但以理在狮子坑
1大流士决定设立一百二十个总督治理全国。 2总督之上，设三个总长，以维护王的统治，但以理是其中之一。 3因为但以理有非凡的心智，远超过其他总长和总督，王便考虑让他治理全国。 4于是，其他总长和总督想在但以理的政务中找把柄控告他，却找不到任何把柄或过失，因为他诚实可靠，毫无过失。 5最后他们说：“除非我们从但以理上帝的律法下手，否则找不到指控他的把柄。”
6于是，这些总长和总督齐来见王，说：“愿大流士王万岁！ 7所有总长、行政官、总督、谋士和省长都认为王应该下一道禁令，三十天内，任何人不得向王以外的神明或人祷告，违者必被扔进狮子坑。 8王啊，求你颁布、签署这道禁令，使之不可更改，正如玛代人和波斯人的律令是不可更改的。” 9于是大流士王签署了这道禁令。
10但以理知道王签署禁令后，就回到家里。他楼上的窗户朝向耶路撒冷，他像往常一样每日三次跪下向上帝祷告、感恩。 11那些官员一同来了，发现但以理向他的上帝祷告、祈求， 12便去见王，提及王的禁令，说：“王啊，你不是签署禁令，三十天内，任何人不得向王以外的神明或人祷告，违者必被扔进狮子坑吗？”王说：“确有此事，按照玛代人和波斯人的律，这禁令不可更改。” 13他们对王说：“王啊，被掳来的犹大人但以理不理会你和你的禁令，仍一日三次向他的上帝祈祷。” 14王听了这些话，十分愁烦，一心想救但以理，直到日落都在筹划解救之道。 15那些人齐来见王，说：“王啊，按照玛代人和波斯人的律，王颁布的禁令和律例是不可更改的。”
16王便下令把但以理带来扔进狮子坑。他对但以理说：“愿你忠心事奉的上帝拯救你！” 17坑口用大石封住，并加上王和大臣的封印，使惩办但以理的事不可更改。 18王回宫后，整夜禁食，拒绝娱乐，无法入睡。
19次日黎明，王起来匆忙赶往狮子坑， 20到了坑边，凄声呼喊但以理：“永活上帝的仆人但以理啊，你忠心事奉的上帝有没有救你脱离狮子的口？” 21但以理对王说：“愿王万岁！ 22我的上帝差遣天使封住了狮子的口，不让它们伤害我，因为我在上帝面前是清白的。王啊，我在你面前也没有过错。” 23王非常高兴，便命人把但以理从坑中拉上来。于是，但以理从坑中被拉了上来，他因为信靠他的上帝，身上毫无损伤。 24王下令把那些恶意控告但以理的人及其儿女妻子都带来，扔进狮子坑。他们还没到坑底，狮子便扑上去，咬碎了他们的骨头。
25后来，大流士王传谕境内的各族、各邦、各语种的人，说：“愿你们大享平安！ 26我下令，我统治的国民都要敬畏但以理的上帝，
“因为祂是永活长存的上帝，
祂的国度永不灭亡，
祂的统治直到永远。
27祂庇护、拯救，
在天上地下行神迹奇事，
救但以理脱离狮子的口。”
28因此，在大流士和波斯人塞鲁士执政期间，但以理凡事亨通。
Danieli Gũikio Irima rĩa Mĩrũũthi
1Na rĩrĩ, Dario nĩonire athuure anene 120 nĩguo matuĩke a gwathanaga ũthamaki-inĩ wake wothe. 26:2 Dan 2:48-49; Ezar 4:22Ningĩ agĩcooka akĩiga atongoria atatũ matuĩke anene a acio angĩ, na ũmwe wa acio atatũ aarĩ Danieli. Anene acio atatũ maigirwo nĩgeetha marehagĩrwo ũhoro nĩ anene acio angĩ a bũrũri, nĩgeetha indo cia mũthamaki itikoore. 36:3 Esit 10:3; Dan 5:12-14Nake Danieli akĩoneka arĩ wa mwanya harĩ atongoria acio angĩ othe o na anene nĩ ũndũ wa ũrĩa aarĩ kĩyo mũrutĩre-inĩ wake wa wĩra, na nĩ ũndũ ũcio mũthamaki agĩtanya kũmũtua mwathi wa ũthamaki ũcio wake wothe. 46:4 Jer 20:10Nĩ ũndũ ũcio atongoria na anene acio angĩ magĩcaria ũndũ mangĩcuukĩra Danieli wĩra-inĩ wake wa gwathana, no makĩaga ihĩtia. Nĩmagire ũndũ mangĩmũcuukĩra, tondũ aarĩ mwĩhokeku, akaaga ũcuuke kana ihĩtia mĩthiĩre-inĩ yake. 56:5 Atũm 24:13-16Marigĩrĩrio-inĩ andũ acio makĩĩrana atĩrĩ, “Gũtirĩ hĩndĩ tũkoona ũndũ tũngĩcuukĩra Danieli, tiga ũkorirwo nĩ ũndũ ũkoniĩ watho wa Ngai wake.”
66:6 Neh 2:3Nĩ ũndũ ũcio atongoria na anene a bũrũri magĩthiĩ marĩ gĩkundi kũrĩ mũthamaki, makĩmwĩra atĩrĩ: “Wee Mũthamaki Dario, ũrotũũra nginya tene! 76:7 Thab 59:3Ithuĩ tũrĩ atongoria a ũthamaki ũyũ, na anyabara, na anene a bũrũri, na andũ arĩa mataaraga mũthamaki o na abarũthi othe, nĩtũciirĩte tũkoona arĩ wega we mũthamaki ũrute watho naguo ũhinyĩrĩrio atĩ mũndũ o wothe ũrĩa ũngĩhooya ngai o na ĩrĩkũ kana mũndũ o na ũrĩkũ, tiga akũhooire wee mũthamaki, ihinda rĩa matukũ mĩrongo ĩtatũ rĩtanathira, no nginya aikio irima-inĩ rĩa mĩrũũthi. 86:8 Esit 1:19Na rĩrĩ, wee mũthamaki, athana watho ũcio ũgĩe ho na wandĩkwo, nawe ũwĩkĩre mũhũũri nĩgeetha ndũkagarũrwo, kũringana na mawatho ma Amedi na ma Aperisia marĩa matagarũragwo.” 9Nĩ ũndũ ũcio Mũthamaki Dario akĩandĩka watho ũcio na agĩĩkĩra mũhũũri.
106:10 1Ath 8:29; Math 6:6Rĩrĩa Danieli aamenyire atĩ watho ũcio nĩ wandĩkĩtwo-rĩ, akĩinũka gwake, akĩhaica kanyũmba gake ka igũrũ harĩa ndirica cia nyũmba yake ciahingũragwo irorete mwena wa Jerusalemu. O mũthenya, nĩatuuragia ndu maita matatũ akahooya Ngai, akĩmũcookagĩria ngaatho o ta ũrĩa aamenyerete gwĩka hau kabere. 116:11 Thab 55:17; 1Athe 5:17-18Nao andũ acio magĩthiĩ marĩ hamwe, magĩkora Danieli akĩhooya agĩthaitha Ngai amũteithie. 12Nĩ ũndũ ũcio magĩthiĩ harĩ mũthamaki na makĩaria nake igũrũ rĩa uuge ũcio wa mũthamaki: Makĩmũũria atĩrĩ, “Githĩ ndwandĩkithirie watho atĩ handũ ha matukũ mĩrongo ĩtatũ, mũndũ ũngĩhooya ngai o na ĩrĩkũ kana ahooe mũndũ o na ũrĩkũ tiga o we mũthamaki, no nginya aikio irima-inĩ rĩa mĩrũũthi?”
Mũthamaki agĩcookia atĩrĩ, “Watho ũcio ũrĩ o ho, kũringana na mawatho ma Amedi na Aperisia, marĩa matagarũragwo.”
136:13 Ezek 14:14; Esit 3:8Nao magĩcookeria mũthamaki atĩrĩ, “Danieli, ũmwe wa andũ arĩa maatahĩtwo kuuma Juda, ndagwathĩkagĩra wee mũthamaki, kana agaathĩkĩra watho ũrĩa wee mwene wandĩkithĩtie. O na rĩu no ahooyaga Ngai wake maita matatũ o mũthenya.” 146:14 Mar 6:26Rĩrĩa mũthamaki aaiguire ũhoro ũcio, akĩigua kĩeha mũno; agĩtua itua rĩa kũhonokia Danieli, na mũthenya ũcio wothe aatindire akĩgeria ũrĩa angĩhonokia Danieli o nginya riũa rĩgĩthũa.
15Hĩndĩ ĩyo andũ acio makĩũngana rĩngĩ magĩthiĩ harĩ mũthamaki na makĩmwĩra atĩrĩ, “Ririkana, wee mũthamaki, atĩ kũringana na watho wa Amedi na Aperisia, watho ũrĩa mũrute kana mwandĩke nĩ mũthamaki ndũngĩgarũrwo.”
16Nĩ ũndũ ũcio mũthamaki agĩathana, nao makĩrehe Danieli na makĩmũikia irima-inĩ rĩa mĩrũũthi. Mũthamaki akĩĩra Danieli atĩrĩ, “Ngai waku ũrĩa ũtungatagĩra hĩndĩ ciothe-rĩ, arogũteithũra!”
176:17 Math 27:66Ihiga rĩkĩreehwo, rĩkĩigwo mũromo-inĩ wa irima rĩu, nake mũthamaki agĩĩkĩra mũhũũri na gĩcũhĩ gĩake mwene na icũhĩ cia andũ ake arĩa marĩ igweta, nĩgeetha gũtikagĩe ũndũ ũngĩgarũrwo ũkoniĩ Danieli. 186:18 2Sam 12:17Nake Mũthamaki agĩcooka nyũmba yake ya ũthamaki, nake akĩraara ehingĩte kũrĩa irio na atarĩ na maũndũ ma gwĩkenia. Na ũtukũ ũcio wothe ndaigana kuona toro.
19Na kwarooka gũkĩa-rĩ, mũthamaki agĩũkĩra tene, agĩthiĩ ahiũhĩte erekeire irima-inĩ rĩa mĩrũũthi. 206:20 Dan 3:17Na aakuhĩrĩria irima rĩu, agĩĩta Danieli na mũgambo ũrĩ na ruo rũnene, akĩmũũria atĩrĩ, “Danieli, wee ndungata ya Ngai ũrĩa ũrĩ muoyo, Ngai waku ũrĩa ũtungatagĩra hĩndĩ ciothe nĩakũhonoketie kuuma kũrĩ mĩrũũthi?”
216:21 Neh 2:3; Dan 3:9Nake Danieli agĩcookeria mũthamaki atĩrĩ, “Wee mũthamaki, ũrotũũra nginya tene! 226:22 Dan 3:28; Ahib 11:33; 2Tim 4:17Ngai wakwa nĩarandũmĩire mũraika wake, nake arahinga mĩrũũthi tũnua. Ndĩrĩ ũndũ mũũru ĩnjĩkĩte, tondũ nĩnyonetwo itarĩ na mahĩtia njĩkĩte maitho-inĩ make. Ningĩ o na wee mũthamaki ndirĩ ndaakũhĩtĩria.”
236:23 Dan 3:27; 1Maũ 5:20Nake mũthamaki agĩkena mũno na agĩathana Danieli arutwo irima rĩu rĩa mĩrũũthi. Nake Danieli aarutwo irima-inĩ rĩu rĩa mĩrũũthi, ndaarĩ na handũ aagurarĩtio, tondũ we nĩehokete Ngai wake.
246:24 Gũcook 24:16; Isa 38:13Nake Mũthamaki agĩathana, akiuga atĩ andũ arĩa maathitangĩte Danieli manyiitwo, macooke marehwo na maikio irima-inĩ rĩu rĩa mĩrũũthi, hamwe na atumia ao, na ciana ciao.6:24 Kũũraga andũ a nyũmba ĩmwe othe warĩ mũtugo wa andũ a Perisia. Na rĩrĩ, o na matanakinya irima gĩtina-rĩ, mĩrũũthi ĩyo ĩkĩmakĩria hinya, na ĩkĩhehenja mahĩndĩ mao mothe.
256:25 Dan 4:1Mũthamaki Dario agĩcooka akĩandĩkĩra andũ othe, na ndũrĩrĩ, na andũ a mĩario yothe bũrũri-inĩ guothe marũa, akĩmeera atĩrĩ:
“Mũrogaacĩra mũno makĩria!
266:26 Thab 5:7; Josh 2:11“Nĩndahĩtũkia watho, atĩ kũrĩa guothe ũthamaki ũyũ wakwa wakinya-rĩ, andũ no nginya metigagĩre na matĩĩage Ngai wa Danieli.
“Nĩgũkorwo nĩwe Ngai ũrĩa ũrĩ muoyo,
na atũũraga nginya tene;
ũthamaki wake ndũrĩ hĩndĩ ũkaaniinwo o na rĩ,
naguo wathani wake ndũrĩ hĩndĩ ũgaathira.
276:27 Dan 4:3Nĩwe ũteithũranaga na akahonokania;
nĩwe wĩkaga morirũ na magegania
kũu igũrũ o na gũkũ thĩ.
Ũcio nĩwe ũhonoketie Danieli
kuuma kũrĩ hinya wa mĩrũũthi.”
286:28 2Maũ 36:22; Dan 5:28Nĩ ũndũ ũcio Danieli akĩgaacĩra hĩndĩ ya wathani wa Dario, o na wathani-inĩ wa Kurusu ũrĩa Mũperisia.
