基甸擒杀米甸二王
1后来，以法莲人对基甸说：“你攻打米甸人时为什么不召我们去？你为什么这样对待我们？”他们与他激烈地争论起来。
2基甸说：“我怎能比得上你们呢？以法莲人摘剩的葡萄岂不比我们亚比以谢族收获的葡萄更好吗？ 3上帝把两名米甸人的首领俄立和西伊伯交在了你们手中，我所做的有哪一件能与这事相比呢？我怎能比得上你们呢？”基甸这么一说，他们的怒气就平息了。
4基甸率领他的三百人渡过约旦河，虽然疲惫不堪，仍紧追敌人。 5基甸对疏割的人说：“我们在追赶西巴和撒慕拿两个米甸王，十分疲惫，请给我的军队一些饼吃。”
6疏割的首领却说：“你还没有抓到西巴和撒慕拿，我们凭什么给你的军队饼吃？”
7基甸说：“好吧，耶和华把西巴和撒慕拿交在我们手中后，我必回来用荒野的荆棘抽打你们。”
8基甸又去毗努伊勒提出同样的请求，也遭到拒绝。 9基甸对那里的人说：“我凯旋归来时，必拆毁你们的这座城楼。”
10那时，西巴和撒慕拿率领东方各族的残余军队一万五千人驻扎在加各，因为已经有十二万刀兵被杀。 11基甸取道挪巴和约比哈东边游牧者走的路，出其不意地突袭米甸人。 12米甸二王西巴和撒慕拿逃跑，基甸追上去擒住他们，击溃他们全军。
13约阿施的儿子基甸从战场返回，经过希列斯山坡时， 14抓住一个疏割的青年，问他疏割的首领和长老是谁，他就写下疏割七十七位首领和长老的名字。 15基甸到了疏割，对那里的人说：“你们曾经讥笑我说，‘你还没有抓到西巴和撒慕拿，我们凭什么给你疲惫的军队饼吃？’看！西巴和撒慕拿在这里！” 16说完，就捉住城中的长老，用荒野的荆棘抽打他们。 17他又去拆毁毗努伊勒的城楼，杀了城里的人。
18基甸问西巴和撒慕拿：“你们在他泊山杀的人是什么样子？”他们回答说：“他们长得像你，都像王子一样。”
19基甸说：“他们是我同母所生的兄弟，我凭永活的耶和华起誓，如果你们当初不杀他们，今天我就不杀你们了。” 20于是，基甸对长子益帖说：“你杀死他们。”但益帖年纪小，心中害怕，不敢动手。
21西巴和撒慕拿对基甸说：“你亲自动手吧！这是男子汉做的事。”基甸便亲手杀了他们，拿走了他们骆驼颈上的月牙饰物。
基甸造以弗得
22以色列人对基甸说：“你从米甸人手中救了我们，请你和你的子孙统治我们。”
23基甸回答说：“我和我子孙都不统治你们，统治你们的是耶和华。 24但我有一个要求，请你们把抢来的耳环都给我。”原来米甸人属于以实玛利族，都戴金耳环。
25他们欣然同意，便铺开一件外衣，各自把抢来的金耳环都放在上面， 26重约二十公斤。此外，还有米甸王的月牙饰物、耳坠、紫袍以及骆驼颈上的金链。 27基甸用这些金子造了一件以弗得圣衣，放在自己的家乡俄弗拉。后来，以色列人拜那件以弗得，玷污自己，使基甸及其全家陷入网罗。
28这样，米甸人被以色列人征服了，从此一蹶不振。基甸在世之日，以色列境内安享太平四十年。
基甸去世
29约阿施的儿子耶路·巴力返回家乡居住。 30他有许多妻子，生了七十个儿子。 31他的妾住在示剑，也给他生了一个儿子，他给孩子取名叫亚比米勒。 32约阿施的儿子基甸年高寿终，葬在亚比以谢族的俄弗拉，在他父亲约阿施的坟墓里。
33基甸刚去世，以色列人便又与众巴力苟合，奉巴力·比利土为他们的神明， 34忘记了他们的上帝耶和华曾经从四围的仇敌手中拯救他们， 35也没有因耶路·巴力——基甸的功绩而厚待他的家人。
Zeba na Zalimuna
18:1 Atiir 12:1; Kĩam 25:2Na rĩrĩ, andũ a Efiraimu makĩũria Gideoni atĩrĩ, “Nĩ kĩĩ gĩtũmĩte ũtwĩke ũguo? Wagire gũtwĩta ũgĩthiĩ kũhũũrana na Amidiani nĩkĩ?” Nao makĩmũtetia mũno.
28:2 Ndar 26:30Nowe akĩmacookeria atĩrĩ, “Nĩatĩa niĩ njĩkĩte ngerekanĩtio na inyuĩ? Githĩ kũhaara thabibũ cia Efiraimu ti kwega gũkĩra magetha mothe ma thabibũ cia Abiezeri? 38:3 Atiir 7:25Ngai nĩaneanire Orebu na Zeebu, atongoria a Amidiani moko-inĩ manyu. Nĩatĩa niĩ hotete gwĩka ngerekanĩtio na inyuĩ?” Maigua ũguo, marakara marĩa maamũrakarĩire namo magĩthira.
48:4 Atiir 7:25Gideoni na andũ ake magana matatũ, o na marĩ anogu, magĩtengʼeria thũ ciao magĩkinya Jorodani na makĩringa rũũĩ rũu. 58:5 Kĩam 33:17; Ayub 16:7Nake akĩĩra andũ a Sukothu atĩrĩ, “Heei ita rĩakwa kĩndũ gĩa kũrĩa; nĩ ũndũ nĩ anogu biũ, na no ndengʼeretie Zeba na Zalimuna, athamaki a Midiani.”
68:6 Atiir 8:15; 1Sam 25:11No anene a Sukothu makĩmũũria atĩrĩ, “Rĩu-rĩ, ũkĩrĩ ũranyiita Zeba na Zalimuna magakorwo marĩ moko-inĩ maku? Tũkũhe thigari ciaku irio nĩkĩ?”
7Nake Gideoni akĩmacookeria atĩrĩ, “Nĩ ũndũ wa ũguo mwoiga, rĩrĩa Jehova arĩneana Zeba na Zalimuna moko-inĩ makwa, ndĩĩtembũranga mĩĩrĩ yanyu na mĩigua ya werũ-inĩ na mahiũ ma nyeki-inĩ.”
88:8 Kĩam 32:30; 1Ath 12:25Oima kũu akĩambata nginya Penieli,8:8 Penieli nĩho Jakubu aagianĩire na Ngai. akĩmooria o ta ũguo oorĩtie andũ a Sukothu, nao magĩcookia o ta ũrĩa andũ a Sukothu maamũcookeirie. 98:9 Atiir 8:17Nĩ ũndũ ũcio akĩĩra andũ a Penieli atĩrĩ, “Hĩndĩ ĩrĩa ngaahũndũka hootanĩte-rĩ, niĩ nĩngamomora mũthiringo ũyũ mũraihu na igũrũ.”
108:10 Atiir 6:5; Isa 9:4Nao Zeba na Zalimuna maarĩ kũu Karikori marĩ na ita rĩa andũ ta 15,000, acio oiki no-o maatigaire kuuma kũrĩ mbũtũ ya andũ a irathĩro; andũ 100,000 rĩa mĩrongo ĩĩrĩ arĩa maarũaga na hiũ cia njora nĩ moragĩtwo. 118:11 Ndar 32:42Gideoni akĩambata na njĩra ya andũ arĩa maikaraga hema-inĩ mwena wa irathĩro rĩa Noba na Jogibeha, akiumĩrĩra mbũtũ ĩyo hĩndĩ ĩrĩa ĩtegeragĩria kũrĩ na ũgwati. 12Zeba na Zalimuna, athamaki acio eerĩ a Midiani, makĩũra, nowe akĩmatengʼeria, akĩmanyiita, na akĩhoota mbũtũ ĩyo yao yothe.
138:13 Atiir 6:11Gideoni mũrũ wa Joashu akĩhũndũka oimĩte mbaara-inĩ, agereire Ihĩtũkĩro rĩa Heresi. 148:14 Thaam 3:16Nake akĩnyiita mwanake wa Sukothu, na akĩmũhooya ũhoro, nake mwanake ũcio akĩmwandĩkĩra marĩĩtwa ma anene mĩrongo mũgwanja na mũgwanja a Sukothu, na nĩo athuuri a itũũra rĩu. 158:15 Atiir 8:6Hĩndĩ ĩyo Gideoni agĩũka, akĩĩra andũ a Sukothu atĩrĩ, “Aya nĩo Zeba na Zalimuna, arĩa mwanyũrũrĩirie ũhoro wao, mũkiuga atĩrĩ, ‘Anga nĩũkĩnyiitĩte Zeba na Zalimuna magakorwo marĩ moko-inĩ maku? Tũkũhe andũ aya aku anogu irio nĩkĩ?’ ” 168:16 1Sam 14:12Agĩkĩnyiita athuuri acio a itũũra, nake akĩherithia andũ acio a Sukothu na mĩigua ya werũ-inĩ, na mahiũ ma nyeki-inĩ. 178:17 Atiir 8:8Ningĩ akĩmomora mũthiringo ũcio mũraihu na igũrũ wa Penieli, na akĩũraga andũ a itũũra rĩu.
188:18 Josh 19:22Hĩndĩ ĩyo akĩũria Zeba na Zalimuna atĩrĩ, “Andũ arĩa mworagĩire kũu Tabori-rĩ, maahaanaga atĩa?”
Nao magĩcookia atĩrĩ, “Nĩ andũ tawe, o ũmwe wao aahaanaga ta mũrũ wa mũthamaki.”
198:19 Ndar 14:21Gideoni akĩmacookeria atĩrĩ, “Acio maarĩ ariũ a baba, o na ariũ a maitũ. O ta ũrĩa Jehova atũũraga muoyo-rĩ, korwo nĩmwahonokirie mĩoyo yao-rĩ, ndingĩamũũraga.” 20Akĩgarũrũkĩra Jetheri, mũriũ wake wa irigithathi, akĩmwĩra atĩrĩ, “Moorage!” Nowe Jetheri ndaigana gũcomora rũhiũ rwa njora, tondũ aarĩ o kamwana kanini, na nĩetigagĩra.
218:21 Atiir 8:26; Isa 3:18Zeba na Zalimuna makĩĩra Gideoni atĩrĩ, “Ũkĩra, ũtũũrage arĩ we. Tondũ o ta ũrĩa mũndũ atariĩ noguo hinya wake ũigana.” Nĩ ũndũ ũcio Gideoni agĩũkĩra, akĩmooraga, na akĩruta irengeeri iria ciagemetie ngingo cia ngamĩĩra ciao, agĩthiĩ nacio.
Ebodi ya Gideoni
22Andũ a Isiraeli makĩĩra Gideoni atĩrĩ, “Tũthamakĩre, wee, na mũrũguo, na mũrũ wa mũrũguo o nake, nĩgũkorwo wee nĩũtũhonoketie, ũgatũruta moko-inĩ ma Midiani.”
238:23 Thaam 16:8; 1Sam 12:12Nowe Gideoni akĩmeera atĩrĩ, “Niĩ ndikũmũthamakĩra, o na kana mũrũ wakwa. Jehova nĩwe ũkũmũthamakĩra.” 248:24 Kĩam 35:4Ningĩ akĩmeera atĩrĩ, “Harĩ ũndũ ũngĩ ũmwe ngũmũhooya, naguo nĩ atĩ o ũmwe wanyu aahe gĩcũhĩ kĩmwe gĩa gũtũ kĩa iria aatahire.” (Ũcio warĩ mũtugo wa Aishumaeli, gwĩkĩra icũhĩ cia thahabu matũ.)
25Nao magĩcookia atĩrĩ, “Nĩtũgũciheana tũkenete.” Nĩ ũndũ ũcio makĩara nguo thĩ, na o mũndũ agĩikia gĩcũhĩ ho kuuma kũrĩ indo iria aatahĩte. 268:26 Atiir 8:21Naguo ũritũ wa icũhĩ icio cia thahabu aahooete wakinyire cekeri 1,700,8:26 nĩ ta kilo 20 mathaga marĩa mangĩ matatarĩtwo, na nĩmo mĩgathĩ, na nguo cia rangi wa ndathi iria ciehumbagwo nĩ athamaki a Amidiani, kana mĩnyororo ĩrĩa yarĩ ngingo cia ngamĩĩra ciao. 278:27 Atiir 17:5; Josh 18:23Gideoni agĩthondeka thahabu ĩyo ĩgĩtuĩka ebodi, ĩrĩa aigire kũu Ofira, itũũra rĩake. Isiraeli othe makĩhũũra ũmaraya na ũndũ wa kũmĩhooya marĩ kũu, nayo ĩgĩtuĩka mũtego harĩ Gideoni na nyũmba yake.
Gĩkuũ kĩa Gideoni
288:28 Thab 83:2Ũguo nĩguo andũ a Midiani maahootirwo nĩ andũ a Isiraeli, na matiacookire kwambararia mĩtwe rĩngĩ. Matukũ-inĩ marĩa Gideoni aatũũrire muoyo, bũrũri ũcio ũkĩgĩa na thayũ mĩaka mĩrongo ĩna.
298:29 Atiir 6:32Jerubu-Baali mũrũ wa Joashu nĩacookire gwake mũciĩ gũtũũra kuo. 308:30 2Ath 10:1Na aarĩ na ariũ mĩrongo mũgwanja ake mwene, nĩ ũndũ nĩ aarĩ na atumia aingĩ. 318:31 Kĩam 22:24; 2Sam 11:21Nayo thuriya yake ĩrĩa yaikaraga Shekemu, nĩyamũciarĩire mwana wa kahĩĩ, ũrĩa aatuire Abimeleku. 328:32 Kĩam 15:15Gideoni mũrũ wa Joashu aakuire arĩ mũkũrũ mũno, na agĩthikwo mbĩrĩra-inĩ ya ithe Joashu kũu Ofira ya Aabiezeri.
338:33 Atiir 2:11, 13, 19Gideoni akua-rĩ, andũ a Isiraeli o rĩngĩ nĩmahũũrire ũmaraya na Mabaali. Makĩrũgamia Baali-Berithu8:33 Baali-Berithu yarĩ ngai ya andũ a Kaanani, na hekarũ yayo yarĩ Shekemu. ĩtuĩke ngai yao, 34na matiacookire kũririkana Jehova Ngai wao, ũrĩa wamahonoketie akamaruta moko-inĩ ma thũ ciao ciothe iria ciarĩ mĩena-inĩ yao yothe. 35O na ningĩ nĩmagire gũcookia ngaatho kũrĩ nyũmba ya Jerubu-Baali (nĩwe Gideoni) nĩ ũndũ wa maũndũ marĩa mothe mega aamekĩire.
