraga ahooreire.
2817:28 Ayub 2:13O na mũndũ mũkĩĩgu angĩkira nĩonagwo arĩ mũũgĩ,
na akoneka arĩ mũtaũku angĩtumia kanua.
