Мудрые изречения 30 – CARST & CCL

Священное Писание (Восточный перевод), версия для Таджикистана

Мудрые изречения 30:1-33

Высказывания Агура

1Высказывания Агура, сына Иаке, массаита30:1 Массаит – т. е. потомок Массы, сына Исмоила (см. Нач. 25:14). Но это слово можно перевести и как «изречение». То же в 31:1..

Этот человек сказал Итиилу, Итиилу и Ухалу30:1 Или: «…сказал: „Я устал, Всевышний! Я устал, Всевышний! Я изнемог!“»:

2«Я самый невежественный из людей;

я разума человеческого не имею.

3Мудрости я не учился;

нет у меня познания Святого.

4Кто восходил на небо и нисходил?

Кто ветер собрал в ладони?

Кто воду в Свой плащ завернул?

Кто утвердил пределы земли?

Как имя Ему? И как имя Сыну Его?

Скажи мне, если знаешь!

5Всякое слово Всевышнего чисто;

щит Он уповающим на Него.

6К словам Его не прибавляй,

иначе Он упрекнёт тебя,

и окажешься ты лгуном.

7Двух вещей я прошу у Тебя, Вечный,

не откажи мне, пока я жив:

8удали от меня пустословие и ложь,

и не давай мне ни бедности, ни богатства,

но хлебом насущным меня питай,

9чтобы мне не пресытиться и не отвергнуть Тебя,

сказав: „А кто такой Вечный?“,

и чтобы мне не обеднеть и красть не начать,

бесчестя тем имя моего Бога.

10Не клевещи на раба перед хозяином его,

чтобы его проклятие не пало на тебя, и ты не пострадал.

11Есть такие, что проклинают своих отцов

и не благословляют матерей.

12Есть такие, что в глазах своих чисты,

хотя от грязи своей не отмыты.

13Есть такие – о, как надменны глаза их,

как взгляды презрительны!

14Есть такие, чьи зубы, словно мечи,

чьи клыки, как ножи,

чтоб пожирать бедняков с земли

и нищих среди смертных.

15У пиявки две дочери.

„Дай! – кричат они. – Дай!“

Вот три вещи, что ненасытны,

даже четыре, что никогда не скажут: „Довольно!“ –

16мир мёртвых,

бесплодное чрево,

земля, что вечно жаждет воды,

и огонь, что не скажет: „Довольно!“

17Глаз, глумящийся над отцом

и презирающий послушание матери,

выдолбят вороны из долины,

птенцы орлиные расклюют.

18Вот три вещи, необъяснимые для меня,

даже четыре, которых не понимаю:

19путь орла в небесах,

путь змеи на скале,

путь корабля среди моря

и путь мужчины к девушке.

20Таков путь неверной жены:

поела, вытерла рот и говорит:

„Я ничего дурного не сделала“.

21Под тремя вещами дрожит земля,

даже четырёх она не в силах вынести:

22раба, когда он делается царём,

глупца, насытившегося пищей,

23ненавистную женщину, выходящую замуж,

и служанку, занявшую место хозяйки.

24Четверо малы на земле,

но мудрее мудрецов:

25муравьи – народец не сильный,

а делают летом запасы;

26даманы30:26 Даман – млекопитающее размером с кролика, внешне напоминающее грызунов. Обитает, преимущественно, в горных районах. – народец не крепкий,

а жилища делают в скалах;

27саранча – нет у ней царя,

но вся выступает строем;

28ящерка – её можно схватить рукой,

но она30:28 Или: «паук… но он». бывает даже в царских дворцах.

29Вот трое, чей шаг величав,

даже четверо, чья величава поступь:

30лев, могучий среди зверей, что ни перед кем с пути не свернёт,

31петух перед курами30:31 Или: «боевой конь в упряжи».,

козёл впереди стада

и царь во главе своего войска.

32Если ты был так глуп, что занёсся,

или если задумывал зло –

рукою уста закрой!

33Ведь если взбивать молоко, получится масло,

если ударить по носу, польётся кровь,

а если гнев разжечь, вспыхнет вражда».

Mawu a Mulungu mu Chichewa Chalero

Miyambo 30:1-33

Mawu a Aguri

1Nawa mawu a Aguri mwana wa Yake wa ku Masa:

Munthuyo anati kwa Itieli, “Inu Mulungu, ine ndatopa.

Inu Mulungu, ine ndatopa. Ndalefukiratu.

2“Ine ndine munthu wopusa kuposa anthu onse;

ndilibe nzeru zomvetsa zinthu zonga za munthu.

3Sindinaphunzire nzeru,

ndipo Woyerayo sindimudziwa.

4Kodi ndani anakwera kumwamba ndi kutsikako?

Ndani anafumbatapo mphepo mʼmanja mwake?

Ndani anamanga madzi mʼchovala chake?

Ndani anakhazikitsa mathero onse a dziko lapansi?

Dzina lake ndani? Ndiwuze ngati ukudziwa!

Ndipo mwana wake dzina lake ndani?

5“Mawu ali wonse a Mulungu ndi opanda cholakwika;

Iye ndi chishango kwa amene amathawira kwa Iye.

6Usawonjezepo kanthu pa mawu ake,

kuopa kuti Iye angadzakudzudzule ndi kukupeza kuti ndiwe wabodza.”

7“Inu Yehova, ndikukupemphani zinthu ziwiri

musandimane zimenezo ndisanafe:

8Choyamba, mundichotsere kutali nane mabodza ndi chinyengo.

Chachiwiri, ndisakhale mʼmphawi kapena munthu wachuma.

Koma muzindidyetsa chakudya chondikwanira tsiku ndi tsiku

9kuopa kuti ndikakhuta kwambiri ndingayambe kukukanani,

nʼkumanena kuti, ‘Yehova ndiye yaninso?’

Kuopanso kuti ndikakhala wosauka ndingayambe kuba,

potero nʼkuyipitsa dzina la Mulungu wanga.”

10“Usamusinjirire wantchito kwa mbuye wake

kuopa kuti angakutemberere ndipo iweyo nʼkupezeka wolakwa.”

11“Alipo ena amene amatemberera abambo awo,

ndipo sadalitsa amayi awo.

12Pali ena amene amadziyesa okha oyera mtima

komatu sanachotse zoyipa zawo.

13Pali ena ndi odzitukumula kwambiri,

amene amakweza zikope modzitukumula.

14Pali ena amene mano awo ali ngati malupanga

ndipo zibwano zawo zili ngati mipeni

moti amadya amphawi ndi kuwachotsa pa dziko lapansi.

Amachotsanso anthu osauka pakati pa anzawo.”

15“Msundu uli ndi ana aakazi awiri

iwo amalira kuti, ‘Tipatseni! Tipatseni!’ ”

“Pali zinthu zitatu zimene sizikhuta,

zinthu zinayi zimene sizinena kuti, ‘Takhuta!’

16Manda, mkazi wosabala,

nthaka yosakhuta madzi

ndiponso moto womangoyakirayakira!”

17Aliyense amene amanyoza abambo ake,

ndi kunyozera kumvera amayi ake,

makwangwala a ku chigwa adzamukolowola maso

ndipo mphungu zidzadya mnofu wake.

18Pali zinthu zitatu zimene zimandidabwitsa,

zinthu zinayi zimene ine sindizimvetsetsa.

19Ndipo ndi izi: mmene chiwulukira chiwombankhanga mlengalenga;

mmene iyendera njoka pa thanthwe;

mmene chiyendera chombo pa nyanja;

ndiponso mmene mwamuna achitira akakhala ndi namwali.

20Umu ndi mʼmene mkazi amachitira atachita chigololo:

Atatha kudya ndi kupukuta pakamwa pake

iye amanena kuti “Sindinachite kalikonse kolakwa.”

21Pali zinthu zitatu zimene zimanjenjemeretsa dziko lapansi,

pali zinthu zinayi zimene dziko lapansi silingathe kuzipirira:

22Kapolo amene wasanduka mfumu,

chitsiru chimene chakhuta,

23mkazi wonyozeka akakwatiwa

ndiponso wantchito wamkazi akalanda mwamuna wa mbuye wake.

24Pali zinthu zinayi zingʼonozingʼono pa dziko lapansi,

komatu ndi zochenjera kwambiri:

25Nyerere zili ngati anthu opanda mphamvu,

komatu zimasungiratu chakudya chake nthawi ya chilimwe;

26mbira zili ngati anthu opanda mphamvu

komatu zimakonza pokhalapo pawo mʼmiyala;

27dzombe lilibe mfumu,

komatu lonse limakhala mʼmagulumagulu poyenda.

28Buluzi ungathe kumugwira mʼmanja

komatu amapezeka mʼnyumba za mafumu.

29“Pali zinthu zitatu zimene zimayenda chinyachinya,

pali zinthu zinayi zimene zimayenda monyadira:

30Mkango umene uli wamphamvu kuposa nyama zonse,

ndipo suthawa kanthu kalikonse.

31Tambala woyenda chinyachinya, mbuzi yayimuna,

ndiponso mfumu yoyenda pakati pa anthu ake.

32“Ngati wakhala ukupusa ndi kumadzikweza wekha,

kapena ngati wakhala ukukonzekera zoyipa,

ndiye khala kaye chete, uganizire bwino!

33Paja pakutha mkaka mafuta amapangidwa,

ndipo ukapsinya mphuno, magazi amatuluka,

ndipo mikangano imakhalapo ukalimbikira kukwiya.”