Даниял 5 – CARS & TCB

Священное Писание

Даниял 5:1-31

Пророческая надпись на стене

1Несколько лет спустя царь Валтасар5:1 Валтасар – старший сын и соправитель Набонида, бывшего последним правителем Нововавилонской империи. Матерью Валтасара была Нитокрис, дочь Навуходоносора. устроил великий пир для тысячи своих приближённых и пил с ними вино. 2Выпив вина, Валтасар приказал принести золотые и серебряные кубки, которые его дед5:2 Букв.: «отец». Слово «отец» также может означать «предшественник»; то же в ст. 11, 13 и 18. Навуходоносор взял из Иерусалимского храма. Царь со своими приближёнными, жёнами и наложницами собирался пить из них. 3Золотые и серебряные кубки, взятые из храма Всевышнего в Иерусалиме, были принесены, и царь со своими приближёнными, жёнами и наложницами пил из них. 4Они пили вино и славили богов, сделанных из золота и серебра, из бронзы, железа, дерева и камня.

5В тот же час появились пальцы человеческой руки, которые стали писать на штукатурке стены царского дворца, рядом со светильником. Царь глядел на эту руку, когда она писала. 6Его лицо побледнело, и он так испугался, что его колени затряслись, и у него подкосились ноги.

7Царь громко закричал, чтобы привели волшебников, астрологов и колдунов, и сказал этим вавилонским мудрецам:

– Того, кто прочтёт эту надпись и объяснит мне её смысл, оденут в пурпур, возложат ему на шею золотую цепь, и он станет третьим человеком5:7 Третьим человеком – Набонид был первым человеком в царстве, а Валтасар, его соправитель, – вторым. в царстве.

8Все царские мудрецы вошли, но не смогли ни прочитать надписи, ни объяснить царю её смысл. 9Тогда царь Валтасар перепугался ещё больше, и его лицо побледнело ещё сильнее. Его приближённые были в крайнем замешательстве.

10Услышав голоса царя и его приближённых, в пиршественный зал вошла царица5:10 Или: «царица-мать». Это могла быть жена Навуходоносора, бабушка Валтасара, но, скорее всего, жена Набонида, мать Валтасара..

– О царь, живи вечно! – сказала она. – Не тревожься и не бледней! 11В твоём царстве есть человек, в котором пребывает дух святых богов5:11 Или: «святой, божественный дух».. Во времена твоего деда он прославился своей просвещённостью, разумом и мудростью, подобной мудрости богов. Царь Навуходоносор, твой дед, поставил его главой чародеев, волшебников, астрологов и колдунов – сам царь, твой дед. 12В этом человеке, Данияле, которого царь назвал Валтасисаром, нашлись проницательность, знание, разум и умение толковать сны, раскрывать загадки и разрешать сложные задачи. Вели позвать Данияла, и он объяснит тебе смысл надписи.

13Тогда Данияла привели к царю, и царь сказал ему:

– Ты ли Даниял, один из тех пленников, которых мой дед, царь, привёл из Иудеи? 14Я слышал, что в тебе пребывает дух богов5:14 Или: «божественный дух». и что в тебе нашлись просвещённость, разум и великая мудрость. 15Ко мне приводили мудрецов и волшебников, чтобы они прочитали эту надпись и объяснили мне её смысл, но они не смогли сделать этого. 16А о тебе я слышал, что ты можешь давать истолкования и разрешать трудные задачи. Если ты сможешь прочитать эту надпись и объяснить мне её смысл, то тебя оденут в пурпур, возложат тебе на шею золотую цепь, и ты станешь третьим человеком в царстве.

17И Даниял ответил царю:

– Оставь дары себе и отдай награды кому-нибудь другому. Я и так прочитаю царю надпись и объясню ему её смысл.

18Царь, Бог Высочайший дал твоему деду Навуходоносору владычество и величие, славу и честь. 19От величия, которое Он ему дал, все народы, племена и люди всякого языка трепетали перед ним и боялись его. Тех, кого царь хотел предать смерти, он предавал смерти; тех, кого он хотел пощадить, щадил; тех, кого он хотел возвысить, возвышал, а тех, кого хотел смирить, смирял. 20Но когда его сердце возгордилось и огрубело от гордости, он был смещён с престола и лишён славы. 21Его прогнали от людей, и его разум уподобился разуму зверя; он жил с дикими ослами и ел траву, подобно волу; его тело омывалось небесной росой, пока он не признал, что Бог Высочайший властвует над царствами смертных и ставит над ними кого желает.

22Но ты, его внук5:22 Букв.: «сын». Слово «сын» также может означать «преемник». Валтасар, не смирил себя, хотя знал всё это! 23Ты возвысил себя против Владыки небес. Ты велел принести себе кубки из Его храма и со своими приближёнными, жёнами и наложницами пил из них. Ты славил богов из серебра и золота, из бронзы, железа, дерева и камня, которые не могут ни видеть, ни слышать, ни понимать. Но Всевышнего, в руках Которого твоя жизнь и все твои пути, ты не почтил. 24Поэтому и послана была от Него рука, которая сделала эту надпись.

25Вот что здесь написано:

Мене, Мене, Текел, У-парсин

26Вот смысл этих слов:

Мене5:26 Это слово означает «исчислен». – Всевышний исчислил дни твоего царствования и положил ему конец.

27Текел5:27 Это слово означает «взвешен». – ты взвешен на весах и найден слишком лёгким.

28Перес5:28 Это единственное число от слова «парсин» и может означать «разделён» или «Персия». – твоё царство разделено и отдано мидянам и персам.

29Тогда, по повелению Валтасара, Данияла одели в пурпур, возложили ему на шею золотую цепь и провозгласили третьим человеком в царстве.

30В ту же ночь Валтасар, царь вавилонян, был убит, 31и Дарий Мидянин5:31 Дарий Мидянин – личность этого правителя точно не установлена. Есть предположение, что Дарий было тронным именем самого Кира II Великого (см. сноску на 6:28). По другой версии Дарий был одним из наместников Кира. принял царство в возрасте шестидесяти двух лет5:31 Этой ночью, в октябре 539 г. до н. э., персы захватили Вавилон..

Tagalog Contemporary Bible

Daniel 5:1-31

Ang Piging ni Belshazar

1-3Noong si Belshazar ang hari ng Babilonia, naghanda siya ng malaking piging para sa kanyang 1,000 marangal na mga bisita. Habang nag-iinuman sila, ipinakuha ni Belshazar ang mga tasang ginto at pilak na kinuha ng ama niyang si Nebucadnezar sa templo ng Dios sa Jerusalem. Ipinakuha niya ang mga ito para gamitin nila ng kanyang mga marangal na mga bisita, ng kanyang mga asawa, at ng iba pa niyang mga asawang alipin. Nang madala na sa kanya ang mga tasa, ginamit nila ito para inuman. 4At habang silaʼy nag-iinuman, pinupuri nila ang kanilang mga dios na gawa sa ginto, pilak, tanso, bakal, kahoy, at bato.

5Walang anu-anoʼy may nakitang kamay ang hari na sumusulat sa pader ng palasyo malapit sa ilawan. 6Dahil dito, nanginig at namutla ang hari sa tindi ng takot. 7Kaya sumigaw siya na ipatawag ang marurunong sa Babilonia: ang mga salamangkero, mga astrologo,5:7 astrologo: sa literal, mga Caldeo. at mga manghuhula.

Nang dumating sila, sinabi niya sa kanila, “Ang sinumang makabasa ng nakasulat na iyan at makapagpaliwanag ng kahulugan ay bibihisan ko ng maharlikang damit at pasusuotan ko ng gintong kwintas. At siyaʼy magiging pangatlong pinakamataas na pinuno sa aking kaharian.”

8Lumapit ang mga marurunong upang basahin ang nakasulat sa pader. Pero hindi nila kayang basahin o maipaliwanag sa hari ang kahulugan nito. 9Kaya lalong natakot at namutla si Haring Belshazar. Litong-lito naman ang isip ng kanyang marangal na mga bisita.

10Nang marinig ng reyna5:10 reyna: o, reyna na ina ng hari. ang kanilang pagkakagulo, lumapit siya sa kanila at sinabi, “Mabuhay ang Mahal na Hari! Huwag kang matakot o mag-alala, 11dahil may isang tao sa iyong kaharian na nasa kanya ang espiritu ng banal na mga dios.5:11 mga dios: Tingnan ang “footnote” sa 4:8. Noong panahon ng iyong amang si Haring Nebucadnezar, ang taong ito ay nagpamalas ng kanyang karunungan tulad sa karunungan ng mga dios. Ginawa siya ng iyong ama na pinuno ng mga salamangkero, engkantador, manghuhula, at mga astrologo. 12Siya ay si Daniel na pinangalanan ng hari na Belteshazar. May pambihira siyang kakayahan at karunungan. Marunong siyang magbigay-kahulugan sa mga panaginip, magpaliwanag ng mga bugtong, at lumutas ng mahihirap na mga problema. Kaya ipatawag mo siya at ipapaliwanag niya ang kahulugan ng nakasulat na iyon sa pader.”

13Kaya ipinatawag si Daniel. At nang siyaʼy dumating, sinabi sa kanya ng hari, “Ikaw pala si Daniel na isa sa mga bihag na Judio na dinala rito ng aking ama mula sa Juda. 14Nabalitaan kong ang espiritu ng mga dios ay nasa iyo at mayroon kang pambihirang kakayahan at karunungan. 15Ipinatawag ko na ang marurunong, pati na ang mga engkantador, para ipabasa at ipaliwanag ang kahulugan ng nakasulat na iyon sa pader, pero hindi nila ito nagawa. 16Nabalitaan kong marunong kang magpaliwanag ng kahulugan ng mga pangyayari at kaya mo ring lutasin ang mabibigat na mga problema. Kung mababasa mo at maipapaliwanag ang kahulugan ng nakasulat na iyan, pabibihisan kita ng maharlikang damit at pasusuotan ng gintong kwintas. At gagawin kitang pangatlong pinakamataas na pinuno sa aking kaharian.”

17Sumagot si Daniel, “Mahal na Hari, huwag na po ninyo akong bigyan ng regalo; ibigay nʼyo na lamang sa iba. Pero babasahin ko pa rin para sa inyo ang nakasulat sa pader at ipapaliwanag ko ang kahulugan nito.

18“Mahal na Hari, ang inyong amang si Nebucadnezar ay ginawang hari ng Kataas-taasang Dios. Naging makapangyarihan siya at pinarangalan. 19Dahil sa kapangyarihang ibinigay ng Dios sa kanya, ang mga tao sa ibaʼt ibang bansa, lahi at wika ay natakot sa kanya. Nagagawa niyang patayin ang sinumang gusto niyang patayin. At nagagawa rin niyang huwag patayin ang gusto niyang huwag patayin. Itinataas niya sa tungkulin ang gusto niyang itaas, at ibinababa niya sa tungkulin ang gusto niyang ibaba. 20Pero siya ay naging mayabang at nagmataas, kaya pinaalis siya sa kanyang tungkulin bilang hari, 21at itinaboy mula sa mga tao. Naging isip-hayop siya. Tumira siya kasama ng mga asnong-gubat at kumain ng damo na parang baka. Palaging basa ng hamog ang kanyang katawan. Ganoon ang kanyang kalagayan hanggang kilalanin niya na ang Kataas-taasang Dios ang siyang may kapangyarihan sa mga kaharian ng mga tao at maaari niyang ipasakop ang mga ito kahit kanino niya gustuhin.

22“At ikaw, Haring Belshazar na anak niya, kahit na alam mo ang lahat ng ito, hindi ka pa rin nagpakumbaba, 23sa halip itinuring mong mas mataas ka kaysa sa Panginoon. Ipinakuha mo ang mga tasang mula sa templo ng Dios at ginamit ninyong inuman ng iyong marangal na mga bisita, mga asawa, at iba pang mga asawang alipin. Maliban diyan, sumamba ka pa sa mga dios-diosang gawa sa pilak, ginto, tanso, bakal, kahoy, at bato. Itoʼy mga dios na hindi nakakakita, hindi nakakarinig, at hindi nakakaunawa. Ngunit hindi mo man lang pinuri ang Dios na siyang may hawak ng iyong buhay at nakakaalam ng iyong landas na dadaanan. 24-25Kaya ipinadala niya ang kamay na iyon para isulat ang mga katagang ito:

“Mene, Mene, Tekel, Parsin. 26Ang ibig sabihin nito:

Ang Mene ay nangangahulugan na bilang na ng Dios ang natitirang araw ng paghahari mo, dahil wawakasan na niya ito.

27Ang Tekel ay nangangahulugan na tinimbang ka ng Dios at napatunayang ikaw ay nagkulang.

28Ang Parsin5:28 Parsin: Sa tekstong Aramico, Peres. Ang Peres ay “singular” ng Parsin. ay nangangahulugan na ang kaharian moʼy mahahati at ibibigay sa Media at Persia.”

29Pagkatapos magsalita ni Daniel, iniutos ni Haring Belshazar na bihisan si Daniel ng maharlikang damit at suotan ng gintong kwintas. At ipinahayag ng hari na siya ay magiging pangatlong pinakamataas na pinuno sa kaharian ng Babilonia.

30Nang gabi ring iyon, pinatay si Belshazar na hari ng mga taga-Babilonia.5:30 taga-Babilonia: sa literal, Caldeo. Ito rin ang tawag sa mga taga-Babilonia. 31At si Darius na taga-Media ang pumalit sa kanya, na noon ay 62 taong gulang na.