Второзаконие 4 – CARST & LCB

Священное Писание (Восточный перевод), версия для Таджикистана

Второзаконие 4:1-49

Ценность Закона Всевышнего

1Слушайте, исроильтяне, установления и законы, которым я учу вас. Следуйте им, чтобы жить, чтобы пойти и завладеть землёй, которую Вечный, Бог ваших предков, даёт вам. 2Не прибавляйте и не убавляйте ничего к тому, что я повелеваю вам. Исполняйте повеления Вечного, вашего Бога, которые я даю вам.

3Вы своими глазами видели всё, что Вечный сделал в Баал-Пеоре. Вечный, ваш Бог, истребил среди вас всех, кто поклонялся идолу Баал-Пеору, 4но все те, кто остались верны Вечному, вашему Богу, по-прежнему живы и сегодня4:4 См. Чис. 25..

5Смотрите, я научил вас установлениям и законам, как и повелел мне Вечный, мой Бог, чтобы вы следовали им в земле, куда вы вступаете, чтобы завладеть ею. 6Соблюдайте их тщательно, чтобы доказать свою мудрость и рассудительность народам, которые услышат об этих установлениях и скажут: «Конечно, это великий народ, мудрый и разумный». 7Какой ещё народ столь велик, что его боги были близки к нему так, как Вечный, наш Бог, близок к нам, когда бы мы ни молились Ему? 8И какой ещё народ столь велик, что у него были такие же справедливые установления и законы, как те, которые я даю вам сегодня?

9Только будьте осторожны и внимательно следите за собой, чтобы не забыть то, что видели ваши глаза, и не дать ускользнуть воспоминаниям из вашего сердца, пока вы живы. Рассказывайте об этом своим детям и детям их детей. 10Помните тот день, когда вы стояли перед Вечным, вашим Богом, у горы Синай4:10 Букв.: «у Хорива». Хорив – другое название горы Синай. Также в ст. 15 и 5:2. и когда Он сказал мне: «Собери народ предо Мною, Я возвещу им Свои слова, чтобы они научились чтить Меня всю свою жизнь на земле и научили этому своих детей». 11Вы приблизились и встали у подножия горы, которая пылала огнём до самых небес, покрытых чёрными тучами и кромешной тьмой. 12Тогда Вечный заговорил с вами из пламени. Вы слышали слова, но не видели образа – только Его голос был слышен. 13Он объявил вам Своё священное соглашение, десять повелений4:13 Букв.: «десять слов»., которым Он повелел вам следовать, и написал их на двух каменных плитках. 14В то время Вечный повелел мне научить вас установлениям и законам, которые вы должны соблюдать в земле, куда вы вступаете, чтобы завладеть ею.

Запрет идолопоклонства

15Итак, твёрдо помните, что вы не видели никакого образа в тот день, когда Вечный говорил с вами у горы Синай из огня, 16чтобы не развратиться и не сделать себе идола – образ в какой-либо форме, изображающий мужчину или женщину, 17или какое-либо животное на земле, какую-нибудь птицу, летающую под небесами, 18какое-нибудь пресмыкающееся по земле, или рыбу в водах. 19А когда вы посмотрите на небо и увидите солнце, луну и звёзды – всё небесное многообразие, то не соблазняйтесь: не поклоняйтесь и не служите тому, что Вечный, ваш Бог, уделил всем народам под небом. 20Но что до вас – Вечный взял вас и вынес из плавильной печи, из Египта, чтобы вы были народом Его наследия, как сейчас.

21Вечный разгневался на меня из-за вас и поклялся, что я не перейду через Иордан и не войду в благодатную землю, которую Вечный, ваш Бог, даёт вам в наследие. 22Я умру в этой земле; я не перейду через Иордан, но вы перейдёте и завладеете благодатной землёй. 23Берегитесь, чтобы не забыть священное соглашение Вечного, вашего Бога, которое Он заключил с вами. Не делайте себе идола ни в какой форме, как запретил вам Вечный, ваш Бог. 24Ведь Вечный, ваш Бог, – это пожирающий огонь, Он – ревнивый Бог.

25У вас появятся дети и внуки, вы проживёте на земле долгое время, но если потом вы развратитесь и сделаете какого-нибудь идола, совершая зло в глазах Вечного, вашего Бога, и вызывая Его гнев, – 26я призываю сегодня в свидетели против вас небо и землю, – вы будете скоро истреблены из земли, куда вы переходите через Иордан, чтобы завладеть ею. Вы недолго проживёте там и непременно будете уничтожены. 27Вечный рассеет вас между народами, и лишь немногие выживут среди народов, к которым Вечный прогонит вас. 28Там вы будете служить богам, сделанным человеком из дерева и камня, которые не могут ни видеть, ни слышать, ни есть, ни чуять запах. 29Но там-то вы и начнёте искать Вечного, вашего Бога, и найдёте Его, если будете искать всем сердцем и всей душой. 30Когда вас постигнет скорбь и всё это случится с вами, вы вернётесь к Вечному, вашему Богу, и будете слушаться Его. 31Ведь Вечный, ваш Бог, – это милостивый Бог; Он не оставит и не погубит вас и не забудет священное соглашение с вашими предками, которое Он скрепил клятвой.

Вечный – единственный Бог

32Спросите о прежних днях, которые были задолго до вас, с того дня, когда Всевышний сотворил на земле человека; спросите от края до края небес. Случалось ли что-нибудь подобное этому великому делу, и разве слышали когда-нибудь о чём-то подобном? 33Разве слышал какой-нибудь другой народ голос Бога, говорящего из огня, как слышали вы, и остался жив? 34Разве когда-нибудь пробовал какой-нибудь бог взять себе народ из другого народа – испытаниями, знамениями и чудесами, войной, могучей и простёртой рукой, великими и ужасными подвигами, как сделал это для вас Вечный, ваш Бог, в Египте у вас на глазах?

35Вам было явлено это, чтобы вы знали, что Вечный – это Бог, и нет другого Бога, кроме Него. 36Он дал вам услышать Свой голос с неба, чтобы наставить вас. На земле Он показал вам Свой великий огонь, и вы слышали Его слова из огня. 37Он полюбил ваших предков и избрал их потомков, Он Сам вывел вас из Египта4:37 Или: «Он вывел вас из Египта Своим присутствием и…» Своей великой силой, 38чтобы прогнать от вас народы, которые многочисленнее и сильнее, и привести вас в их землю, отдав её вам в наследие, как это и есть сегодня.

39Знайте ныне и запомните навсегда, что Вечный – это Бог на небе вверху и на земле внизу, и нет другого. 40Исполняйте Его установления и повеления, которые я даю вам сегодня, чтобы с вами и с вашими детьми всё было благополучно и чтобы вы долго жили на земле, которую Вечный, ваш Бог, даёт вам навсегда.

Города-убежища

(Чис. 35:6-34; Втор. 19:1-14; Иеш. 20:1-9)

41Затем Мусо отделил к востоку от Иордана три города, 42куда мог убежать всякий, кто убьёт человека неумышленно, не питая к убитому ненависти. Он мог убежать в один из этих городов и тем спасти свою жизнь. 43Вот эти города: Бецер на пустынном плато для рувимитов; Рамот в Галааде для гадитов; Голан в Бошоне для манасситов.

Вступление к Закону

44Вот Закон, который Мусо изложил исроильтянам. 45Вот заповеди, установления и законы, которые Мусо дал им, когда они вышли из Египта 46и находились в долине рядом с Бет-Пеором к востоку от Иордана, в земле Сигона, царя аморреев, который правил в Хешбоне и был побеждён Мусо и исроильтянами, когда они вышли из Египта. 47Они завладели его землёй и землёй Ога, царя Бошона, двух аморрейских царей, к востоку от Иордана. 48Эта земля простиралась от города Ароера на берегу реки Арнон до горы Сирион (то есть Хермон), 49и включала всю Иорданскую долину к востоку от Иордана до самого Мёртвого моря4:49 Букв.: «моря Аравы». под склонами Фасги.

Luganda Contemporary Bible

Ekyamateeka Olwokubiri 4:1-49

Musa Alagira Abantu Okuba Abawulize

14:1 Ma 5:33; 8:1; 16:20; 30:15-20; Ez 20:11; Bar 10:5Kale nno kaakano, muwulire, Ayi Isirayiri, mutege amatu eri amateeka n’ebiragiro bye ŋŋenda okubayigiriza. Mubigonderenga era mubigobererenga, muliba balamu, mulyoke muyingire mu nsi Mukama Katonda wa bajjajjammwe gy’abawa mugyetwalire ebeere obutaka bwammwe obw’enkalakkalira. 24:2 Ma 12:32; Yos 1:7; Kub 22:18-19Temwongerangako ku mateeka ge mbalagira, so temugatoolangako, naye mukwatenga ebiragiro bya Mukama Katonda wammwe, bye mbategeeza.

34:3 Kbl 25:1-9; Zab 106:28Mwerabirako n’amaaso gammwe gennyini ebyo byonna Mukama bye yakola e Baali Peoli. Abo bonna mu mmwe abaagoberera, era ne basinza Baali e Peoli, Mukama Katonda wo yabazikiriza; 4naye mmwe abaanywerera ku Mukama Katonda wammwe, mukyali balamu leero.

5Kale, mulabe nno, mbayigirizza amateeka n’ebiragiro nga Mukama Katonda wange bwe yandagira, mulyoke mubigobererenga nga mutuuse mu nsi gye mugenda okuyingiramu, n’okugyefunira ng’obutaka bwammwe obw’enkalakkalira. 64:6 a Ma 30:19-20; Zab 19:7; Nge 1:7 b Yob 28:28Mugagobererenga n’obwegendereza, kubanga ekyo kiriraga ensi endala obugezi bwammwe n’obutegeevu bwammwe. Ensi ezo bwe ziriwulira ku mateeka gano gonna zirigamba nti, “Ddala abantu b’eggwanga lino ekkulu bategeevu era ba magezi.” 74:7 a 2Sa 7:23 b Zab 46:1; Is 55:6Kubanga ggwanga ki eddala ekkulu erimanyiddwa eririna bakatonda b’abantu baalyo okumpi n’abantu abo, nga ffe bwe tulina Mukama Katonda waffe, abeera okumpi naffe buli lwe tumukoowoola? 8Era ggwanga ki eddala ekkulu erimanyiddwa eririna amateeka n’ebiragiro eby’obwenkanya nga bino bye nteeka mu maaso gammwe leero?

94:9 a Nge 4:23 b Lub 18:19; Bef 6:4 c Zab 78:5-6“Ekikulu, weekuume nnyo nga weerabirira mu ngeri gye weeyisaamu, olemenga kwerabira ebyo byonna amaaso go bye gazze galaba oleme okubiganya okuva mu mutima gwo ennaku zonna ez’obulamu bwo. Biyigirizenga abaana bo, nabo babiyigirizenga abaana baabwe. 104:10 Kuv 19:9, 16Kirungi mujjukire nga bwe mwayimirira awali Mukama Katonda wammwe, ku lusozi Kolebu, bwe yaŋŋamba nti, ‘Kuŋŋaanya abantu bonna obandeetere wano we ndi, bawulire ebigambo byange, balyoke bayige okumpulira nga bantya; banzisengamu ekitiibwa ennaku zonna ze balimala ku nsi, era ebigambo ebyo babiyigirizenga abaana baabwe. 114:11 Kuv 19:18Mwasembera ne muyimirira wansi w’olusozi, ne mulaba nga lwaka omuliro ogwatuukira ddala waggulu ku ggulu, nga gwetooloddwa ebire n’ekizikiza ekikutte.’ 124:12 Kuv 20:22Bw’atyo Mukama Katonda n’ayogera nammwe ng’asinziira wakati mu muliro. Mwawulira envuga y’ebigambo bye, naye ekikula kye temwakiraba; mwakoma ku ddoboozi lyokka. 134:13 a Ma 9:9, 11 b Kuv 24:12; 31:18Yabategeeza endagaano ye eyali mu Mateeka Ekkumi, ge yawandiika ku bipande by’amayinja ebibiri, n’abalagira okugagobereranga. 14Era mu kaseera ako Mukama Katonda n’andagira mbayigirize amateeka n’ebiragiro bye musaana okugonderanga, nga muli mu nsi gye mugenda okwefunira ng’obutaka bwammwe obw’enkalakkalira, nga mumaze okusomoka Yoludaani.

Okusinza Bakatonda abalala Kuwerebwa

154:15 a Is 40:18 b Yos 23:11“Ku lunaku olwo Mukama Katonda bwe yayogera gye muli ng’asinziira wakati mu muliro ku lusozi Kolebu, temwalaba kikula kye kya ngeri yonna. Noolwekyo mwekuumenga nnyo, 164:16 Kuv 20:4-5; 32:7; Ma 5:8; Bar 1:23mulemenga okweyonoona nga mwekolera bakatonda abalala, aba buli ngeri, abali mu bifaananyi ebiri ng’omusajja oba ng’omukazi, 17oba ebifaanana ng’ensolo ez’oku nsi, oba ng’ennyonyi ezibuuka mu bbanga, 18oba ebifaanana ng’ebiramu byonna ebitambulira wansi oba ebyekulula ku ttaka; oba ebifaanana ng’ebyennyanja ebiri mu mazzi agali wansi w’ettaka. 194:19 a Ma 17:3; Yob 31:26 b 2Bk 17:16; 21:3; Bar 1:25Era weekuumenga nnyo bw’onooyimusanga amaaso go okutunula waggulu ku ggulu, n’olaba enjuba, n’omwezi n’emmunyeenye, n’ebitiibwa byabyo, n’osendebwasendebwa n’obiweereza, era n’obivuunamira n’obisinza; songa ebyo byonna bye bintu Mukama Katonda wo bye yawa amawanga gonna agali wansi w’eggulu. 204:20 a 1Bk 8:51; Yer 11:4 b Kuv 19:5; Ma 9:29Naye mmwe, Mukama yabaggya mu Misiri, mu mbiga esaanuusa ebyuma, mubeerenga bantu be ab’obusika bwe, nga bwe muli leero.

214:21 Kbl 20:12; Ma 1:37“Ate n’ekirala, Mukama yansunguwalira ku lwammwe, ne yeerayirira nti nze sigenda kusomoka mugga ogwo Yoludaani nnyingire mu nsi eyo ennungi Mukama Katonda wammwe gy’abawa okubeera obusika bwammwe. 224:22 Ma 3:25Naye nze kinsaanira okufiira wano mu nsi eno kaakano mwe tuli, sigenda kusomoka mugga Yoludaani; naye mmwe muligusomoka ne mwefunira ensi eyo ennungi okubeera obutaka bwammwe obw’enkalakkalira. 234:23 a nny 9, 16 b Kuv 20:4Mwegenderezanga nnyo ne muteerabira ndagaano ya Mukama Katonda wammwe gye yakola nammwe. Temwekoleranga bitali Katonda mu kufaanaanyiriza okw’ekintu kyonna Mukama Katonda wo kye yakugaana okukola. 244:24 Kuv 24:17; Ma 9:3; Beb 12:29Kubanga Mukama Katonda wo muliro ogwokya ne gusaanyaawo, ye Katonda ow’obuggya.

Ekibonerezo olw’Okusinza Bakatonda Abalala

254:25 2Bk 17:2, 17“Bw’olimala okuzaala abaana ng’ofunye n’abazzukulu, era nga mu nsi omwo mumazeemu emyaka mingi nga mukaddiye; ne mugenda mweyonoonanga nga mwekolera bakatonda abalala ab’engeri zonna, ne mukolanga ebibi mu maaso ga Mukama Katonda wo ne mumusunguwazanga, 264:26 Ma 30:18-19; Is 1:2; Mi 6:2nkoowoola eggulu n’ensi okubeera abajulirwa bange ku lunaku lwa leero nga mbakuutira mmwe nti, Bwe muneeyonoonanga bwe mutyo, muliggweerawo ddala mu nsi eyo gye mugenda okwefunira okuba obutaka bwammwe, nga mumaze okusomoka Yoludaani. Muligibeeramu akabanga katono ne muzikirizibwa mwenna. 274:27 Lv 26:33; Ma 28:36, 64; Nek 1:8Mukama anaabasaasaanyanga mu mawanga amalala, era erisigalayo batono mu mmwe abalibeera mu nsi ezo Mukama Katonda gy’anaabanga abasindiikirizza. 284:28 a Ma 28:36, 64; 1Sa 26:19; Yer 16:13 b Zab 115:4-8; 135:15-18Nga muli eyo munaasinzanga bakatonda abakolebwa n’emikono gy’abantu, mu miti ne mu mayinja, abatayinza kulaba, oba okuwulira oba okulya, wadde okuwunyiriza. 294:29 a 2By 15:4; Is 55:6 b Yer 29:13 c Ma 30:1-3, 10Naye ng’oli eyo, bw’onoonoonyanga Mukama Katonda wo, onoomulabanga, singa onoomunoonyanga n’omutima gwo gwonna awamu n’omwoyo gwo gwonna. 304:30 Ma 31:29; Yer 23:20; Kos 3:5Ebintu ebyo byonna bwe binaakutuukangako n’olaba ennaku nnyingi, olwo onookomangawo eri Mukama Katonda wo mu biseera eby’oluvannyuma, n’omugonderanga. 314:31 2By 30:9; Nek 9:31; Zab 116:5; Yon 4:2Kubanga Mukama Katonda wo ajjudde okusaasira, taakusuulirirenga wadde okukuzikiriza, oba okwerabira endagaano ye gye yakola ne bajjajjaabo gye yabalayiririra.

Isirayiri, Eggwanga Eddonde

324:32 a Ma 32:7; Yob 8:8 b Lub 1:27 c Mat 24:31“Kale, weebuuze leero ku byafaayo eby’ebiro eby’edda, nga naawe tonnabeerawo, okuva ku lunaku Katonda lwe yatonderako omuntu n’amuteeka ku nsi; weebuuze okuva ku luuyi olumu olw’eggulu okutuuka ku luuyi olulala. Waali wabaddewo ekintu ekikulu nga kino, oba waali wabaddewo akiwulirako? 334:33 Kuv 20:22; Ma 5:24-26Abantu abamawanga amalala baali bawuliddeko ku ddoboozi lya Katonda ng’ayogerera mu muliro, ne basigala nga bakyali balamu, nga mmwe bwe mwaliwulira ne muba balamu? 344:34 a Kuv 6:6 b Kuv 7:3 c Ma 7:19; 26:8 d Kuv 13:3 e Ma 34:12Nantiki, waali wabaddewo katonda eyali agezezzaako okwetwalira eggwanga erimu ng’aliggya wakati mu ggwanga eddala, ng’ataddewo ebigezo, n’okukola ebyamagero, n’obubonero, n’ebyewuunyo, n’entalo, ng’alaga omukono gwe ogw’amaanyi, n’omukono gwe omuwanvu; oba n’ebikolwa ebinene ebitiisa, okufaanana ng’ebintu Mukama Katonda wammwe bye yabakolera nga muli mu Misiri, nga mwenna mutunula?

354:35 Ma 32:39; 1Sa 2:2; Is 45:5, 18“Walagibwa ebintu ebyo byonna olyoke otegeere nga Mukama ye Katonda; era nga awatali ye tewali mulala. 364:36 Kuv 19:9, 19Yakuleka n’owulira eddoboozi lye nga liva mu ggulu alyoke akuyigirize. Yakulaga omuliro gwe omungi ennyo ku nsi, n’owulira ebigambo bye nga biva mu muliro ogwo. 374:37 a Ma 10:15 b Kuv 13:3, 9, 14Olw’okubanga yayagala nnyo bajjajjaabo naawe muzzukulu waabwe eyabaddirira, yakuggya mu nsi y’e Misiri ng’akozesa obuyinza bwe obungi. 384:38 Ma 7:1; 9:5Yakuwangulira amawanga amakulu era agakusinga ggwe amaanyi, alyoke akuyingize mu nsi yaabwe, era agikuwe ggwe okubeeranga obusika bwo nga bwe kiri leero.

394:39 nny 35; Yos 2:11“Noolwekyo osaana okitegeerere ddala okuva ku lunaku lwa leero, era okinywereze ddala mu mutima gwo nti Mukama ye Katonda yekka ali waggulu mu ggulu ne wansi ku nsi; so tewali mulala. 404:40 a Lv 22:31; Ma 5:33 b Ma 5:16 c Ma 6:3, 18; Bef 6:2-3Kale, mugonderenga amateeka ge n’ebiragiro bye, bye nkulagira leero; olwo nno eby’obulamu bwo n’embeera yo biryoke bikugenderenga bulungi, ggwe n’ezzadde lyo eririddawo; bw’otyo olyoke owangaalenga ng’oli mu nsi Mukama Katonda wo gy’akuwa okubeeranga obutaka bwo obw’enkalakkalira.”

Ebibuga eby’Obuddukiro

41Awo Musa n’ayawula ebibuga bisatu ku luuyi olw’ebuvanjuba olw’omugga Yoludaani, 42nga mu bibuga ebyo, omuntu yenna anaabanga asse muntu munne nga tagenderedde, mw’anaddukiranga, kubanga munne anaabanga amusse mu butanwa nga tamuliiko kiruyi kubanga tabangako mulabe we; anaddukiranga mu kimu ku bibuga ebyo yeewonye naye okuttibwa. 43Bino bye byali ebibuga ebyo: Bezeri, nga kiri mu ddungu mu nsi engulumivu kyokka nga waggulu mbyabyatavu, nga kye ky’Abalewubeeni; ne Lamusi mu Gireyaadi, nga kye ky’Abagaadi; ne Golani mu Basani, nga ky’ekitundu ky’Abamanase abaagabana oluuyi olwo.

Musa Ayanjula Amateeka

44Gano ge mateeka Musa ge yateeka mu maaso g’abaana ba Isirayiri, 45era ono ye kalonda w’obujulirwa, n’amateeka, n’ebiragiro, Musa bye yategeeza abaana ba Isirayiri nga bavudde mu Misiri, 464:46 Kbl 21:26; Ma 3:29nga bali mu kiwonvu ekiriraanye Besu Peoli ku buvanjuba bw’omugga Yoludaani, mu nsi eya Sikoni kabaka w’Abamoli, eyafugiranga mu Kesuboni, Musa n’abaana ba Isirayiri gwe baali bamaze okuwangula nga bavudde mu nsi ey’e Misiri. 47Ensi eyo baali bagitutte awamu n’ensi ya Ogi kabaka wa Basani, abo nga be bakabaka ababiri abaabanga ku luuyi olw’ebuvanjuba olw’omugga Yoludaani. 484:48 a Ma 2:36 b Ma 3:9Ensi eyo yali eva ku Aluweri ekiri ku njegoyego y’Ekiwonvu Alunoni n’okutuuka ku lusozi olunene Siriyoni era olwo ye Kerumooni, 49n’ezingiramu ne Alaba ekiri ku luuyi olw’ebuvanjuba obwa Yoludaani, okutuukira ddala ku Nnyanja ya Alaba, ye Nnyanja ey’Omunnyo, wansi w’olugulungujjo lw’olusozi Pisuga.