Le renouvellement de l’alliance
1L’Eternel dit à Moïse : Taille toi-même deux tablettes de pierre semblables aux premières et j’y graverai les paroles qui se trouvaient sur celles que tu as brisées. 2Sois prêt pour demain matin ; monte dès l’aube sur le mont Sinaï et tiens-toi là pour m’attendre, au sommet de la montagne. 3Personne ne montera avec toi, on ne verra aucune autre personne sur toute la montagne. Que même ni petit ni gros bétail ne paisse aux abords de la montagne.
4Moïse tailla deux tablettes de pierre semblables aux précédentes et le lendemain matin, de bonne heure, gravit le mont Sinaï, comme l’Eternel le lui avait ordonné, tenant en main les deux tablettes de pierre.
5L’Eternel descendit dans la nuée, il se tint là près de lui et proclama son nom : 6il passa devant lui en proclamant : L’Eternel, l’Eternel, un Dieu plein de compassion et de grâce, lent à se mettre en colère, et riche en amour et en fidélité34.6 Pour les v. 6-7, voir, entre autres, Ex 20.5-6 ; Nb 14.18 ; Dt 5.9-10 ; 7.9-10. ! 7Il conserve son amour jusqu’à la millième génération : il pardonne le crime, la faute et le péché, mais ne tient pas le coupable pour innocent, il punit la faute des pères sur leurs descendants jusqu’à la troisième, voire même la quatrième génération.
8Aussitôt, Moïse s’inclina jusqu’à terre et se prosterna. 9Puis il dit : Seigneur, si j’ai obtenu ta faveur, je t’en prie, Seigneur, marche au milieu de nous. Oui, c’est un peuple rebelle, mais veuille pardonner nos fautes et nos péchés et conserver notre peuple comme ta possession !
10Dieu répondit : Je vais conclure une alliance avec vous. En présence de tout ton peuple, je ferai des prodiges tels qu’il ne s’en est jamais produit sur la terre entière chez aucun autre peuple, et tout le peuple qui t’entoure verra combien est impressionnante l’œuvre de l’Eternel que j’accomplis avec toi.
11Retenez bien ce que je vous commande aujourd’hui. Je vais chasser devant vous les Amoréens, les Cananéens, les Hittites, les Phéréziens, les Héviens et les Yebousiens. 12Gardez-vous de conclure une alliance avec les habitants du pays dans lequel vous allez entrer, ils deviendraient un piège au milieu de vous. 13Au contraire, vous renverserez leurs autels, vous briserez leurs stèles34.13 Pierres dressées, symboles de la divinité masculine, dont le culte est condamné par l’Eternel : 23.24 ; Lv 26.1 ; Dt 7.5 ; 12.3 ; 16.22., et vous abattrez leurs pieux sacrés voués à la déesse Ashéra34.13 Pieux ou poteaux sacrés des sanctuaires cananéens, dont le nom a parfois été employé pour désigner la divinité qu’ils étaient censés représenter (Jg 6.25 ; 1 R 14.23 ; 15.13). Voir Dt 16.21-22..
14Vous ne vous prosternerez devant aucune autre divinité ; car son nom à lui, c’est « l’Eternel qui ne tolère aucun rival » et il est effectivement un Dieu qui ne tolère aucun rival.
15N’allez donc pas conclure une alliance avec les habitants du pays ; car ces gens se prostituent à leurs dieux, ils leur offrent des sacrifices, et, à leur invitation, vous mangeriez de ce qu’ils leur ont offert. 16Vous prendriez parmi leurs filles des épouses pour vos fils, et leurs filles, qui se prostituent à leurs dieux, entraîneraient vos fils à faire de même.
17Vous ne vous ferez pas de dieu en métal fondu34.17 Voir Ex 20.4-5 ; Lv 19.4 ; 26.1 ; Dt 4.15-18 ; 5.8 ; 27.15..
18Vous observerez la fête des Pains sans levain. Pendant les sept jours fixés du mois des épis, vous mangerez des pains sans levain, comme je vous l’ai prescrit, car c’est au cours de ce mois que vous êtes sortis d’Egypte34.18 Pour les v. 18-26, voir Ex 23.14-19 ; Dt 16.1-17 ; Ex 12.14-20 ; Lv 23.6-8 ; Nb 28.16-25..
19Tout premier-né m’appartient. Il en est ainsi de tout premier-né mâle de ton bétail, veau ou agneau34.19 Voir Ex 13.2 ; Nb 3.13 ; Lc 2.23.. 20Quant au premier-né de l’âne, vous le rachèterez par un agneau ; si vous ne le rachetez pas, vous lui briserez la nuque. Vous rachèterez toujours tout premier-né de vos fils.
Vous ne viendrez pas vous présenter devant moi les mains vides34.20 Voir Ex 13.13 ; Nb 18.15. !
21Vous travaillerez six jours, mais le septième jour, vous vous reposerez ; même au temps du labour et de la moisson, vous vous reposerez34.21 Voir Ex 20.8-11 ; 23.12 ; 31.12-17 ; 35.2 ; Lv 23.3 ; Dt 5.13-14..
22Observe aussi la fête des Semaines34.22 Appelée ainsi parce que l’on comptait sept semaines à partir de la Pâque. à l’occasion des premiers grains de blé moissonnés, ainsi que la fête de la récolte à la fin de l’année34.22 Voir Ex 23.16 ; Lv 23.15-21 ; Nb 28.26-31.. 23Trois fois par an, tous les hommes du peuple viendront se présenter devant moi, le Souverain, l’Eternel, le Dieu d’Israël. 24Car je déposséderai d’autres peuples devant vous, j’agrandirai votre territoire, et personne ne cherchera à conquérir votre pays pendant que vous monterez pour vous présenter devant l’Eternel votre Dieu trois fois par an.
25Vous ne ferez pas couler le sang de mon sacrifice sur du pain levé, et vous ne garderez pas jusqu’au lendemain matin la viande du sacrifice de la fête de Pâque34.25 Voir 12.10..
26Vous apporterez le meilleur des premiers produits de votre terre au sanctuaire de l’Eternel votre Dieu.
Vous ne ferez pas cuire un chevreau dans le lait de sa mère34.26 Voir 23.19..
27L’Eternel dit à Moïse : Inscris-toi ces paroles-là ; car c’est dans ces termes que je conclus alliance avec toi et avec le peuple d’Israël.
28Moïse demeura là avec l’Eternel quarante jours et quarante nuits, sans rien manger ni boire, et l’Eternel écrivit sur les tablettes les paroles de l’alliance, les dix commandements.
Le visage de Moïse
29Puis Moïse redescendit du mont Sinaï, tenant en main les deux tablettes de l’acte de l’alliance. Il ne savait pas que la peau de son visage était devenue rayonnante pendant qu’il s’entretenait avec l’Eternel34.29 Pour les v. 29-35, allusion en 2 Co 3.7-16.. 30Aaron et tous les Israélites regardèrent Moïse, et s’aperçurent que la peau de son visage rayonnait. Ils eurent peur de s’approcher de lui. 31Alors Moïse les appela. Aaron et tous les chefs de la communauté revinrent vers lui, et il s’entretint avec eux. 32Après cela, tous les Israélites s’approchèrent de lui et il leur transmit tous les commandements que l’Eternel lui avait donnés sur le mont Sinaï.
33Quand il eut terminé de parler avec eux, il se couvrit le visage d’un voile. 34Lorsqu’il se rendait devant l’Eternel pour s’entretenir avec lui, il ôtait le voile jusqu’à ce qu’il ressorte de la tente. A sa sortie, il communiquait aux Israélites les ordres qu’il avait reçus. 35Les Israélites voyaient que la peau du visage de Moïse rayonnait, puis Moïse remettait le voile sur son visage jusqu’à ce qu’il retourne s’entretenir avec l’Eternel.
Bảng Giao Ước Mới
1Chúa Hằng Hữu phán bảo Môi-se: “Hãy đục hai bảng đá như hai bảng trước. Ta sẽ viết lại những lời đã viết trên hai bảng con đập vỡ. 2Chuẩn bị sẵn sàng để sáng mai lên Núi Si-nai, gặp Ta tại đỉnh núi. 3Không một người nào được đi theo con; cũng không ai được lảng vảng quanh núi. Không được thả thú vật ăn cỏ gần núi.”
4Vậy, Môi-se đục hai bảng đá như hai bảng trước. Hôm sau ông dậy sớm, lên Núi Si-nai như Chúa Hằng Hữu đã dặn, cầm theo hai bảng đá.
5Chúa Hằng Hữu giáng xuống trong đám mây và đứng bên ông. 6Chúa Hằng Hữu đi qua trước mặt Môi-se, tuyên hô danh hiệu:
“Giê-hô-va!34:6 Nt Yahweh Ta là Chúa Hằng Hữu!
Đức Chúa Trời có lòng thương xót, từ ái,
chậm giận, đầy bác ái,34:6 Nt bác ái thủy chung và thành tín.
7Ta giữ lòng bác ái hàng nghìn đời;
Ta sẽ tha thứ sự bất chính, vi phạm, và tội lỗi.
Nhưng Ta không để kẻ phạm tội thoát hình phạt.
Ta sẽ phạt con cháu họ đến ba bốn đời vì tội cha ông.”
8Môi-se vội vàng dập đầu xuống đất thờ lạy. 9Ông thưa với Chúa: “Lạy Chúa Hằng Hữu, nếu con được Chúa đoái hoài, xin Chúa cùng đi với chúng con, dù dân này ương ngạnh. Xin Chúa thứ tha sự bất chính và tội lỗi chúng con, và chấp nhận chúng con làm dân của Chúa.”
10Chúa Hằng Hữu đáp: “Đây, Ta kết ước với con: Trước mắt dân này, Ta sẽ làm những phép lạ chưa hề thấy trên mặt đất; toàn dân Ít-ra-ên sẽ thấy những việc đáng sợ mà Chúa Hằng Hữu làm cho họ 11Nhưng mọi người phải nhớ tuân theo những điều Ta truyền dạy đây, rồi Ta sẽ đuổi các dân tộc A-mô-rít, Ca-na-an, Hê-tít, Phê-rết, Hê-vi, và Giê-bu, làm họ chạy dài trước mặt các ngươi.
12Phải thận trọng, không được kết ước với các dân bản xứ, vì nếu làm vậy, họ sẽ sống chung và trở thành cạm bẫy dỗ dành các ngươi phạm tội. 13Nhưng phải đập nát bàn thờ, trụ thờ, và thần tượng của họ. 14Các ngươi không được thờ thần nào khác, vì Danh Ngài là Chúa Kỵ Tà. Đức Chúa Trời thật ghen trong mối liên hệ với các ngươi.
15Tuyệt đối không được kết ước với người bản xứ, vì khi họ hành dâm chạy theo tà thần mình, cúng tế lễ vật, sẽ mời các ngươi ăn của cúng thần tượng. 16Cũng đừng cưới con gái họ cho con trai mình, vì con gái họ vốn hành dâm, chạy theo các thần của họ, và sẽ xúi con trai các ngươi thờ lạy các thần ấy. 17Các ngươi không được đúc thần tượng.
18Phải giữ lễ Bánh Không Men trong bảy ngày như Ta đã dạy con, vào những ngày đã định trong tháng giêng, là tháng Ít-ra-ên ra khỏi Ai Cập.
19Phải dâng các con đầu lòng cho Ta. Về thú vật như bò, chiên, dâng con đực đầu lòng. 20Nếu là lừa, dâng một con chiên con để thay thế34:20 Ctd chuộc; nhưng nếu không thay thế, phải bẻ gãy cổ con lừa. Về con trưởng nam của các ngươi, tất cả phải được chuộc.
Không ai ra mắt Ta với hai tay trắng.
21Phải nghỉ ngày Sa-bát, dù trong lúc đi cày hay trong mùa gặt, chỉ được làm việc sáu ngày.
22Phải mừng Lễ Gặt Hái đầu mùa34:22 Gặt những bông lúa đầu tiên và Lễ Thu Hoạch vào cuối năm. 23Vậy, mỗi năm ba lần, tất cả người nam Ít-ra-ên phải đến ra mắt Chúa Hằng Hữu. 24Sẽ không có ai tranh chiếm đất đai các ngươi trong dịp ra mắt Chúa Hằng Hữu hằng năm ba lần như thế, vì Ta sẽ đuổi các dân tộc khác đi, mở rộng bờ cõi lãnh thổ các ngươi.
25Không được dâng máu sinh tế lên Ta chung với bánh có men. Cũng không được để thịt sinh tế lễ Vượt Qua lại cho đến hôm sau. 26Phải đem dâng vào nhà Chúa Hằng Hữu, Đức Chúa Trời của ngươi các hoa quả đầu mùa chọn lọc.
Không được nấu thịt dê con trong sữa mẹ nó.”
27Rồi Chúa Hằng Hữu phán bảo Môi-se: “Ghi lại những điều Ta vừa ban bố, vì dựa trên những điều này, Ta lập giao ước với con và với Ít-ra-ên.”
28Môi-se ở trên núi với Chúa Hằng Hữu trong bốn mươi ngày và bốn mươi đêm. Suốt thời gian này, ông không ăn cũng không uống. Chúa Hằng Hữu viết các quy ước,34:28 Nt các lời giao ước tức là mười điều răn, vào bảng đá.
29Sau đó, Môi-se xuống Núi Si-nai, tay cầm hai bảng đá, ông không biết rằng mặt ông sáng rực vì đã hầu chuyện Đức Chúa Trời. 30Khi thấy mặt Môi-se sáng như vậy, A-rôn và toàn dân Ít-ra-ên sợ không dám đến gần.
31Môi-se phải gọi A-rôn và các bậc lãnh đạo trong dân, họ mới dám đến nói chuyện với ông. 32Sau đó, toàn dân Ít-ra-ên cũng đến gần. Ông truyền lại cho họ các lệnh Chúa Hằng Hữu đã ban bố trên Núi Si-nai. 33Khi đã truyền xong mọi điều, Môi-se lấy màn che mặt mình lại. 34Nhưng mỗi khi đi hầu chuyện Chúa Hằng Hữu, ông tháo màn đeo mặt cho đến khi ông trở ra, và truyền lại cho dân những điều Chúa Hằng Hữu dạy bảo. 35Vì người Ít-ra-ên thấy mặt ông sáng rực, nên Môi-se phải lấy màn che mặt cho đến khi trở lại hầu chuyện Chúa Hằng Hữu.
