Agur Nsɛm A Ɔkaeɛ
1Yake babarima Agur nsɛm a ɔkaeɛ a ɛyɛ nkɔmhyɛ:
Saa ɔbarima yi ka kyerɛɛ Itiel ne Ukal sɛ:
2“Me na mennim hwee koraa wɔ nnipa mu,
menni onipa nteaseɛ.
3Mensuaa nyansa,
na menni Ɔkronkronni no ho nimdeɛ nso.
4Hwan na waforo akɔ soro na wasiane aba fam?
Hwan na wabɔ mframa boa wɔ ne nsa mu?
Hwan na ɔde nʼatadeɛ abɔ nsuo boa?
Hwan na ɔbɔɔ asase hahanaa yi?
Ne din de sɛn, na ne ba barima nso din de sɛn?
Sɛ wonim a ka kyerɛ me!
5“Onyankopɔn asɛm biara yɛ nokorɛ;
ɔyɛ kyɛm ma wɔn a wɔdwane toa no.
6Mfa biribi nka nʼasɛm ho,
anyɛ saa a ɔbɛka wʼanim ama woayɛ ɔtorofoɔ.
7“Ao Awurade, nneɛma mmienu na mehwehwɛ firi wo nkyɛn;
mfa nkame me ansa na mawu:
8Yi atorɔ ne ahohwisɛm firi me mu;
mma mennyɛ ohiani anaa ɔdefoɔ;
nanso ma me deɛ medi daa.
9Anyɛ saa a, ebia menya me ho pii ama mapa wo
na maka sɛ, ‘Hwan ne Awurade?’
Anaa mɛyɛ ohiani na mabɔ korɔno,
na ama magu me Onyankopɔn din ho fi.
10“Nsɛe ɔsomfoɔ din nkyerɛ ne wura;
sɛ woyɛ saa a, ɔbɛdome wo na wobɛtua so ka.
11“Nnipa bi dome wɔn agyanom,
na wɔnnhyira wɔn maamenom nso;
12Wɔn a wɔtene wɔ wɔn ankasa ani so
a ɛnso wɔnhohoroo wɔn ho fi;
13wɔn a wɔn ani tra ntɔn,
na wɔbu animtiaa;
14wɔn a wɔn se yɛ akofena
na sekammoa hyehyɛ wɔn apantan
wɔn na wɔbɛtɔre ahiafoɔ ase afiri asase so,
na woayi onibie afiri adasamma mu.
15“Amemem wɔ mmammaa mmienu
a wɔteam sɛ, ‘Fa ma me! Fa ma me.’
“Nneɛma mmiɛnsa na ɛmmee da.
Dabi, nneɛma ɛnan wɔ hɔ a ɛnka da sɛ, ‘Ɛyɛ!’
16Damena,
obonini awotwaa,
asase a ɛyɛ wesee daa,
ne ogya a ɛnka da sɛ, ‘Ɛyɛ!’
17“Ani a ɛyi agya ahi,
na ɛbu ɛna animtia no,
bɔnhwa ho anene bɛtutu,
na apete abɛdi.
18“Nneɛma mmiɛnsa na ɛyɛ me nwanwa,
ɛnan na mente aseɛ:
19Ɛkwan a ɔkɔdeɛ nam so wɔ ewiem,
sɛdeɛ ɔwɔ nante ɔbotan so,
ɛkwan a ɛhyɛn nam so wɔ ɛpo hahanaa so,
ne sɛdeɛ ɔbarima dɔ ababaawa.
20“Ɔbaa waresɛefoɔ ɛkwan nie:
Ɔdidi, ɔpepa nʼano
na ɔka sɛ, ‘Menyɛɛ mfomsoɔ biara.’
21“Nneɛma mmiɛnsa na ɛma asase woso,
ɛnan na asase ɛntumi nnyina ano:
22akoa a wabɛyɛ ɔhene,
ɔkwasea a wadidi amee,
23ɔbaa a wɔmmpɛ no na wawareɛ,
afenaa a ɔtu nʼawurakwaa tena nʼanan mu.
24“Nneɛma nketenkete ɛnan na ɛwɔ asase so,
nanso wɔyɛ anyansafoɔ ankasa:
25Ntɛtea yɛ abɔdeɛ nketewa a wɔnni ahoɔden,
nanso wɔboaboa wɔn aduane ano ahuhuro berɛ mu;
26Nkukuban30.26 Nkukuban yɛ nnanko mu ahodoɔ bi a, wɔtena akuakuo wɔ mmepɔ mu.—yɛ abɔdeɛ a wɔnni ahoɔden,
nanso wɔyɛ wɔn afie wɔ abotan mu,
27ntutummɛ nni ɔhene,
nanso wɔsa so akuakuo, kɔ wɔn anim;
28wɔtumi de nsa kyere ɔkoterɛ,
nanso wɔhunu no aberempɔn ahemfie.
29“Nneɛma mmiɛnsa na wɔwɔ aberempɔn nanteɛ,
ɛnan na wɔkeka wɔn ho te sɛ aberempɔn:
30gyata, mmoadoma ɔhene a, biribiara mmɔ no hu;
31akokɔnini a ɔretutu taataa,
ɔpapo,
ne ɔhene a nʼasraafoɔ atwa ne ho ahyia.
32“Sɛ woayɛ ɔkwasea ama wo ho so,
anaa woadwene bɔne a,
ma wʼani nwu na mua wʼano!
33Sɛdeɛ wɔka nufosuo nu mu a sradeɛ firi mu ba
na wɔkyinkyim hwene a ɛtu mogya no,
saa ara na abufuo de akasakasa ba.”
Misemo Ya Aguri
130:1 Mit 22:17Misemo ya Aguri mwana wa Yake, usia:
Huyu mtu alimwambia Ithieli,
naam, kwa Ithieli na kwa Ukali:
230:2 Za 73:22“Mimi ni mjinga kuliko wanadamu wote;
sina ufahamu wa kibinadamu.
330:3 Mit 9:10Sijajifunza hekima,
wala sina maarifa ya kumjua yeye Aliye Mtakatifu.
430:4 Kum 30:12; Ufu 19:12; Yn 3:13; Ay 26:8; Efe 4:7-10Ni nani ameshapanda mbinguni na kushuka?
Ni nani ameshakusanya upepo
kwenye vitanga vya mikono yake?
Ni nani ameshafungia maji kwenye nguo yake?
Ni nani ameimarisha miisho yote ya dunia?
Jina lake ni nani, na mwanawe anaitwa nani?
Niambie kama unajua!
530:5 Za 18:30; 12:6; 84:11“Kila neno la Mungu ni kamilifu;
yeye ni ngao kwa wale wanaomkimbilia.
630:6 Kum 12:32; Ufu 22:18Usiongeze kwenye maneno yake,
ama atakukemea na kukuthibitisha kuwa mwongo.
7“Ninakuomba vitu viwili, Ee Bwana;
usininyime kabla sijafa:
830:8 Mt 6:18Uutenge mbali nami udanganyifu na uongo;
usinipe umaskini wala utajiri,
bali unipe chakula cha kunitosha kila siku.
930:9 Neh 9:25; Kum 6:12; 8:12; Yos 24:27; Hos 13:6Nisije nikawa na vingi vya kuzidi nikakukana
na kusema, ‘Bwana ni nani?’
Au nisije nikawa maskini nikaiba,
nami nikaliaibisha jina la Mungu wangu.
10“Usimchongee mtumishi kwa bwana wake,
asije akakulaani, ukapatilizwa kwalo.
1130:11 Mit 20:20“Wako watu wale ambao huwalaani baba zao
na wala hawawabariki mama zao;
1230:12 Lk 18:11; Mit 16:2; Yer 2:23-35wale ambao ni safi machoni pao wenyewe
kumbe hawakuoshwa uchafu wao;
1330:13 Ay 41:34wale ambao daima macho yao ni ya kiburi,
ambao kutazama kwao ni kwa dharau;
1430:14 Ay 24:9; 29:17; Za 14:4; 57:4; Amo 8:4; Mik 2:2wale ambao meno yao ni panga
na ambao mataya yao yamewekwa visu
kuwaangamiza maskini katika nchi,
na wahitaji kutoka miongoni mwa wanadamu.
1530:15 Mit 27:20“Mruba anao binti wawili waliao,
‘Nipe! Nipe!’
“Kuna vitu vitatu visivyotosheka kamwe,
naam, viko vinne visivyosema, ‘Yatosha!’:
1630:16 Isa 5:14; Hab 2:5Ni kaburi, tumbo lisilozaa,
nchi isiyoshiba maji kamwe,
na moto, usiosema kamwe, ‘Yatosha!’
1730:17 Kum 21:18-21; Mit 20:20; Law 20:9; Ay 15:23“Jicho lile limdhihakilo baba,
lile linalodharau kumtii mama,
litangʼolewa na kunguru wa bondeni,
litaliwa na tai.
18“Kuna vitu vitatu vinavyonishangaza sana,
naam, vinne nisivyovielewa:
19Ni mwendo wa tai katika anga,
mwendo wa nyoka juu ya mwamba,
mwendo wa meli katika maji makuu ya bahari,
nao mwendo wa mtu pamoja na msichana.
2030:20 Mit 5:6“Huu ndio mwendo wa mwanamke mzinzi,
hula akapangusa kinywa chake na kusema,
‘Sikufanya chochote kibaya.’
21“Kwa mambo matatu nchi hutetemeka,
naam, kwa mambo manne haiwezi kuvumilia:
2230:22 Mit 19:10; 29:2; Mhu 10:7Mtumwa awapo mfalme,
mpumbavu ashibapo chakula,
23mwanamke asiyependwa aolewapo,
naye mtumishi wa kike achukuapo nafasi ya bibi yake.
24“Vitu vinne duniani vilivyo vidogo,
lakini vina akili nyingi sana:
2530:25 Mit 6:6-8Mchwa ni viumbe wenye nguvu ndogo,
hata hivyo hujiwekea akiba ya chakula chao wakati wa kiangazi.
2630:26 Za 104:18Pelele ni viumbe vyenye uwezo mdogo
hata hivyo hujitengenezea nyumba zao kwenye miamba.
2730:27 Kut 10:4Nzige hawana mfalme,
hata hivyo huenda pamoja vikosi vikosi.
28Mjusi anaweza kushikwa kwa mkono,
hata hivyo huonekana katika majumba ya kifalme.
29“Viko vitu vitatu ambavyo vinapendeza katika mwendo wao,
naam, vinne ambavyo hutembea kwa mwendo wa madaha:
30simba, mwenye nguvu miongoni mwa wanyama,
asiyerudi nyuma kwa chochote;
31jogoo atembeaye kwa maringo, pia beberu,
naye mfalme pamoja na jeshi lake lililomzunguka.
3230:32 Ay 21:5; 29:9; Mhu 8:3; Mik 7:16“Ikiwa umefanya upumbavu na ukajitukuza mwenyewe,
au kama umepanga mabaya,
basi funika mdomo wako na mkono wako.
33Kwa maana kama vile kusukasuka maziwa hutoa siagi,
na pia kule kufinya pua hutoa damu,
kadhalika kuchochea hasira hutokeza ugomvi.”
