所罗门的箴言（续）
1以下也是所罗门的箴言，由犹大王希西迦的人抄录。
2将事隐藏是上帝的荣耀，
把事查明是君王的光荣。
3天之高，地之厚，
君王的心测不透。
4除掉银子里的渣滓，
银匠就能铸造器皿。
5清除君王身边的恶人，
王位必因公义而巩固。
6不可在王面前妄自尊大，
不要占据大人物的位子。
7与其在权贵面前受羞辱，
不如等人邀请你坐上座。
8不可鲁莽地打官司，
以免败诉、羞愧难当。
9遇到跟邻舍争讼，
不可泄露其秘密，
10免得听见的人辱骂你，
你的恶名将永难洗刷。
11一句话说得合宜，
就像金苹果放在银器里。
12对受教者而言，
智者的责备犹如金耳环和金饰物。
13忠信的使者叫主人心里舒畅，
就像夏收之时有冰雪的凉气。
14夸口送礼物却食言的人，
就像没有雨水的风和云。
15坚忍说服君王，
柔舌折断骨头。
16找到蜂蜜要酌量而食，
免得吃多了呕吐。
17不要频频去邻舍家，
免得惹人烦、遭人厌。
18作伪证陷害邻舍的人，
无异于大锤、刀和利箭。
19危难时投靠奸诈之人，
形同倚靠坏牙和跛脚。
20对忧伤的人唱歌，
如同天寒脱衣、伤口撒盐。
21你的仇敌若饿了，
就给他吃的；
若渴了，就给他水喝；
22因为你这是把炭火堆在他头上，
耶和华必奖赏你。
23北风带来雨水，
谗言激起愤怒。
24宁愿住在屋顶的一角，
不跟争闹的妻子同屋。
25有好消息从远方传来，
如凉水滋润干渴的人。
26义人向恶人低头，
就像清泉被搅浑，
水井受污染。
27蜂蜜吃得太多有害无益，
追求自己的荣耀也不光彩。
28无法自制的人就像被攻破的无墙之城。
Ang Uban pang mga Panultihon ni Solomon
1Ania pa gayod ang uban pang mga panultihon ni Solomon nga gikopya sa mga tawo ni Hezekia nga hari sa Juda:
2Ginapasidunggan nato ang Dios tungod sa mga butang nga wala niya ipadayag kanato; apan ginapasidunggan nato ang mga hari tungod sa mga butang nga ilang gipadayag kanato.
3Maingon nga dili masukod kon unsa kataas ang langit ug unsa kalawom ang yuta, dili usab matugkad ang hunahuna sa mga hari.
4Kinahanglan nga kuhaon una ang mga nakasagol sa plata ayha pormahon sa platero. 5Kinahanglan palayason ang daotang mga katawhan25:5 mga katawhan: o, mga opisyal; o, mga magtatambag. sa hari aron motunhay ang pagkamatarong sa iyang gingharian.
6Kon anaa ka sa atubangan sa hari, ayaw isipa imong kaugalingon nga mora ka na ug si kinsa, ug ayaw paglingkod uban sa mga dungganon. 7Kay mas maayo nga ang hari maoy mopalingkod kanimo kaysa iya kang papahawaon ug maulawan ka atubangan sa mga dungganon.
8Ayaw pagdali-dalig sugilon sa korte bahin sa imong nakita, kay unsa na lang kahay imong buhaton kon mapamatud-an sa usa ka saksi nga sayop ka!
9Kon may panagbangi kamo sa imong higala, husaya kini nga kamo-kamo ra ug ayaw ipanugilon ang inyong mga sekreto, 10kay kon masayran na kini sa uban, basin maulawan kamo, ug madaot ang inyong dungog hangtod sa hangtod.
11Ang pagsulti sa hustong mga pulong sa tukmang panahon nahisama kaanindot sa bulawan nga mga mansanas diha sa sudlanan nga pilak.
12Ang pagbadlong sa tawong maalamon mas bililhon pa sa alahas nga bulawan alang sa tawo nga mamati niini.
13Ang kasaligan nga mensahero makapagaan sa gibati sa nagsugo kaniya, sama sa bugnaw nga tubig panahon sa ting-init.
14Ang tawo nga wala nagatuman sa iyang saad sama sa dag-om ug hangin nga walay dalang ulan.
15Ang pagpailob ug ang malumong sinultihan makakumbinse sa mga pangulo ug bisan sa mga gahi ug kasingkasing.
16Ayaw pagpalabig kaon ug dugos kay tingalig mosuka ka. 17Ayaw pagsige ug pamisita sa imong silingan, kay tingalig mapul-an siya ug maglagot na hinuon kanimo.
18Ang tawo nga nagasaksi ug bakak sa iyang isigka-tawo makapasakit nga daw sa espada, bunal, ug pana.
19Ang pagsalig sa tawong dili masaligan sa panahon sa kalisod walay kapuslanan sama sa daot nga ngipon o bali nga tiil.
20Kon awitan mo sa masadya nga awit ang tawong anaa sa labihan nga kalisod, sama rag gihuboan mo siya ug bisti panahon sa tingtugnaw o gibutangan mo ug suka ang iyang samad.
21Kon ang imong kaaway gigutom, pakan-a; kon giuhaw, paimna. 22Kay kon buhaton mo kini maulaw siya sa iyang gihimo kanimo,25:22 maulaw siya sa iyang gihimo kanimo: sa literal, nagtapok ka ug baga sa iyang ulo. ug ang Ginoo magabalos kanimo.
23Maingon nga ang hanging habagat magdalag ulan, ang tabi-tabi magdala usab ug kasuko.
24Mas maayo pang magpuyo sa atop sa balay25:24 atop sa balay: Tan-awa usab ang 21:9. kaysa magpuyo sulod sa balay uban sa asawa nga palaaway.
25Ang maayong balita nga gikan sa layong dapit sama sa mabugnaw nga tubig nga makapatagbaw sa tawong giuhaw.
26Ang tawong matarong nga magpahiuyon sa tawong daotan sama sa lubog nga tuboran o sa hugaw nga atabay.
27Dili maayo ang sobra nga pagkaon ug dugos, mao usab ang pagtinguha nga dayegon ka kanunay sa mga tawo.
28Ang tawo nga dili makapugong sa iyang kaugalingon daling mapukan sama siya sa usa ka siyudad nga walay paril.
