1溫和的回答平息怒氣，
粗暴的言詞激起憤怒。
2智者的舌頭傳揚知識，
愚人的嘴巴吐露愚昧。
3耶和華的眼目無所不在，
善人和惡人都被祂鑒察。
4溫和的言詞帶來生命，
乖謬的話語傷透人心。
5愚人蔑視父親的管教，
接受責備的才算明智。
6義人家中財富充足，
惡人得利惹來禍患。
7智者的嘴傳揚知識，
愚人的心並非如此。
8耶和華憎恨惡人的祭物，
悅納正直人的祈禱。
9耶和華憎恨惡人的行徑，
喜愛追求公義的人。
10背離正道，必遭嚴懲；
厭惡責備，必致死亡。
11陰間和冥府15·11 「冥府」希伯來文是「亞巴頓」，參考啟示錄9·11。在耶和華面前尚且無法隱藏，
何況世人的心思呢！
12嘲諷者不愛聽責備，
也不願請教智者。
13心中喜樂，容光煥發；
心裡悲傷，精神頹喪。
14哲士渴慕知識，
愚人安於愚昧。
15困苦人天天受煎熬，
樂觀者常常有喜樂。
16財物雖少但敬畏耶和華，
勝過家財萬貫卻充滿煩惱。
17粗茶淡飯但彼此相愛，
勝過美酒佳餚卻互相憎恨。
18脾氣暴躁，惹起爭端；
忍耐克制，平息糾紛。
19懶惰人的路佈滿荊棘，
正直人的道平坦寬闊。
20智慧之子使父親歡喜，
愚昧的人卻藐視母親。
21無知者以愚昧為樂，
明哲人遵循正道。
22獨斷專行，計劃失敗；
集思廣益，事無不成。
23應對得體，心中愉快；
言語合宜，何等美好！
24智者循生命之路上升，
以免墜入陰間。
25耶和華拆毀傲慢人的房屋，
祂使寡婦的地界完整無損。
26耶和華憎恨惡人的意念，
喜愛純潔的言語。
27貪愛財富，自害己家；
厭惡賄賂，安然存活。
28義人三思而後答，
惡人張口吐惡言。
29耶和華遠離惡人，
卻聽義人的禱告。
30笑顏令人心喜，
喜訊滋潤骨頭。
31傾聽生命的訓誡，
使人與智者同列。
32不受管教就是輕看自己，
聽從責備才能得到智慧。
33敬畏耶和華使人得智慧，
學會謙卑後才能得尊榮。
1Ang malumanay nga tubag makahupay sa kasuko, apan ang singhag makapaalsa sa dugo.
2Ang mga pulong sa maalamon nga tawo makahatag ug kaalam, apan puro lang kabuang ang mogawas sa baba sa tawong buang-buang.
3Makita sa Ginoo ang tanan, bisan asang dapita. Nagatan-aw siya sa mga binuhatan sa mga daotan ug sa mga matarong.
4Ang malumo nga mga pulong makaayo sa kinabuhi sa tawo,15:4 makaayo… tawo: sa literal, kahoy nga nagahatag sa kinabuhi. apan ang sakit nga mga pulong makapasakit sa dughan.
5Ang buang-buang nga tawo dili manumbaling kon badlongon sa iyang amahan ang iyang pamatasan, apan ang maalamon mopatuo.
6Modaghan ang bahandi sa mga matarong, apan ang iya sa mga daotan mahanaw.
7Imantala sa mga maalamon ang kaalam; dili kini mahimo sa mga buang-buang.
8Ngil-aran ang Ginoo sa halad sa mga daotan, apan gikalipay niya ang pag-ampo sa mga matarong.
9Ngil-aran ang Ginoo sa paggawi sa tawong daotan, apan ginahigugma niya ang tawong nagatinguha sa paghimog matarong.
10Ang pagtul-id sa pamatasan isipong daotan sa tawo nga mitipas sa hustong dalan. Ang tawo nga dili gusto badlongon mamatay.
11Kon nahibalo ang Ginoo kon unsay nangahitabo sa dapit sa mga patay, mas labaw pa siyang nahibalo kon unsay anaa sa kasingkasing sa tawo.
12Ang tawong bugalbugalon dili gustong badlongon; dili siya magpatambag sa mga maalamon.
13Kon malipayon ang tawo, mapahiyomon siya, apan kon anaa siya sa kasubo, maminghoy ang iyang nawong.
14Ang tawo nga may pagsabot gusto gayod nga makakat-on, apan ang tawong buang-buang mas gusto pa gayod ug kabuang.
15Pait ang kinabuhi sa mga kabos, apan kon kontento lang sila, magmalipayon sila sa kanunay.
16Mas maayo pa ang kabos nga may pagtahod sa Ginoo kaysa adunahan nga puno sa kagubot ang kinabuhi.
17Mas maayo pang magsud-an lang ug utan nga may paghigugmaay kaysa magsud-an ug karne nga may pagdinumtanay.
18Ang pagkamainiton ug ulo makasugod ug kasamok, apan ang pagkamapailubon makapaundang sa panag-away.
19Kon tapolan ka mahimong lisod ang imong kinabuhi, apan kon magkugi ka maharuhay imong kinabuhi.
20Ang maalamon nga anak nagahatag ug kalipay sa iyang ginikanan. Buang-buang ang anak nga nagapakadaotan sa iyang ginikanan.
21Ang tawo nga walay pagsabot malipay sa mga binuang, apan ang tawong may pagsabot nagakinabuhi nga matarong.
22Kon dili ka maminaw ug tambag kabahin sa imong mga plano, dili ka molampos, apan kon maminaw kag daghang tambag molampos gayod kini.
23Malipay ang tawo kon makahatag siya sa tukma nga tubag. Samot na gayod kaanindot kon makahatag siya sa tukmang tubag sa tukmang higayon.
24Nagasubay ang maalamon nga tawo sa dalan paingon sa kinabuhi aron malikayan niya ang kamatayon.
25Gub-on sa Ginoo ang balay sa mga mapahitas-on,15:25 mga mapahitas-on nga buot moilog sa yuta sa mga biyuda. apan panalipdan niya ang mga yuta sa mga biyuda.
26Ngil-aran ang Ginoo sa ginahunahuna sa mga daotan, apan kalipay niya ang mga ginahunahuna15:26 ginahunahuna: o, ginasulti. sa mga hinlo ug kasingkasing.
27Ang tawo nga nagaangkon ug bahandi sa daotang paagi nagadala ug kalisod sa iyang panimalay. Ang tawo nga dili modawat ug suborno padayon nga magkinabuhi.
28Ang matarong nga tawo maghunahuna una sa dili pa siya mosulti, apan ang daotan magpataka lag sulti.
29Layo ang Ginoo sa mga daotan, apan mamati siya sa mga pag-ampo sa mga matarong.
30Makahatag ug kalipay ang mapahiyomon nga panagway, ug makapabaskog ang maayong balita.
31Ang maminaw ug pagbadlong nga makahatag kaayohan sa kinabuhi mahimong maalamon.
32Peligro ang tawo nga dili mamatig pagbadlong nga motul-id sa iyang pamatasan, apan kon iya kining tuohan, makaangkon siyag pagsabot.
33Ang pagtahod sa Ginoo magtudlo sa tawo nga magmaalamon, ug ang pagpaubos makahatag kaniyag dungog.
