雅各逃離拉班
1雅各聽見拉班的兒子們說：「雅各奪去了我們父親的一切！他的財富都是從我們父親那裡得來的。」 2雅各發覺拉班對他的態度不如從前了。 3這時，耶和華對雅各說：「回到你的家鄉和親族那裡吧！我必與你同在。」 4於是，雅各就派人把拉結和利亞叫到放羊的地方， 5對她們說：「我感到你們父親對我不如從前了，但我父親的上帝常與我同在。 6你們知道我是怎樣盡心盡力地替你們父親工作， 7他卻欺騙我，把我的工酬更改了十次。然而，上帝不讓他苦待我。 8如果他說把有斑點的羊給我當酬勞，羊群生的就都是有斑點的；如果他說把有條紋的給我，羊群生的就都是有條紋的。 9上帝就這樣把你們父親的牲畜奪過來給了我。
10「在羊群交配的季節，我夢見所有和母羊交配的公羊都是有條紋或有斑點的。 11在夢中，上帝的天使叫我，我說，『僕人在。』 12他說，『拉班對你的所作所為，我都看見了。現在你留心看看，與母羊交配的公羊都是有條紋或有斑點的。 13我就是你在伯特利遇見的上帝。你在那裡用油澆過柱子，向我許過願。現在，你要動身離開這裡，回到你的家鄉。』」
14拉結和利亞說：「父親的家產沒有我們的份兒， 15我們早就被當作外人了，他賣了我們，把我們的身價全部吞了。 16上帝從我們父親那裡奪過來的一切財產，本來就屬於我們和我們的兒女。現在你只管照上帝的吩咐做吧！」
17雅各便起來讓兒女和妻子都騎上駱駝， 18帶著他在巴旦·亞蘭得到的所有牲畜和財物，啟程去迦南的父親以撒那裡。 19那時拉班正在外面剪羊毛，拉結偷了父親的家庭神像。 20雅各不辭而別，背著亞蘭人拉班偷偷地跑了。 21他帶著所有的一切渡過幼發拉底河，逃往基列山區。
拉班追趕雅各
22到了第三天，拉班才知道雅各逃走了。 23於是，他帶著族人去追趕，追了七天，在基列山區追上了雅各。 24當天晚上，上帝在夢中對亞蘭人拉班說：「你要當心，不可對雅各多說什麼。」
25拉班追上了雅各，那時雅各在基列山搭起帳篷，拉班和他的族人也在那裡搭起帳篷。 26拉班對雅各說：「你做的是什麼？你欺瞞我，把我的女兒像戰俘一樣帶走。 27你為什麼要偷偷地溜走？你為什麼不告訴我，我好擊鼓、彈琴、唱歌歡送你？ 28你甚至不讓我親吻外孫和女兒，與他們道別，你這樣做真愚蠢。 29我有能力傷害你，但你父親的上帝昨夜對我說，『你要小心，不可對雅各多說什麼。』 30你思家心切，一定要走，但你為什麼要偷走我的神像呢？」
31雅各對拉班說：「我逃跑是因為害怕你會奪回你的女兒。 32至於你的神像，你在誰身上搜出來，誰就是該死的。你可以當著眾弟兄的面察看，如果在我這裡有什麼物件是你的，你只管拿走。」雅各不知道拉結偷走了神像。
33拉班進入雅各、利亞和兩個婢女的帳篷搜查，卻搜不出什麼。拉班離開利亞的帳篷進入拉結的帳篷， 34那時拉結已經把神像藏在駱駝的鞍座裡，自己坐在上面。拉班搜遍了整個帳篷什麼也找不到。 35拉結對父親說：「父親，請別生氣，我有月事在身，不便起來。」結果，拉班搜來搜去找不到神像。
36雅各發怒，斥責拉班說：「我做錯了什麼、犯了什麼罪以致你對我窮追不捨？ 37你搜遍我所有的東西，搜到了什麼？現在就當著眾弟兄的面拿出來，讓他們評評理吧！ 38我在你家這二十年，你的母綿羊、母山羊沒有掉過胎，我也沒有吃過你公羊的肉。 39我沒有把被野獸撕裂的羊帶來給你，而是自己賠上。無論在白晝或黑夜被偷去的，你都要我賠償。 40我白天受盡烈日煎熬，晚上飽嚐夜露寒霜，不得好睡。 41這二十年來，我為了你的兩個女兒，替你工作了十四年，又用了六年才從你那裡得到這些羊，你把我的工錢更改了十次。 42如果不是我父親以撒敬畏的上帝，就是亞伯拉罕的上帝與我同在，你肯定會讓我兩手空空地回家。但上帝看見了我的難處和勞苦，所以在昨夜責備了你。」
雅各和拉班立約
43拉班回答說：「女兒是我的，這些孩子是我的，羊群也是我的，你的一切都是我的，我又怎會傷害我的女兒和她們的孩子呢？ 44來吧，你我立約為證。」 45於是，雅各拿來一塊石頭，立作柱子， 46又吩咐族人去收集石頭。他們把石頭堆成一堆，在旁邊吃喝。 47拉班稱那石堆為伊迦爾·撒哈杜他31·47 「伊迦爾·撒哈杜他」意思是「做見證的石堆」。，雅各卻稱那石堆為迦累得31·47 「迦累得」意思是「以石堆為證」。。
48拉班說：「今日，這石堆是你我之間的憑證。」因此，那地方名叫迦累得， 49又叫米斯巴，因為拉班說：「我們分手以後，願上帝親自鑒察我們。 50倘若你虐待我的女兒，或在她們以外另娶妻子，即使沒人知道，也有上帝在你我之間做見證。」
51拉班又說：「看我在你我之間立的這石堆和石柱。 52這石堆和石柱都是憑證，我一定不會越過石堆去害你，你也不可越過石堆和石柱來害我。 53願亞伯拉罕和拿鶴的上帝，就是他們父親的上帝，在你我之間判斷是非。」雅各便在他父親以撒敬畏的上帝面前起誓， 54又在山上獻祭，請眾弟兄吃飯。飯後，他們一同在山上過夜。
55拉班清早起來，親吻外孫和女兒，給他們祝福，然後回家去了。
Mipahilayo si Jacob kang Laban
1Nakadungog si Jacob nga miingon ang mga anak nga lalaki ni Laban, “Gikuha ni Jacob ang tanang kabtangan sa atong amahan, ug gikan niini nahimo siyang adunahan.” 2Nakamatikod usab si Jacob nga lahi na kaysa kaniadto ang pagtagad ni Laban kaniya.
3Miingon ang Ginoo kang Jacob, “Pauli na sa dapit sa imong katigulangan, didto sa imong mga paryente, ug magauban ako kanimo.”
4Busa gipatawag ni Jacob ang iyang mga asawa nga sila si Raquel ug si Lea didto sa sabsabanan sa iyang mga kahayopan. 5Miingon siya kanila, “Nakamatikod ako nga lahi na ang pagtagad sa inyong amahan kanako. Apan wala ako pasagdi sa Dios sa akong amahan. 6Nakahibalo usab kamo nga nagaalagad ako sa inyong amahan kutob sa akong mahimo, 7apan gitunto niya ako. Napulo gayod ka higayon nga giusab-usab niya ang akong suhol. Apan wala motugot ang Dios nga makahimo siyag kadaot kanako. 8Kon moingon si Laban nga ang kabang nga mga kanding mao ang akong suhol, kabang usab ang tanang anak sa mga kanding. 9Gikuha sa Dios ang mga kahayopan sa inyong amahan ug gihatag kanako.”
10Midugang pag-ingon si Jacob, “Sa panahon sa tingpanguwag sa mga hayop, nagdamgo ako. Nakita ko nga ang mga laking kanding nga mihabal sa mga bayeng kanding mga kabang. 11Sa akong damgo gitawag ako sa anghel sa Dios. Miingon siya, ‘Jacob!’ Mitubag ako, ‘Unsa man.’ 12Ug unya miingon siya, ‘Tan-awa, ang tanang mga laking kanding nga naghabal sa mga bayeng kanding mga kabang. Gibuhat ko kini tungod kay nakita ko ang tanan nga gibuhat kanimo ni Laban. 13Ako ang Dios nga nagpakita kanimo didto sa Betel, sa dapit diin gibuboan mo ug lana ang bato nga gipatindog mo ingon nga handomanan, ug diin nanumpa ka kanako. Karon, biya niining dapita ug pauli sa dapit diin ka natawo.’ ”
14Mitubag si Raquel ug si Lea kang Jacob, “Wala na kamiy mapanunod gikan sa among amahan. 15Laing tawo na ang iyang pagtan-aw kanamo. Gibaligya niya kami ug nahurot na niya ug gasto ang bili namo. 16Ang tanang bahandi nga gikuha sa Dios gikan kaniya ug gihatag diha kanimo isipon na namo nga among panulondon ug sa among mga anak. Busa tumana ang giingon sa Dios kanimo.”
17-18Nangandam si Jacob sa pagpauli sa Canaan, sa dapit sa iyang amahan nga si Isaac. Gipasakay niya ang iyang mga anak ug mga asawa sa mga kamelyo. Gidala niya ang iyang mga kahayopan ug ang tanang kabtangan nga iyang natigom sa Padan Aram. 19Naatol kadto nga milakaw si Laban sa pagpanupi sa iyang mga karnero, ug samtang wala siya gikuha ni Raquel ang iyang mga dios-dios. 20Nalingla ni Jacob si Laban nga Aramehanon tungod kay wala siya mosugilon niini nga mobiya na siya. 21Dala ni Jacob sa iyang paglakaw ang tanan niyang kabtangan. Mitabok siya sa Suba sa Eufrates paingon sa bukid sa Gilead.
Gigukod ni Laban si Jacob
22Tulo na ka adlaw ang milabay sa dihang nahibaloan ni Laban nga milayas sila si Jacob. 23Busa giuban niya ang iyang mga paryente ug gigukod nila si Jacob sulod sa pito ka adlaw. Naapsan nila sila si Jacob didto sa bukid sa Gilead. 24Niadtong gabhiona, nagpakita ang Dios kang Laban nga Aramehanon pinaagi sa damgo. Miingon ang Dios kaniya, “Ayaw hilabti si Jacob.31:24 hilabti si Jacob: sa literal, pagsultig daotan o maayo ngadto kang Jacob.”
25Nagpatindog na si Jacob sa iyang tolda sa bukid sa Gilead sa dihang naapsan siya ni Laban. Ug didto na usab nagpatindog si Laban ug ang iyang mga paryente sa ilang mga tolda. 26Miingon si Laban kang Jacob, “Nganong gibuhat mo kini kanako? Nganong gilingla mo ako? Imo pang gidala ang akong mga anak nga morag mga bihag sa gira. 27Nganong gilingla mo ako ug milakaw nga wala mananghid kanako? Kon nagaingon pa kamo, ako unta kamong gipalakaw nga may kasadya sa sonata sa tamborin ug harpa. 28Wala mo gani ako pahaloka sa akong mga apo ug mga anak. Binuang kining imong gibuhat. 29May katungod gayod unta ako nga mobuhat ug daotan kanimo, apan gipahimangnoan ako kagabii sa Dios sa imong amahan nga dili ka hilabtan. 30Nahibalo ako nga gimingaw ka na pag-ayo sa inyo, busa gusto ka na nga mopauli. Apan nganong gikawat mo man ang akong mga dios?”
31Mitubag si Jacob kaniya, “Wala ako mananghid kanimo kay nahadlok ako nga basin ug pugson mo pagkuha gikan kanako ang imong mga anak. 32Apan bahin sa imong mga dios nga nawala, si bisan kinsa nga nagkuha niini, mamatay. Sa atubangan sa atong mga paryente, tan-awa kon may kabtangan ka ba dinhi kanamo ug kon aduna, kuhaa.” Wala makahibalo si Jacob nga si Raquel diay ang nagkuha sa mga dios-dios ni Laban.
33Busa gipangita ni Laban ang iyang mga dios-dios sa tolda ni Jacob, sa tolda ni Lea, ug sa tolda sa duha ka sulugoon nga babaye, apan wala gayod niya kini makita. Migawas siya sa tolda ni Lea, ug misulod sa tolda ni Raquel. 34Apan gitagoan na ni Raquel ang mga dios-dios ilalom sa muntora sa kamelyo, ug iya kining gilingkoran. Nangita si Laban didto sa tibuok tolda ni Raquel apan wala gayod siyay nakita. 35Miingon si Raquel kaniya, “Tay, ayaw lang kasuko kon dili ako makatindog kay naa man gud ang akong binulan.” Padayon nga nangita si Laban apan wala gayod niya makita ang mga dios-dios.
36Wala na mapugngi ni Jacob ang iyang kasuko, busa miingon siya kang Laban, “Unsa may nahimo ko batok kanimo? Unsa may akong sala nga gigukod mo man gayod ako? 37Karon nga nasusi mo na ang tanan kong mga kabtangan, may nakita ka ba nga imo? Kon anaa, ibutang kini dinhi sa atubangan sa akong mga paryente ug sa imong mga paryente, ug sila ang mohukom kanato. 38Sa 20 ka tuig nga didto ako sa inyo, bisan kausa wala gayod makuhai sa ilang pagburos ang imong mga bayeng kanding ug karnero. Ug wala gayod ako makakaon sa imong mga laking karnero. 39Wala ko na dad-a kanimo ang mga hayop nga gipatay sa ihalas nga mga mananap; giilisan ko kini dayon. Gipabayran mo usab kanako ang mga hayop nga gikawat panahon man sa adlaw o sa gabii. 40Nagaantos ako sa kainit sa adlaw, ug sa katugnaw sa kagabhion, ug kulang ako kanunay sa tulog. 41Sa 20 ka tuig nga pagpuyo ko sa inyo, 14 ka tuig akong nagaalagad kanimo alang sa imong duha ka anak nga babaye, ug unom ka tuig sa pagbantay sa imong mga kahayopan. Ug sulod usab nianang mga tuiga, kanapulo mo usab-usaba ang akong suhol. 42Kon wala pa ako ubani sa Dios nga gitahod sa akong amahan nga si Isaac, nga mao usab ang Dios ni Abraham, gipalayas mo na tingali ako nga wala gayoy dala. Apan nakita sa Dios ang akong kalisod ug paghago, busa gibadlong ka niya kagabii.”
Ang Kasabotan ni Jacob ug ni Laban
43Mitubag si Laban, “Kanang mga babaye akong mga anak, ug ang ilang mga anak akong mga apo. Ug kanang mga kahayopan ako usab. Tanan nga makita mo ako. Apan, unsa pa may akong mahimo sa akong mga anak ug mga apo karon? 44Sige, maghimo kita ug kasabotan ug pamatud-an ta kini.”
45Busa mikuha si Jacob ug dako nga bato ug iya kining gipatindog isip handomanan. 46Unya gisugo niya ang iyang mga paryente nga magtapok ug mga bato diha daplin niini. Pagkahuman, nangaon sila duol sa tinapok nga mga bato. 47Ginganlan ni Laban ang tinapok nga mga bato ug Jegar Sahaduta.31:47 Jegar Sahaduta: Ang buot ipasabot niini sa pinulongang Aramico, tinapok isip pagpamatuod. Apan ginganlan kini ni Jacob nga Galeed.31:47 Galeed: Ang buot ipasabot sa Hebreo, tinapok isip pagpamatuod.
48Miingon si Laban, “Kining tinapok nga mga bato magpamatuod sa kasabotan natong duha.” Mao kana ang hinungdan kon nganong ginganlan kadtong maong tinapok ug Galeed. 49Gitawag usab kini ug Mizpa,31:49 Mizpa: Ang buot ipasabot sa Hebreo, bantayanan. tungod kay miingon si Laban, “Hinaut pa nga bantayan kita sa Ginoo sa atong panagbulag. 50Ug kon dili mo ayohon pagtratar ang akong mga anak, o maminyo ka pa ug lain, hinumdomi nga bisan dili ako masayod, anaa ang Dios nga saksi sa atong kasabotan.”
51Miingon pa gayod si Laban kang Jacob, “Ania ang tinapok nga mga bato ug ang bato nga handomanan nga magapamatuod sa atong kasabotan. 52Kining tinapok nga mga bato ug ang bato nga handomanan mao ang magapamatuod sa atong kasabotan nga dili ako molapas niining tinapok nga mga bato aron paghimo ug daotan kanimo, ug dili ka usab molapas niining tinapok nga mga bato ug bato nga handomanan aron paghimo ug daotan kanako. 53Hinaut pa nga ang dios31:53 dios: o, mga dios; o, Dios. sa imong apohan nga si Abraham ug ang dios31:53 dios: o, mga dios; o, Dios. sa akong amahan nga si Nahor, nga mao usab ang mga dios31:53 mga dios: o, dios; o, Dios. sa ilang amahan nga si Tera, mao ang mohukom kanatong duha.” Nanumpa usab si Jacob sa ngalan sa Dios nga gitahod sa iyang amahan nga si Isaac. 54Naghalad si Jacob didto sa bukid, ug unya gitawag niya ang iyang mga paryente ug nangaon sila. Nagpabilin sila didto sa bukid nianang gabhiona.
55Sayo kaayo nianang pagkabuntag, gihalokan ni Laban ug gipanalanginan ang iyang mga anak ug mga apo, ug milakaw siya balik sa iyang dapit.
