1不要羡慕恶人，
不要向往与他们为友；
2因为他们心里图谋暴行，
口中谈论恶事。
3家靠智慧而建立，
靠悟性而稳固，
4借知识而充满各种珍宝。
5智者充满能力，
哲士力上加力。
6出征打仗，要凭智谋；
谋士众多，胜券在握。
7智慧对愚人高不可及，
他在城门口沉默不语。
8图谋作恶的必被称为阴谋家。
9愚人的计谋是罪恶，
人人都厌恶嘲讽者。
10逆境中丧胆的是弱者。
11被拉去屠杀的，你要抢救；
踉跄受死的，你要拦阻。
12不要推说自己毫不知情，
鉴察人心的主洞悉一切，
保守你生命的上帝知情，
祂必按你的行为报应你。
13孩子啊，你要吃美好的蜂蜜，
蜂房滴下的蜜甘甜可口。
14智慧同样使你的心灵甘甜；
你若找到智慧，前途必光明，
盼望也不会幻灭。
15不要像恶人一样暗算义人，
破坏他的家。
16因为义人跌倒七次也必起来，
恶人却被灾祸击垮。
17仇敌跌倒，不要幸灾乐祸；
仇敌败落，不要心里欢喜。
18否则，耶和华看见会不悦，
不再向仇敌发烈怒。
19不要因恶人而愤愤不平，
也不要羡慕歹徒；
20因为恶人毫无前途，
恶人的灯终必熄灭。
21孩子啊，要敬畏耶和华和君王，
不要跟反复无常之徒为伍。
22因为灾祸必骤然临到他们，
谁知道耶和华和君王如何毁灭他们？
其他智言
23以下也是智者的箴言：
判案时偏袒实为不善。
24判恶人无罪的，
必遭万人咒诅，
为列国痛恨。
25责备恶人的必有欢乐，
美好的福气必临到他。
26诚实的回答如同友好的亲吻。
27要安排好外面的事，
把田间的工作准备妥当，
然后建造房屋。
28别无故作证害邻舍，
也不可撒谎欺骗人。
29不可说：“别人怎样待我，
我就怎样待他；
我要照他所做的报复他。”
30我走过懒惰人的田地和无知者的葡萄园，
31那里荆棘遍地，
刺草丛生，
石墙倒塌。
32我仔细思想所见之事，
领悟到一个教训：
33再睡一会儿，
打个盹儿，
抱着手躺一会儿，
34贫穷必像强盗一样临到你，
缺乏必像武士一样扑向你。
1Má ṣe ṣe ìlara àwọn ènìyàn búburú
má ṣe jẹ́ kí àwùjọ wọn wù ọ́;
2Nítorí ọkàn wọn ń gbèrò ohun búburú,
ètè wọn sì ń sọ̀rọ̀ nípa dídá rúgúdù sílẹ̀.
3Nípa ọgbọ́n ni ilé di kíkọ́
nípa òye sì ni ó ti fìdímúlẹ̀;
4Nípa ìmọ̀ ni àwọn yàrá rẹ̀ kún
pẹ̀lú àwọn ohun ọ̀ṣọ́ tí ó lẹ́wà tí ó sì ṣọ̀wọ́n.
5Ọlọ́gbọ́n ènìyàn ní agbára púpọ̀,
ènìyàn tí ó ní ìmọ̀ sì ń ní agbára sí i
6Láti jagun, ó nílò ìtọ́sọ́nà:
nínú ìṣẹ́gun ni ọ̀pọ̀ onígbìmọ̀.
7Ọgbọ́n ga ju fún aṣiwèrè
àti gbọ̀ngàn ìlú níbi ibodè kò ní ohun tí yóò wí.
8Ẹni tí ń pète ibi
ni a ó mọ̀ bí ènìyàn ibi.
9Ète òmùgọ̀ ènìyàn jẹ́ ẹ̀ṣẹ̀,
àwọn ènìyàn sì kórìíra ẹlẹ́gàn.
10Bí ìwọ bá dákú lásìkò ìdààmú
báwo ni agbára rẹ ha ti kéré tó!
11Gba àwọn tí a ń wọ́ lọ sí ibi ikú là;
fa àwọn tó ń ta gbọ̀nọ́ngbọ̀nọ́n lọ sí ibi ìparun padà.
12Bí ìwọ bá wí pé, “Ṣùgbọ́n a kò mọ nǹkan kan nípa èyí,”
ǹjẹ́ ẹni tí ń díwọ̀n ọkàn kò kíyèsi i? Ǹjẹ́ ẹni tí ń ṣọ́ ẹ̀mí rẹ kò mọ̀ ọ́n?
Ǹjẹ́ kò ní san án fún ẹnìkọ̀ọ̀kan gẹ́gẹ́ bí ohun tí ó ti ṣe?
13Jẹ oyin, ìwọ ọmọ mi, nítorí tí ó dára,
oyin láti inú afárá oyin dùn lẹ́nu.
14Mọ̀ pẹ̀lú pé ọgbọ́n pẹ̀lú dùn fún ọkàn rẹ
bí ìwọ bá rí i ìrètí ọjọ́ iwájú wà fún ọ
ìrètí rẹ kì yóò sì já ṣófo.
15Má ṣe ba ní ibùba bí ènìyàn búburú
láti gba ibùjókòó olódodo,
má ṣe fi ibi ìsinmi rẹ̀ ṣe ìjẹ;
16nítorí bí olódodo ènìyàn bá tilẹ̀ ṣubú ní ìgbà
méje, yóò tún padà dìde sá á ni,
ṣùgbọ́n ìdààmú yóò fa ènìyàn búburú lulẹ̀.
17Má ṣe yọ̀ nígbà tí ọ̀tá rẹ bá ṣubú;
nígbà tí ó bá kọsẹ̀, má ṣe jẹ́ kí ọkàn rẹ kí ó yọ̀.
18Àìṣe bẹ́ẹ̀ Olúwa yóò rí i yóò sì bínú
yóò sì yí ìbínú rẹ̀ padà kúrò lọ́dọ̀ rẹ̀.
19Má ṣe fòyà nítorí àwọn ènìyàn ibi
tàbí jowú àwọn ènìyàn búburú,
20nítorí ẹni ibi kò ní ìrètí ọjọ́ iwájú
a ó sì pa fìtílà àwọn ènìyàn búburú kú.
21Bẹ̀rù Olúwa àti ọba, ọmọ mi,
má sì ṣe darapọ̀ pẹ̀lú àwọn olórí kunkun.
22Nítorí àwọn méjèèjì yóò rán ìparun òjijì sórí wọn,
ta ni ó sì mọ irú ìyọnu tí wọ́n lè mú wá?
Àwọn ọrọ̀ ọlọ́gbọ́n mìíràn
23Àwọn wọ̀nyí pẹ̀lú tún jẹ́ ọ̀rọ̀ ọlọ́gbọ́n:
láti ṣe ojúsàájú níbi ìdájọ́ kò dára rárá:
24Ẹnikẹ́ni tí ó wí fún ẹlẹ́bi pé, “Ìwọ lo jàre”
àwọn ènìyàn yóò ṣẹ́ èpè fún un àwọn orílẹ̀-èdè yóò sì kọ̀ ọ́.
25Ṣùgbọ́n yóò dára fún àwọn tí ń dá ẹlẹ́bi lẹ́bi,
ọ̀pọ̀ ìbùkún yóò sì wá sórí wọn.
26Ìdáhùn òtítọ́
dàbí ìfẹnu-koni-ní-ẹnu.
27Parí gbogbo iṣẹ́ ajé rẹ
sì rí i pé oko rẹ ti ṣe dáradára;
lẹ́yìn náà kọ́ ilé rẹ.
28Má ṣe rojọ́ èké mọ́ aládùúgbò rẹ láìnídìí,
tàbí kí o fi ètè rẹ tannijẹ.
29Má ṣe wí pé, “Èmi yóò ṣe é fún un gẹ́gẹ́ bí ó ti ṣe fún mi;
Èmi yóò san ohun tí ó ṣe fún mi padà fún un.”
30Mo kọjá níbi oko ọ̀lẹ,
mo kọjá níbi ọgbà àjàrà aláìgbọ́n ènìyàn;
31ẹ̀gún ti hù ní ibi gbogbo,
koríko ti gba gbogbo oko náà
32Mo fi ọkàn mi sí nǹkan tí mo kíyèsi
mo sì kẹ́kọ̀ọ́ lára ohun tí mo rí;
33oorun díẹ̀, òògbé díẹ̀,
ìkáwọ́gbera díẹ̀ láti sinmi
34Òsì yóò sì dé bá ọ bí adigunjalè
àti àìní bí olè.
