1 Царств 14 – CARS & APSD-CEB

Священное Писание

1 Царств 14:1-52

1В один из дней Ионафан, сын Шаула, велел своему молодому оруженосцу:

– Давай перейдём к филистимской заставе на другую сторону реки.

Но он не сказал об этом отцу.

2Шаул находился в Мигроне, под гранатовым деревом, что на окраине Гивы. С ним было около шестисот человек, 3среди которых был Ахия, носивший ефод. Он был сыном Ахитува, брата Ихавода. Ахитув был сыном Пинхаса, сына Илия, священнослужителя Вечного в Шило. Никто не знал, что Ионафан ушёл.

4На каждой стороне переправы, по которой Ионафан намеревался перейти к филистимской заставе, было по скалистому утёсу; один назывался Боцец, а другой – Сене. 5Один утёс смотрел на север к Михмасу, другой – на юг к Геве.

6Ионафан сказал своему молодому оруженосцу:

– Давай перейдём к заставе этих необрезанных. Может быть, Вечный поможет нам. Ничто не может помешать Вечному спасти людей через многих или немногих воинов.

7– Делай всё, что задумал, – сказал его оруженосец. – Я с тобой, что бы ты ни решил.

8Ионафан сказал:

– Так переправимся же к тем людям и покажемся им. 9Если они скажут: «Подождите, пока мы не подойдём к вам», то мы останемся на своих местах и не будем подниматься к ним. 10Но если они скажут: «Поднимайтесь к нам», мы поднимемся, и для нас это будет знаком, что Вечный отдал их в наши руки.

11И они оба встали на виду у филистимской заставы.

– Смотрите! – сказали филистимляне. – Евреи выползают из нор, куда они попрятались.

12Люди с заставы крикнули Ионафану и его оруженосцу:

– Поднимайтесь к нам, и мы преподадим вам урок.

Ионафан сказал оруженосцу:

– Поднимайся вслед за мной. Вечный отдал их в руки Исраила.

13Ионафан карабкался, цепляясь руками и ногами, а следом за ним поднимался оруженосец. И филистимляне падали перед Ионафаном, а оруженосец шёл следом и добивал их. 14Во время первого нападения Ионафан и его оруженосец убили около двадцати человек на месте размером с половину поля, обрабатываемого парой волов за один день.

15Тогда ужас охватил всё филистимское войско – тех, кто в стане, и тех, кто в поле, тех, кто на заставах, и тех, кто в отрядах для набегов. И содрогнулась земля. Это был великий ужас14:15 Или: «Этот ужас был наслан Всевышним»..

16Дозорные Шаула в Гиве, что в земле Вениамина, увидели войско, разбегающееся во все стороны. 17Тогда Шаул сказал людям, которые были с ним:

– Постройте воинов и посмотрите, кто из наших ушёл.

Они сделали это, и выяснилось, что нет Ионафана и его оруженосца.

18Шаул сказал Ахии:

– Принеси ефод.

(В то время он носил ефод перед исраильтянами.)14:18 Или: «Принеси сундук Всевышнего. (В то время сундук Всевышнего был у исраильтян.)».

19Пока Шаул говорил со священнослужителем, смута в филистимском лагере становилась всё сильнее и сильнее. И Шаул сказал священнослужителю:

– У нас нет времени спрашивать Всевышнего14:19 Букв.: «Верни назад руку». Священнослужитель уже начал определять волю Всевышнего с помощью священного жребия, урима («свет») и туммима («совершенство»). См. сноску на 2:28..

20Затем Шаул и все его люди собрались и выступили против филистимлян. Они нашли филистимлян в полном смятении, разящими друг друга своими же мечами. 21Те евреи, которые присоединились к филистимлянам и были вместе с ними в их лагере, перешли на сторону исраильтян, бывших с Шаулом и Ионафаном. 22Когда все исраильтяне, которые прятались в нагорьях Ефраима, услышали, что филистимляне бегут, они также вступили в битву и напали на филистимлян. 23Так Вечный в тот день спас Исраил, битва же перекинулась за Бет-Авен.

Бессмысленная клятва Шаула и её последствия

24В тот день исраильтяне были утомлены, а Шаул связал народ клятвой, сказав:

– Будь проклят любой, кто поест до наступления вечера, прежде чем я отомщу врагам!

И никто из воинов не ел. 25Войско вошло в лес, а там на поляне был мёд. 26Войдя в лес, они увидели, как сочится мёд, но никто не поднёс руки с мёдом ко рту, потому что они боялись проклятия. 27Но Ионафан не слышал, как его отец связал народ клятвой, и, протянув посох, который был у него в руке, обмакнул его в соты. Он поднёс руку ко рту, и к нему вернулись силы14:27 Букв.: «его глаза просветлели»; также в ст. 29.. 28Тогда один из воинов сказал ему:

– Твой отец связал войско крепкой клятвой, сказав: «Будь проклят любой, кто сегодня поест!» Вот почему люди ослабли.

29Ионафан сказал:

– Мой отец зря смутил народ. Смотрите, ко мне вернулись силы, когда я поел немного мёда. 30Насколько же было бы лучше, если бы люди сегодня поели что-нибудь из добычи, которую они взяли у врагов! Разве поражение филистимлян не было бы ещё полнее?

31В тот день, поразив филистимлян от Михмаса до Аялона, исраильтяне были очень утомлены. 32Они бросались на добычу, хватали овец, волов и телят, резали их на земле и ели прямо с кровью. 33Тогда Шаулу сообщили:

– Смотри, народ грешит против Вечного, поедая мясо, в котором ещё есть кровь.

– Вы поступили вероломно, – сказал Шаул людям. – Прикатите ко мне немедленно большой камень.

34Затем он сказал:

– Пройдите среди народа и скажите ему: «Пусть каждый приводит ко мне своих волов и овец, режет их здесь и ест. Не грешите против Вечного, поедая мясо, в котором ещё есть кровь».

И каждый приводил той ночью своего вола и резал его там. 35Шаул тогда в первый раз построил жертвенник Вечному. 36Он сказал:

– Давайте спустимся вслед за филистимлянами ночью, будем грабить их до зари и не оставим никого из них в живых.

– Поступай, как тебе угодно, – ответили они.

Но священнослужитель сказал:

– Давайте спросим Всевышнего.

37И Шаул спросил у Всевышнего:

– Спускаться ли мне за филистимлянами? Отдашь ли Ты их в руки Исраила?

Но в тот день Всевышний не ответил ему. 38Тогда Шаул сказал:

– Подойдите сюда все вожди войска, и давайте узнаем, какой сегодня был совершён грех. 39Верно, как и то, что жив Вечный, Который спасает Исраил, – если виноват будет даже мой сын Ионафан, он должен будет умереть.

Но никто из народа не проронил ни слова. 40Шаул сказал всем исраильтянам:

– Вы встаньте там, а я и мой сын Ионафан встанем здесь.

– Поступай, как тебе угодно, – ответил народ.

41Шаул стал молиться Вечному, Богу Исраила:

– Дай мне верный ответ14:41 В древнем переводе эта часть стиха звучит следующим образом: «Шаул стал молиться: „О Вечный, Бог Исраила, почему Ты не ответил сегодня Твоему рабу? Если эта вина на мне или на моём сыне Ионафане, о Вечный, Бог Исраила, ответь уримом, но если эта вина на Твоём народе, Исраиле, ответь туммимом“». Урим и туммим – см. сноску на 2:28..

И жребий указал на Ионафана и Шаула, а народ был оправдан. 42Шаул сказал:

– Бросьте жребий на меня и на моего сына Ионафана.

И по жребию был указан Ионафан. 43Тогда Шаул велел Ионафану:

– Скажи мне, что ты сделал.

Ионафан ответил ему:

– Я просто съел немного мёда с конца посоха. И что же, я должен умереть за это?

44Шаул сказал:

– Пусть Всевышний сурово накажет меня, если ты не умрёшь, Ионафан.

45Но народ сказал Шаулу:

– Ионафану ли умереть – тому, кто принёс Исраилу великое избавление? Нет! Верно, как и то, что жив Вечный, – ни один волос с его головы не упадёт на землю, потому что он действовал сегодня с помощью Всевышнего.

Так народ спас Ионафана, и тот не был предан смерти.

46Шаул перестал преследовать филистимлян, и они ушли в свою землю.

Сражения Шаула

47После того как Шаул принял власть над Исраилом, он воевал с окружавшими его со всех сторон врагами: Моавом, аммонитянами, Эдомом, царями14:47 Или: «царём». Цовы и филистимлянами. И всякий раз, когда он наступал на врагов, он наносил им поражение. 48Он доблестно сражался и разбил амаликитян, избавив Исраил от рук грабителей.

Семья Шаула

49Сыновьями Шаула были Ионафан, Иш-Бошет14:49 Букв.: «Ишви» – вариант имени Иш-Бошет (см. 2 Цар. 2:8-10). и Малик-Шуа. Его старшую дочь звали Мерав, а младшую – Михаль. 50Его жену звали Ахиноамь, она была дочерью Ахимааца. Начальника войска Шаула звали Авнер, он был сыном Нера. Нер был дядей Шаула. 51Киш, отец Шаула, и Нер, отец Авнера, были сыновьями Авиила.

52Вся жизнь Шаула прошла в жестокой войне с филистимлянами, и всякий раз, когда Шаул видел сильного и храброго человека, он брал его к себе на службу.

Ang Pulong Sa Dios

1 Samuel 14:1-52

Gisulong ni Jonatan ang mga Filistihanon

1Usa ka adlaw, miingon si Jonatan sa batan-ong lalaki nga tigdala sa iyang armas, “Dali, moadto kita sa bantayanan sa mga Filistihanon aron sa pagpaniid.” Apan wala siya mananghid sa iyang amahan.

2Niadtong higayona si Saul didto sa ilalom sa kahoy nga pomegranata sa Migron, nga dili halayo sa Gibea. Kauban niya ang 600 niya ka mga tawo. 3Didto usab si Ahia nga pari, ug nagsul-ob kini ug efod. Si Ahia anak ni Ahitub, nga igsoon ni Icabod. Si Ahitub anak ni Finehas. Si Finehas anak ni Eli nga pari sa Ginoo sa Shilo kaniadto. Walay nasayod nga milakaw si Jonatan.

4Sa isigka-kilid sa agianan nga maagian ni Jonatan paingon sa bantayanan sa mga Filistihanon, may duha ka pangpang; ang usa gitawag ug Boses ug ang usa gitawag ug Sene. 5Ang usa nga anaa sa amihan nagaatubang sa Mikmas, ug ang usa nga anaa sa habagatan nagaatubang sa Geba.

6Miingon si Jonatan ngadto sa tigdala sa iyang armas, “Dali, adtoon na nato ang bantayanan sa mga tawong wala nakaila sa Dios.14:6 mga tawong wala nakaila sa Dios: sa literal, mga wala matuli. Basig tabangan kita sa Ginoo, kay walay makababag kaniya sa pagpadaog kanato, bisan daghan man kita o gamay lang.” 7Miingon ang tigdala sa iyang armas, “Himoa ang imong gusto; kauban mo ako bisan unsa ang mahitabo.”

8Miingon si Jonatan, “Dali, moadto na kita kanila ug magpakita. 9Kon moingon sila nga sila ang molugsong dinhi kanato aron makig-away, dili na kita motungas, hulaton na lang nato sila. 10Apan kon moingon sila nga kita ang motungas, motungas kita, kay mao kana ang timailhan nga ipapildi gayod sila sa Ginoo kanato.”

11Busa nagpakita silang duha didto sa bantayanan sa mga Filistihanon. Gibiaybiay sila sa mga Filistihanon nga nagkanayon, “Tan-awa ninyo ang mga Hebreo! Nanggawas na sila gikan sa ilang gitagoan nga mga bangag.” 12Unya gisinggitan nila si Jonatan ug ang tigdala sa iyang armas, “Tungas kamo dinhi kanamo, kay tudloan namo kamo ug leksyon!” Busa miingon si Jonatan sa tigdala sa iyang armas, “Sunod kanako! Kay gitugyan na sila sa Ginoo ngadto sa Israel.”

13Mitungas si Jonatan, ug misunod ang tigdala sa iyang armas. Gipamatay ni Jonatan ang mga Filistihanon, ug mao usab ang gihimo sa iyang tigdala ug armas. 14Niining ilang unang pagsulong, nakapatay silag 20 ka mga Filistihanon sa dapit nga mga tunga sa ektarya ang gidak-on. 15Nahadlok pag-ayo ang mga Filistihanon—kadtong anaa sa kampo, sa uma, sa bantayanan, ug apil na ang mga nanulong. Unya milinog, ug misamot pa gayod ang ilang kahadlok.14:15 misamot pa gayod ang ilang kahadlok: o, gipahadlok sila sa Dios.

16Didto sa Gibea, nga sakop sa Benjamin, nakita sa mga bantay ni Saul nga ang mga sundalong Filistihanon nagkaguliyang ug nagaiyahay pagpanagan. 17Miingon si Saul sa iyang mga tawo, “Tigoma ninyo ang mga sundalo ug tan-awa kon kinsa ang wala dinhi.” Ug nadiskobrehan nila nga wala si Jonatan ug ang tigdala sa iyang armas.

18Miingon si Saul kang Ahia, “Dad-a dinhi ang Kahon sa Dios.” (Niadtong higayona ang Kahon sa Dios didto sa mga Israelinhon.)14:18 Dad-a dinhi ang Kahon… sa mga Israelinhon: Mao kini sa Hebreo. Sa ubang mga kopya sa Septuagint, Dad-a dinhi ang panapton nga ginagamit sa pagpangutana sa Ginoo. (Niadtong panahona ginasul-ob ni Ahia kini nga panapton sa atubangan sa mga Israelinhon.) 19Samtang nakigsulti si Saul sa pari, misamot pa gayod ang kasaba didto sa kampo sa mga Filistihanon. Busa miingon si Saul sa pari, “Ayaw na lang pagpangutana sa Dios.” 20Unya nagtigom si Saul ug ang iyang mga tawo ug nanglakaw aron sa pagpakiggira. Nakita nila ang mga Filistihanon nga nagkaguliyang ug nagaunay pagpinatyanay. 21Ang mga Hebreo nga midapig ug miuban sa mga Filistihanon midapig na kang Saul ug kang Jonatan ug sa uban pang mga Israelinhon. 22Sa dihang nabalitaan niadtong mga Israelinhon nga nanago sa kabungtoran sa Efraim nga nangikyas ang mga Filistihanon, midasdas usab sila sa paggukod sa mga Filistihanon. 23Milapas pa sa Bet Aven ang gira. Ug niadtong higayona, gipadaog sa Ginoo ang mga Israelinhon.

Gipanghimaraot ni Saul ang mga Sundalo nga Mikaon

24Niadtong adlawa, naluya ang mga Israelinhon sa kagutom kay nanumpa si Saul nga nagaingon, “Tinunglo ang si bisan kinsa nga mokaon sa dili pa mogabii, sa dili pa ako makapanimalos batok sa akong mga kaaway.” Busa wala gayoy mikaon kanila. 25-26Karon miadto ang tanang mga sundalo sa kakahoyan, ug may nakita silang dugos nga nagatulo sa yuta. Apan wala gayoy mikaon kanila tungod kay nahadlok sila sa tunglo.

27Apan wala makadungog si Jonatan sa gipanumpa sa iyang amahan nga angay tumanon sa mga tawo. Busa gituslob niya ang tumoy sa iyang baston sa dugos ug mikaon siya, ug miarang-arang ang iyang pamati. 28Gisultihan siya sa usa sa mga sundalo, “Dili kita mahimong mokaon kay nanumpa ang imong amahan nga tunglohon si bisan kinsa nga mokaon karong adlawa. Mao gani nga naluya ang mga tawo.” 29Miingon si Jonatan, “Dili maayo ang gihimo sa akong amahan sa atong nasod. Tan-awa, dili ba maayo kaayo ang akong pamati sa dihang nakatilaw ako sa bisan gamay lang nga dugos? 30Kon mikaon pa kita sa atong nakuha gikan sa atong mga kaaway, mas daghan pa gayod tingali nga mga Filistihanon ang atong napatay.”

31Niadtong adlawa, human mapildi sa mga Israelinhon ang mga Filistihanon gikan sa Mikmas hangtod sa Ayalon, gikapoy ug gigutom kaayo sila. 32Busa nanggiilog sila sa ilang nailog nga mga karnero ug mga baka, ug giihaw nila kini didto mismo, ug gikaon ang karne nga may dugo pa. 33May usa nga nakasulti kang Saul, “Tan-awa, nagpakasala ang mga tawo sa Ginoo pinaagi sa pagkaon sa karne nga may dugo pa.” Miingon si Saul, “Mga traidor! Pagligid ug dakong bato dinhi kanako. 34Unya pangadto kamo sa mga tawo ug ingna silang tanan nga magdala ug mga baka, karnero, ug kanding, ug dinhi nila ihawon ug kaonon. Ingna usab sila nga dili sila magpakasala sa Ginoo pinaagi sa pagkaon sa karne nga may dugo pa.” Busa niadtong gabhiona nagdala ang matag usa ug baka didto kang Saul ug giihaw kini. 35Unya naghimo si Saul ug halaran alang sa Ginoo. Mao kadto ang unang halaran nga iyang gihimo.

36Miingon si Saul, “Sulongon nato karong gabhiona ang mga Filistihanon. Kuhaon nato ang ilang mga kabtangan ug pamatyon nato silang tanan hangtod sa buntag.” Mitubag ang mga tawo, “Himoa kon unsa ang maayo alang kanimo.” Apan miingon ang pari, “Pangutan-on una nato ang Dios mahitungod niini.” 37Busa nangutana si Saul sa Dios, “Sulongon ba namo ang mga Filistihanon? Ipapildi mo ba sila kanamo?” Apan wala motubag ang Dios niadtong adlawa. 38Busa miingon si Saul sa mga pangulo sa katawhan sa Israel, “Dali kamo dinhi, ug magpakisayod kita kon unsa ang sala nga atong nahimo niining adlawa. 39Ipanumpa ko sa buhi nga Ginoo nga nagaluwas sa mga Israelinhon, nga ang nakasala patyon gayod, bisan ug si Jonatan pa nga akong anak.” Apan wala gayoy mitubag.

40Unya miingon si Saul sa tanang mga Israelinhon, “Tindog kamo diha, ug ako ug ang akong anak nga si Jonatan motindog dinhi.” Ug misugot ang mga tawo. 41Unya nagaampo si Saul, “Ginoo, Dios sa Israel, ipahibalo kanamo kon kinsa ang nakasala.” Ug pinaagi sa pagripa, si Jonatan ug si Saul ang naripahan ug dili ang mga tawo. 42Unya miingon si Saul, “Ripaha kon kinsa kanamo ni Jonatan ang nakasala.” Ug ang naripahan mao si Jonatan. 43Unya nangutana si Saul kang Jonatan, “Unsa ang imong gihimo?” Mitubag si Jonatan, “Gituslob ko ang tumoy sa akong baston sa dugos ug mikaon ako ug gamay. Angay ba gayod ako nga patyon?” 44Mitubag si Saul, “Oo! Ug kon dili ko ikaw ipapatay, hinaut pa nga silotan ako sa Dios sa hilabihan.” 45Apan miingon ang mga tawo kang Saul, “Si Jonatan ang nagpadaog kanato, ug karon ato siyang patyon? Dili mahimo! Manaad kami sa buhi nga Ginoo nga dili gayod siya maunsa,14:45 dili gayod siya maunsa: sa literal, walay bisan usa sa iyang buhok nga mahulog sa yuta. kay ang Dios ang nagtabang kaniya sa gihimo niya karong adlawa.” Busa wala patya si Jonatan, kay giluwas siya sa mga tawo. 46Unya giundangan ni Saul ang paggukod sa mga Filistihanon, ug mibalik ang mga Filistihanon sa ilang dapit.

47Sa panahon nga naghari si Saul sa Israel, nakiggira siya sa ilang mga kaaway sa palibot. Ang iyang mga kaaway mao ang mga taga-Moab, mga taga-Ammon, mga taga-Edom, ang mga hari sa Zoba, ug ang mga Filistihanon. Bisag kinsa ang iyang ikaaway mapildi niya. 48Nakig-away siya nga maisogon, ug napildi niya ang mga Amalekanhon. Niining paagiha giluwas niya ang mga Israelinhon sa tanang misulong kanila ug miilog sa ilang mga kabtangan.

Ang Pamilya ni Saul

49Ang mga anak nga lalaki ni Saul mao si Jonatan, si Ishvi, ug si Malkishua. Ang iyang mga anak nga babaye mao si Merab, ang magulang, ug si Mical, ang manghod. 50Ang asawa ni Saul mao si Ahinoam, nga anak ni Ahimaaz. Ang komander sa iyang mga sundalo mao ang iyang ig-agaw nga si Abner, nga anak sa iyang uyoan nga si Ner. 51Ang amahan ni Saul nga si Kish ug ang amahan ni Abner nga si Ner mga anak ni Abiel.

52Grabe ang gira sa mga Israelinhon tali sa mga Filistihanon sa tibuok kinabuhi ni Saul. Kon may makita si Saul nga maisog ug kusgan nga tawo, himuon dayon niya kining sundalo.