1美好的名聲勝過珍貴的膏油，
人死之日勝過出生之時。
2探望喪家勝過參加宴席，
因為死亡是每個人的結局，
活著的人要把這事銘記在心。
3哀傷勝過歡笑，
因為哀傷磨煉人的心靈。
4智者的心思考生死大事，
愚人的心只顧作樂。
5聽智者的責備，
勝過聽愚人的頌歌。
6愚人的笑聲像鍋底下燒荊棘的噼啪聲。
這也是虛空。
7欺壓使智者變愚昧，
賄賂敗壞人心。
8事情的結局勝過事情的開端；
恆久忍耐勝過心驕氣傲。
9不要輕易發怒，
因為愚人心懷怒氣。
10不要問為什麼過去比現在好，
因為這樣問不明智。
11智慧如同產業一樣美好，
有益於得見日光的世人。
12智慧如同金錢，
是一種保障，
能保全智者的生命。
這就是知識的好處。
13你應當思想上帝的作為，
因為上帝弄彎的，
誰能使它變直呢？
14順境時要快樂，
逆境時要思想：
兩者都是上帝的安排，
好叫人不能預知將來。
15在我虛空的一生中，我見過義人行義，反而滅亡；惡人行惡，卻享長壽。 16為人不要過分正直，也不要過於聰明，何必自取毀滅呢？ 17不要過分邪惡，也不要做愚人，何必時候未到就死呢？ 18最好是持守這個教訓也不放鬆那個教訓，因為敬畏上帝的人必避免兩個極端。 19智慧使一個智者比城裡十個官長更有能力。 20誠然，在地上無法找到一個一生行善、從未犯罪的義人。 21你不要斤斤計較別人所說的每一句話，免得聽見你的僕人咒詛你， 22因為你心裡知道自己也曾多次咒詛別人。 23我用智慧試驗過這一切。我說：「我要做智者」，誰知智慧卻離我甚遠。 24智慧如此遙不可及、深不可測，誰能找得到呢？ 25我用心去認識、探究、追尋智慧和事物的原委，並去認識邪惡帶來的愚昧和無知帶來的狂妄。 26我發現有的婦人比死亡更苦毒，她是個陷阱，心如網羅，手像鎖鏈。敬畏上帝的人避開她，罪人卻被她俘虜。 27-28傳道者說：「看啊，我事事反復探索，要查明萬事之理，卻沒有尋獲。但我發現在一千個男子中還可以找到一位正直人，在眾女子中卻未找到一位。 29我只發現一件事，上帝造的人本來正直，人卻找出各種詭計。」
Sống Khôn Ngoan
1Danh tiếng tốt hơn dầu quý giá.
Ngày qua đời hơn hẳn ngày sinh.
2Thà dành thời gian tại tang chế hơn tại yến tiệc. Ai rồi cũng phải chết—vậy người sống hãy để tâm suy nghĩ điều này.
3Buồn bã hơn cười vui,
vì buồn bã luyện lọc lòng chúng ta.
4Người khôn ngoan nghiền ngẫm về sự chết,
trong khi người dại chỉ nghĩ đến vui chơi.
5Thà bị người khôn ngoan chỉ trích
còn hơn được người ngu dại ngợi khen.
6Tiếng cười của người dại chóng qua,
như tiếng nổ lách tách trong lửa.
Đây cũng thật là điều vô nghĩa.
7Của hối lộ khiến người khôn hóa dại,
và nó làm hư hỏng lòng người.
8Kết thúc việc hơn khởi đầu một việc.
Lòng kiên nhẫn hơn tính kiêu căng.
9Đừng vội để lòng mình nóng giận,
vì cơn giận sẵn trong lòng người dại.
10Đừng ước ao “những ngày quá khứ tốt đẹp.”
Vì như thế chẳng phải khôn ngoan chút nào.
11Sự khôn ngoan như kế thừa gia sản.
Cả hai đều ích lợi cho đời sống của người.
12Khôn ngoan và tiền bạc có thể giúp mình có mọi thứ,
nhưng chỉ có khôn ngoan mới cứu được mạng sống mình.
13Hãy suy ngẫm công việc của Đức Chúa Trời,
vì ai có thể làm cho thẳng vật Ngài đã bẻ cong?
14Lúc thịnh vượng hãy nên vui hưởng,
nhưng khi tai biến ập đến, nên biết rằng Đức Chúa Trời cho cả hai điều đó xảy ra.
Nên nhớ rằng ở đời không có gì là chắc chắn.
Khôn Ngoan của Con Người Có Giới Hạn
15Tôi đã thấy mọi điều trong cuộc đời vô nghĩa này, kể cả người tốt chết sớm và người ác sống lâu. 16Vậy, đừng tỏ ra quá tốt hoặc quá khôn! Sao phải tự hại mình? 17Mặt khác, đừng theo đường gian ác. Cũng đừng sống dại khờ! Tại sao phải chết trước hạn kỳ? 18Hãy chú ý những điều chỉ dẫn này, vì bất cứ ai kính sợ Đức Chúa Trời sẽ tránh được cả hai.
19Một người khôn ngoan mạnh hơn mười người lãnh đạo thành.
20Chẳng có một người nào suốt đời làm điều phải mà không phạm tội.
21Đừng chú tâm đến lời nhỏ to—kẻo con sẽ nghe lời của đầy tớ nguyền rủa mình. 22Vì lòng con biết rằng chính con cũng hay nguyền rủa người khác.
23Tôi cố gắng hết sức để trí khôn hướng dẫn mọi suy nghĩ và hành động mình. Tôi tự nói: “Tôi kiên quyết trở nên khôn ngoan.” Nhưng sự khôn ngoan vẫn ở quá xa.
24Sự khôn ngoan ở nơi xa thẳm và khó tìm được? 25Tôi tìm kiếm khắp nơi, quyết tâm tìm kiếm sự khôn ngoan và tìm hiểu nguyên lý muôn vật. Tôi đã quyết tâm để chứng tỏ rằng gian ác là ngu dốt và dại dột là điên rồ.
26Tôi nhận thấy một người đàn bà quyến rũ là một cái bẫy cay đắng hơn sự chết. Tình nàng là bẫy lưới, và đôi tay mềm của nàng là dây xích. Những ai đẹp lòng Đức Chúa Trời sẽ thoát khỏi tay nàng, còn người tội lỗi sẽ rơi vào bẫy của nàng.
27Người Truyền Đạo nói: “Đây là kết luận của tôi. Tôi nhận thấy điều này sau khi xem xét kỹ lưỡng từ nhiều khía cạnh. 28Dù tôi đã tìm kiếm nhiều lần, tôi vẫn không tìm được điều mình đang tìm kiếm. Trong một nghìn người đàn ông, chỉ có một người là ngay thẳng, còn trong tất cả người đàn bà, chẳng có một người nào! 29Nhưng tôi tìm được điều này: Đức Chúa Trời tạo dựng con người ngay thẳng, nhưng loài người lại đi theo con đường xấu của riêng mình.”
