摩西之歌
1「諸天啊，請留心聽；
大地啊，請聽我說。
2願我的教導如雨降下，
願我的話語如露滴落，
像水滴滋潤嫩草，
像甘霖澆灌草木。
3我要宣揚耶和華的名，
你們要頌讚我們上帝的偉大。
4「祂是磐石，
祂的作為完美，
祂按公義行事，
祂信實可靠，公平正直。
5狡詐、墮落的一代啊，
你們卻對祂不忠，行事敗壞，
不配做祂的兒女。
6愚昧無知的人啊，
你們就這樣報答耶和華嗎？
祂是你們的父，你們的創造主，
祂創造了你們，塑造了你們。
7「要回顧往昔，追溯歷史；
問你們的父親，
他們必回答你們；
問你們的長者，
他們必告訴你們。
8當初，至高者賜萬國產業，
把人類分開，
祂依照天使32·8 「天使」希伯來文是「以色列的兒子」。的數目，
為萬族定疆界。
9但以色列人屬於耶和華，
雅各是祂的產業。
10「在荒涼的曠野，
在野獸吼叫的荒野，
耶和華找到他們，
庇護他們，看顧他們，
保護他們如同保護眼中的瞳人，
11又如老鷹攪動窩巢，
盤旋在雛鷹之上，展開雙翼，
背著雛鷹飛翔。
12耶和華獨自帶領他們，
身邊沒有外族神明。
13耶和華使他們馳騁在大地的高處，
吃田間的五穀，
磐石中的蜂蜜，
石頭地產的油；
14吃牛酪和羊奶，
肥美的羔羊，
巴珊的綿羊和山羊，
上好的麥子；
喝葡萄汁釀的酒。
15「但耶書崙32·15 「耶書崙」是以色列的暱稱。吃飽喝足，
養肥長壯後，就得意忘形，
背棄造他們的上帝，
藐視救他們的磐石。
16他們拜外族的神明，令祂憤恨；
行可憎之事，惹祂發怒。
17他們祭拜的不是真神，
而是鬼魔，
是他們素不認識的新神明，
是他們祖先所不敬畏的。
18他們輕視生他們的磐石，
忘記養他們的上帝。
19「耶和華看見祂兒女的惡行，
就憤然厭棄他們，
20說，『這墮落的子民，
不忠的兒女！
我要掩面不理他們，
看他們的結局如何。
21他們拜假神，讓我憤恨；
供虛無之物，惹我發怒。
我要藉無名之民挑起他們的嫉妒，
用愚昧的國民激起他們的怒氣。
22我的怒火已經點燃，
要燒到陰間的盡頭，
吞滅大地及其出產，
甚至燒毀山的根基。
23『我要使災禍連連臨到他們，
我的箭都射向他們。
24他們必飽受饑荒之苦，
被瘟疫和災禍吞噬，
被猛獸和毒蛇襲擊。
25外有刀劍殺戮，
內有恐懼籠罩，
少男、少女、嬰兒、
老人無一倖免。
26我本要消滅他們，
使世人忘記他們；
27但我不願讓敵人誇口，
宣稱這是他們的勝利，
而非我的作為。』
28「以色列人愚昧無知，毫無見識。
29如果他們有智慧，
就能明白這一切、
知道自己的結局。
30若不是他們的磐石賣掉他們，
若不是耶和華拋棄他們，
一人怎能趕散他們千人？
二人怎能擊潰他們萬人？
31我們的敵人也承認他們的磐石不如我們的磐石。
32他們猶如來自所多瑪、
長在蛾摩拉的葡萄樹，
結的葡萄粒粒有毒，串串苦澀；
33釀的酒如蛇的毒液，
如眼鏡蛇的毒液。
34「祂說，『我把這一切積存起來，
封在我的倉庫裡。
35伸冤在我，我必報應，
到時候他們必站不住腳，
他們遭禍的日子近了，
他們的末日來了。』
36「耶和華見自己的子民力量衰竭，
奴隸和自由人所剩無幾，
必為他們主持公道，
憐憫祂的僕人。
37祂必說，『你們的神明在哪裡？
庇護你們的磐石在哪裡？
38它們吃你們祭牲的脂肪，
喝你們的奠酒。
讓它們起來幫助你們，
庇護你們吧！
39『你們要知道，
唯有我是上帝；
除我之外，別無他神。
我掌管生死，我打傷、我醫治；
無人能逃出我的掌心。
40我向天伸手，
憑我的永恆起誓，
41我要磨快閃亮的劍，
主持公道，報應仇敵，
懲罰恨我的人。
42我要使我的箭飽飲鮮血，
被殺被擄之人的血；
我的劍要吞噬人肉，
敵人將領的肉。』
43「列邦啊，
你們當與祂的子民一同歡樂！
因為祂要為自己的僕人報血仇，
報應祂的仇敵，
潔淨祂的土地和子民。」
44摩西和嫩的兒子約書亞把這首詩歌讀給會眾聽。
摩西的遺囑
45讀完後，摩西又對以色列人說： 46「要謹記我今天警告你們的話，要吩咐你們的子孫謹遵這律法上的話。 47這律法不是空話，而是你們的生命。你們若遵守這律法，就必長住在約旦河對岸你們將要佔領的土地上。」
預言摩西的死
48當天，耶和華對摩西說： 49「你去耶利哥對面的摩押，登上亞巴琳山區的尼波山，觀看我要賜給以色列人作產業的迦南。 50之後，你會死在山上，歸到你祖先那裡，如亞倫在何珥山離世歸祖一樣。 51因為在荀曠野，在加低斯的米利巴泉旁，你和亞倫對我不忠，沒有在以色列人中尊我為聖。 52所以，你只能遠遠地觀看我要賜給以色列人的土地，卻不能進去。」
1O langit, pamati kay mahambal ako!
O duta, pamatii ang akon mga pulong.
2Ang akon mga pagpanudlo magatupa pareho sa ulan ukon tun-og.
Ang akon mga pulong pareho sa dabodabo sa mga hilamon ukon talithi sa mga tanom.
3Ibantala ko ang ngalan sang Ginoo.
Dayawon ko ang pagkagamhanan sang aton Dios!
4Siya ang akon palalipdan nga bato;
husto gid ang iya mga binuhatan, kag matarong ang tanan niya nga mga pamaagi.
Matutom siya nga Dios kag wala nagakasala; matarong siya kag husto ang iya mga ginahimo.
5Pero kamo nagpakasala sa iya kag wala na niya kamo pagkabiga nga iya mga anak tungod sa inyo kalautan.
Mga makasasala kag balingag nga henerasyon!
6Amo bala ini ang inyo ibalos sa Ginoo?
Mga buang-buang gid kamo kag kulang sang pag-intiendi.
Indi bala nga siya ang inyo Amay nga nagtuga sa inyo?
7Dumduma ninyo ang nagligad nga mga tinuig; hunahunaa ninyo ang mga nagligad nga henerasyon.
Pamangkuta ninyo ang inyo mga katigulangan kon ano ang mga natabo kay sugiran nila kamo.
Pamangkuta ninyo ang inyo mga manugdumala kay ipaathag nila ini sa inyo.
8Sang ginhatagan sang Labing Mataas nga Dios ang mga nasyon sang ila duta kag sang ginbahin-bahin niya ang mga katawhan,
ginbutangan niya sila sang mga dulunan suno sa kadamuon sang mga anghel sang Dios.32:8 mga anghel sang Dios: Amo ini sa Septuagint. Sa Dead Sea Scrolls, mga anak sang Dios. Sa Masoretic Text, mga kaliwat ni Israel.
9Pero ang bahin sang Ginoo amo ang iya katawhan; sila nga mga kaliwat ni Jacob amo ang iya palanublion.
10Nakita niya sila sa desierto, sa lugar nga halos wala sing may nagatubo nga tanom.
Gin-atipan niya sila kag ginhalungan pareho sa paghalong sang tawo sa iya mata.
11Ginbantayan niya sila pareho sa agila nga nagabantay sang iya mga buto samtang iya ini ginatudluan sa paglupad.
Ginahumlad niya ang iya mga pakpak sa pagsalo kag pagdala sa ila.
12Ang Ginoo lang gid ang nagtuytoy sa iya katawhan, nga wala ang bulig sang iban nga dios.
13Ginpagahom niya sila sa mga kabukiran, kag ginpakaon sang mga patubas sang duta.
Ginsagod niya sila sang dugos halin sa banglid kag sang lana halin sa mga olibo nga nagatubo sa batuhon nga duta.
14Ginhatagan niya sila sang mga keso kag gatas halin sa mga baka kag karnero,
kag ginhatagan sang matambok nga mga karnero kag mga kanding halin sa Bashan.
Ginhatagan man niya sila sang pinakamaayo nga mga trigo kag ginpainom sang pinakamaayo nga bino halin sa ubas.
15Nagmauswagon ang mga Israelinhon32:15 mga Israelinhon: sa Hebreo, Jeshurun, nga ang buot silingon, matarong. pero nagrebelde sila.
Nagtambok sila kag nagbakod, pero gintalikdan nila ang Dios nga nagtuga sa ila,
kag ginsikway nila ang ila palalipdan nga bato nga amo ang ila Manluluwas.
16Ginpaimon nila kag ginpaakig ang Ginoo sa ila makangilil-ad nga mga dios.
17Naghalad sila sa mga demonyo nga indi matuod nga dios—mga dios nga indi nila kilala kag bag-o lang nagtuhaw, kag wala pagtahura sang ila mga katigulangan.
18Ginkalimtan nila ang Dios nga ila palalipdan nga bato nga nagtuga sa ila.
19Nakita ini sang Ginoo, kag tungod sa iya kaakig ginsikway niya sila nga iya mga anak.
20Nagsiling siya, “Talikdan ko sila, kag tan-awon ko abi kon ano ang ila madangatan,
kay malaot sila nga henerasyon, mga anak nga indi matutom.
21Ginpaimon nila ako sa indi matuod nga dios,
kag ginpaakig nila ako sa ila wala sing pulos nga mga dios-dios.
Gani paimunon ko man sila sa iban nga katawhan.
Paakigon ko sila paagi sa pagpakamaayo sa buang-buang nga nasyon.
22Kay ang akon kaakig nagadabadaba nga daw kalayo.
Magasunog ini sa duta kag sa tanan nga patubas sini,
pati sa kadadalman sang duta,32:22 kadadalman sang duta: ukon, lugar sang mga patay. kag sa mga pundasyon sang mga bukid.
23Padal-an ko sila sang mga kalamidad, kag iguon ko sila sang akon mga pana.
24Pagutuman ko sila; magakalamatay sila sa gutom kag sa balatian.
Padal-an ko sila sang mapintas nga mga sapat sa paghalit sa ila kag mga man-og nga dalitan sa pagkagat sa ila.
25Sa guwa sang ila balay madamo ang magakalamatay sa inaway, kag sa sulod magahari ang kahadlok.
Magakalamatay ang mga tigulang, mga pamatan-on, kag mga kabataan.
26Nagsiling ako nga laptahon ko sila hasta nga indi na sila madumduman sa kalibutan.
27Pero indi ko pagtugutan nga magpabugal ang ila mga kaaway kag magsiling, ‘Napierdi naton sila. Indi ang Ginoo ang naghimo sini.’ ”
28Ang Israel isa ka nasyon nga wala sing kaalam kag pag-intiendi.
29Kon maalamon lang sila, maintiendihan kuntani nila ang ila madangatan.
30Paano bala malagas sang isa ka tawo ang isa ka libo nga mga Israelinhon?
Paano madaog sang duha ka tawo ang napulo ka libo sa ila?
Luwas lang kon gintugyan sila sang Ginoo nga ila palalipdan nga bato.
31Kay ang palalipdan nga bato sang aton mga kaaway indi pareho sang aton palalipdan nga bato, kag bisan sila nakahibalo sini.
32Ang aton mga kaaway, nga pareho kalaot sa mga pumuluyo sang Sodom kag Gomora, kaangay sang ubas nga mapait kag makahililo ang bunga,
33kag kaangay sang bino nga halin sa dalit sang man-og.
34Nakahibalo ang Ginoo sang ila ginahimo;
ginasupot niya lang anay ini kag nagahulat sang husto nga tion sa pagsilot sa ila.
35Nagsiling siya, “Ako ang magatimalos kag magasilot sa ila,
kay magaabot ang tion nga makadalin-as gid sila.
Madali na lang mag-abot ang ila kalaglagan. Indi na ini magdugay.”
36Magahukom ang Ginoo pabor sa iya katawhan;
kaluoyan niya sila nga iya mga alagad, kon makita niya nga wala na sila sang kusog kag diutay na lang ang nabilin sa ila, ulipon man ukon indi ulipon.
37Dayon mamangkot ang Ginoo sa iya katawhan, “Diin na karon ang ila mga dios, ang bato nga ila palalipdan?
38Diin na karon ang ila mga dios nga nagakaon sang tambok kag nagainom sang bino sang ila mga halad?
Pabuliga sila sa inyo, kag himua ninyo sila nga inyo proteksyon!
39Tan-awa ninyo karon; ako amo lang gid ang Dios!
Wala na sing iban nga dios luwas sa akon.
Ako ang nagapatay kag ako man ang nagahatag sang kabuhi; ako ang nagapilas kag ako man ang nagaayo,
kag wala sing may makaluwas sa akon mga kamot.
40Karon, bayawon ko ang akon mga kamot kag magsumpa,
‘Subong nga buhi ako sa wala sing katapusan,
41bairon ko ang nagaidlak ko nga espada kag gamiton ko ini sa pagsilot.
Balusan ko ang akon mga kaaway kag pabayaron ang mga nagasikway sa akon.
42Ang akon pana mabulit sang ila mga dugo, kag ang akon espada magapanglabo sang ila mga lawas.
Magakalamatay pati ang mga madakpan sa ila kag ang ila mga pangulo.’ ”
43Kamo nga mga nasyon, dayawa ninyo ang katawhan sang Ginoo,32:43 Kamo… Ginoo: ukon, Kamo nga mga nasyon, magkalipay kamo kaupod sa katawhan sang Ginoo. Sa Dead Sea Scrolls kag Griego nga teksto, Magkalipay kamo upod sa iya, O kalangitan, kag ang tanan nga anghel sang Dios dapat magsimba sa iya. kay balusan sang Ginoo ang nagpatay sa ila nga iya mga alagad.
Balusan niya ang iya mga kaaway, kag tinluan niya ang iya duta kag ang iya katawhan.
44Ginhambal ni Moises kaupod ni Josue32:44 Josue: sa Hebreo, Hoseas. nga anak ni Nun ang mensahi sang sini nga kanta sa mga tawo. 45Pagkatapos hambal ni Moises sini, 46nagsiling siya sa mga tawo, “Itanom gid ninyo sa inyo mga tagipusuon ang tanan nga ginhambal ko sa inyo subong. Itudlo man ninyo ini sa inyo mga anak agod matuman nila sing maayo ang tanan nga ginasiling sa sini nga mga sugo. 47Ini nga mga sugo indi ordinaryo lang nga mga pulong; ini magahatag sa inyo sang kabuhi. Kon tumanon ninyo ini magakabuhi kamo sing malawig sa duta nga inyo panag-iyahan sa tabok sang Jordan.”
Ginsugid ang Kamatayon ni Moises
48Sa sina mismo nga adlaw nagsiling ang Ginoo kay Moises, 49“Magkadto ka sa Moab, sa kabukiran sang Abarim kag magsaka ka sa Bukid sang Nebo nga nagaatubang sa Jerico. Tan-awa didto ang Canaan, ang duta nga ginahatag ko sa mga Israelinhon nga ila panag-iyahan. 50Kag dira sa sina nga bukid mapatay ka, kag isimpon ka sa imo mga paryente nga nagkalamatay na, subong nga si Aaron nga imo utod napatay sa Bukid sang Hor kag ginsimpon man sa iya mga paryente. 51Kay duha kamo nadulaan sang pagsalig sa akon sa atubangan sang mga Israelinhon sang didto kamo sa tuburan sang Meriba Kadesh,32:51 Meriba Kadesh: ukon, Meriba sa Kadesh. sa kamingawan sang Zin. Wala ninyo pagpadunggi ang akon pagkabalaan sa ila atubangan. 52Gani makita mo lang sa malayo ang duta nga ginahatag ko sa mga Israelinhon, pero indi ka makasulod didto.”
