保羅在以弗所傳道
1當亞波羅在哥林多時，保羅已取道內陸重回以弗所，在那裡遇見幾個門徒。 2保羅問他們：「你們信的時候有沒有領受聖靈？」
他們說：「沒有！我們從來沒有聽過聖靈的事。」
3保羅說：「那麼，你們受的是什麼洗禮呢？」
他們說：「是約翰的洗禮。」
4保羅說：「約翰的洗禮是悔改的洗禮，約翰告訴百姓要信在他以後來的那位——耶穌。」
5他們聽後，立刻奉主耶穌的名受了洗。 6保羅把手按在他們身上時，聖靈便降在他們身上，他們就說方言，講上帝的信息。 7這次共有十二個人。
8保羅一連三個月勇敢地在會堂裡傳道，與人辯論上帝國的事，勸導他們。 9可是有些人仍然頑固不信，還當眾毀謗上帝的道。保羅便帶著門徒離開他們，天天在推喇奴的學堂辯論。 10這樣持續了兩年，亞細亞全境的居民，無論是猶太人還是希臘人，都聽見了主的道。 11上帝又藉著保羅的手行了一些非凡的神蹟， 12甚至只要將保羅身上的手帕或圍裙放在病人身上，病人就痊癒了，邪靈也會離開所附的人。
13那時，有幾個走江湖的猶太術士也想用耶穌的名趕鬼，他們向那些被邪靈附身的人說：「我奉保羅所傳講的耶穌之名，命令你們出來！」 14做這事的有猶太祭司長士基瓦的七個兒子。
15邪靈回答說：「耶穌，我認識；保羅，我也知道。但你們是誰？」 16被邪靈附身的人隨即撲向他們，攻擊他們，制伏了他們，使他們赤著身子帶著傷從屋裡逃走了。
17全以弗所的猶太人和希臘人知道了這件事，都驚懼不已。主耶穌的名因此大受尊崇。 18許多已經信耶穌的人都前來認罪，公開承認自己的惡行。 19又有許多行邪術的人把他們的書堆在一起，當眾焚燒。根據當時的估價，這些書約值五萬銀幣。 20主的道就這樣傳開了，大大興旺起來。
21這些事以後，保羅決定經過馬其頓和亞該亞回到耶路撒冷。他說：「到了那裡之後，我必須去羅馬看看。」 22於是，他派提摩太和以拉都兩位同工先去馬其頓，自己暫時留在亞細亞。
以弗所的騷亂
23就在這時，由於主的道，以弗所又起了很大的騷亂。 24一個名叫底米丟的銀匠以製造亞底米女神銀龕為業，使從事這門生意的工匠獲利豐厚。 25他召集了工匠和同行的人，說：「各位都知道我們靠這一行發財， 26可是你們都看到了，也聽見了，那個保羅在以弗所和亞細亞全境說服、誤導了許多人，說什麼人手所造的不是神。 27這樣下去，不但我們的行業會遭人貶抑，連亞底米女神廟也會被人輕看，甚至全亞細亞及普世尊崇的女神也會威嚴掃地！」
28眾人聽後，怒氣填胸，高聲喊叫：「以弗所人的亞底米女神真偉大！」 29全城陷入一片混亂。眾人抓住保羅的兩個同伴——馬其頓人該猶和亞里達古，拖著他們衝進戲院。 30保羅想進去，但門徒不許他去。 31他的好友——亞細亞的幾位官員也派人勸他別冒險進入戲院。
32這時，戲院裡面的人都在大喊大叫，混亂不堪。其實大部分人根本不知道自己為什麼聚在那裡。 33這時，人群中的猶太人把亞歷山大推到前面，請他解釋。亞歷山大舉手示意大家安靜，聽他發言。 34但眾人認出他是個猶太人，便又開始一起高呼：「以弗所人的亞底米女神真偉大！」這樣喊了兩個小時。
35最後，城裡的書記官出面調停，說：「各位以弗所市民，誰不知道以弗所城守護著亞底米女神廟和從宙斯那裡掉下來的神像呢？ 36既然這是無可否認的事實，你們就該安靜，不可魯莽行事。 37你們帶來的這些人既沒有偷廟裡的東西，也沒有褻瀆我們的女神。 38如果底米丟和他的同行要控告誰，大可到法庭或總督那裡提出訴訟。 39倘若你們還有其他的要求，也可以通過合法的會議解決。 40今天的騷亂實在沒有道理，難免會被查問，到時候我們很難交代。」 41說完，便叫眾人散去。
Si Pablo sa Efeso
1Sang didto si Apolos sa Corinto, nagpanglakaton si Pablo sa mga kabukiran sang probinsya hasta nakaabot siya sa Efeso. Didto may nakita siya nga mga sumulunod. 2Ginpamangkot niya sila, “Nabaton na bala ninyo ang Espiritu Santo sang magtuo kamo?” Nagsabat sila, “Wala gani kami nakabati nga may ginatawag nga Espiritu Santo.” 3Nagpamangkot si Pablo sa ila, “Sa ano nga bautiso kamo ginbautisohan?” Nagsabat sila, “Sa bautiso ni Juan.” 4Nagsiling si Pablo sa ila, “Ang bautiso ni Juan para sa mga nagahinulsol sang ila mga sala. Pero nagsiling man si Juan sa mga tawo nga dapat sila magtuo sa nagasunod sa iya, nga wala sing iban kundi si Jesus.” 5Pagkabati nila sadto, ginbautisohan dayon sila sa ngalan ni Ginoong Jesus. 6Kag sang pagtungtong ni Pablo sang iya kamot sa ila, nag-abot sa ila ang Espiritu Santo. Naghambal sila dayon sang nagkalain-lain nga mga lingguahe nga wala nila natun-i, kag may ginhambal man sila nga mga mensahi sang Dios. 7Mga dose sila tanan ka lalaki.
8Sa sulod sang tatlo ka bulan, padayon ang pagkadto ni Pablo sa simbahan sang mga Judio. Wala siya nahadlok maghambal sa mga tawo. Nagpakigdiskusyon siya kag nagpaathag sa ila parte sa paghari sang Dios. 9Pero ang iban sa ila matig-a gid ang ulo kag indi magtuo, kag sa tunga mismo sang kadam-an ginapakalain nila ang pamaagi sang Dios. Gani naghalin si Pablo sa ila simbahan kaupod ang mga sumulunod ni Jesus, kag adlaw-adlaw didto siya sa eskwelahan ni Tyranus nga nagapadayon sa pagpakigdiskusyon sa mga tawo. 10Sa sulod sang duha ka tuig amo ini ang iya ginahimo, gani ang tanan nga nagaestar didto sa probinsya sang Asia, Judio kag indi Judio, nakabati sang pulong sang Ginoo.
Ang mga Anak ni Esceva
11Madamo nga mga tumalagsahon nga milagro ang ginpanghimo sang Dios paagi kay Pablo. 12Bisan ang mga panyo kag ang mga panghapin nga panapton nga iya nagamit gindala sa mga masakiton kag nag-ayo sila, kag nagguwa man ang malaot nga mga espiritu. 13Karon, may mga Judio didto nga nagalibot-libot nga nagatabog sang malaot nga mga espiritu sa mga tawo nga ila ginsudlan. Gintilawan nila nga gamiton ang ngalan ni Ginoong Jesus agod paguwaon ang malaot nga mga espiritu. Nagsiling sila sa malaot nga mga espiritu, “Sa ngalan19:13 ngalan: buot silingon, gahom ukon awtoridad. ni Jesus nga ginawali ni Pablo, ginasugo ko kamo nga magguwa!” 14Amo man ini ang ginahimo sang pito ka anak nga lalaki ni Esceva. Si Esceva nga ini isa ka manugdumala nga pari sang mga Judio. 15Gintilawan nila nga paguwaon ang malaot nga espiritu sa ngalan ni Jesus. Pero ang sabat sang malaot nga espiritu sa mga anak ni Esceva amo ini, “Si Jesus kilala ko, kag si Pablo kilala ko man, pero sin-o kamo?” 16Dayon gindamhagan sila sang tawo nga may malaot nga espiritu kag ginsakit. Wala gid sila sang may mahimo, gani nagpalagyo sila sa sadto nga balay nga hublas kag may mga pilas. 17Ini nga hitabo nabalitaan sang tanan nga mga Judio kag mga indi Judio nga nagaestar didto sa Efeso kag hinadlukan sila, kag napadunggan pa gid ang ngalan ni Ginoong Jesus. 18Madamo nga mga tumuluo didto ang nagpalapit nga nag-ako kag nagsugid sang mga malain nila nga mga nahimo. 19Kag madamo man sang mga madyikero19:19 madyikero: buot silingon, nagahimo sang “black magic.” ang nagdala sang ila libro kag ginsunog nila mismo sa atubangan sang tanan. Minilyon ang kantidad sang tanan nga libro nga ginsunog. 20Paagi sa sini nga hitabo naglapnag pa gid ang gahom sang pulong sang Ginoo sa mga tawo sa sadto nga lugar.
Ang Gamo sa Efeso
21Pagkatapos sadto nga mga hitabo nagdesider si Pablo nga mag-agi sa Macedonia kag sa Acaya sa wala pa siya magkadto sa Jerusalem. Kag suno sa iya, halin sa Jerusalem kinahanglan makakadto man siya sa Roma. 22Ginpauna niya sa Macedonia ang duha sang iya mga kabulig nga si Timoteo kag si Erastus, kag siya iya nagpabilin pa didto sa probinsya sang Asia.
23Sang sadto nga tion, may natabo nga dako nga kinagamo sa Efeso tungod nga ang iban indi gusto nga magtudlo didto ang mga tumuluo parte sa pamaagi sang Dios. 24May isa ka platero19:24 platero: sa English, silversmith. didto nga ang iya ngalan si Demetrius. Siya kag ang iya mga tinawo nagapanghimo sang gagmay nga mga templo-templo nga pilak nga ginsunod sa templo ni Artemis nga ila diosa, kag paagi sini nakapangwarta sila sing dako. 25Gani ginpatawag niya ang iya mga trabahador kag ang iban pa nga mga platero. Dayon nagsiling siya sa ila, “Mga abyan, nahibaluan ninyo nga ang aton pag-asenso sa pangabuhi nagahalin sa sining aton palangitan-an. 26Nakita ninyo kag nabatian ang ginahimo sining tawo nga si Pablo. Nagasiling siya nga ang mga dios nga ginahimo sang tawo indi matuod nga mga dios. Madamo ang nagpati sa iya diri sa Efeso kag sa bug-os nga probinsya sang Asia. 27Gani delikado ang aton palangitan-an, kay basi kon pakalainon sang mga tawo. Kag indi lang ina, kundi delikado man ang templo sang aton bantog nga diosa nga si Artemis, kay basi kon mangin wala na sing pulos ini, kag indi na pagkilalahon sang mga tawo ang aton diosa nga ginasimba indi lang diri sa Asia kundi sa bug-os man nga kalibutan!”
28Pagkabati sadto sang mga tawo, naakig gid sila kag nagsugod sila sa pagsinggit, “Gamhanan si Artemis sang mga taga-Efeso!” 29Kag ang kinagamo naglapnag sa bug-os nga siyudad. Gindakop nila ang mga kaupod ni Pablo nga si Gaius kag si Aristarcus nga mga taga-Macedonia. Pagkatapos nagdinalagan sila tanan sa ila ginatipunan nga ginaguyod ang duha. 30Gusto kuntani ni Pablo nga maghambal sa mga tawo, pero ginpunggan siya sang mga sumulunod ni Jesus. 31May mga abyan si Pablo nga mga opisyal sa probinsya sang Asia. Ini sila nagpasugo kay Pablo nga kon mahimo indi gid siya magkadto didto sa ila ginatipunan. 32Karon, ang mga tawo didto nagkinagamo na gid. Ang iban sa ila may ginasinggit nga isa ka butang, pero ang iban lain man ang ila ginasinggit, tungod nga ang kalabanan sa ila wala nakahibalo kon ngaa nagtilipon sila didto. 33May tawo didto nga si Alexander nga gintulod sang mga Judio sa unahan agod magpaathag nga sila nga mga Judio wala labot sa ginahimo nila ni Pablo. Ginbayaw niya ang iya kamot agod pahipuson ang mga tawo. 34Pero pagkahibalo sang mga tawo nga siya Judio, nagsinggit sila tanan, “Gamhanan si Artemis sang mga taga-Efeso!” Kag sa sulod sang duha ka oras amo lang ato ang ila ginasinggit.
35Sang ulihi, napahipos gid man sang manugdumala sang siyudad ang mga tawo. Dayon nagsiling siya, “Mga kasimanwa nga mga taga-Efeso, ang tanan nga tawo nakahibalo nga kita nga taga-Efeso amo ang manugtatap sang templo ni Artemis nga gamhanan kag sang sagrado nga bato nga nahulog halin sa langit. 36Wala sing may makapanginwala sini. Gani, magpakatawhay kamo, kag indi kamo magpadasodaso. 37Gindala ninyo diri ini nga mga tawo, bisan ini sila wala nagpangawat sa aton templo kag wala nagpasipala sang aton diosa. 38Kon si Demetrius kag ang iya mga kaupod nga mga platero may kaso kontra sa bisan kay sin-o, may mga korte kag may mga manughukom kita. Dapat dal-on nila didto ang ila mga kaso. 39Pero kon kamo may iban pa gid nga reklamo, ina kinahanglan areglahon sa regyular nga pagtilipon sang mga pumuluyo. 40Karon delikado kita sa aton ginahimo nga ini. Kay basi kon iakusar kita sang mga pangulo sang Roma sa pagpanggamo. Wala gid kita rason nga ihatag kon ngaa ginhimo ta ini.” 41Pagkatapos niya hambal sini, ginpapauli niya ang mga tawo.
