1心中的策划在于人，
应对之言来自耶和华。
2人看自己的行为都纯全，
但是耶和华却衡量人心。
3把你的事交托耶和华，
你的计划必实现。
4耶和华所造的万物各有其用，
连恶人也是为灾难之日所造。
5耶和华厌恶心骄气傲者，
他们必逃不过祂的责罚。
6慈爱和忠信可让罪恶得赎，
敬畏耶和华使人远离罪恶。
7人所行的若蒙耶和华喜悦，
耶和华必使仇敌与他和好。
8财物虽少但行事公义，
胜过家财万贯却不公义。
9人心中筹划自己的道路，
但耶和华决定他的脚步。
10王口中有上帝的话，
断案时必无差错。
11公道的秤与天平属于耶和华，
袋中一切的砝码由祂制定。
12君王憎恨恶行，
因王位靠公义而立。
13王喜爱公义的言词，
器重说话正直的人。
14王的烈怒如死亡使者，
然而智者能平息王怒。
15王的笑容带给人生命，
他的恩惠像春雨之云。
16得智慧胜过得黄金，
获悟性胜过获白银。
17正直人的大道远离罪恶，
坚守正道的保全性命。
18骄横是沦亡的前奏，
狂傲是败落的预兆。
19宁可谦卑地与贫寒人相处，
也不跟狂傲人共享战利品。
20听从训言的人受益匪浅，
信靠耶和华的人蒙祝福。
21智者以明辨著称，
甜言能说服人心。
22智慧是智者的生命泉，
愚昧为愚人带来惩罚。
23智者三思而后言，
其言使人长见识。
24良言如蜜，
使人心灵甘甜、身体康健。
25有一条路看似正确，
最终却通向死亡。
26工人的胃口促他工作，
口腹之需是他的动力。
27不务正业的人图谋恶事，
他的口舌如烈焰般危险。
28邪僻的人散播纷争，
造谣的人破坏友情。
29残暴之徒引诱邻舍走入歧途。
30恶人眯起眼睛图谋不轨，
歹徒咬着嘴唇策划恶事。
31白发是荣耀的冠冕，
行为公义方能得到。
32不轻易发怒者胜过勇士，
能自我控制胜过攻陷城池。
33人可以摇签求问，
但耶和华决定一切。
1Nasa tao ang pagpaplano, ngunit ang Panginoon ang nagpapasya kung magaganap ito o hindi.
2Inaakala natin na tama ang lahat ng ating ginagawa, ngunit ang Panginoon lang ang makakapaghusga kung ano talaga ang ating motibo.
3Ipagkatiwala mo sa Panginoon ang lahat ng iyong gagawin, at magtatagumpay ka.
4Ang lahat ay nilikha ng Panginoon na mayroong layunin, kahit na nga ang masasama, itinalaga sila para sa kapahamakan.
5Kinasusuklaman ng Panginoon ang mayayabang at tiyak na silaʼy parurusahan.
6Kung minamahal natin ang Panginoon nang may katapatan, patatawarin niya ang ating mga kasalanan. Kung may takot tayo sa kanya nang may paggalang, makalalayo tayo sa kasamaan.
7Kapag kinalulugdan ng Panginoon ang ating pamumuhay, kahit na ang ating kaaway ay gagawin niyang ating kaibigan.
8Mas mabuti ang kaunting halaga na pinaghirapan, kaysa sa malaking kayamanang galing sa masamang paraan.
9Ang tao ang nagpaplano, ngunit nasa Panginoon ang kaganapan nito.
10Ang haring pinapatnubayan ng Panginoon, palaging tama ang paghatol.
11Ayaw ng Panginoon ang dayaan sa kalakalan.
12Sa mga hari ay kasuklam-suklam ang paggawa ng kasamaan, dahil magpapatuloy lamang ang kanilang pamamahala kung sila ay makatuwiran.
13Nalulugod ang mga hari sa mga taong hindi nagsisinungaling; minamahal nila ang mga taong nagsasabi ng katotohanan.
14Kapag ang hari ay nagalit maaaring may masawi, kaya sinisikap ng taong marunong na malugod ang hari.
15Hindi pinapatay ng hari ang taong sa kanya ay kalugod-lugod; pinakikitaan niya ito ng kabutihan gaya ng ulan sa panahon ng tagsibol.
16Higit na mabuti ang magkaroon ng karunungan at pang-unawa, kaysa sa magkaroon ng pilak at ginto.
17Ang namumuhay nang matuwid ay lumalayo sa kasamaan, at ang nag-iingat ng kanyang sarili ay nalalayo sa kapahamakan.
18Ang kayabangan ay humahantong sa kapahamakan, at ang nagmamataas ay ibabagsak.
19Higit na mabuti ang mamuhay nang may pagpapakumbaba kasama ang mahihirap kaysa sa mamuhay kasama ng mayayabang at makibahagi sa kanilang pinagnakawan.
20Ang taong nakikinig kapag tinuturuan ay uunlad, at ang taong nagtitiwala sa Panginoon ay mapalad.
21Ang marunong ay kinikilalang may pang-unawa, at kung siyaʼy magaling magsalita marami ang matututo sa kanya.
22Kapag may karunungan ka, buhay moʼy bubuti at hahaba; ngunit kung hangal ka, parurusahan ka dahil sa iyong kahangalan.
23Ang taong marunong ay nag-iingat sa kanyang mga sinasabi, kaya natututo ang iba sa kanya.
24Ang matatamis na salita ay parang pulot-pukyutan, nakakapagpasaya at nakakapagpasigla ng katawan.
25Maaaring iniisip mo na nasa tamang daan ka, ngunit ang dulo pala nito ay kamatayan.
26Ang kagutuman ang nagtutulak sa tao na magtrabaho.
27Ang taong masama ay nag-iisip ng kasamaan, at ang bawat sabihin niya ay parang apoy na nakakapaso.
28Ang taong nanlilibak ng kapwa ay nagsisimula ng away, at ang matalik na magkaibigan ay kanyang pinaghihiwalay.
29Ang taong nabubuhay sa karahasan ay nanghihikayat ng kanyang kapwa sa kasamaan.
30Mag-ingat sa taong ngingiti-ngiti at kikindat-kindat dahil maaaring masama ang kanyang binabalak.
31Ang katandaan ay tanda ng karangalan16:31 Ang katandaan … karangalan: sa literal, Ang mga uban ay korona ng karangalan. na matatanggap ng taong namumuhay sa katuwiran.
32Higit na mabuti ang taong mapagpasensya kaysa sa taong makapangyarihan. Higit na mabuti ang taong nakakapagpigil sa sarili kaysa sa taong nakakasakop ng isang lungsod.
33Nagpapalabunutan ang mga tao upang malaman kung ano ang kanilang gagawin, ngunit nasa Panginoon ang kapasyahan.
