Песнь о винограднике
1Я спою моему Другу
песню о Его винограднике:
Виноградник был у Друга моего
на плодородном холме.
2Он окопал его, от камней очистил
и засадил отборною лозою.
Он построил в нём сторожевую башню
и вытесал давильный пресс.
Он ждал от него плодов хороших –
а тот принёс дикие.
3– Теперь вы, жители Иерусалима и народ Иудеи,
рассудите Меня с Моим виноградником.
4Что ещё можно было сделать для него,
чего Я ещё не сделал?
Когда Я ждал плодов хороших,
почему он принёс дикие?
5Теперь Я скажу вам,
что Я сделаю с Моим виноградником:
отниму у него ограду,
и он будет опустошён;
разрушу его стену,
и он будет вытоптан.
6Я сделаю его пустошью,
не будут его ни подрезать, ни вскапывать;
зарастёт он терновником и колючками.
Я повелю облакам
не проливаться на него дождём.
7Виноградник Вечного, Повелителя Сил,
есть народ Исраила,
и народ Иудеи –
Его любимый сад.
Он ждал правосудия, но увидел кровопролитие,
ждал праведности, но услышал горестный крик.
Шестикратное горе
8Горе вам, прибавляющие дом к дому
и поле к полю,
так что другим не остаётся места,
словно вы одни на земле живёте!
9Я слышал, как Вечный, Повелитель Сил, сказал мне:
– Большие дома будут опустошены,
прекрасные особняки останутся без жителей.
10Виноградник в десять гектаров5:10 Букв.: «десятиупряжечный». Виноградник площадью равной полю, для вспашки которого десяти парам волов понадобился бы целый день. принесёт лишь немного5:10 Букв.: «один бат», т. е. 22 л. вина,
двести килограммов5:10 Букв.: «один хомер». семян – лишь полмешка5:10 Букв.: «одну ефу», т. е. 22 л (около 20 кг зерна). зерна.
11Горе тем, кто встаёт с утра пораньше,
чтобы пойти за пивом,
кто до самого вечера
разгорячается вином!
12У них на пирах арфы и лиры,
бубны, свирели, вино,
но о делах Вечного они не думают,
не вникают в деяния Его рук.
13Поэтому мой народ пойдёт в плен
из-за недостатка ведения;
его знать умрёт от голода,
его чернь будет томиться жаждой.
14Расширится мир мёртвых
и без меры разверзнет пасть;
сойдёт туда и знать, и чернь,
все крикуны и бражники.
15Унижены будут люди,
смирится всякий,
и глаза надменных потупятся.
16Но Вечный, Повелитель Сил, возвысится Своим правосудием,
святой Бог Своей праведностью явит Свою святость.
17И овцы будут пастись, как на своих пастбищах,
ягнята будут кормиться5:17 Или: «чужеземцы будут есть». среди разорённых домов богачей.
18Горе тем, кто обольщён грехом
и, словно впрягшись в повозку,
тянет за собой беззаконие.
19Они говорят: «Пусть Всевышний поспешит,
пусть действует поскорее,
а мы на это посмотрим.
Пусть приблизится,
пусть исполнится замысел святого Бога Исраила,
и тогда мы будем знать».
20Горе тем, кто зло называет добром,
а добро – злом,
тьму считает светом,
а свет – тьмой,
горькое считает сладким,
а сладкое – горьким!
21Горе тем, кто мудр в своих глазах
и разумен сам пред собой!
22Горе тем, кто доблестен пить вино
и силён смешивать крепкие напитки,
23кто оправдывает виновного за взятку,
но лишает правосудия невиновного!
24За это, как языки огня съедают солому
и пламя пожирает сено,
сгниют их корни,
и цветы их разлетятся, как прах;
ведь они отвергли Закон Вечного, Повелителя Сил,
и презрели слово святого Бога Исраила.
25За это вспыхнет гнев Вечного на Его народ;
Он поднимет руку Свою на них и поразит их.
Вздрогнут горы,
и будут их трупы точно отбросы на улицах.
Но и тогда гнев Его не отвратится,
и рука Его ещё будет занесена.
26Он поднимает боевое знамя, призывая дальние народы,
свистом созывает тех, кто на краях земли.
И вот они идут
быстро и стремительно.
27Никто из них не устанет и не споткнётся,
никто не задремлет и не заснёт;
ни пояс у них на бёдрах не развяжется,
ни ремешок на сандалиях не лопнет.
28Остры у них стрелы,
все луки у них туги.
Кремню подобны копыта их коней,
урагану подобны колёса их колесниц.
29Их рык точно львиный,
они ревут, как молодые львы;
рычат, хватая добычу,
уносят её, и никто не отнимет.
30В тот день они взревут над добычей,
словно рёвом моря.
И если кто посмотрит на землю,
то увидит тьму и горе;
и облака застят свет.
Rwĩmbo rwa Mũgũnda wa Mĩthabibũ
15:1 Thab 80:8-9; Joh 15:1Nĩngũinĩra mwendwa wakwa ũrĩa nyendete rwĩmbo,
ndĩmũinĩre rwĩmbo rũkoniĩ mũgũnda wake wa mĩthabibũ:
Mwendwa wakwa aarĩ na mũgũnda wa mĩthabibũ
kĩrĩma-inĩ handũ hanoru mũno.
25:2 Thaam 15:17; Luk 13:6Akĩũthiũrũrũkĩria na mũtaro,
na akĩũngania mahiga marĩa mothe maarĩ kuo akĩmate,
agĩcooka akĩũhaanda mĩthabibũ ĩrĩa mĩega mũno.
Nĩaakire mũthiringo mũraihu na igũrũ kũu thĩinĩ waguo,
o na ningĩ akĩenja handũ ha kũhihagĩra thabibũ.
Nake agĩeterera ũciare thabibũ njega,
no rĩrĩ, waciarire thabibũ cia gĩthaka.
35:3 Math 21:40“Atĩrĩrĩ, inyuĩ andũ aya mũtũũraga Jerusalemu o na andũ a Juda,
tũtuithaniei ciira, niĩ na mũgũnda wakwa wa mĩthabibũ.
45:4 2Maũ 36:15; Math 23:37Nĩ ũndũ ũrĩkũ ũngĩ ingĩekire mũgũnda ũcio wakwa wa mĩthabibũ
gũkĩra ũguo ndawĩkire?
Waciarire thabibũ cia gĩthaka nĩkĩ,
o hĩndĩ ĩrĩa ndetereire ũciare thabibũ njega?
55:5 Thab 80:12; Luk 21:24Atĩrĩrĩ, nĩngũmwĩra ũrĩa ngwĩka
mũgũnda ũcio wakwa wa mĩthabibũ:
Nĩngũwehereria rũgiri rwaguo,
nĩguo wanangwo,
njooke momore rũthingo rwaguo,
nĩguo ũrangĩrĩrio.
6Ndĩũtiganĩrie wanangĩke,
ũtegũcehwo kana kũrĩmwo,
naguo ũrĩmeraga congʼe na mĩigua.
Ningĩ njathe matu matikanaurĩrie mbura.”
75:7 Thab 80:8; Ezek 9:9Mũgũnda wa mĩthabibũ wa Jehova Mwene-Hinya-Wothe
nĩguo nyũmba ya Isiraeli,
nao andũ a Juda
nĩo mũgũnda wake wa mĩthabibũ ũrĩa akenagĩra.
Nake eethire ciira wa kĩhooto, akĩona o ũiti wa thakame;
agĩcaria ũthingu, no akĩigua kĩrĩro kĩa mĩnyamaro.
Haaro na Gũtuĩrwo Ciira
85:8 Jer 22:13; Mik 2:2Kaĩ, inyuĩ arĩa mũikaraga mũkĩĩongagĩrĩra nyũmba mũrĩ na haro-ĩ!
O inyuĩ mũnyiitithanagia gĩthaka kĩmwe na kĩrĩa kĩngĩ gĩgatuĩka kĩmwe,
nginya hakaaga handũ ha gũtigĩria andũ arĩa angĩ,
nĩguo mũtũũre bũrũri-inĩ mũrĩ inyuiki.
95:9 Isa 22:14; Math 23:38Jehova Mwene-Hinya-Wothe oigĩte atĩrĩ ngĩiguaga:
“Ti-itherũ nyũmba iria nene nĩigakira ihooru,
nacio nyũmba iria thaka ciage andũ a gũciikara.
10Mũgũnda wa ĩĩka ikũmi wa mĩthabibũ ũkaaruta bathi ĩmwe5:10 nĩ ta lita 22 ya ndibei,
nayo homeri ĩmwe5:10 nĩ ta lita 220 ya mbegũ yume eba ĩmwe5:10 nĩ ta lita 22 ya ngano.”
115:11 1Sam 25:36; Thim 23:29-30Kaĩ arĩa marokaga gũũkĩra rũciinĩ tene,
makahangʼĩre njoohi marĩ na haaro-ĩ!
o acio maikaraga thĩ ũtukũ gũgakũra,
nginya makarĩĩo nĩ ndibei.
125:12 Ayub 21:12; Thab 28:5Maruga-inĩ mao makoragwo na inanda cia mũgeeto,
na cia inubi na tũhembe, na mĩtũrirũ, o na ndibei,
no matirũmbũyagia ciĩko cia Jehova,
na makaagĩra wĩra wa moko make gĩtĩĩo.
135:13 Thim 10:21; Ayub 22:8Nĩ ũndũ ũcio andũ akwa nĩmagatahwo matwarwo bũrũri ũngĩ
nĩ ũndũ wa kwaga ũmenyo;
andũ ao arĩa atĩĩku magaakua nĩ ngʼaragu,
nakĩo kĩrĩndĩ kĩao kĩhooteke nĩ nyoota.
145:14 Ndar 16:30; Isa 22:2, 13Nĩ ũndũ ũcio mbĩrĩra nĩĩnenehetie thuti nĩ ũndũ wao,
na ĩgaathamia kanua kayo gatarĩ gĩturi;
kũu nĩkuo gũkaaharũrũka andũ ao arĩa marĩ igweta na ikundi cia andũ,
hamwe na andũ arĩa manyuuaga makanegena, o na arĩĩu.
155:15 Isa 2:9Nĩ ũndũ ũcio mũndũ nĩakaharũrũkio,
nakĩo kĩrĩndĩ gĩconorithio,
namo maitho ma arĩa etĩĩi maconorithio.
165:16 Thab 97:9; Alaw 10:3No Jehova Mwene-Hinya-Wothe nĩagatũũgĩrio nĩ ũndũ wa ciira wake wa kĩhooto,
nake Mũrungu, o we ũcio mũtheru, nĩakeyonania nĩ mũtheru na ũndũ wa ũthingu wake.
17Hĩndĩ ĩyo ngʼondu ikaarĩĩaga ta irĩ ũrĩithio-inĩ wacio;
natuo tũgondu tũkaarĩithagio kũndũ kũrĩa kwanangĩku gwa itonga.
185:18 Isa 59:4-8; Jer 23:14Kaĩ arĩa maguucagia mehia na mĩhĩndo ya maheeni marĩ na haaro-ĩ!
o acio maguucagia waganu na mĩkanda ta ĩrĩa ĩguucagia ngaari cia ngʼombe,
195:19 Ezek 12:22; 2Pet 3:4o acio moigaga atĩrĩ, “Ngai nĩahiũhe oke,
nĩahĩke wĩra wake nĩguo tũwone.
Nĩũkuhĩrĩrie,
mũbango wa Ũrĩa Mũtheru wa Isiraeli nĩũũke,
nĩguo tũũmenye.”
205:20 Math 6:22-23; Amos 5:7Kaĩ arĩa metaga ũũru wega,
naguo wega makawĩta ũũru marĩ na haaro-ĩ!
o acio matuaga nduma nĩyo ũtheri, na ũtheri makaũtua nduma,
na magatua kĩndũ kĩrũrũ nĩ kĩrĩ mũrĩo,
nakĩo kĩndũ kĩrĩa kĩrĩ mũrĩo magagĩtua nĩ kĩrũrũ.
215:21 Arom 12:16; 1Akor 3:18-20Hĩ! Kaĩ arĩa meyonaga marĩ oogĩ maitho-inĩ mao,
na makeyona marĩ na ũmenyi marĩ na haaro-ĩ!
225:22 1Sam 25:36; Thim 31:4Hĩ! Kaĩ andũ arĩa marĩ ngumo ya kũnyua ndibei,
na njoorua cia kũriingia indo cia gũtũma andũ marĩĩo marĩ na haaro-ĩ!
235:23 Thab 94:21; Jak 5:6o arĩa marekagĩrĩria andũ arĩa mehĩtie nĩ ũndũ wa ihaki,
no makarega gũtua ciira wa kĩhooto wa andũ arĩa matehĩtie.
245:24 2Ath 19:30; Ayub 18:16Nĩ ũndũ ũcio, o ta ũrĩa nĩnĩmbĩ cia mwaki icinaga itira cia mũgũnda,
na ta ũrĩa nyeki nyũmũ ĩniinũkagio nĩ rũrĩrĩmbĩ rwa mwaki-rĩ,
ũguo noguo mĩri yao ĩkaabutha,
na kĩro kĩao kĩũmbũrwo o ta rũkũngũ;
nĩgũkorwo nĩmaregete watho wa Jehova Mwene-Hinya-Wothe,
na makamena kiugo kĩa Ũrĩa Mũtheru wa Isiraeli.
255:25 2Ath 22:13; Isa 9:12Nĩ ũndũ ũcio marakara ma Jehova maakanĩte mookĩrĩre andũ ake;
nake nĩatambũrũkĩtie guoko amagũthe magũe thĩ.
Irĩma nacio igathingitha,
nacio ciimba ciao ikaaraganio njĩra-inĩ ta mahuti.
No o na kũrĩ ũguo-rĩ, marakara make matirĩ maraahũahũa,
guoko gwake no gũtambũrũkĩtio o na rĩu.
265:26 Isa 7:18; Gũcook 28:49Nake ahaicĩtie bendera handũ igũrũ eete ndũrĩrĩ iria irĩ kũraya,
nao arĩa marĩ ituri cia thĩ ahuhaga biringi akĩmeeta.5:26 Ashuri na Babuloni nĩcio ndũrĩrĩ icio igwetetwo.
Nĩo aya mokĩte,
matengʼerete na ihenya.
27Gũtirĩ o na ũmwe wao ũraanoga kana akahĩngwo,
gũtirĩ o na ũmwe ũracũũnga kana agakoma;
gũtirĩ ũraregeria mũcibi njohero,
o na gũtirĩ rũrigi rwa kĩraatũ rũtuĩkĩte.
28Mĩguĩ yao nĩ mĩũgĩ,
namo mota mao mothe nĩmageete;
mahũngũ ma mbarathi ciao mahaana ta ihiga rĩa nyaigĩ,
namo magũrũ ma ngaari ciao cia ita mathiiaga ta rũhuho.
295:29 Jer 51:38; Zek 11:3Mũraramo wao nĩ ta wa mũrũũthi,
nao mararamaga o ta njaũ cia mĩrũũthi;
marurumaga makĩnyiita ũguĩmi wao,
na makaũkuua na gũtirĩ ũngĩũteithũra.
30Mũthenya ũcio makaararama nĩ ũndũ wa kĩrĩa manyiitĩte,
o ta ũrĩa iria rĩrurumaga rĩgĩikia ndiihũ.
Na mũndũ angĩgaacũthĩrĩria bũrũri-inĩ,
akoona no nduma ĩrĩ kuo na mĩnyamaro,
o naguo ũtheri nĩũgaathiĩkwo nĩ matu.