Тиметей присоединяется к Паулу и Силе
1Паул пришёл в Дербию и Листру. Там жил ученик по имени Тиметей.
Мать Тиметея была верующей иудеянкой, а его отец был греком. 2О Тиметее хорошо отзывались братья в Листре и Конии. 3Паул захотел взять его с собой в путешествие. И ради иудеев, которые жили в той местности, обрезал его, поскольку все знали, что отец Тиметея грек. 4Путешествуя из города в город, Паул и его спутники призывали верующих соблюдать решение, принятое посланниками Масиха и старейшинами в Иерусалиме. 5Общины верующих укреплялись в вере, и число уверовавших с каждым днём увеличивалось.
Видение Паула
6Они проходили через Фригию и Галатийскую область, но Святой Дух не позволил им возвещать слово в провинции Азия. 7Подойдя к границе с Мизией, они собрались идти в Вифинию, но Дух Исы не позволил им, 8и они, пройдя Мизию, пришли в Троаду. 9Ночью Паулу было видение: ему явился человек из Македонии. Он стоял и просил его:
– Приди в Македонию и помоги нам.
10После этого видения мы16:10 Мы – здесь можно увидеть, что с этого момента Лука сам стал участником этого путешествия. Участие Луки в описываемых событиях заметно в следующих отрывках: 16:10-17; 20:5–21:18; 27:1–28:16. решили, что Всевышний призывает нас возвещать им Радостную Весть, и сразу же приготовились отправиться в Македонию.
Уверование Лидии
11Из Троады мы отплыли прямо в Самофракию и оттуда на следующий день – в Неаполь. 12Из Неаполя мы продолжили путешествие в Филиппы, римскую колонию и главный город той части Македонии. Там мы пробыли несколько дней. 13В субботу мы вышли за ворота города к реке, где, как мы предполагали, было место для молитвы. Мы сели и начали разговаривать с женщинами, которые там собрались. 14Среди них была одна по имени Лидия, из города Фиатиры, которая торговала дорогими пурпурными тканями. Лидия чтила Всевышнего, и Повелитель Иса расположил её сердце к тому, что говорил Паул. 15После того как она и её домашние приняли обряд погружения в воду16:15 Или: «обряд омовения»., она пригласила нас к себе.
– Если вы считаете меня верной Повелителю, то придите и погостите у меня в доме, – упрашивала она и в конце концов уговорила.
Арест Паула и Силы в Филиппах
16Однажды, когда мы шли к месту молитвы, по дороге нам повстречалась некая рабыня, одержимая духом-змеем16:16 Букв.: «духом Пифоном». Согласно одной из версий древнегреческого мифа Пифоном называлась огромная змея (отсюда название змеи: питон), опустошавшая окрестности Дельф. Она сторожила дельфийский оракул и давала там прорицания до того, как её убил бог Аполлон. Позже Пифоном стали называть духа прорицания, который овладевал людьми., предсказывавшим будущее. Предсказаниями она приносила большой доход своим хозяевам. 17Рабыня шла за Паулом и за нами и кричала:
– Эти люди – рабы Бога Высочайшего! Они возвещают вам Путь спасения!
18Она делала это изо дня в день, и когда Паулу всё это надоело, он обернулся и сказал духу:
– Во имя Исы Масиха я повелеваю тебе: выйди из неё!
В тот же момент дух её покинул. 19Когда её хозяева поняли, что у них пропал источник дохода, они схватили Паула и Силу и поволокли их на площадь к городским властям. 20Они привели их к начальникам города и сказали:
– Эти люди – иудеи, и они служат причиной беспорядков в нашем городе. 21Они вводят обычаи, которые нам, римлянам, не следует ни принимать, ни исполнять.
22Толпа тоже присоединилась к обвинениям против Паула и Силы, и начальники велели раздеть их и бить палками. 23Их сильно избили и бросили в темницу, а темничному стражу приказали бдительно их охранять. 24Получив такой приказ, он закрыл их во внутреннюю камеру и забил их ноги в колоду.
25Около полуночи Паул и Сила молились и пели хвалебные песни Всевышнему, а другие заключённые слушали их. 26Внезапно произошло такое сильное землетрясение, что поколебались основания темницы. Все двери раскрылись, и у всех заключённых цепи упали с ног. 27Когда темничный страж проснулся и увидел, что все двери темницы раскрыты, он схватил меч и хотел покончить с собой, думая, что все заключённые убежали. 28Но Паул успел крикнуть:
– Не губи себя! Мы все здесь!
29Страж потребовал света, вбежал внутрь и, дрожа, пал перед Паулом и Силой. 30Он вывел их наружу и спросил:
– Господа мои, что мне делать, чтобы быть спасённым?
31– Веруй в Повелителя Ису, – ответили они, – тогда и ты будешь спасён, и твои домашние.
32И они возвестили слово о Повелителе ему и его домашним. 33В тот же ночной час темничный страж промыл им раны и сразу же он сам и все его домашние прошли обряд погружения в воду16:33 Или: «обряд омовения».. 34Он привёл Паула и Силу к себе домой и накрыл для них стол. Вместе со всеми своими домашними он радовался тому, что поверил во Всевышнего.
35Наступил день, и городские начальники послали своих служителей в темницу с приказом:
– Освободите этих людей.
36Темничный страж сказал Паулу:
– Начальники приказали освободить вас! Вы можете идти с миром!
37Но Паул сказал:
– Они без суда избили нас перед народом, несмотря на то что мы римские граждане, и бросили нас в темницу. Сейчас же они хотят от нас избавиться так, чтобы никто не знал? Нет! Пусть они сами придут и выведут нас.
38Служители доложили об этом городским начальникам, и когда те услышали, что Паул и Сила римские граждане, то испугались. 39Они пришли, принесли им свои извинения, вывели из темницы и попросили, чтобы те покинули город. 40Выйдя из темницы, Паул и Сила пошли в дом Лидии. Там они встретились с братьями и ободрили их. После этого они отправились дальше.
Tymoteusz dołącza do Pawła i Sylasa
1Najpierw udał się do Derbe i Listry. Spotkał tam pewnego ucznia imieniem Tymoteusz, będącego synem Żydówki, która uwierzyła w Jezusa, oraz ojca poganina. 2Wierzący z Listry i Ikonium wydawali mu dobrą opinię. 3Paweł zaproponował mu więc, aby przyłączył się niego w podróży. Najpierw jednak poddał go obrzędowi obrzezania—ze względu na Żydów zamieszkujących te okolice. Wszyscy bowiem wiedzieli, że jego ojciec był poganinem. 4Odwiedzając miasta, zachęcali wierzących do przestrzegania postanowień apostołów i starszych z Jerozolimy. 5A kościoły z dnia na dzień wzrastały liczebnie i coraz bardziej wierzyły Panu.
Widzenie Pawła: Macedończyk
6Następnie podróżowali przez Frygię i Galację, gdyż tym razem Duch Święty nie pozwolił im nauczać w Azji. 7Szli wzdłuż granicy Myzji i chcieli skierować się do prowincji zwanej Bitynią, lecz Duch Jezusa znowu na to nie pozwolił. 8Poszli więc przez Myzję do Troady. 9W nocy Paweł miał widzenie. Ujrzał Macedończyka, który stał i błagał: „Przybądź do Macedonii i pomóż nam!”. 10To sprawiło, że postanowiliśmy udać się do Macedonii. Uznaliśmy bowiem, że to sam Bóg posyła nas, abyśmy głosili tam dobrą nowinę.
Nawrócenie Lidii
11Z Troady popłynęliśmy prosto do Samotraki, a następnego dnia—do Neapolis. 12W końcu dotarliśmy do Filippi, miasta będącego stolicą tej części Macedonii i rzymską kolonią. Tam zatrzymaliśmy się na kilka dni. 13W szabat udaliśmy się za miasto, nad rzekę, gdzie—jak sądziliśmy—ludzie zbierają się na modlitwę. Usiedliśmy i rozmawialiśmy z zebranymi tam kobietami. 14Przysłuchiwała się nam niejaka Lidia z Tiatyry, która handlowała purpurą. Znała już Boga, a Pan sprawił, że chętnie słuchała tego, o czym mówił Paweł. 15Została ochrzczona razem ze swoimi domownikami, a potem zaprosiła nas do siebie.
—Jeśli wierzycie w moją wierność Panu—powiedziała—przyjdźcie i zamieszkajcie w moim domu.
Zgodziliśmy się więc i zatrzymaliśmy się u niej.
Paweł i Sylas w więzieniu
16Pewnego dnia, w drodze na miejsce modlitwy, natknęliśmy się na niewolnicę, opanowaną przez demona. Przynosiła ona swoim właścicielom niezłe dochody, bo przepowiadała przyszłość. 17Szła za Pawłem i za nami, krzycząc:
—Ci ludzie to słudzy Najwyższego Boga! Oni głoszą wam drogę do zbawienia!
18Powtarzało się to przez wiele dni. W końcu Paweł, zmęczony tą sytuacją, odwrócił się i rzekł do demona:
—W imieniu Jezusa Chrystusa rozkazuję ci: Wyjdź z niej!
Wówczas demon natychmiast ją opuścił. 19Gdy jednak właściciele niewolnicy zobaczyli, że przepadła ich nadzieja na dalsze dochody, schwytali Pawła oraz Sylasa i zaciągnęli ich na rynek, do władz miasta. 20Następnie postawili ich przed sędziami i powiedzieli:
—Ci ludzie zakłócają porządek publiczny w naszym mieście! 21Są Żydami i propagują styl życia, którego nam, Rzymianom, nie wolno przyjmować!
22Cały tłum zwrócił się wtedy przeciwko Pawłowi i Sylasowi, a sędziowie nakazali zedrzeć z nich ubranie i ubiczować ich. 23Gdy już im wymierzono karę, wtrącili ich do więzienia, a strażnikowi nakazali dobrze ich strzec. 24Słysząc taki rozkaz, strażnik umieścił ich w celi mieszczącej się w środku budynku, a ich nogi zakuł w dyby.
25Około północy Paweł i Sylas wielbili Boga modlitwą i pieśniami, a wszyscy współwięźniowie przysłuchiwali się im. 26Nagle powstało tak wielkie trzęsienie ziemi, że zadrżały fundamenty więzienia. Wszystkie drzwi same się otworzyły, a kajdany wszystkich więźniów rozerwały się. 27Obudziło to również strażnika. Gdy zobaczył otwarte bramy, uznał, że więźniowie uciekli, i z przerażenia chwycił miecz, aby się zabić. 28Wtedy Paweł głośno zawołał:
—Nie rób sobie krzywdy! Wszyscy tu jesteśmy!
29Strażnik zażądał światła i drżąc ze strachu padł do nóg Pawła i Sylasa. 30Wyprowadził ich z celi na zewnątrz i zapytał:
—Panowie! Co mam robić, żeby osiągnąć zbawienie?
31—Uwierz w Jezusa jako Pana—odpowiedzieli—a będziesz zbawiony ty i cały twój dom.
32I przedstawili jemu i wszystkim jego domownikom dobrą nowinę. 33Zaraz też strażnik zaprosił ich do siebie i opatrzył rany po biczowaniu, a następnie dał się ochrzcić wraz z całą rodziną. 34Następnie ugościł ich w swoim domu, razem ze wszystkimi ciesząc się z tego, że uwierzył Bogu.
35Następnego dnia sędziowie wysłali do strażnika żołnierzy z rozkazem:
—Uwolnij tych ludzi!
36—Sędziowie wydali rozkaz, żeby was uwolnić—powiedział strażnik do Pawła. —Idźcie więc w pokoju.
37—O nie!—zaprotestował Paweł. —Nie zważając na to, że jesteśmy rzymskimi obywatelami, bez wyroku kazali nas ubiczować i wtrącić do więzienia. A teraz ukradkiem próbują się nas pozbyć? Niech sami przyjdą i nas uwolnią.
38Żołnierze przekazali tę odpowiedź sędziom. Ci zaś przestraszyli się, słysząc, że apostołowie mają rzymskie obywatelstwo. 39Przyszli więc osobiście i prosili ich o opuszczenie więzienia, a następnie błagali ich, aby wyjechali z miasta. 40Paweł i Sylas, po wyjściu z więzienia, udali się jednak do domu Lidii. Spotkali się tam z wierzącymi, dodali im otuchy i dopiero wtedy opuścili miasto.
