Apostlenes Gerninger 1 – BPH & HLGN

Bibelen på hverdagsdansk

Apostlenes Gerninger 1:1-26

1-3Højtærede Teofilus!

I min tidligere beretning fortalte jeg dig om alle de mirakler, Jesus udførte, og om hans undervisning lige fra begyndelsen af, og indtil han blev taget op til Himlen. I de 40 dage, der gik fra hans opstandelse til hans himmelfart, viste han sig adskillige gange for de apostle, han havde udvalgt. På den måde beviste han, at han virkelig var blevet levende igen, og når de var sammen, talte han med dem om Guds rige og gav dem ved Helligåndens inspiration sine instrukser.

Helligåndens og Guds riges komme

4En dag, da de spiste sammen, sagde Jesus: „I må ikke tage væk fra Jerusalem, før I har modtaget det, som Faderen har lovet, og som jeg har fortalt jer om. 5Johannes døbte jo med vand, men I vil om ganske få dage blive døbt med Helligåndens kraft.”

6Mens de var sammen, spurgte de ham: „Herre, er tiden nu kommet, hvor du vil genoprette Israels kongerige?”

7Jesus svarede: „Det tilkommer ikke jer at få kendskab til de tidspunkter, som Faderen i sin almagt har fastsat. 8Men I skal modtage en ny kraft, når Helligånden kommer over jer, og så skal I bringe budskabet om mig til Jerusalem, til hele Judæa og Samaria, ja, helt til verdens ende.”

Jesus tages op til Himlen, hvorfra han skal vende tilbage igen

9Derefter blev Jesus løftet op fra jorden, mens de så på det, og han forsvandt ind i en sky. 10Som de nu blev ved at stirre op mod himlen for at se, hvor han var blevet af, stod der pludselig to hvidklædte mænd hos dem. 11„Mænd fra Galilæa,” sagde de, „hvorfor står I og stirrer op i luften? Jesus, som nu er taget bort til Himlen, vil komme tilbage igen på samme måde, som I så ham forsvinde.”

Disciplene samles til bøn

12Apostlene gik så ned fra Olivenbjerget, hvor det her var sket, og tilbage til Jerusalem. Det var kun omkring et kvarters gang. 13De gik hen til det hus, hvor de plejede at samles i en stor sal ovenpå. De 11 tilbageværende apostle var: Peter, Johannes, Jakob og Andreas, Filip og Thomas, Bartolomæus og Mattæus, Jakob, Alfæus’ søn, Simon Frihedskæmper og Judas, Jakobs søn. 14De mødtes ofte for i fællesskab at bede til Gud. Også de kvinder, der havde fulgt Jesus, samt Jesu mor og hans brødre, var med.

Mattias erstatter Judas som apostel

15Nogle dage senere, hvor en gruppe på ca. 120 disciple var samlet, rejste Peter sig og sagde: 16„Venner, det var jo nødvendigt, at det skriftord, som Helligånden talte gennem David, skulle gå i opfyldelse, det ord, der handler om Judas, som viste vej for dem, der pågreb Jesus. 17Judas var en af os og havde fået en aposteltjeneste ligesom os. 18-20Det profetiske ord fra David, som passer på ham, står i Salmernes Bog:

‚Lad hans hjem ligge øde hen,

lad ingen bo der mere.’1,18-20 Jf. Sl. 69,26.

Og et andet sted står der: ‚Lad en anden overtage hans lederfunktion.’1,18-20 Sl. 109,8b.” (De penge, Judas fik for sit forræderi, brugte han til at købe en mark. Så gik han hen og styrtede sig i døden, og i faldet blev han revet op, så hans indvolde væltede ud. Alle i Jerusalem hørte, hvordan det gik ham, og man kalder nu det sted for „Blodmarken”.1,18-20 Lukas har lidt flere ord: På deres eget sprog blev marken kaldt Hakeldama, dvs. „Blodmarken”.)

21-22Peter fortsatte: „Derfor bør vi nu finde en mand, som kan overtage Judas’ plads. Det skal være en, der har været sammen med os hele tiden, mens Jesus var hos os—lige fra dengang han blev døbt af Johannes, og indtil han blev taget bort og vendte tilbage til Himlen. Den mand skal sammen med os bevidne, at Jesus virkelig er genopstået fra de døde.”

23De udpegede så to mænd, Josef Justus Barsabbas og Mattias. 24Derefter bad de: „Herre, du som kender alle menneskers inderste tanker, vis os nu hvem af dem, du har valgt i stedet for Judas, 25så han kan overtage den aposteltjeneste, som Judas forlod for at tage derhen, hvor han hører hjemme.” 26Derpå kastede de lod, og loddet faldt på Mattias. Fra da af blev han regnet med blandt apostlene.

Ang Pulong Sang Dios

Binuhatan 1:1-26

1Hinigugma ko nga Teofilus:

Sa akon una nga libro ginsulat ko ang tanan nga ginpanghimo kag ginpanudlo ni Jesus halin sang pagsugod niya sang iya buluhaton 2-3hasta sa tion nga gindala siya pa-langit. Sa tapos siya napatay kag nabanhaw, makapila siya nagpakita sa nagkalain-lain nga paagi sa iya mga apostoles sa pagpamatuod nga nabanhaw siya. Sa sulod sang 40 ka adlaw nagpakita siya sa ila kag gintudluan niya sila parte sa paghari sang Dios. Kag sa wala pa siya makapa-langit, may mga sugo siya nga ginbilin sa iya ginpili nga mga apostoles. Ato nga mga sugo ginhatag niya paagi sa gahom sang Espiritu Santo. 4Isa sadto ka tion, samtang nagakaon si Jesus kaupod nila, nagsiling siya, “Indi kamo anay maghalin sa Jerusalem. Hulaton ninyo ang Espiritu Santo nga ginpromisa sang Dios nga Amay. Ginsugid ko na ini sa inyo sang una. 5Nagpangbautiso si Juan sa tubig, pero sa pila ka adlaw pagabautisohan kamo sa Espiritu Santo.”

Ang Pagkayab ni Jesus pa-Langit

6Isa ka tion, samtang nagatilipon sila, ginpamangkot nila si Jesus, “Ginoo, amo na bala ini ang tion nga patindugon mo liwat ang ginharian sang Israel?”1:6 Ang ila ginahunahuna nga basi kon pahalinon ni Jesus ang mga taga-Roma nga nagadumala sa ila agod sila nga mga taga-Israel makadumala liwat sang ila banwa. 7Nagsabat si Jesus, “Wala kamo ginatuguti sang Amay nga mahibaluan ninyo kon san-o matabo ang mga butang nga iya gintalana.1:7 gintalana: sa Tagalog, itinakda. 8Pero pag-abot sang Espiritu Santo sa inyo, hatagan niya kamo sing gahom. Dayon isugid ninyo ang mga butang parte sa akon, halin diri sa Jerusalem hasta sa bug-os nga Judea kag Samaria, kag hasta sa bug-os nga kalibutan.”1:8 hasta sa bug-os nga kalibutan: sa literal, sa pinakapunta sang kalibutan. 9Pagkatapos niya hambal sini, gindala siya pa-langit. Kag sang nagatulok sila sa iya nga nagapaibabaw, ginlikupan siya sang panganod kag dayon nadula siya sa ila panulok.

10Samtang sige ang ila tan-aw sa langit, may duha ka lalaki nga nagabayo sang puti nga hinali lang nga nagtindog malapit sa ila 11kag nagsiling, “Kamo nga mga taga-Galilea, ngaa nagatindog pa kamo diri nga nagatangla sa langit? Ining Jesus nga inyo nakita nga gindala paibabaw magabalik diri sa kalibutan. Kag kon paano siya nagpaibabaw, sa amo man sina nga paagi ang iya pagbalik.”

Nagpili ang mga Apostoles Kon Sin-o ang Ibulos kay Judas

12Pagkatapos sadto, nagbalik ang mga apostoles sa Jerusalem halin sa Bukid sang mga Olibo. Ini nga bukid mga isa ka kilometro ang kalayuon halin sa siyudad sang Jerusalem. 13Pag-abot nila sa Jerusalem, nagsaka sila sa ibabaw nga kuwarto sang balay nga ila ginadayunan. Sila amo sanday Pedro, Juan, Santiago, Andres, Felipe, Tomas, Bartolome, Mateo, Santiago nga anak ni Alfeus, Simon (nga sang una rebelde sa gobyerno sang Roma), kag si Judas nga anak ni Santiago. 14Ini sila permi nagatipon agod magpangamuyo. Kaupod man nila ang pila ka mga babayi pati si Maria nga iloy ni Jesus, kag ang mga utod nga lalaki ni Jesus.

15Sang nagligad ang pila ka adlaw, nagtipon ang mga 120 ka tumuluo. Nagtindog si Pedro kag naghambal, 16“Mga utod, kinahanglan matuman ang ginsiling sang Kasulatan nga gintagna sang Espiritu Santo sang una paagi kay David. Ini parte kay Judas nga amo ang naggiya sa mga nagdakop kay Jesus. 17Kaupod siya namon nga mga apostoles nga ginpili ni Jesus, kag bahin siya sang amon buluhaton.”

18(Pero nagbakal si Judas sang duta halin sa kuwarta nga iya nabaton sa malaot nga buhat, kag didto nahulog siya nga una ang ulo. Nabusdik ang iya tiyan kag nagwagay ang iya tinai. 19Nahibaluan ini sang tanan nga tawo sa Jerusalem, gani gintawag nila ato nga lugar Akeldama, nga kon sayuron, “Duta sang Dugo.”1:19 Duta sang Dugo: Amo ini ang tawag sa duta tungod nga diri nag-agay ang dugo ni Judas ukon tungod nga ang kuwarta nga ginbakal sa sini nga duta amo ang ginbayad para ipapatay si Jesus.) 20Nagsiling pa gid si Pedro, “Nasulat sa mga Salmo,

‘Pabay-i na lang ang iya ginaestaran,

kag dapat wala na sing may mag-estar didto.’1:20 Salmo 69:25.

Kag nasulat man,

‘Ihatag na lang sa iban ang iya katungdanan.’1:20 Salmo 109:8.

21-22“Gani kinahanglan nga magpili kita sang isa ka tawo nga ibulos kay Judas, nga magbulig sa aton sa pagpamatuod nga nabanhaw si Jesus. Kinahanglan isa siya sang mga kaupod naton nga nag-alagad kay Ginoong Jesus sang diri pa siya sa kalibutan, halin sang pagpangbautiso ni Juan hasta sa tion nga gindala si Jesus pa-langit.” 23Gani duha ka lalaki ang ila ginpilian: si Matias kag si Jose nga ginatawag Barsabas (ukon Justus). 24Kag antes sila magpili, nagpangamuyo sila, “Ginoo, ikaw ang nakahibalo sang tagipusuon sang tanan nga tawo. Gani ipahayag sa amon kon sin-o sa duha nga ini ang imo ginpili 25nga mangin apostol sa pagbulos kay Judas. Kay ginbayaan ni Judas ang iya obra bilang isa ka apostol, kag nagkadto siya sa lugar nga bagay sa iya.” 26Pagkatapos nila pangamuyo, naggabot-gabot sila. Kag ang napilian amo si Matias. Gani si Matias amo ang gindugang sa onse ka apostoles.